.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Travma Hafıza ve Görgü Tanıklığı Hakkında Bir Meta Sentez Çalışması
A Meta-Synthesis About Trauma Memory and Eye Witness Testimony
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2019;16(1):54-63
doi: 10.5336/forensic.2018-62451
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Görgü tanıklığı, özellikle başkaca delilin elde edilmesinin zor olduğu davalarda maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına hizmet eden önemli takdiri delillerden biridir. Çalışmamızın amacı, ülkemizde Türkçe olarak yayımlanmış olan travma, hafıza ve görgü tanıklığı konusundaki bilimsel çalışmaların incelenerek sentez edilmesi ve travma ve hafızanın görgü tanığının güvenirliliğine etkisi bakımından değerlendirilip değerlendirilmediğinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma hazırlanırken seçilen kelimelerle YÖK Ulusal Tez Merkezi, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nin elektronik kaynakları içerisindeki Abone Veri Tabanları, Akademik Google ve Google veri tabanlarında arama yapılmıştır. Seçilen anahtar kelimeler "görgü tanıklığı", "hafıza ve travma", "bellek ve travma", "hafıza hataları", "bellek hataları" şeklindedir. Bulgular: Anahtar kelimeler taranarak bulunan yayınlar araştırma soruları, kullandıkları yöntem ve sonuçları bakımından incelenmiştir. Yapılan aramalar sonucunda toplam 28 yayına ulaşılmıştır. Bu çalışmaların 21'i makale, 7'si lisansüstü tez çalışmalarıdır. Söz konusu makalelerin türleri incelendiğinde 11 özgün çalışma, 8 derleme, 2 olgu sunumu olduğu belirlenmiştir. 11 özgün çalışmanın 8'i deneysel olup, 3'ü saha çalışması niteliğindedir. Tüm veriler oluşturulan kodlar vasıtasıyla kategorize edilmiştir. Sonuç: Araştırma yapılan veri tabanlarında görgü tanığının hafızasını etkileyebilecek bir faktör olarak doğrudan olayın yarattığı travmayı vurgulayan kısıtlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. İlgili çalışmalarda da travmanın etkisinin tali nitelikte incelendiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik travma; hafıza/bellek; uzun dönemli
Amaç: Görgü tanıklığı, özellikle başkaca delilin elde edilmesinin zor olduğu davalarda maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına hizmet eden önemli takdiri delillerden biridir. Çalışmamızın amacı, ülkemizde Türkçe olarak yayımlanmış olan travma, hafıza ve görgü tanıklığı konusundaki bilimsel çalışmaların incelenerek sentez edilmesi ve travma ve hafızanın görgü tanığının güvenirliliğine etkisi bakımından değerlendirilip değerlendirilmediğinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma hazırlanırken seçilen kelimelerle YÖK Ulusal Tez Merkezi, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nin elektronik kaynakları içerisindeki Abone Veri Tabanları, Akademik Google ve Google veri tabanlarında arama yapılmıştır. Seçilen anahtar kelimeler "görgü tanıklığı", "hafıza ve travma", "bellek ve travma", "hafıza hataları", "bellek hataları" şeklindedir. Bulgular: Anahtar kelimeler taranarak bulunan yayınlar araştırma soruları, kullandıkları yöntem ve sonuçları bakımından incelenmiştir. Yapılan aramalar sonucunda toplam 28 yayına ulaşılmıştır. Bu çalışmaların 21'i makale, 7'si lisansüstü tez çalışmalarıdır. Söz konusu makalelerin türleri incelendiğinde 11 özgün çalışma, 8 derleme, 2 olgu sunumu olduğu belirlenmiştir. 11 özgün çalışmanın 8'i deneysel olup, 3'ü saha çalışması niteliğindedir. Tüm veriler oluşturulan kodlar vasıtasıyla kategorize edilmiştir. Sonuç: Araştırma yapılan veri tabanlarında görgü tanığının hafızasını etkileyebilecek bir faktör olarak doğrudan olayın yarattığı travmayı vurgulayan kısıtlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. İlgili çalışmalarda da travmanın etkisinin tali nitelikte incelendiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik travma; hafıza/bellek; uzun dönemli
ABSTRACT
Objective: The eyewitness testimony is one of the important discretionary proof that in particular, the fact that it is difficult to obtain other evidence. The aim of this study is to investigate and synthesize the academic studies on trauma, memory and eyewitness testimony in Turkish literature and to examine whether trauma, memory and eye witness testimony are evaluated in terms of their effect on the reliability of the eyewitness. Material and Methods: YÖK National Thesis Center, Istanbul University Library's Electronic Resources, Google Scholar and Google were searched as selected databases with the key words "eyewitness testimony", "memory and trauma", "recollection and trauma", "memory errors", "recollection errors". Results: Gained publications have been examined in terms of the methods they used and the results they obtained. As a result of the searches, total of 28 publications were reached. 21 of these studies are articles and 7 of them are postgraduate thesis. When the types of these articles were examined, it was determined that there were
11 original studies, 8 compilation and 2 case reports. 8 of 11 original studies are experimental and 3 of them are fieldworks. Conclusion: There were limited studies that emphasize the trauma caused directly by the event: as a factor that may affect the memory of the eyewitness.
Keywords: Psychological trauma; memory; long-term
Objective: The eyewitness testimony is one of the important discretionary proof that in particular, the fact that it is difficult to obtain other evidence. The aim of this study is to investigate and synthesize the academic studies on trauma, memory and eyewitness testimony in Turkish literature and to examine whether trauma, memory and eye witness testimony are evaluated in terms of their effect on the reliability of the eyewitness. Material and Methods: YÖK National Thesis Center, Istanbul University Library's Electronic Resources, Google Scholar and Google were searched as selected databases with the key words "eyewitness testimony", "memory and trauma", "recollection and trauma", "memory errors", "recollection errors". Results: Gained publications have been examined in terms of the methods they used and the results they obtained. As a result of the searches, total of 28 publications were reached. 21 of these studies are articles and 7 of them are postgraduate thesis. When the types of these articles were examined, it was determined that there were
11 original studies, 8 compilation and 2 case reports. 8 of 11 original studies are experimental and 3 of them are fieldworks. Conclusion: There were limited studies that emphasize the trauma caused directly by the event: as a factor that may affect the memory of the eyewitness.
Keywords: Psychological trauma; memory; long-term
REFERANSLAR:
- Bartlett FC. A Theory of Remembering. In: Remembering: A Study in Experimental and Social Psychology. 1st ed. London: Cambridge University Press; 1932. p.197-214.
- Yarmey AD. Psychology of Eyewitness Testimony. 1st ed. New York: Free Press; 1979. p.285.
- Belli RF, Loftus EF. The pliability of autobiographical memory: misinformation and the false memory problem. In: Rubin DC, ed. Remembering Our Past: Studies in Autobiographical Memory. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 1996. p.157-79. [Crossref]
- Loftus EF. Ten years in the life of an expert witness. Law & Human Behavior. 1986;10(3): 241-63. [Crossref]
- Loftus EF. Eyewitness Testimony. 1st ed. Cambridge Mass: Harvard University Press; 2000. p.87.
- Mısırlısoy C, Ceylan S. [Post-event misinformation paradigm: effect of growth and stress]. Türk Psikoloji Yazıları. 2014;17(33):60-73.
- Tekin S. [Eyewitness testimony: ınfluence of category factor in post-event misinformation]. Unpublished Master?s Thesis; 2009.
- Ildırım E. [Fallibleness in eyewitness testimony]. İstanbul: Unpublished Master?s Thesis; 2012. p.7-46.
- Wells GL. Applied eyewitness-testimony research: system variables and estimator variables. J Pers Soc Psychol. 1978;36(12):1546-57. [Crossref]
- Laney C, Campbell HV, Heuer F, Reisberg D. Memory for thematically arousing events. Memory & Cognition. 2004;32(7):1149-59. [Crossref]
- Tollestrup PA, Turtle JW, Yuille JC. Actual victims and witnesses to robbery and fraud: an archival analysis. In: Ross DF, Read JD, Toglia MP, eds. Adult Eyewitness Testimony: Current Trends and Developments. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 1994. p.157. [Crossref]
- Brown J, Charette C, Huntley D, Wartnik AP, Wiley CR, Cich J, et al. Confabulation: a Beginner?s guide for legal professionals. Forensic Sci Criminol. 2017;1(3):1-5. [Crossref]
- Ziyalar A. [Seperation of Psychiatric Symptoms with Paranormal Phenomena]. Sosyal Psikiyatri 2. Baskı İstanbul: Yüce Yayım; 1999. p.71.
- Howitt D. False Allegations. In: Introduction to Forensic and Criminal Psychology. 6th ed. London: Pearson Press; 2018. p.300-50.
- Öztürk E. [Trauma and Dissociation; The Concept of Dissociation and Psychological Processes] Travma ve Dissosiyasyon: Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Psikoterapisi ve Aile Dinamikleri 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2017. p.2, 11.
- Loftus EF, Garry M, Hayne H. Repressed and recovered memory. In: Borgida E, Fiske ST, eds. Beyond Common Sense: Psychological Science in the Courtroom. 1st ed. Malden, UK: Blackwell Publishing; 2008. p.177-94.
- Zoroğlu SS, Tüzün Ü, Şar V, Öztürk M, Eröcal Kora M, Alyanak B. [Probable results of childhood abuse and neglect]. Anatolian Journal of Psychiatry. 2001;2(2):69-78.
- Polat S, Ay O. [Meta-synthesis: a conceptual analysis]. Journal of Qualitative Research in Education. 2016;4(2):52-64. [Crossref]
- Geyran PÇ. [Neurobiological evidence related to posttraumatic stress disorder]. Düşünen Adam. 1995;8(1):9-18.
- Yanık M, Özmen M. [Amnesia, repressed memory and recovered memory]. New Symposium. 2001;39(2):74-8.
- Karabekiroğlu K, Gımzal A, Berkem M. [Memory problems in psychiatric disorders]. Anatolian Journal of Psychiatry. 2005;6:188-96.
- Sarp N, Tosun A. [Emotion and autobiographical memory]. Current Approaches in Psychiatry. 2011;3(3):446-65. [Crossref]
- Mısırlısoy M, Ceylan S. [Post-event false information paradigm: the effect of aging and stress]. Turkish Psychological Articles. 2014;17(33):60-73.
- Tetik S. Adli Hatalar ve Psikoloji. 4. Adli Psikoloji Sempozyumu; 2017. p.11.
- Eren Koçak E, Kılıç C. [Cognitive dysfunctions in posttraumatic stress disorder]. Turkish Journal of Psychiatry. 2017;28(2):124-31. [Crossref]
- Şahin G. [Memory conformity]. Studies in Psychology. 2017;37(1):1-33.
- Ayçiçeği A, Göçmen M, Bal E. [The effectiveness of the placement method in the case where the recall time is limited]. Studies in Psychology. 1999;21:203-14.
- Cinan S. [Verbal spatial memory]. Turkish Journal of Psychology. 2004;19(53):105-14.
- Er N, Alpar G, Uçar F. [Memory errors and trust decisions of eyewitness testimony]. Turkish Journal of Psychology. 2005;20(56):45-56.
- Ceyhan E, Ceyhan AA. [The long-termed outcomes of the earthquakes on university students exposed to 1999 Marmara region earthquakes]. The Journal of Social Sciences. 2006;2:197-212.
- Alpar G, Er N, Uçar Boyraz F. [Mistaken memories in eyewitness testimony: effects of postevent information and misleading questions on recall and source monitoring]. Turkish Psychological Articles. 2007;10(20):1-17.
- Akçay E. [Lie ability with respect of memory power: comparison between genders]. Journal of Selcuk Communication. 2012;7(3):23443.
- Mısırlısoy M, Ceylan S, Atalay NB. [The effects of survival context on false memories]. The Journal of The Faculty of Languages and History-Geography. 2016;56(2):214-37.
- Sezgin N, Karadayı Ş, Karadayı B. [Reliability of the estimation in eyewitness testimony]. Journal of Social Sciences. 2017;58:203-16.
- Hisli Sahin N, Güler M, Basim HN. [The relationship between cognitive intelligence, emotional intelligence, coping and stress symptoms in the context of type a personality pattern]. Turk Psikiyatri Derg. 2009;20(3):24354.
- Er N. [Improvement of daily memory scales: a factor analysis study]. The Journal of The Faculty of Languages and History-Geography. 2014;54(1):191-228.
- Göz İ, Tekin S, Ayçiçeği Dinn A. [Does the influence of post-event incorrect information change according to category force in the eyewitness testimony?]. Turkish Journal of Psychology. 2015;30(75):36-43.
- Erdinç IB, Sengül CB, Dilbaz N, Bozkurt S. [A case of incest with dissociative amnesia and post traumatic stress disorder]. Turk Psikiyatri Derg. 2004;15(2):161-5.
- Ak M, Bilgen AE, Garip B, Zincir S, Özmenler KM, Özşahin A. [Could it be a new subtype of post-traumatic stress disorder which has cognitive impairment and psychotic symptoms? case report]. Gülhane Tıp Dergisi. 2014;56:241-3. [Crossref]
- Seyrekbasan, A. [Eyewitness memory errors in women: the relationship between independent memory declaration and surprising recognition test]. Unpublished Master?s Thesis; 2014.
- Armağan E. [Research of reliability of child eyewitness testimony]. Unpublished Doctoral Thesis; 2015.
- Şahin G. [Analyzing the difference between visual and auditory modality in false memories with signal detection theory and confidence intervals]. Unpublished Master?s Thesis; 2011.
- Göktepe K. [Pediatric emotional distress scale adaptation, validity and reliability study]. Unpublished Master?s Thesis; 2014.
- Oktay D. [The evaluation of childhood psychological traumas with dissociative experiences level and the affective neuroscience personality scale?s results in non-clinical women sample]. Unpublished Master?s Thesis; 2016.
- Gewurtz R, Stergiou-Kita M, Shaw L, Kirsh B, Rappolt S. Qualitative meta-synthesis: reflections on the utility and challenges in occupational therapy. Can J Occup Ther. 2008;75(5):301-8. [Crossref] [PubMed]
- Blanchard EB, Kolb LC, Pallmeyer TP, Gerardi RJ. A pyschophysiological study of posttraumatic stress disorder in Vietnam veterans. Psychiatr Q. 1982;54(4):220-9. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi