.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Vardiyalı Çalışan Hemşirelerin Beslenme Davranışları ve Uyku Kalitelerinin İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma
Investigation of Nutritional Behaviors and Sleep Quality of Nurses Working in Shifts: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(2):291-8
doi: 10.5336/healthsci.2021-84060
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Uyku-uyanıklık döngüsü, insanlarda gözlemlenen en temel sirkadiyen ritimdir ve bireyin yaşam kalitesini, sağlığını önemli derecede etkilemektedir. Vardiyalı çalışma ve uzun süre yapay aydınlatmaya maruz kalma, beslenme düzeninde de bozuklukları beraberinde getirmekte, sirkadiyen ritim ile uyku kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Mevcut araştırmada, vardiyalı çalışmanın hemşirelerin uyku kaliteleri ve beslenme davranışlarına olan etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, vardiyalı olarak çalışan 103 hemşire üzerinde yürütülmüştür. Hemşirelere; vardiya süresi, kaç yıldır vardiyalı çalıştıkları gibi soruların yer aldığı genel bilgi sorularının yanı sıra uyku kalitesini değerlendirmek için Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), beslenme davranışlarını değerlendirmek için üç faktörlü beslenme anketi uygulanmıştır. Bulgular: Hemşirelerin PUKİ toplam puanı 8,46±3,24 olarak bulunmuştur. Ayda 5 gece ve altında vardiyalı çalışan hemşirelerin uykuya dalma sürelerinin daha kısa olduğu (p0,05) ancak 1-3 yıldır vardiyalı çalışan hemşirelerin, bilişsel kısıtlama davranışlarının düşük olduğu saptanmıştır Sonuç: Vardiyalı çalışan hemşirelerin uyku kalitelerinin düşük olduğu, vardiya sıklığının uyku kalitesine etki ettiği, buna karşın aylık gece vardiya sayısı ile bireylerin yeme davranışları arasında ilişki olmadığı saptanmıştır. Diğer taraftan vardiyalı çalışma yılının, beslenme davranışlarına yansıdığı ve 1-3 yıldır vardiyalı çalışanlarda bilişsel kısıtlama davranışının azaldığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Uyku kalitesi; üç faktörlü beslenme anketi; vardiyalı çalışma; hemşire
Amaç: Uyku-uyanıklık döngüsü, insanlarda gözlemlenen en temel sirkadiyen ritimdir ve bireyin yaşam kalitesini, sağlığını önemli derecede etkilemektedir. Vardiyalı çalışma ve uzun süre yapay aydınlatmaya maruz kalma, beslenme düzeninde de bozuklukları beraberinde getirmekte, sirkadiyen ritim ile uyku kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Mevcut araştırmada, vardiyalı çalışmanın hemşirelerin uyku kaliteleri ve beslenme davranışlarına olan etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, vardiyalı olarak çalışan 103 hemşire üzerinde yürütülmüştür. Hemşirelere; vardiya süresi, kaç yıldır vardiyalı çalıştıkları gibi soruların yer aldığı genel bilgi sorularının yanı sıra uyku kalitesini değerlendirmek için Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), beslenme davranışlarını değerlendirmek için üç faktörlü beslenme anketi uygulanmıştır. Bulgular: Hemşirelerin PUKİ toplam puanı 8,46±3,24 olarak bulunmuştur. Ayda 5 gece ve altında vardiyalı çalışan hemşirelerin uykuya dalma sürelerinin daha kısa olduğu (p0,05) ancak 1-3 yıldır vardiyalı çalışan hemşirelerin, bilişsel kısıtlama davranışlarının düşük olduğu saptanmıştır Sonuç: Vardiyalı çalışan hemşirelerin uyku kalitelerinin düşük olduğu, vardiya sıklığının uyku kalitesine etki ettiği, buna karşın aylık gece vardiya sayısı ile bireylerin yeme davranışları arasında ilişki olmadığı saptanmıştır. Diğer taraftan vardiyalı çalışma yılının, beslenme davranışlarına yansıdığı ve 1-3 yıldır vardiyalı çalışanlarda bilişsel kısıtlama davranışının azaldığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Uyku kalitesi; üç faktörlü beslenme anketi; vardiyalı çalışma; hemşire
ABSTRACT
Objective: The sleep-wake cycle is the most basic circadian rhythm observed in humans and significantly affects the quality of life and health. Working in shifts and being exposed to artificial lighting for a long time also cause disturbances in the diet, negatively affect the circadian rhythm and sleep quality. In this study, we aimed to examine the effects of shift work on sleep quality and nutritional behaviors. Material and Methods: This study was conducted on 103 nurses working in shifts. The questionnaire containing questions such as, shift duration, how many years they had worked in shifts and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), to evaluate sleep quality, and a three-factor nutrition questionnaire, to evaluate nutritional behaviours, were applied. Results: The total score of the nurses' PSQI was 8.46±3.24. Nurses working in shifts 5 nights or less per month had a shorter time to fall asleep (p0.05), but the cognitive restriction behaviors of the nurses working in shifts for 1-3 years were low. Conclusion: The sleep quality of nurses working in shifts was low, the frequency of shifts affects sleep quality, on the other hand there was no relationship between the number of night shifts and the eating behaviors. However the year of working in shifts is reflected in their nutritional behaviors, cognitive restraint behavior decreased in shift workers who worked for 1-3 years.
Keywords: Sleep quality; three factor eating questionnaire; shift work; nurse
Objective: The sleep-wake cycle is the most basic circadian rhythm observed in humans and significantly affects the quality of life and health. Working in shifts and being exposed to artificial lighting for a long time also cause disturbances in the diet, negatively affect the circadian rhythm and sleep quality. In this study, we aimed to examine the effects of shift work on sleep quality and nutritional behaviors. Material and Methods: This study was conducted on 103 nurses working in shifts. The questionnaire containing questions such as, shift duration, how many years they had worked in shifts and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), to evaluate sleep quality, and a three-factor nutrition questionnaire, to evaluate nutritional behaviours, were applied. Results: The total score of the nurses' PSQI was 8.46±3.24. Nurses working in shifts 5 nights or less per month had a shorter time to fall asleep (p0.05), but the cognitive restriction behaviors of the nurses working in shifts for 1-3 years were low. Conclusion: The sleep quality of nurses working in shifts was low, the frequency of shifts affects sleep quality, on the other hand there was no relationship between the number of night shifts and the eating behaviors. However the year of working in shifts is reflected in their nutritional behaviors, cognitive restraint behavior decreased in shift workers who worked for 1-3 years.
Keywords: Sleep quality; three factor eating questionnaire; shift work; nurse
REFERANSLAR:
- Öçal Ö. Acıbadem Maslak Hastanesi Beslenme ve Diyet Polikliniğine başvuran yetişkin bireylerde besin tüketiminin Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği ile ilişkisi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2015. Erişim tarihi; 19.Aralık.2020 [Link]
- Boivin DB, Boudreau P. Impacts of shift work on sleep and circadian rhythms. Pathol Biol (Paris). 2014;62(5):292-301. [Crossref] [PubMed]
- Gifkins J, Johnston A, Loudoun R. The impact of shift work on eating patterns and self-care strategies utilised by experienced and inexperienced nurses. Chronobiol Int. 2018;35(6): 811-20. [Crossref] [PubMed]
- Burman D. Sleep disorders: circadian rhythm sleep-wake disorders. FP Essent. 2017;460: 33-6. [PubMed]
- Mattson MP, Allison DB, Fontana L, Harvie M, Longo VD, Malaisse WJ, et al. Meal frequency and timing in health and disease. PNAS U S A. 2014;111(47):16647-53. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Beebe D, Chang JJ, Kress K, Mattfeldt-Beman M. Diet quality and sleep quality among day and night shift nurses. J Nurs Manag. 2017;25(7):549-57. [Crossref] [PubMed]
- Özkan N, Bilici S. Yeme davranışında yeni yaklaşımlar: sezgisel yeme ve yeme farkındalığı [New approaches in eating behavior: intuitive eating and mindful eating]. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2018; 3(2):16-24. [Link]
- Mostafavi SA, Akhondzadeh S, Mohammadi MR, Eshraghian MR, Hosseini S, Chamari M, et al. The reliability and validity of the persian version of three-factor eating questionnaire-r18 (TFEQ-R18) in overweight and obese females. Iran J Psychiatry. 2017;12(2):100-8. [PubMed] [PMC]
- Kıraç D, Kaspar EÇ, Avcılar T, Kasımay Çakır Ö, Ulucan K, Kurtel H, et al. Obeziteyle ilişkili beslenme alışkanlıklarının araştırılmasında yeni bir yöntem "üç faktörlü beslenme anketi" [A new method in investigation of obesity-related eating behaviors 'three-factor eating questionnaire]. MÜSBED. 2015;5(3):162-9. [Link]
- Strzemecka J, Bojar I, Strzemecka E, Owoc A. Dietary habits among persons hired on shift work. Ann Agric Environ Med. 2014;21(1):128-31. [PubMed]
- Yücel Ağargün M, Kara H, Anlar Ö. Pittsburgh Uyku Kalite İndeksinin geçerliliği ve güvenirliği [The validity and reliability of the Pittsburgh Sleep Quality İndex]. Türk Psikiyatr Derg. 1996;7(2):107-15. [Link]
- McDowall K, Murphy E, Anderson K. The impact of shift work on sleep quality among nurses. Occup Med (Lond). 2017;67(8):621-5. [Crossref] [PubMed]
- Bjorvatn B, Dale S, Hogstad-Erikstein R, Fiske E, Pallesen S, Waage S. Self-reported sleep and health among Norwegian hospital nurses in intensive care units. Nurs Crit Care. 2012;17(4):180-8. [Crossref] [PubMed]
- Dong H, Zhang Q, Sun Z, Sang F, Xu Y. Sleep problems among Chinese clinical nurses working in general hospitals. Occup Med (Lond). 2017;67(7):534-9. [Crossref] [PubMed]
- De Martino MMF, Abreu ACB, Barbosa F, Marques-Teixeira J. Relação entre trabalho por turnos e padrões de sono em enfermeiros [The relationship between shift work and sleep patterns in nurses]. Ciênc. saúde coletiva. 2013;18(3):763-8. [Crossref] [PubMed]
- Karakaş SA, Gönültaş N, Okanli A. Vardiyalı çalışan hemşirelerde uyku kalitesi [The quality of sleep of nurses who works shift workers]. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;4(1):17-26. [Link]
- Lim S, Han K, Cho H, Baek H. Shift-work nurses' work environments and health-promoting behaviours in relation to sleep disturbance: A cross-sectional secondary data analysis. J Clin Nurs. 2019;28(9-10):1538-45. [Crossref] [PubMed]
- Günaydın N. Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin uyku kalitesi ve genel ruhsal durumlarına etkisi [The quality of sleep and effects on general mental health of nurses who works in a state hospital]. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014;5(1):33-40. [Crossref]
- Kaliyaperumal D, Elango Y, Alagesan M, Santhanakrishanan I. Effects of sleep deprivation on the cognitive performance of nurses working in shift. J Clin Diagn Res. 2017;11(8):CC01-CC03. [PubMed] [PMC]
- Scott LD, Rogers AE, Hwang WT, Zhang Y. Effects of critical care nurses' work hours on vigilance and patients' safety. Am J Crit Care. 2006;15(1):30-7. [Crossref] [PubMed]
- Lin PC, Chen CH, Pan SM, Pan CH, Chen CJ, Chen YM, et al. Atypical work schedules are associated with poor sleep quality and mental health in Taiwan female nurses. Int Arch Occup Environ Health. 2012;85(8):877-84. [Crossref] [PubMed]
- Peplonska B, Kaluzny P, Trafalska E. Rotating night shift work and nutrition of nurses and midwives. Chronobiol Int. 2019;36(7):945-54. [Crossref] [PubMed]
- Pérez-Fuentes MDC, Molero Jurado MDM, Simón Márquez MDM, Gázquez Linares JJ. Analysis of sociodemographic and psychological variables involved in sleep quality in nurses. Int J Environ Res Public Health. 2019;16(20):3846. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Almajwal AM. Stress, shift duty, and eating behavior among nurses in Central Saudi Arabia. Saudi Med J. 2016;37(2):191-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Jesús Gázquez Linares J, Pérez-Fuentes MDC, Del Mar Molero Jurado M, Fátima Oropesa Ruiz N, Del Mar Simón Márquez M, Saracostti M. Sleep quality and the mediating role of stress management on eating by nursing personnel. Nutrients. 2019;11(8):1731. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kilkus JM, Booth JN, Bromley LE, Darukhanavala AP, Imperial JG, Penev PD. Sleep and eating behavior in adults at risk for type 2 diabetes. Obesity (Silver Spring). 2012;20(1):112-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi