Amaç: Vardiyalı çalışan işçilerin fiziksel aktivite, duygudurumu ve beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, Ekim 2018-Aralık 2018 tarihleri arasında, Kahramanmaraş ilinde bir tekstil fabrikasında çalışan ve çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden, yaş aralığı 18-65 yıl olan toplam 450 işçi ile yürütülmüştür. İşçilerin demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite ve duygudurumları uygulanan anket formu ile belirlenmiştir. Bulgular: İşçilerin %80,3'ü erkek ve %89,0'ı haftada 6 gün ve günde 8 saat çalışmaktadır. Vardiya bilgilerine ulaşılan işçilerin (n=163) %48,5'i 08.00-16.00 saatleri arasında çalışmakta ve işçilerin %69,0'ı vardiyalı çalışmanın uyku kalitesini etkilediğini düşünmektedir. Kadın işçilerin (ort. 23,91±3,97 kg/m2) %59,5'inin normal, erkek işçilerin (ort. 26,85±3,83 kg/m2) %46,1'inin hafif şişman olduğu saptanmıştır. İşçilerin %60,0'ının yürüyüş yaptığı ve yürüyüş yapanların %22,0'ının haftada 2-3 kez yürüdüğü belirlenmiştir. İşçilerin %70,0'ı günde 3 ana öğün tüketirken, %50,0'ı ara öğün yapmamaktadır. Çalışanların öğün aralarında her gün çay-kahve (%78,0) ve meyve (%31,8), sonrasında en sık simit-poğaça (%21,5), kuruyemiş (%23,3) ve kek-pasta (%19,5) tükettikleri sonucuna ulaşılmıştır. İşçilerin gün içerisindeki tükettiği ara öğün sayısı arttıkça Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) puanlarının azaldığı saptanmıştır (r=0,12, p=0,01). BDÖ puanı ile çikolata-şekerleme tüketim sıklığı arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p=0,023). İşçilerin uyku süreleri arttıkça BDÖ puanlarının azaldığı saptanmıştır (r=0,11,p=0,02). Sonuç: Bu çalışma sonunda, vardiyalı çalışan işçilerin uyku sürelerinin, duygudurumları ve beslenme alışkanlıklarını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre; uyku kalitesi ve süresi üzerinde yapılacak iyileştirmeler işçi sağlığı konusunda önemli birer adım olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Vardiyalı çalışma; beslenme alışkanlıkları; depresyon
Objective: This study is planned according to the physical activity, mood and nutritional habits of shift personnel. Material and Methods: The study was conducted between October 2018-December 2018 in Kahramanmaras with a total of 450 workers during 18-65 years of age who were a volunteer to accept this study. Demographic characteristics, anthropometric measurements, dietary habits, physical activity levels and emotional situations of workers were measured by a questionnaire form. Results: 80.3% of the workers are male and 89.0% are working 6 days a week and 8 hours a day. 48.5% of the workers who reached the shift information (n=163) were working between 08.00-16.00 and 69.0% of the workers think that shift work affected sleep. In this study, 59.5% of female workers (mean 23.91±3.97 kg/m2) had normal body mass indeks; 46.1% of male workers (mean 26.85±3.83 kg/m2) had overweight. It was determined that 60.0% of the workers were walking and 22.0% of them walking 2-3 times a week. While 70.0% of the workers consumed 3 main meals a day, 50.0% of them never consumed snacks. Workers were consumed mostly tea-coffee (78.0%) and fruit (31.8%), bakery (21.5%), nuts (23.3%) and cakes (19.5%) for a snack. As the number of snacks consumed by the workers increased during the day, the Beck Depression Scale (BDI) scores decreased (r=0.12, p=0.01). The difference between BDI and chocolate-sugar consumption frequency was significant (p=0.023). It was found that BDI scores decreased as workers' sleep times increased (r=0.11, p=0.02). Conclusion: As a result of this study, it has been concluded that the working hours of shift workers affect their sleep periods, mood and nutritional habits. According to this; improvements on sleep quality and duration will be an important step in occupational health.
Keywords: Shift work; dietary habits; depression
- Morselli L, Leproult R, Balbo M, Spiegel K. Role of sleep duration in the regulation of glucose metabolism and appetite. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2010;24(5):687-702. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ma Y, Bertone ER, Stanek EJ 3rd, Reed GW, Hebert JR, Cohen NL, et al. Association between eating patterns and obesity in a free-living Us adult population. Am J Epidemiol. 2003;158(1):85-92. [Crossref] [PubMed]
- Di Lorenzo L, De Pergola G, Zocchetti C, L'abbate N, Basso A, Pannacciulli N, et al Effect of shift work on body mass index: results of a study performed in 319 glucose-tolerant men working in a southern Italian industry. Int J Obes Relat Metab Disord. 2003;27(11):1353-8. [Crossref] [PubMed]
- Yıldız AN, Gedikli FG, Küçükbiçer B. Vardiyalı Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Konuları. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Yayını. Ankara: Aydoğdu Ofset; 2012. p.62.
- Çekal N. [A research about nutrition behavior of women workers that working shift]. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2008;10(4):83-95.
