.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Cerrahi Hemşirelerinin Bakım Verici Rollerine ve Etik Konulara İlişkin Tutumlarının İncelenmesi: Tanımlayıcı Çalışma
Investigation of Surgical Nurses' Attitudes Towards Caregiver Roles and Ethical Issues: A Descriptive Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2023;15(3):573-83
doi: 10.5336/nurses.2022-94270
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu Araştırma, cerrahi hemşirelerinin bakım verici rollerine ve etik konulara ilişkin tutumlarının incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türdeki bu çalışmanın örneklemini İstanbul'daki 2 eğitim ve araştırma hastanesinin cerrahi servislerinde çalışan 210 hemşire oluşturdu. Veriler, kişisel bilgi formu, Hemşirelerin Bakım Verici Rollerine İlişkin Tutum Ölçeği ve Hemşirelik Bakımında Etik Tutum Ölçeği ile toplandı. Bulgular: Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puan ortalaması 65,10±11,45, hemşirelik bakımında etik tutum toplam puan ortalaması ise 152,40±14,90 olarak saptandı. Hemşirelik bakımında etik tutum toplam puanı ile bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puanı arasındaki neden sonuç ilişkisini belirlemek üzere yapılan regresyon analizi istatistiksel açıdan anlamlı bulundu (F=30,106; R2=0,122, p=0,001). Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puanı ile hemşirelik bakımında etik tutum toplam puanı arasında pozitif zayıf yönde anlamlı ilişki olduğu saptandı (r=0,356, p<0,001). Kadınların hemşirelik bakımındaki etik tutum toplam puanları (t=2,399, p=0,017) ve bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puanları (t=2,696, p=0,008) erkeklerinkinden anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu. Sonuç: Çalışmada, cerrahi hemşirelerinin bakım verici rollerine ilişkin tutumları ve hemşirelik bakımındaki etik tutumlarının olumlu yönde olduğu belirlendi. Etik tutumu yüksek olan hemşirelerin, bakım verici rollerine ilişkin tutumlarının daha olumlu olduğu görüldü. Cerrahi hemşirelerinin bakım verici rollerine ilişkin tutumlarının ve etik tutumlarının iyileştirilmesi için çalışma ortamı koşullarının iyileştirilmesi ve hizmet içi eğitimlerin planlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Cerrahi; etik; hemşirelik; hemşirelik bakımı; tutum
Amaç: Bu Araştırma, cerrahi hemşirelerinin bakım verici rollerine ve etik konulara ilişkin tutumlarının incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türdeki bu çalışmanın örneklemini İstanbul'daki 2 eğitim ve araştırma hastanesinin cerrahi servislerinde çalışan 210 hemşire oluşturdu. Veriler, kişisel bilgi formu, Hemşirelerin Bakım Verici Rollerine İlişkin Tutum Ölçeği ve Hemşirelik Bakımında Etik Tutum Ölçeği ile toplandı. Bulgular: Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puan ortalaması 65,10±11,45, hemşirelik bakımında etik tutum toplam puan ortalaması ise 152,40±14,90 olarak saptandı. Hemşirelik bakımında etik tutum toplam puanı ile bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puanı arasındaki neden sonuç ilişkisini belirlemek üzere yapılan regresyon analizi istatistiksel açıdan anlamlı bulundu (F=30,106; R2=0,122, p=0,001). Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puanı ile hemşirelik bakımında etik tutum toplam puanı arasında pozitif zayıf yönde anlamlı ilişki olduğu saptandı (r=0,356, p<0,001). Kadınların hemşirelik bakımındaki etik tutum toplam puanları (t=2,399, p=0,017) ve bakım verici rollerine ilişkin tutum toplam puanları (t=2,696, p=0,008) erkeklerinkinden anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu. Sonuç: Çalışmada, cerrahi hemşirelerinin bakım verici rollerine ilişkin tutumları ve hemşirelik bakımındaki etik tutumlarının olumlu yönde olduğu belirlendi. Etik tutumu yüksek olan hemşirelerin, bakım verici rollerine ilişkin tutumlarının daha olumlu olduğu görüldü. Cerrahi hemşirelerinin bakım verici rollerine ilişkin tutumlarının ve etik tutumlarının iyileştirilmesi için çalışma ortamı koşullarının iyileştirilmesi ve hizmet içi eğitimlerin planlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Cerrahi; etik; hemşirelik; hemşirelik bakımı; tutum
ABSTRACT
Objective: This study aimed to investigate surgical nurses' attitudes towards caregiver roles and ethical issues. Material and Methods: The sample of this descriptive study consisted of 210 nurses working in the surgical wards of 2 training and research hospitals in İstanbul. Data were collected with personal information form, Attitude Scale for Nurses in Caregiving Roles and Ethical Attitude Scale for Nursing Care. Results: The mean total score of nurses' attitude in caregiving roles was 65.10±11.45, and the mean total score of ethical attitude in nursing care was 152.40±14.90. The regression analysis performed to determine the cause and effect relationship between the total score of ethical attitudes in nursing care and the total score of attitudes towards caregiver roles was found to be statistically significant (F=30.106; R2=0.122, p=0.001). A positive and weakly significant correlation was found between the total score of nurses' attitudes towards caregiver roles and the total score of ethical attitudes in nursing care (r=0.356, p<0.001). The total scores of women's ethical attitudes in nursing care (t=2.399, p=0.017) and attitudes towards caregiver roles (t=2.696, p=0.008) were found to be significantly higher than the scores of men. Conclusion: As a result of this study, the surgical nurses' attitudes towards caregiver roles and ethical attitudes in nursing care were determined to be positive. Nurses with a high ethical attitude were observed to be more positive their attitudes towards caregiver roles. To improve nurses' attitudes towards caregiver roles and ethical attitudes, it is recommended to improve to work conditions and plan in-service trainings.
Keywords: Surgery; ethics; nursing; nursing care; attitude
Objective: This study aimed to investigate surgical nurses' attitudes towards caregiver roles and ethical issues. Material and Methods: The sample of this descriptive study consisted of 210 nurses working in the surgical wards of 2 training and research hospitals in İstanbul. Data were collected with personal information form, Attitude Scale for Nurses in Caregiving Roles and Ethical Attitude Scale for Nursing Care. Results: The mean total score of nurses' attitude in caregiving roles was 65.10±11.45, and the mean total score of ethical attitude in nursing care was 152.40±14.90. The regression analysis performed to determine the cause and effect relationship between the total score of ethical attitudes in nursing care and the total score of attitudes towards caregiver roles was found to be statistically significant (F=30.106; R2=0.122, p=0.001). A positive and weakly significant correlation was found between the total score of nurses' attitudes towards caregiver roles and the total score of ethical attitudes in nursing care (r=0.356, p<0.001). The total scores of women's ethical attitudes in nursing care (t=2.399, p=0.017) and attitudes towards caregiver roles (t=2.696, p=0.008) were found to be significantly higher than the scores of men. Conclusion: As a result of this study, the surgical nurses' attitudes towards caregiver roles and ethical attitudes in nursing care were determined to be positive. Nurses with a high ethical attitude were observed to be more positive their attitudes towards caregiver roles. To improve nurses' attitudes towards caregiver roles and ethical attitudes, it is recommended to improve to work conditions and plan in-service trainings.
Keywords: Surgery; ethics; nursing; nursing care; attitude
REFERANSLAR:
- Şenay G. Bakım kavramı işığında hemşirelik bakımı ve etkileyen faktörler [Nursing care in the light of care concept and affecting factors]. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;10(2):129-34.
- Rajabpour S, Rayyani M, Mangolian Shahrbabaki P. The relationship between Iranian patients' perception of holistic care and satisfaction with nursing care. BMC Nurs. 2019;18:48. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yılmaz DU, Dilemek H, Yılmaz D, Korhan EA, Çelik E, Rastgel H. Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutumları ve ilişkili faktörler [Attitudes and related factors for nurses in caregiving roles]. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2017;10:83-100. [Crossref]
- Karadaş A, Kaynak S, Duran S, Ergün S. Hemşirelerin profesyonellik düzeylerinin değerlendirilmesi: Balıkesir örneği [Evaluation of nurses'professionalism leves: sample of Balikesir]. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(3):74-80. [Link]
- Saldıroğlu E, Türk Gülengün. Hemşirelik Yeterliliğini Holistik Değerlendirme Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği [Validity and reliability of the holistic nursing competence scale]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021;8(1):43-50. [Crossref]
- Merrick E, Duffield C, Baldwin R, Fry M. Nursing in general practice: organizational possibilities for decision latitude, created skill, social support and identity derived from role. J Adv Nurs. 2012;68(3):614-24. [Crossref] [PubMed]
- Koçak C, Albayrak SA, Duman NB. Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması [Developing an attitude scale for nurses in caregiving roles: validity and reliability tests]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2014;11(3):16-21. [Link]
- Tosun H. Sağlık bakım uygulamalarında etik duyarlılık [Ethical sensitivity in health care practices]. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi. 2021;3(1):101-4. [Crossref]
- Özçiftçi S. Hemşirelik bakımında etik tutum ölçeği geliştirme [Yüksek lisans tezi]. İzmir: İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi; 2020. [Erişim Tarihi: 05.06.2021] [Link]
- Kim K, Han Y, Kim JS. Korean nurses' ethical dilemmas, professional values and professional quality of life. Nurs Ethics. 2015;22(4):467-78. [Crossref] [PubMed]
- Karayurt Ö, Ursavaş FE, İşeri Ö. Hemşirelerin bireyselleştirilmiş bakım verme durumlarının ve görüşlerinin incelenmesi [Examination of the status of nurses to provide individualized care and their opinions]. ACU Sağlık Bil Derg. 2018;9(2):163-9. [Crossref]
- Altınbaş Y, Derya İE. Hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutumları ve bireyselleştirilmiş bakım algıları [Nurses' attitudes towards caregiver roles and perceptions of individualized care]. STED. 2020;29(4):246-54. [Crossref]
- Poorchangizi B, Farokhzadian J, Abbaszadeh A, Mirzaee M, Borhani F. The importance of professional values from clinical nurses' perspective in hospitals of a medical university in Iran. BMC Med Ethics. 2017;18(1):20. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kaya H, Işık B, Şenyuva E, Kaya N. Hemşirelik öğrencilerinin bireysel ve profesyonel değerleri [Nursing students' individual and professional values]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(1):18-26. [Link]
- Kalı SD. Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin bakım verici rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2019. [Erişim Tarihi: 11.07.2021] [Link]
- Kahriman İ, Yeşilçiçek Çalık K. Klinik hemşirelerin etik duyarlılığı [Ethical sensitivity of clinical nurses]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(3):111-21. [Link]
- Asare P, Ansah EW, Sambah F. Ethics in healthcare: Knowledge, attitude and practices of nurses in the Cape Coast Metropolis of Ghana. PloS one. 2022;17(2):e0263557. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Temiz Z, Öztürk D, Ünver S, Tohumat G, Akyolcu N, Kanan N, et al. Cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin etik duyarlılıklarının belirlenmesi [Determining ethical sensitivity of nurses employed in surgical units]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(2):83-9. [Link]
- Gürdoğan EP, Aksoy B, Kınıcı E. Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılık düzeyleri ve mesleki değerler ile ilişkisi [Ethical awareness of of nursing students, and their relationship with professional values]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2018;5(3):147-54. [Link]
- Bulut TY, Aydın M, Avcı İA. Yoğun bakım hemşirelerinin bakım verici rollerine ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi [Evaluation of intensive care nurse's attitudes regarding the role of care governers in terms of some variables]. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;7(1):217-28. [Crossref]
- Kul Y. Pediatri ünitelerinde çalışan hemşirelerin yaşam kalitesi ile bakım verici rolleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Medipol Üniversitesi; 2021. [Erişim Tarihi: 02.01.2022] [Link]
- Kahraman H, Ceyhan Ö. Öğrenci gözünden: hemşireliğin bakım verici rolü [From the student's perspective: The caring role of nursing]. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2022;5(1):60-6. [Crossref]
- Akçoban S, Güngör S. Yoğun bakım hemşirelerinin bakım verici rollerine ilişkin tutumları ve iş doyumları [Attitudes and job satisfaction of intensive care nurses regarding their caregiver roles]. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi. 2022;13(47):332-42. [Crossref]
- Kaplan E, Aktaş MC, Kaya H. COVID-19 pandemi korkusu ile hemşirelerin bakım verici rolüne ilişkin tutumları arasındaki ilişki [The relationship between fear of the COVID-19 pandemic and nurses' attitudes to the caregiver role]. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2021;3(3):135-40. [Crossref]
- Arslan S, Taylan S, Gözüyeşil E. Hemşirelerin çalışma ortamı yaşam kaliteleri ve etik duyarlılıkları [Quality of work life and ethical sensitivity of nurses]. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;2(2):21-6. [Link]
- Özşaker E, Daştı D, Kurcan Ç, Özdemir N, Yavuz Van Giersbergen M. Cerrahi hemşirelerinin iş doyumları ve etkileyen faktörler [The job satisfactions of surgical nurses and the affective factors]. OTSBD. 2020;5(1):81-92. [Crossref]
- Borhani F, Abbaszadeh A, Mohsenpour M. Nursing students' understanding of factors influencing ethical sensitivity: A qualitative study. Iran J Nurs Midwifery Res. 2013;18(4):310-5. [PubMed] [PMC]
- Ertuğ N, Aktaş D, Faydalı S, Yalçın O. Ethical sensitivity and related factors of nurses working in the hospital settings. Acta Bioethica, 2014;20(2):265-72. [Crossref]
- Yılmaz D, Düzgün F, Yılmaz DU, Korhan EA, Dikmen Y. Dahili kliniklerde görev yapan hemşirelerin etik duyarlılıklarının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi: üniversite hastanesi örneği [Examination of ethical sensitivity and related factors of nurses in internal clinics: an example of university hospital]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018;11(2):157-63. [Link]
- Uruf S. Cerrahi hemşirelerinin etik (ahlaki) duyarlılığının belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Maltepe Üniversitesi; 2022. [Erişim Tarihi: 13.11.2022] [Link]
- Basar Z, Cilingir D. Evaluating ethical sensitivity in surgical intensive care nurses. Nurs Ethics. 2019;26(7-8):2384-97. [Crossref] [PubMed]
- LaSala CA, Bjarnason D. Creating workplace environments that support moral courage. OJIN. 2010;15(3):1-8. [Link]
- Dalcalı BK, Şendir M. Hemşirelerin kişisel değerleri ile etik duyarlılıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Determining the relationship between nurses' personal values and their ethical sensitivity]. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2016;24(1):1-9. [Link]
.: İşlem Listesi