Amaç: Günümüzde insanların tamamlayıcı tedavilere ilişkin hızla artan ilgisinin, bireylerin sağlık algıları ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin tamamlayıcı tedavileri kullanmaya yönelik tutumları ve sağlık algıları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: Araştırma 294 öğrencinin katılımıyla Google Anketler yöntemiyle çevrim içi olarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 21.0 programı kullanılarak frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, Student t-testi, ANOVA ve Pearson kolerasyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %71,8'inin tamamlayıcı tedavi yöntemi kullanmadığı, %26,9'unun bitkisel tedavileri kullandığı bulunmuştur. Öğrencilerin sağlık algısı puan ortalamalarının orta düzeyde, tamamlayıcı tedavileri kullanmaya yönelik tutumu olumlu yönde ve puan ortalaması orta düzeyde bulunmuştur. Sağlığın önemi alt boyutunun öğrencilerin okudukları bölüme göre; kesinlik ve algılanan sağlık boyutunun gelir durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Sağlığın önemi boyutu nun sağlık problemi olmayanlarda anlamlı fark gösterdiği; kesinlik, sağ lığın önemi ve öz farkındalık alt boyutunun sürekli kullandığı bir ilaç olmayanlarda anlamlı fark gösterdiği bulunmuştur. Daha önce tamamlayıcı tedavi kullananların tamamlayıcı tedavilere yönelik olumlu tutumları olduğu bulunmuştur. Tamamlayıcı tedavileri kullanmaya yönelik tutum ile sağlığın önemi alt boyutu ve öz farkındalık alt boyutu arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Sonuç: Tamamlayıcı tedavilere ilişkin daha fazla çalışmanın yapılarak bilimsel kanıtların artırılması, ders müfredatlarına tamamlayıcı tedavilere ilişkin derslerin eklenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tamamlayıcı tedavi; sağlık tutumu; sağlık eğitimi; öğrenciler
Objective: People's rapidly increasing interest in complementary therapies in recent years is thought to might be related to the health perceptions of individuals. Therefore, the aim of this study is to determine the relationship between the attitudes of university students towards using complementary therapy and their perception of health. Material and Methods: The study was conducted online with the participation of 294 student using the method of Google Forms. Frequency,%, mean, standard deviation, Student t-test, ANOVA, and Pearson's correlation analysis were used in the analysis of the research data. Results: In the study, 26.9% of the participants were determined to use herbal medicines and 71.8% did not use any type of complementary therapy. The mean perception of health scores of the students was found to be moderate, their attitude towards using complementary therapies was positive, and their mean score was found to be moderate. The Importance of health subscale was found to differ significantly according to the students' departments and the Certainty and perceived health subscale was found to differ according to their income level. The Importance of health subscale scores of people without any health issue was found to differ significantly compared to others. Certainty, Importance of health, and Self-awareness scores of participants who weren't using any drugs at the time of the study were found to differ significantly compared to others. Attitudes of participants who used complementary therapy before were found to be positive towards complementary therapies. There was a positive significant relationship between the attitude towards using complementary therapies and the Importance of health and Self-awareness subscales. Conlusion: It is recommended to increase scientific evidence by conducting more studies on complementary therapies and to include courses on complementary therapies in the curriculum.
Keywords: Complementary therapy; health behavior; health education; students
- T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü [İnternet]. © 2021 T.C. Sağlık Bakanlığı. [Erişim tarihi: 01.05.2021]. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp nedir? 2021. Erişim linki: [Link]
- Turan N, Öztürk A, Kaya N. Hemşirelikte yeni bir sorumluluk alanı: tamamlayıcı terapi [A new responsibility in nursing: complementary therapy]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(1):93-8. [Link]
- Potur DÇ, Kömürcü N. Dismenore yönetiminde tamamlayıcı tedaviler [Complementary therapies for dysmenorrhea management]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2013;10(1):8-13. [Link]
- Lee GB, Charn TC, Chew ZH, Ng TP. Complementary and alternative medicine use in patients with chronic diseases in primary care is associated with perceived quality of care and cultural beliefs. Fam Pract. 2004;21(6): 654-60. [Crossref] [PubMed]
- Altınbaş Y, İster ED. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin tamamlayıcı ve alternatif tedaviler hakkındaki görüş, bilgi ve uygulamaları [Opinions, information and applications about complementary and alternative therapies of health school students]. SAUHSD. 2019; 2(1):47-60. [Link]
- Çetin OB. Eskişehir'de tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı [The use of complementary and alternative medicine in Eskisehir]. Sosyoekonomi. 2007;6(6):91-105. [Link]
- Araz A, Harlak H, Meşe G. Sağlık davranışları ve alternatif tedavi kullanımı [Health behaviors and alternative medicine use]. Kor Hek. 2007;6(2):112-27. [Link]
- Ağaçdiken Alkan S, Özdelikara A, Mumcu Boğa N. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık algılarının belirlenmesi [Determination of nursing students health perception]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(2): 11-21. [Link]
- Karayağız Muslu G, Öztürk C. Tamamlayıcı ve alternatif tedaviler ve çocuklarda kullanımı [Complementary and alternative treatments and their practice in children]. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2008;51(1):62-7. [Link]
- Dursun İS, Vural B, Keskin B, Kaçar HK, Beyhan A, Kadıoğlu H. Yetişkinlerde geleneksel/ tamamlayıcı tıp tutumu ile sağlık okuryazarlığı ve sağlık algısı arasındaki ilişki [The relationship between traditional/complementary medical attitude and health literacy and health perception in adults]. Journal of Public Health Nursing. 2019;1(1):1-10. [Link]
- Bilge A, Uğuryol M, Dülgerler Ş, Yıldız M. Tamamlayıcı tedavileri kullanmaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi [Developing and attitude towards using complementary treatments scale]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;34(2):55-63. [Link]
- Kadıoğlu H, Yıldız A. Sağlık algısı ölçeğinin Türkçe çevriminin geçerlilik ve güvenilirliği [Validity and reliability of Turkish version of perception of health scale]. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2012;32(1):47-53. [Crossref]
- Altan S, Rahman S, Çam S. Tıp fakültesi öğrencilerinin tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri ile ilgili bilgi ve tutumları [The knowledge and attitudes of the medical school students on the methods of alternative and complementary medicine]. Türkiye Klinikleri J Med Ethics. 2014;22(3):81-8. [Link]
- Sarımehmet D, Gümrükçüoğlu N, Hintistan S, Altınbaş BC. Üniversite öğrencilerinin tamamlayıcı terapi uygulamalarına ilişkin bilgi ve görüşleri [Knowledge and opinions of university students about complementary therapy applications]. Gelecek Vizyonlar Dergisi. 2020;4(3):34-41. [Link]
- Aktaş B. Hemşirelik öğrencilerinin bütüncül tamamlayıcı ve alternatif tıbba karşı tutumları [Attitudes of nursing students toward holistic complemantary and alternative medicine]. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi. 2017;3(2):55-9. [Link]
- Balouchi A, Rahnama M, Hastings-Tolsma M, Shoja MM, Bolaydehyi E. Knowledge, attitude and use of complementary and integrative health strategies: a preliminary survey of Iranian nurses. Journal of Integrative Medicine. 2016;14(2):121-7. [Crossref]
- Sönmez CI, Ayhan Başer D, Küçükdağ HN, Kayar O, Acar İ, Güner PD. Tıp fakültesi öğrencilerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp ile ilgili bilgi durumlarının ve davranışlarının değerlendirilmesi [Evaluation of knowledge of traditional and complementary medicine of medical school students]. Konuralp Tıp Dergisi. 2018;10(3):276-81. [Link]