- Özvurmaz S, Öncü AZ. [The effect of shitf working and rotating shifts on nurses]. Journal of Adnan Menderes University Health Sciences Faculty. 2018;2(1):39-46.
- Geliebter A, Gluck ME, Tanowitz M, Aronoff NJ, Zammit GK. Work-shift period and weight change. Nutrition. 2000;16(1):27-9. [Crossref]
- Sallinen M, Kecklund G. Shift work, sleep, and sleepiness-differences between shift schedules and systems. Scand J Work Environ Health. 2010;36(2):121-33. [Crossref] [PubMed]
- Çalık KY, Aktaş S, Bulut HK, Anahar EÖ. [The effect of shitf working and rotating shifts on nurses]. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi. 2015;2(1):33-45. [Crossref]
- Nicholson PJ, D'Auria DA. Shift work, health, the working time regulations and health assessments. Occup Med (Lond). 1999;49(3):127-37. [Crossref] [PubMed]
- An M, Colarelli SM, O'Brien K, Boyajian ME. Why we need more nature at work: effects of natural elements and sunlight on employee mental health and work attitudes. PloS One. 2016;11(5):E0155614. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kılıç R, Hakan B, Erdoğan K. Depressıon and turnover intentıon among hotel employees. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016;14(1):318-31.
- Ridge D, Broom A, Kokanović R, Ziebland S, Hill N. Depression at work, authenticity in question: experiencing, concealing and revealing. Health (London). 2017;23(3):344-61. [Crossref] [PubMed]
- Taştan K, Öztekin C, Kaya A, Demirhan B. [Depression levels and affecting factors of employees in a university hospital]. Ankara Med J. 2016;16(4):354-60. [Crossref]
- Bacak B, Kazancı E. [Assesment of pyhsiological, psychological and sociological effects that night shitf workers encounter in Turkish work life]. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 2014;3(6).
- Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry. 1961;4(6):561-71. [Crossref] [PubMed]
- Hisli N. [A reliability and validity study of Beck Depression Inventory in a university student sample]. J Psychol. 1989;7(23):3-1.
- Baysal A. Beslenme. 13. Baskı. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi; 2011. p.5-20.
- Bekar A, Ersoy AF. [The evaluation of energy expenditure and nutritional status of the workers in the industry]. Vocational Education. 2011;6(3):84-108.
- Resmi Gazete (06.04.2004, Sayı: 25425) sayılı İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği; 2004. p.1. Erişim tarihi: Mayıs 2017.
- Axelsson J, Akerstedt T, Kecklund G, Lowden A. Tolerance to shift work-how does it relate to sleep and wakefulness? Int Arch Occup Environ Health. 2004;77(2):121-9. [Crossref] [PubMed]
- Ergüney S, Tan M, Sivrikaya S, Erdem N. [Occupational risks that nurses face]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2001;4(1):63-74.
- Özvurmaz S, Öncü AZ. [The effect of shift working and rotating shifts on nurses]. Journal of Adnan Menderes University Health Sciences Faculty. 2018;2(1):39-46.
- Zverev YP, Misiri HE. Perceived effects of rotating shift work on nurses' sleep quality and duration. Malawi Med J. 2009;21(1):19-21. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Selvi Y, Güzel Özdemir P, Aydın A, Beşiroğlu L. [Influence of night shift work on psychologic state and quality of life in health workers]. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2010;23(4):238-43. [Crossref]
- Knutsson A. Health disorders of shift workers. Occup Med (Lond). 2003;53(2):103-8. [Crossref] [PubMed]
- Theorell T, Åkerstedt T. Day and night work: changes in cholesterol, uric acid, glucose and potassium in serum and in circadian patterns of urinary catecholamine excretion. A longitudinal cross-over study of railway workers. Acta Med Scand. 1976;200(1-2):47-53. [Crossref] [PubMed]
- Gustafsson PE. Persson M, Hammarström A. Socio-economic disadvantage and body mass over the life course in women and men: results from the northern swedish cohort. Eur J Public Health. 2011;22(3):322-7. [Crossref] [PubMed]
- Rahe C, Czira ME, Teismann H, Berger K. Associations between poor sleep quality and different measures of obesity. Sleep Med. 2015;16(10):1225-8. [Crossref] [PubMed]
- Pandalai SP, Schulte PA, Miller DB. Conceptual heuristic models of the interrelationships between obesity and the occupational environment. Scand J Work Environ Health. 2013;39(3):221-32. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karlsson B, Knutsson A, Lındahl B. Is there an association between shift work and having a metabolic syndrome? Results from a population based study of 27 485 people. Occup Environ Med. 2001;58(11):747-52. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sözen S, Bilir N, Yıldız AN, Yıldız E, Sözen T. [Nutrition habits and related anthropometric measurements of employees working at an institution of metal industry]. Toplum Hekimliği Bülteni. 2009;28(3):7-14.
- Avcı İA, Erdoğan TK. [Hazelnut factory workers in working in the evaluation of the frequency of obesity and healthy life habits]. TAF Prev Med Bull. 2015;14(5):364-9. [Crossref]
.: Process List