Amaç: Bu çalışma, üniversite öğrencilerinde E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği'nin geçerlilik ve güvenilirliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Metodolojik tipte yapılan çalışmanın evrenini 2020-2021 Bahar yarıyılında Bursa Uludağ Üniversitesinde sağlıkla ilgili fakültelerin dışındaki fakültelere kayıtlı öğrenciler oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini, dahil edilme kriterlerine uyan ve katılmayı kabul eden 456 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verileri Aralık 2021-Mayıs 2022 tarihleri arasında çevrim içi olarak toplanmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indeksi, yapı geçerliği için açıklayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi, güvenirliği için Cronbach alfa güvenirlik katsayısı, madde-toplam puan analizi, test-tekrar test analizleri yapılmıştır. Bulgular: Ölçeğin Kapsam Geçerlik İndeks puanı 0.96 bulunmuştur. Ölçeğin faktör yapısını belirlemek için yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda 3 faktör toplam varyansın %62 açıklamıştır. Ölçeğin faktör yükleri 0.49 ile 0.85 arasında değişmiştir. Ölçek maddeleri için madde toplam korelasyoları 0.43 ile 0.77 arasında değişmiştir. Ölçeğin Cronbach alpha güvenilirlik katsayısı 0.82 bulunmuştur. Ölçeğin işlevsel okuryazarlık alt boyutu güvenirlik katsayısı 0.63, okuryazarlık alt boyutu güvenirlik katsayısı 0.77, eleştirel okuryazarlık alt boyutu güvenirlik katsayısı 0.86 bulunmuştur. Test-tekrar test ölçümlerinin ise değişkenlik göstermediği (p>0.05) belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinde e-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği'nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. Ölçek, üniversite öğrencilerinin e-sağlık okuryazarlık düzeyini değerlendirmek için kullanılabilir. Gelecek çalışmalarda, ölçeğin farklı gruplar üzerinde geçerlilik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: E-sağlık okuryazarlığı; üniversite öğrencileri; geçerlilik; güvenilirlik
Objective: This study was conducted to determine the validity and reliability of the E-Health Literacy Scale in university students. Material and Methods: The study, conducted in a methodological design, included students from faculties other than healthrelated faculties at Uludağ University in the 2020-2021 Spring semester. The sample consisted of 456 students who met the inclusion criteria and agreed to participate. Data for the study were collected online between December 2021 and May 2022. Content validity index for the scale's content validity, exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis for construct validity, Cronbach's alpha reliability coefficient for reliability, item-total score analysis, and test-retest analyses were performed. Results: The Content Validity Index for the scale was found to be 0.96. Exploratory factor analysis to determine the factor structure of the scale explained 62% of the total variance with three factors. Factor loadings for the scale ranged from 0.49 to 0.85. Item-total correlations for scale items varied between 0.43 and 0.77. The Cronbach's alpha reliability coefficient for the scale was 0.82. The reliability coefficient for the functional literacy subscale was 0.63, for the literacy subscale was 0.77, and for the critical literacy subscale was 0.86. Test-retest measurements showed no significant variability (p>0.05). Conclusion: In this study, the Turkish version of the E-Health Literacy Scale was found to be valid and reliable in university students. The scale can be used to assess the e-health literacy levels of university students. It is recommended that future studies explore the validity and reliability of the scale on different groups.
Keywords: E-health literacy; university students; validity; reliability
- Nutbeam D, Lloyd JE. Understanding and responding to health literacy as a social determinant of health. Annu Rev Public Health. 2021;42:159-73. [Crossref] [PubMed]
- Sørensen K, Pelikan JM, Röthlin F, Ganahl K, Slonska Z, Doyle G, et al; HLS-EU Consortium. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). Eur J Public Health. 2015;25(6):1053-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- World Health Organization. Health Literacy The Solid Facts. [Cited: November 6, 2021]. Available from: [Link]
- İlgün G, Turaç İS, Orak S. Health literacy. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2015;174(12):2629-33. [Crossref]
- Qi H, Chen S, Chen T, Gan W, Yang D, Wang Y, et al. Reliability and validity of the Chinese version of the instrument of health literacy competencies for health professionals. Nurs Open. 2023;10(2):926-38. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yakar B, Gömleksiz M, Pirinççi E. Health literacy levels and affecting factors of patients who applied to a university hospital polyclinic. Eurasian Journal of Family Medicine. 2019;8(1):27-35. [Crossref]
- van der Vaart R, van Deursen AJ, Drossaert CH, Taal E, van Dijk JA, van de Laar MA. Does the eHealth Literacy Scale (eHEALS) measure what it intends to measure? Validation of a Dutch version of the eHEALS in two adult populations. J Med Internet Res. 2011;13(4):e86. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Berkman ND, Sheridan SL, Donahue KE, Halpern DJ, Crotty K. Low health literacy and health outcomes: an updated systematic review. Ann Intern Med. 2011;155(2):97-107. [Crossref] [PubMed]
- Karnoe A, Kayser L. How is eHealth literacy measured and what do the measurements tell us? A systematic review. Knowledge Management & E-Learning. 2015;7(4):576-600. [Crossref]
- Cutilli CC, Bennett IM. Understanding the health literacy of America: results of the National Assessment of Adult Literacy. Orthop Nurs. 2009;28(1):27-32; quiz 33-4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Norman CD, Skinner HA. eHEALS: The eHealth Literacy Scale. J Med Internet Res. 2006;8(4):e27. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Luo YF, Yang SC, Chen AS, Chiang CH. Associations of eHealth literacy with health services utilization among college students: cross-sectional study. J Med Internet Res. 2018;20(10):e283. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wang C, Wu X, Qi H. A Comprehensive analysis of E-health literacy research focuses and trends. Healthcare (Basel). 2021;10(1):66 [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yang SC, Luo YF, Chiang CH. Electronic health literacy and dietary behaviors in taiwanese college students: cross-sectional study. J Med Internet Res. 2019;21(11):e13140. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Zrubka Z, Brito Fernandes Ó, Baji P, Hajdu O, Kovacs L, Kringos D, et al. Exploring eHealth literacy and patient-reported experiences with outpatient care in the Hungarian general adult population: cross-sectional study. J Med Internet Res. 2020;22(8):e19013. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cushing CC, Steele RG. A meta-analytic review of eHealth interventions for pediatric health promoting and maintaining behaviors. J Pediatr Psychol. 2010;35(9):937-49. [Crossref] [PubMed]
- Pew Research Center [Internet]. 2021 Pew Research Center. [Cited: November 6, 2021]. Lenhart A. Teens, social media & technology overview 2015. Available from: [Link]
- Hove T, Paek HJ, Isaacson T. Using adolescent eHealth literacy to weigh trust in commercial web sites: the more children know, the tougher they are to persuade. Journal of Advertising Research. 2011;51(3):524-37. [Crossref]
- Park E, Kwon M. Health-related internet use by children and adolescents: systematic review. J Med Internet Res. 2018;20(4):e120. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Chang LC. Health literacy, self-reported status and health promoting behaviours for adolescents in Taiwan. J Clin Nurs. 2011;20(1-2):190-6. [Crossref] [PubMed]
- Coşkun S, Bebiş H. Adolesanlarda e-sağlık okuryazarlığı ölçeği: Türkçe Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Psychometric evaluation of a Turkish version of the e-health literacy scale (e-heals) in adolescent]. Gulhane Med J. 2015;57(7):378-84. [Crossref]
- Gencer TZ. Norman ve Skinner'ın E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin kültürel uyarlaması için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Analysis of validity and reliability of norman and Skinner's E-health scale literacy for cultural adaptation]. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 2017;52:131-45. [Crossref]
- Chiang C, Yang S, Hsu W. Development and validation of the e-health literacy scale and investigation of the relationships between e-health literacy and healthy behavior among undergraduate students in Taiwan. Formosa J Ment Health. 2015;28:389-420.
- Büyüköztürk S, Çakmak EK, Akgün ÖE, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 1. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayımcılık; 2012.
- Bryman A, Cramer D. Quantitative Data Analysis with SPSS Release 10 for Windows: A Quide for Social Scientists. 1st ed. London, UK: Routledge; 2001. [Crossref]
- Streiner DL, Kottner J. Recommendations for reporting the results of studies of instrument and scale development and testing. J Adv Nurs. 2014;70(9):1970-9. [Crossref] [PubMed]
- World Health Organization. [İnternet]. [Cited: November 10, 2023]. Process of Translation and Adaptation of Instruments 2017. Available from: [Link]
- Esin MN. Veri toplama yöntem ve araçları, veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. editörler. Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014. p.169-92.
- Maskey R, Fei J, Nguyen HO. Use of exploratory factor analysis in maritime research. AJSL. 2018;34(2):91-111. [Crossref]
- Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 6th ed. New York, USA: Harper & Row; 1995.
- Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. 6. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2020.
- Özdemir Z. Sağlık bilimlerinde likert tipi tutum ölçeği geliştirme [Development of a likert type attitude scale in health sciences]. HUHEMFAD. 2021;5:60-8. [Crossref]
- Huang CL, Yang SC, Chiang CH. The associations between individual factors, eHealth literacy, and health behaviors among college students. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(6):2108. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karagöz Y. SPSS AMOS Meta Uygulamalı Biyoistatistik. 3. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2021.
- Erkuş A. Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. 7. Baskı. Ankara: Akademik ve Mesleki Yayınları; 2021.
.: İşlem Listesi