.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Türk Kadınlarının Serbest Zaman Aktivitelerine Katılımı: Engeller ve Kolaylaştırıcılar
Leisurely Participation of Turkish Women's: Constraints and Facilitators
Turkiye Klinikleri J Sports Sci. 2022;14(1):69-78
doi: 10.5336/sportsci.2021-84473
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Kadınların, serbest zaman aktivitelerine katılımı, toplumsal cinsiyet rolleri ile kısıtlanmaktadır. Fakat özgürlük ve kendini dışa vurma biçimi olarak ele alınan serbest zaman, kadınların sınırlayıcı toplumsal cinsiyet rollerinden bağımsızlaşmasının ve özgürleşmesinin bir aracı olarak görülmektedir. Araştırma nicel yaklaşım çerçevesinde betimsel tarama modelinde tasarlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, Türk kadınlarının serbest zaman aktivitelerine katılımını engelleyen ve kolaylaştıran faktörlerin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmada veri toplama aracı olarak 'Serbest Zaman Kolaylaştırıcıları Ölçeği (Gürbüz, Öncü ve Emir, 2009)' ve 'Boş Zaman Engelleri Ölçeği (Gürbüz, Öncü ve Emir (2020)' kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise betimsel istatistiki yöntemler; t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon testleri kullanılmıştır. Çalışmanın araştırma grubunu yaşları 18-55 arasında değişen 196 kadın oluşturmaktadır. Bulgular: Çalışmadan elde edilen verilerin analiz sonuçlarına göre, Türk kadınlarının serbest zaman aktivitelerine katılımlarını kısıtlayan temel faktörün, yapısal faktörler olduğu belirlenmiştir. Sağlık/fitness kulüplerine üye olmanın ve düzenli olarak fiziksel aktiviteye katılımın da serbest zaman engellerinin aşılmasını kolaylaştırdığı söylenebilir. Sonuç: Sonuç olarak serbest zaman engel algısı arttıkça, serbest zaman kolaylaştırıcı algısının da arttığı ve serbest zamana katılımda karşılaşılan engellere göre stratejiler belirlenerek, bunların aşılmaya çalışıldığı ifade edilebilir. Elde edilen bulguların, serbest zaman aktivitelerine katılımda; engeller ve kolaylaştırıcılar gibi 2 temel faktörün kültürel ve cinsiyet perspektifinden incelenmesi sebebiyle literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Toplumsal cinsiyet; kadın; boş zaman; engel; kolaylaştırıcı
Amaç: Kadınların, serbest zaman aktivitelerine katılımı, toplumsal cinsiyet rolleri ile kısıtlanmaktadır. Fakat özgürlük ve kendini dışa vurma biçimi olarak ele alınan serbest zaman, kadınların sınırlayıcı toplumsal cinsiyet rollerinden bağımsızlaşmasının ve özgürleşmesinin bir aracı olarak görülmektedir. Araştırma nicel yaklaşım çerçevesinde betimsel tarama modelinde tasarlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, Türk kadınlarının serbest zaman aktivitelerine katılımını engelleyen ve kolaylaştıran faktörlerin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmada veri toplama aracı olarak 'Serbest Zaman Kolaylaştırıcıları Ölçeği (Gürbüz, Öncü ve Emir, 2009)' ve 'Boş Zaman Engelleri Ölçeği (Gürbüz, Öncü ve Emir (2020)' kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise betimsel istatistiki yöntemler; t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon testleri kullanılmıştır. Çalışmanın araştırma grubunu yaşları 18-55 arasında değişen 196 kadın oluşturmaktadır. Bulgular: Çalışmadan elde edilen verilerin analiz sonuçlarına göre, Türk kadınlarının serbest zaman aktivitelerine katılımlarını kısıtlayan temel faktörün, yapısal faktörler olduğu belirlenmiştir. Sağlık/fitness kulüplerine üye olmanın ve düzenli olarak fiziksel aktiviteye katılımın da serbest zaman engellerinin aşılmasını kolaylaştırdığı söylenebilir. Sonuç: Sonuç olarak serbest zaman engel algısı arttıkça, serbest zaman kolaylaştırıcı algısının da arttığı ve serbest zamana katılımda karşılaşılan engellere göre stratejiler belirlenerek, bunların aşılmaya çalışıldığı ifade edilebilir. Elde edilen bulguların, serbest zaman aktivitelerine katılımda; engeller ve kolaylaştırıcılar gibi 2 temel faktörün kültürel ve cinsiyet perspektifinden incelenmesi sebebiyle literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Toplumsal cinsiyet; kadın; boş zaman; engel; kolaylaştırıcı
ABSTRACT
Objective: Women's participation in leisure activities is restricted by gender roles. However, leisure time which is approached as a form of freedom and self-expression is considered as a means of women's independence and emancipation from restrictive gender roles. The research was designed in the descriptive survey model within the framework of the quantitative approach. The aim of this study is to examine the factors that constraint and facilitate Turkish women's participation in leisure activities. Material and Methods: In the study, 'Leisure Facilitator Scale (Gürbüz, Öncü and Emir, 2009)' and 'Leisure Constraints Questionnaire (Gürbüz, Öncü and Emir, 2020)' were used as data collection tools. Descriptive statistical methods; t-test, ANOVA and Pearson correlation tests were used in the data analysis. The research group consists of 196 women between the ages of 18 and 55. Results: According to the results, it was found that the main factor restricting Turkish women's participation in leisure activities is structural factors. It can be said that being a member of health/fitness clubs and participating in regular physical activity also facilitate overcoming leisure constraints. Conclusion: As a result, it can be stated that the perception of leisure time facilitator also increases as the perception of leisure time constraint increases and that strategies are determined according to constraints encountered in leisure participation and they are tried to be overcome. It is thought that the results found will contribute to literature since 2 main factors as constraints and facilitators in leisure activities were examined from a cultural and gender perspective.