- Dülger H, Seven A. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlık algı düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi: kesitsel bir çalışma [Determination of health perception levels and effecting factors among the healthcare vocational school students: a cross-sectional study]. Ejons International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences. 2020;14:254-65. [Crossref]
- Karaoglu N, Karaoğlu KB, Yardımcı H. Sosyoloji ve tıp öğrencilerinin sağlık algısı ve sağlık kaygısı düzeylerinin karşılaştırılması [Comparison of health perception and health anxiety levels of sociology and medical students]. Ankara Med J. 2020;20(3):615-28. [Crossref]
- Efteli E, Khorshtd L. İki farklı bölüm öğrencilerinin sağlık algılarının karşılaş tırılması [Comparison of health perception of two different divisions student]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2016;32(2): 1-10. [Link]
- Özdelikara A, Alkan SA, Mumcu N. Hemşirelik öğrencilerinde sağlık algısı, sağlık anksiyetesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Determination of health perception, health anxiety and effecting factors among nursing students]. Bakırköy Tıp Dergisi. 2018;14(3):275-82. [Crossref]
- Ameade EP, Amalba A, Helegbe GK, Mohammed BS. Medical students' knowledge and attitude towards complementary and alternative medicine - a survey in Ghana. J Tradit Complement Med. 2015;9;6(3):230-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Erci B. Attitudes towards holistic complementary and alternative medicine: a sample of healthy people in Turkey. J Clin Nurs. 2007; 16(4):761-8. [Crossref] [PubMed]
- Baltacı N, Koç E. İntörn Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin tamamlayıcı ve alternatif tıbba yönelik bilgisi, kullanımı ve tutumları [Knowledge, use and attitude of intern nursing and midwifery students with regard to complementary and alternative medicine]. Samsun Sağ Bil Der. 2018;3(1):10-6. [Link]
- Ulla Díez SM, Pérez-Fortis A. Socio-demographic predictors of health behaviors in Mexican college students. Health Promot Int. 2010;25(1):85-93. [Crossref] [PubMed]
- Yüksel H. Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirici yaşam biçimi davranışlarına etki eden sosyal faktörler [Social factors that influence university students health promoting lifestyle behaviors]. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012;34:137-50. [Link]
- Latas M, Stojković T, Ralić T, Jovanović S, Spirić Z, Milovanović S. Medical students' health-related quality of life--a comparative study. Vojnosanit Pregl. 2014;71(8):751-6. [Crossref] [PubMed]
- Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler [Healthy life style behaviours and related influencing factors of the students of Elazig High School of health sciences of Fırat University]. Fırat Tıp Dergisi. 2011;16(2):78-83. [Link]
- Özbaşaran F, Çetinkaya A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışları [Health behaviors of students in School of Health in Celal Bayar University]. Atatürk Üniv Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;7(3):43-55. [Link]
- Köktürk Dalcalı B. Üniversite öğrencilerinin manevi yönelimleri ve sağlık algıları [Spiritual orientation and health perceptions of university students]. J Contemp Med. 2020;10(4):591-5. [Crossref]
- Doğu Ö, Atasoy I. Hemşirelik lisans öğrencilerinde sağlık algısına cinsiyet ve diğer faktörlerin etkisi [Role of gender and other factors on health perceptions of nursing students]. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2017;9(2):107-13. [Crossref]
- Deleş B, Kaytez N. Çocuk gelişimi lisans öğrencilerinin stres düzeylerinin sağlık algısı üzerine etkisinin incelenmesi [Investigation of stres levels of child development undergraduate students on health perception]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 9(4):365-73. [Crossref]
- Ünalan D, Şenol V, Öztürk A, Erkorkmaz Ü. Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [A research on the relation between the healthy life style behaviors and self-care levels of the students in health and social programs of vocational collages]. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2007;14(2):101-9. [Link]
- Lee YJ, Shin SJ, Wang RH, Lin KD, Lee YL, Wang YH. Pathways of empowerment perceptions, health literacy, self-efficacy, and self-care behaviors to glycemic control in patients with type 2 diabetes mellitus. Patient Educ Couns. 2016;99(2):287-94. [Crossref] [PubMed]
- Çamurdan Ç, Gül A. Complementary and alternative medicine use among undergraduate nursing & midwifery students in Turkey. Nurse Education in Practice. 2013;13(5):350-4. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi