.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Zayıflama Diyetlerinin Sürdürülebilirliğini Etkileyen Faktörler: Niteliksel Bir Araştırma
Factors That Affect The Sustainability of Weight Loss Programs: A Qualitative Study
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2021;6(3):418-28
doi: 10.5336/healthsci.2020-78216
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu niteliksel çalışmanın amacı, zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğini olumlu veya olumsuz yönde etkileyen faktörlerin derinlemesine anlaşılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma grubunu, herhangi bir sağlık problemi bulunmayan, yaşamının bir döneminde diyetisyen eşliğinde zayıflama programı uygulamış olan, 19-45 yaş arasında 20 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, katılımcılar ile yapılan derinlemesine görüşmelerde 5 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda 'zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğini etkileyen faktörler' başlığı altında 6 farklı ana tema olmak üzere, toplam 30 alt tema belirlenmiştir. Verilerin analizinde MAXQDA 12 programı kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışma sonucunda elde edilen bulgular, bireylerin zayıflama diyeti uygulamaya karar vermelerinde en çok estetik kaygının rol oynadığını göstermektedir, ayrıca kişiler diyetten beklentilerinin hızlı ağırlık kaybı sağlaması, diyetisyenden beklentilerinde ise kişiye özel davranması olduğunu ifade etmişlerdir. Buna ek olarak, zayıflama diyeti uyguladıkları dönemde tatlı yeme isteğinin en çok zorlandıkları süreç olduğu belirlenmiştir, bireyler diyette zorlandıkları bu noktalarda genellikle kendilerini motive ederek çözüm yaratmaktadırlar. Zayıflama diyetlerinin sonlandırılmasında en sık karşılaşılan nedenin diyete uyumun kaybedilmesi olduğu gösterilmiştir. Sonuç: Zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğinin, diyete başlamaya karar verilen andan itibaren bireylerin diyet yaptıkları dönemde, diyetten ve diyetisyenden beklentileri, zorlandıkları durumlar ile bu durumlar karşısında ürettikleri çözüm yollarının etkinliği dâhil birçok faktörden etkilendiği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Ağırlık kaybı; beslenme tedavisi; niteleyici araştırma; diyet
Amaç: Bu niteliksel çalışmanın amacı, zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğini olumlu veya olumsuz yönde etkileyen faktörlerin derinlemesine anlaşılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma grubunu, herhangi bir sağlık problemi bulunmayan, yaşamının bir döneminde diyetisyen eşliğinde zayıflama programı uygulamış olan, 19-45 yaş arasında 20 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, katılımcılar ile yapılan derinlemesine görüşmelerde 5 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda 'zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğini etkileyen faktörler' başlığı altında 6 farklı ana tema olmak üzere, toplam 30 alt tema belirlenmiştir. Verilerin analizinde MAXQDA 12 programı kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışma sonucunda elde edilen bulgular, bireylerin zayıflama diyeti uygulamaya karar vermelerinde en çok estetik kaygının rol oynadığını göstermektedir, ayrıca kişiler diyetten beklentilerinin hızlı ağırlık kaybı sağlaması, diyetisyenden beklentilerinde ise kişiye özel davranması olduğunu ifade etmişlerdir. Buna ek olarak, zayıflama diyeti uyguladıkları dönemde tatlı yeme isteğinin en çok zorlandıkları süreç olduğu belirlenmiştir, bireyler diyette zorlandıkları bu noktalarda genellikle kendilerini motive ederek çözüm yaratmaktadırlar. Zayıflama diyetlerinin sonlandırılmasında en sık karşılaşılan nedenin diyete uyumun kaybedilmesi olduğu gösterilmiştir. Sonuç: Zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğinin, diyete başlamaya karar verilen andan itibaren bireylerin diyet yaptıkları dönemde, diyetten ve diyetisyenden beklentileri, zorlandıkları durumlar ile bu durumlar karşısında ürettikleri çözüm yollarının etkinliği dâhil birçok faktörden etkilendiği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Ağırlık kaybı; beslenme tedavisi; niteleyici araştırma; diyet
ABSTRACT
Objective: The purpose of this qualitative study was to understand the factors that affect the sustainability of weight loss programs positively or negatively. Material and Methods: The study group consisted of 20 women between the ages of 19-45, who had been on a diet with a dietitian at some point in their lives. The semi-structured interview form was used in the in-depth interviews. Six themes and thirty sub-themes were identified under the head of 'factors affecting the sustainability of weight loss programs'. MAXQDA 12 program was used in the analysis of the data. Results: Aesthetic concern often played a role in individuals' decision to follow a weight loss program. The expectation of people from the diet was to lose weight quickly, and the expectation from the dietitian was to act personally. It was determined that the desire to eat dessert was the most difficult situation when dieting. Individuals often motivate themselves as a solution when they have difficulties in diet. It has been determined that the lack of compliance with diet was the most common reason for ending the diet. Conclusion: As a result, the sustainability of weight loss programs were a complicated situation, which includes many factors, including the expectations of individuals from the diet and the dietitian, difficulties in dieting and the solutions they produce against these situations.