Keywords: Gender; woman; leisure; constraint; facilitator
Objective: Women's participation in leisure activities is restricted by gender roles. However, leisure time which is approached as a form of freedom and self-expression is considered as a means of women's independence and emancipation from restrictive gender roles. The research was designed in the descriptive survey model within the framework of the quantitative approach. The aim of this study is to examine the factors that constraint and facilitate Turkish women's participation in leisure activities. Material and Methods: In the study, 'Leisure Facilitator Scale (Gürbüz, Öncü and Emir, 2009)' and 'Leisure Constraints Questionnaire (Gürbüz, Öncü and Emir, 2020)' were used as data collection tools. Descriptive statistical methods; t-test, ANOVA and Pearson correlation tests were used in the data analysis. The research group consists of 196 women between the ages of 18 and 55. Results: According to the results, it was found that the main factor restricting Turkish women's participation in leisure activities is structural factors. It can be said that being a member of health/fitness clubs and participating in regular physical activity also facilitate overcoming leisure constraints. Conclusion: As a result, it can be stated that the perception of leisure time facilitator also increases as the perception of leisure time constraint increases and that strategies are determined according to constraints encountered in leisure participation and they are tried to be overcome. It is thought that the results found will contribute to literature since 2 main factors as constraints and facilitators in leisure activities were examined from a cultural and gender perspective.
Keywords: Gender; woman; leisure; constraint; facilitator
REFERANSLAR:
- Juniu S. Downshifting: Regaining the essence of leisure. Journal of Leisure Research. 2000; 32(1):69-73. [Crossref]
- Caldwell LL, Smith EA, Weissinger E. The relationship of leisure activities and perceived health of college students. Loisir et société/Society and Leisure. 1992;15(2):545-56. [Crossref]
- Gasset JO. Işık NG, çeviri editörü. Sistem olarak tarih iç. Tarihsel Bunalım ve İnsan. 1. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları; 1998. p.99-112. [Link]
- Gültepe N. Türk kadın tarihine giriş: (Amazonlardan Bâcıyân-ı Rûmʼa). Vol. 362. 1. Baskı. Ankara: Ötüken; 2008. [Link]
- Critcher C, Bramham P, Tomlinson A. Sociology of leisure: A reader. In: Green E, Hebron S, Woodward D, eds. Women's Leisure Today. London: E & FN Spon; 1995. p.130-40. [Link]
- Henderson KA, Bialeschki MD, Shaw SM, Freysinger VJ. Leisure of One's Own: A Feminist Perspective on Women's Leisure. 1st ed. Milton: Venture Publishing Inc.; 1989. [Link]
- Alexandris K, Tsorbatzoudis C, Grouios G. Perceived constraints on recreational sport participation: Investigating their relationship with intrinsic motivation, extrinsic motivation and amotivation. Journal of Leisure Research. 2002;34(3):233-52. [Crossref]
- Crawford DW, Godbey G. Reconceptualizing barriers to family leisure. Leisure Sciences. 1987;9(2):119-27. [Crossref]
- Jackson EL, Henderson KA. Gender-based analysis of leisure constraints. Leisure Sciences. 1995;17(1):31-51. [Crossref]
- Crawford DW, Jackson EL, Godbey G. A hierarchical model of leisure constraints. Leisure Sciences. 1991;13(4):309-20. [Crossref]
- Hubbard J, Mannell RC. Testing competing models of the leisure constraint negotiation process in a corporate employee recreation setting. Leisure Sciences. 2001;23(3):145-63. [Crossref]
- Kim B, Heo J, Chun S, Lee Y. Construction and initial validation of the leisure facilitator scale. Leisure/Loisir. 2011;35(4):391-405. [Crossref]
- Parker SR. Sociology of leisure. Sociology. 1976;10(1):166-7. [Crossref]
- Martin WH, Mason S. Leisure in three Middle Eastern countries. World Leisure. 2003;45(1): 35-44. [Crossref]
- Dahl RA. Kadıoğlu B, çeviri editörü. Demok rasi Üstüne. Ankara: Phoenix Yayınevi; 2001. [Link]
- Gürbüz B, Henderson K. Exploring the meanings of leisure among Turkish university students. Croatian Journal of Education: Hrvatski časopis za odgoj i obrazovanje. 2013;15(4): 927-57. [Link]
- Sarol H, Gürbüz B, Çimen Z, Emir E. Fiziksel aktivitelere katılımda algılanan engeller ve motive eden faktörler [Perceived constraints and motivation to Physical activity participation]. Antalya: 14th International Sport Sciences Congress; 2016. [Link]
- Koçak F. Leisure constraints and facilitators: Perspectives from Turkey. European Journal of Physical Education and Sport Science. 2017;13(10).
- Jackson EL. In the Eye of the Beholder: 1 A Comment on Samdahl & Jekubovich (1997),"A critique of leisure constraints: Comparative analyses and understandings." Journal of Leisure Research. 1997;29(4):458-68. [Crossref]
- Raymore LA. Facilitators of leisure. Journal of Leisure Research. 2002;34(1):37-51. [Crossref]
- Henderson KA, Hodges S, Kivel BD. Context and dialogue in research on women and leisure. Journal of Leisure Research. 2002; 34(3):253-71. [Crossref]
- Gürbüz B, Henderson KA. Leisure activity preferences and constraints: Perspectives from Turkey. World Leisure Journal. 2014; 56(4):300-16. [Crossref]
- Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 23. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık: 2012. [Link]
- Gürbüz B, Öncü E, Emir E. The Turkish Adaptation of Leisure Facilitator Scale: A validity and reliability study. Physical Education of Students Journal. 2019;23(2):64-9. [Crossref]
- Alexandris K, Carroll B. Demographic differences in the perception of constraints on recreational sport participation: Results from a study in Greece. Leisure Studies. 1997; 16(2):107-25. [Crossref]
- Gürbüz B, Öncü E, Emir E. Boş Zaman Engelleri Ölçeği: Kısa formunun yapı geçerliğinin test edilmesi [Leisure Constraints Questionnaire: Testing the construct validity of short form]. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. 2020;11(2):120-31. [Crossref]
- Qiu Y, Lin Y, Mowen AJ. Constraints to Chinese women's leisure-time physical activity across different stages of participation. World Leisure Journal. 2017;60(1):29-44. [Crossref]
- Masmanidis T, Tsigilis N, Kosta G. Perceived constraints of campus recreational sports programs: Development and validation of an instrument. Journal of Physical Education and Sport Management. 2015;6(2):9-18. [Link]
- Carmichael F, Duberley J, Szmigin I. Older women and their participation in exercise and leisure-time physical activity: The double edged sword of work. Sport in Society. 2015;18(1):42-60. [Crossref]
- Anaza E, McDowell J. An investigation of constraints restricting urban Nigerian women from participating in recreational sport activities. Journal of Leisure Research. 2013;45(3):324-44. [Crossref]
- Alvarado M, Murphy MM, Guell C. Barriers and facilitators to physical activity amongst overweight and obese women in an Afro-Caribbean population: A qualitative study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2015;12:97. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kang HY, Kim HH, Choi HW, Lee WI, Lee CW. Relationship between Leisure Facilitators and Serious Leisure among Female Korean College Soccer Participants. Asian Social Science. 2017;13(4):117-24. [Crossref]
- Buran A, Çak BY. Türkiye'de Diller ve Etnik Gruplar. 2. Basım. Ankara: Akçağ Yayınları; 2012. [Link]
- Damianidis C, Kouthouris C, Alexandris K. Perceived constraints on extracurricular sports recreation activities among students. The case study of schools of Livadia city in Greece. Inquiries in Sport & Physical Education. 2007; 5(3):379-85. [Link]
- Woitas-Slubowska D. Practing competitive sports at an earlier age as an important determinant of women's participation in physical recreation. Studies in Physical Culture and Tourism. 2007;14(2):185-92. [Link]
.: İşlem Listesi