Amaç: Bu araştırma, koronavirüs hastalığı 2019 [coronavirus disease 2019 (COVID-19)] pandemi sürecinde, üniversite öğrencilerinin algılanan stres düzeyi ile kariyer iyimserliği arasındaki ilişkiyi incelemek, üniversiteler ve akademisyenler için yol haritası ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, COVID-19 pandemi sürecinde sağlık alanında öğrenim gören öğrencilerle Nisan-Mayıs 2021 tarihleri arasında kesitsel tipte yapılmıştır. Araştırmaya 469 üniversite öğrencisi katılmıştır. Üç bölümden oluşan anket formu 'online' anket yoluyla toplanmıştır. Anket bölümleri; tanıtıcı özellikler, algılanan stres ölçeği ve kariyer iyimserliğinden oluşmaktadır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın yapılması için gerekli izinler ve etik onay alınmıştır. Bulgular: Araştırmada öğrencilerin %83,6'sı girişimci özelliğe sahip olup %87,4'ü özyeterlik inancına sahiptir. Ayrıca öğrencilerin %74,0'ü iş bulamayacağını düşünürken, %70,1'i kariyer danışmanlığı almamaktadır. Öğrencilerin stres düzeyinin orta seviyede ve kariyer iyimserliği düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu saptanmıştır. Oluşturulan model, kariyer iyimserliğinin varyansının %41,3'ünü açıklamaktadır. Kariyer hedefi olma, meslek seçimi memnuniyeti, girişimcilik, öz yeterlik inancı, kariyer danışmanlığı alma, mesleki kimlik memnuniyeti değişkenleri kariyer iyimserliğini pozitif yönde yordamaktadır. Ancak stres algısı ve iş bulamama kariyer iyimserliğini negatif yönde yordamaktadır. Stres algısı puanındaki bir birimlik artış, kariyer iyimserliği puanında 0,221 düşüşle ilişkilendirilmiştir. Sonuç: Öğrencilerin stres algısı orta ve kariyer iyimserliği yüksek düzeydedir. Öğrencilerin stres algısının artması kariyer iyimserliğini azaltmaktadır. Bu bakımdan üniversitelerde öğrencilerin stres düzeylerini azaltıcı, kariyer süreçlerini belirleyici aktivite ve bilgilendirmelerin yapılması önerilir.
Anahtar Kelimeler: Algılanan stres; COVID-19; kariyer iyimserliği; öğrenci; pandemi
Objective: This research coronavirus disease 2019 (COVID19) pandemic with the level of perceived stress of college students in the process of career to examine the relationship between optimism, was intended to determine the roadmap for universities and academics. Material and Methods: This research was conducted in a cross-sectional type in April-May 2021 with students studying in the field of health during the COVID-19 pandemic process. Four hundred sixty nine university students participated in the study. The questionnaire, consisting of 3 parts, was collected through an online questionnaire. The questionnaire sections consist of introductory features, perceived stress scale and career optimism. Frequency, percentage, mean, standard deviation and multiple linear regression analysis were used in the analysis of the data. Necessary permissions and ethical approval were obtained to conduct the research. Results: In the research, 83.6% of the students have entrepreneurial characteristics and 87.4% have self-efficacy beliefs. In addition, while 74.0% of the students think that they cannot find a job, 70.1% do not receive career counseling. It was found that the stress level of the students was at an average level and the level of career optimism was above average. The created model explains 41.3% of the variance of career optimism. The variables of being a career goal, satisfaction with choosing a profession, entrepreneurship, self-efficacy belief, receiving career counseling, professional identity satisfaction predict career optimism positively. However, the perception of stress and the inability to find a job negatively predict career optimism. A one-unit increase in the stress perception score was associated with a 0.221 decrease in the career optimism score. Conclusion: Students' perception of stress is moderate and their career optimism is high. The increase in students' perception of stress reduces their career optimism. In this regard, it is recommended to carry out activities and information that reduce the stress levels of students at universities and determine their career processes.
Keywords: Perceived stress; COVID-19; career optimism; student; pandemic
- Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020;395(10223):497-506. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- World Health Organization [Internet]. © 2022 WHO. WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19-11 March 2020. Available from: [Link]
- World Health Organization [Internet]. © 2022 WHO. [Cited: January 29, 2022]. WHO Coronavirus (COVID-19) dashboard. Available from: [Link]
- Sağlık Bakanlığı [İnternet]. © 2022 T.C. Sağlık Bakanlığı. [Erişim tarihi: 29 Ocak 2022]. COVID-19 Bilgilendirme Platformu. Erişim linki: [Link]
- Hossain MM, Sultana A, Purohit N. Mental health outcomes of quarantine and isolation for infection prevention: a systematic umbrella review of the global evidence. Epidemiol Health. 2020;42:e2020038. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Selye H. The evolution of the stress concept: The originator of the concept traces its development from the discovery in 1936 of the alarm reaction to modern therapeutic applications of syntoxic and catatoxic hormones. American Scientist. 1973;61(6):692-9. [Link]
- Bourion-Bédès S, Tarquinio C, Batt M, Tarquinio P, Lebreuilly R, Sorsana C, et al. Stress and associated factors among French university students under the COVID-19 lockdown: the results of the PIMS-CoV 19 study. J Affect Disord. 2021;283:108-14. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bağlı İE. Türkiye'de genç işsizlik üzerine bir inceleme: pandemi faktörü. Sosyal Hizmet. 2020;6(2):64-78. [Link]
- Kılınçel Ş, Kılınçel O, Muratdağı G, Aydın A, Usta MB. Factors affecting the anxiety levels of adolescents in home-quarantine during COVID-19 pandemic in Turkey. Asia Pac Psychiatry. 2021;13(2):e12406. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Achdut N, Refaeli T. Unemployment and psychological distress among young people during the COVID-19 pandemic: psychological resources and risk factors. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(19):7163. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Parola A. Novel coronavirus outbreak and career development: a narrative approach into the meaning for Italian University Graduates. Front Psychol. 2020;11:2255. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Dündar G. Kariyer geliştirme. Sadullah ÖZ, editör. İnsan Kaynakları Yönetimi. 6. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık; 2013. p.268-98.
- Zorver CE, Owen FK. Developing a career adaptability and optimism scale. International Journal of Human Sciences. 2014;11(2):314331. [Crossref]
- McIlveen P, Beccaria G, Burton LJ. Beyond conscientiousness: career optimism and satisfaction with academic major. Journal of Vocational Behavior. 2013;83(3):229-36. [Crossref]
- Duman N. Üniversite öğrencilerinde COVID 19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük [COVID-19 fear and intolerance to uncertainty in university students]. The Journal of Social Science. 2020;4(8):426-37. [Crossref]
- Eva N, Newman A, Jiang Z, Brouwer M. Career optimism: a systematic review and agenda for future research. Journal of Vocational Behavior. 2020;116(103287):1-18. [Crossref]
- Vander Elst T, Notelaers G, Skogstad A. The reciprocal relationship between job insecurity and depressive symptoms: a latent transition analysis. Journal of Organizational Behavior. 2017;39(9):1197-218. [Crossref]
- Gül H, Maksüdünov A, Yamaltdinova A, Abdildaev M. Öğrencilerin demografik özelliklerinin kariyer uyumluluğu ve iyimserliği ile ilişkisi: Kırgızistan örneği [The relationship of students'demographic characteristics with career adaptability and optimism: a case of Kyrgyzstan]. Journal of KMU Social and Economic Research. 2019;21(36):34-46. [Link]
- Güldü Ö, Kart ME. Kariyer planlama sürecinde kariyer engelleri ve kariyer geleceği algılarının rolü [The role of career barriers and career future perceptions in the career planning process]. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2017;72(2):377-400. [Crossref]
- Amanak K, Şeker S, Canbay FÇ, Esen E. Ebelik öğrencilerinin lisansüstü eğitim ve kariyer tercihlerinin belirlenmesi: Bir karma yöntem çalışması [Determining postgraduate education and career preferences of midwifery students: a mixed method study]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020;10(1):58-67. [Crossref]
- Tezcan F. Üniversite gençliğinin meslek seçimi ve gelecek beklentileri: Akdeniz üniversitesi edebiyat fakültesi örneği [Career choice and future expectations of university youth: case of faculty of letters of Akdeniz University]. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 2018;8(8):27-57. [Crossref]
- Mollaoğlu M, Yanmış S. 4. sınıf hemşirelik öğrencilerinin meslek algısı ve kariyer planlaması arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Determination of the relationship between the perception of occupation and career planning of 4th grade nursing students]. SETSCI Conference Proceedings. 2019;4(9):78-81. [Crossref]
- Yoganandan G, Kumar MD. Qualities of successful entrepreneurs-a review of relevant literature. Materials Today: Proceedings. 1 April 2021 [Crossref]
- Büyükyılmaz O, Ercan S, Gökerik M. Öğrencilerin kariyer planlama tutumlarının demografik faktörler açısından değerlendirilmesi: Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma [Evaluation of career planning attitudes of students in terms of demographic factors: a research on Karabuk University Faculty of Business administration students]. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2016;5(7):2065-76. [Link]
- Obi OP. Constructionist career counseling of undergraduate students: an experimental evaluation. Journal of Vocational Behavior. 2015;88:215-9. [Crossref]
- Boo S, Wang C, Kim M. Career adaptability, future time perspective, and career anxiety among undergraduate students: a cross-national comparison. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 2021;29(1):100328. [Crossref]
- Okur Z, Baykal Ü. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin kariyer eğilimi [Career inclination of students in vocational healthcare schools]. Aydın Sağlık Dergisi. 2016;2(2):23-35. [Link]
- Şen S, Özdilek S, Öz EN. Hemşirelik öğrencilerinde kariyer geleceği ile hemşirelik mesleğine yönelik imaj algısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Determining the relationship between career future and image perception of nursing profession in nursing students]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi. 2021;8(1):21-30. [Crossref]
- Durmaz Ş, Ören K. Öz yeterlilik ve özgüvenin işgücü ve istihdama etkisine bir bakış [A research for the effect of self-efficacy and self-confidence to labor force and employment]. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2017;9(1):109-120. [Link]
- McLennan B, McIlveen P, Perera HN. Pre-service teachers' self-efficacy mediates the relationship between career adaptability and career optimism. Teaching and Teacher Education. 2017;63:176-85. [Crossref]
- Yeni Z, Yeni HK. Pozitif psikolojik sermayenin kariyer gelecek algısı üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksekbilgili Z, ed. Bildiri Kitabı: Vol. 1/6. İstanbul: Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi; p.117-26. Kongre tarihi: 20-22 Nisan 2017.
- Sahu P. Closure of Universities Due to Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): impact on education and mental health of students and academic staff. Cureus. 2020;12(4):e7541. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Taylor M, McLean L, Bryce CI, Abry T, Granger KL. The influence of multiple life stressors during Teacher Training on Burnout and Career Optimism in the first year of teaching. Teaching and Teacher Education. 2019;86(2):1-11. [Crossref]
- Türkiye İstatistik Kurumu [İnternet]. İşgücü istatistikleri, Nisan 2021. [Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021] Erişim linki: [Link]
- Aslan BY. Genç işsizliğe yönelik alan araştırması: üniversite öğrencileri arasında kaygı ve umutsuzluk [A survey for youth unemployment: anxiety and hopelessness among university students]. Çalışma İlişkileri Dergisi. 2015;6(2):71-86. [Link]
.: İşlem Listesi