Keywords: Weight loss; nutrition therapy; qualitative research; diet
Objective: The purpose of this qualitative study was to understand the factors that affect the sustainability of weight loss programs positively or negatively. Material and Methods: The study group consisted of 20 women between the ages of 19-45, who had been on a diet with a dietitian at some point in their lives. The semi-structured interview form was used in the in-depth interviews. Six themes and thirty sub-themes were identified under the head of 'factors affecting the sustainability of weight loss programs'. MAXQDA 12 program was used in the analysis of the data. Results: Aesthetic concern often played a role in individuals' decision to follow a weight loss program. The expectation of people from the diet was to lose weight quickly, and the expectation from the dietitian was to act personally. It was determined that the desire to eat dessert was the most difficult situation when dieting. Individuals often motivate themselves as a solution when they have difficulties in diet. It has been determined that the lack of compliance with diet was the most common reason for ending the diet. Conclusion: As a result, the sustainability of weight loss programs were a complicated situation, which includes many factors, including the expectations of individuals from the diet and the dietitian, difficulties in dieting and the solutions they produce against these situations.
Keywords: Weight loss; nutrition therapy; qualitative research; diet
REFERANSLAR:
- WHO [İnternet]. © 2020 WHO [Erişim tarihi: 05.11.2020]. Prevalence of obesity among adults, BMI>= 30 (crude estimate) (%). Erişim linki: [Link]
- T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA). Yayın No: 1132. Ankara: Tiraj Basım ve Yayın Sanayi Ticaret Ltd. Şti.; 2019. [Link]
- Tığlı M, Özel GH. Zayıflama diyeti uygulayan bireylerin başarı oranları ve etkileyen etmenlerin saptanması [Success rates of ındividuals attending a weight loss program and predicting the factors affecting weight loss]. Bes Diy Der. 2012;40(1):22-31. [Link]
- Tunçer N. Beslenme Eğitimi ve Hastaya Yaklaşım. Şanlıer N, editör. Vakalarla Öğreniyorum: Yetişkin Hastalıklarında Tıbbi Beslenme Tedavisi-1. 2. Baskı. Ankara: Matsa Basımevi; 2020. p.58-63.
- Klem ML, Wing RR, Lang W, McGuire MT, Hill JO. Does weight loss maintenance become easier over time? Obes Res. 2000;8(6):438-44. [Crossref] [PubMed]
- Barte JC, ter Bogt NC, Bogers RP, Teixeira PJ, Blissmer B, Mori TA, et al. Maintenance of weight loss after lifestyle interventions for overweight and obesity, a systematic review. Obes Rev. 2010;11(12):899-906. [Crossref] [PubMed]
- Yağar F, Dökme S. Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik [Planning of qualitative researches: research questions, samples, validity and reliability]. Gazi Sağ Bil Derg. 2018;3(3):1-9. [Link]
- Baltacı A. Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme [A Conceptual Review of Sampling Methods and Sample Size Problems in Qualitative Research]. BEÜ SBD. 2018:7(1):231-74. [Link]
- Tekin HH. Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme [In-depth ınterview as a data collection technique ın qualitative research method]. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 2006;3(13):101-16. [Link]
- Fruh SM. Obesity: Risk factors, complications, and strategies for sustainable long-term weight management. J Am Assoc Nurse Pract. 2017;29(S1):S3-S14. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Döner P, Kahveci R, Koç M, Şencan İ, Kasım İ, Özkara A. Birinci basamakta obezite yönetimine nitel çalışmaların katkısı [Contributions of qualitative studies to obesity management in primary care]. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care. 2013;7(4):69-73. [Crossref]
- Arnold A, Holmes E, Rosenthal M. Building a Patient-Centered Weight Management Program: A Mixed Methods Project to Obtain Patients' Information Needs and Ideas for Program Structure. Pharmacy (Basel). 2019;7(4):165. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Boepple L, Cero I, Marek RJ, Coulon S, Lydecker JA, Brown JD, et al. Patients' reasons for weight loss and their relations to clinical weight loss outcomes in a comprehensive lifestyle intervention. Obes Sci Pract. 2019;5(6):548-54. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kłósek P, Grosicki S, Całyniuk B. Improving the effectiveness of obesity treatment by combining a diet and motivational techniques. Rocz Panstw Zakl Hig. 2018;69(3):299-305. [PubMed]
- Zevin B, Dalgarno N, Martin M, Grady C, Matusinec J, Houlden R, et al. Barriers to accessing weight-loss interventions for patients with class II or III obesity in primary care: a qualitative study. CMAJ Open. 2019;7(4):E738-E744. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Poltawski L, van Beurden SB, Morgan-Trimmer S, Greaves C. The dynamics of decision-making in weight loss and maintenance: a qualitative enquiry. BMC Public Health. 2020;20(1):573. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Byrne S, Cooper Z, Fairburn C. Weight maintenance and relapse in obesity: a qualitative study. Int J Obes Relat Metab Disord. 2003;27(8):955-62. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi