.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Tinnitus ile İlgili Türkçe İnternet Materyallerinin Kalitesi ve Okunabilirliği: Kesitsel Araştırma
Quality and Readability of Turkish Language Internet Materials About Tinnitus: Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2024;9(3):580-9
doi: 10.5336/healthsci.2024-101707
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve bilgiye ulaşımın kolay olması nedeniyle insanlar sağlık dâhil hemen hemen her konuda bilgi kaynağı olarak interneti kullanmaktadır. Ancak internetten edinilen bilgilerin güvenilirliği ve içeriklerin kalitesi tartışmalıdır. Bu sebeple bu çalışmada, tinnitus ile ilgili internet kaynaklı bilgilerin okunabilirlik ve kalitesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: ''Tinnitus'' terimi herkes tarafından çok iyi bilinmediği için Google arama motorunda ''kulak çınlaması'' anahtar kelimesi girilerek yapılan arama sonucunda çalışma için uygun 100 internet sitesi incelemeye alınmıştır. Çalışmaya dâhil edilen internet sitelerinin okunabilirlikleri Ateşman ve Çetinkaya-Uzun formülleriyle, kalite göstergeleri ise ''DISCERN'' ve ''Health on the Net Foundation code of conduct (HONcode ilkeleri)'' ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Tüm siteler okunabilirlik açısından değerlendirildiğinde Ateşman'a göre kolay güçlükte (ortalama±SS=71,4±6,9), Çetinkaya-Uzun'a göre ise eğitsel okunabilir ve 8-9. sınıf düzeyinde (ortalama±SS=49,5±11) bulunmuştur. Tüm sitelerin, HONcode kalite göstergesine göre incelendiğinde ortalama 8,31±1,9 puanda, DISCERN kalite göstergesine göre incelendiğinde ise 50,6±10,1 puanda olduğu görülmüştür. Metinler odyoloji ve KBB kaynaklı olarak ikiye ayrılarak okunabilirlikleri değerlendirildiğinde ise hem Ateşman'a göre hem de Çetinkaya-Uzun'a göre okunabilirlik düzeyleri arasında fark olduğu ancak DISCERN ve HONcode kalite göstergeleri açısından değerlendirildiğinde aralarında fark olmadığı tespit edilmiştir. İncelenen hiçbir sitenin HONcode sertifikası olmadığı da tespit edilmiştir. Sonuç: Sonuç olarak tinnitus ile ilgili internette bulunan metinlerin basitleştirilerek 5-6 ve 7. sınıf düzeyine getirilmesinin daha kolay okunabilirlik sağlayarak herkes tarafından anlaşılabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çınlama; kalite; okunabilirlik; odyoloji
Amaç: Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve bilgiye ulaşımın kolay olması nedeniyle insanlar sağlık dâhil hemen hemen her konuda bilgi kaynağı olarak interneti kullanmaktadır. Ancak internetten edinilen bilgilerin güvenilirliği ve içeriklerin kalitesi tartışmalıdır. Bu sebeple bu çalışmada, tinnitus ile ilgili internet kaynaklı bilgilerin okunabilirlik ve kalitesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: ''Tinnitus'' terimi herkes tarafından çok iyi bilinmediği için Google arama motorunda ''kulak çınlaması'' anahtar kelimesi girilerek yapılan arama sonucunda çalışma için uygun 100 internet sitesi incelemeye alınmıştır. Çalışmaya dâhil edilen internet sitelerinin okunabilirlikleri Ateşman ve Çetinkaya-Uzun formülleriyle, kalite göstergeleri ise ''DISCERN'' ve ''Health on the Net Foundation code of conduct (HONcode ilkeleri)'' ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Tüm siteler okunabilirlik açısından değerlendirildiğinde Ateşman'a göre kolay güçlükte (ortalama±SS=71,4±6,9), Çetinkaya-Uzun'a göre ise eğitsel okunabilir ve 8-9. sınıf düzeyinde (ortalama±SS=49,5±11) bulunmuştur. Tüm sitelerin, HONcode kalite göstergesine göre incelendiğinde ortalama 8,31±1,9 puanda, DISCERN kalite göstergesine göre incelendiğinde ise 50,6±10,1 puanda olduğu görülmüştür. Metinler odyoloji ve KBB kaynaklı olarak ikiye ayrılarak okunabilirlikleri değerlendirildiğinde ise hem Ateşman'a göre hem de Çetinkaya-Uzun'a göre okunabilirlik düzeyleri arasında fark olduğu ancak DISCERN ve HONcode kalite göstergeleri açısından değerlendirildiğinde aralarında fark olmadığı tespit edilmiştir. İncelenen hiçbir sitenin HONcode sertifikası olmadığı da tespit edilmiştir. Sonuç: Sonuç olarak tinnitus ile ilgili internette bulunan metinlerin basitleştirilerek 5-6 ve 7. sınıf düzeyine getirilmesinin daha kolay okunabilirlik sağlayarak herkes tarafından anlaşılabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çınlama; kalite; okunabilirlik; odyoloji
ABSTRACT
Objective: Nowadays, due to the development of technology and easy access to information, people use the internet as a source of information on almost every subject, including health. However, the reliability of the information obtained from the internet and the quality of the content are controversial. For this reason, this study aimed to evaluate the readability and quality of internet-based information about tinnitus. Material and Methods: Since the term ''tinnitus'' is not well known by everyone, 100 websites suitable for the study were examined as a result of the search made by entering the keyword ''ear tinnitus'' in the Google search engine. The readability of the websites included in the study was evaluated with Ateşman and Çetinkaya-Uzun formulas, and the quality evaluation was assessed with ''DISCERN'' and ''Health on the Net Foundation code of conduct (HONcode principles).'' Results: While the average readability of all sites was easy according to Ateşman (mean+SD=71.4+6.9), according to ÇetinkayaUzun it was educational (median±SD=49.5±11) readable and 8-9 grade level detected. All sites were found to have an average score of 8.31±1.9 when examined according to the HONcode quality indicator and 50.6±10.1 when analyzed according to the DISCERN quality indicator. When the texts are divided into two based on Audiology and ENT and their readability is evaluated, it was determined that there was a difference between the readability levels according to both Ateşman and Çetinkaya-Uzun, but when evaluated in terms of DISCERN and HONcode quality indicators, there was no difference between them. It was also determined that none of the sites examined had a HONcode certificate. Conclusion: In conclusion, it is believed that making the materials regarding tinnitus on the internet more readable by lowering them down to the level of grade 5-6 and 7 will help make them more understandable for everyone.
Keywords: Tinnitus; quality; readability; audiology
Objective: Nowadays, due to the development of technology and easy access to information, people use the internet as a source of information on almost every subject, including health. However, the reliability of the information obtained from the internet and the quality of the content are controversial. For this reason, this study aimed to evaluate the readability and quality of internet-based information about tinnitus. Material and Methods: Since the term ''tinnitus'' is not well known by everyone, 100 websites suitable for the study were examined as a result of the search made by entering the keyword ''ear tinnitus'' in the Google search engine. The readability of the websites included in the study was evaluated with Ateşman and Çetinkaya-Uzun formulas, and the quality evaluation was assessed with ''DISCERN'' and ''Health on the Net Foundation code of conduct (HONcode principles).'' Results: While the average readability of all sites was easy according to Ateşman (mean+SD=71.4+6.9), according to ÇetinkayaUzun it was educational (median±SD=49.5±11) readable and 8-9 grade level detected. All sites were found to have an average score of 8.31±1.9 when examined according to the HONcode quality indicator and 50.6±10.1 when analyzed according to the DISCERN quality indicator. When the texts are divided into two based on Audiology and ENT and their readability is evaluated, it was determined that there was a difference between the readability levels according to both Ateşman and Çetinkaya-Uzun, but when evaluated in terms of DISCERN and HONcode quality indicators, there was no difference between them. It was also determined that none of the sites examined had a HONcode certificate. Conclusion: In conclusion, it is believed that making the materials regarding tinnitus on the internet more readable by lowering them down to the level of grade 5-6 and 7 will help make them more understandable for everyone.
Keywords: Tinnitus; quality; readability; audiology
REFERANSLAR:
- Gürses E, Sendesen E. Tinnituslu bireylerde tinnitus süresi ile psikosomatik algı korelasyonunun değerlendirilmesi [Retrospective evaluation of tinnitus duration and psychosomatic perception correlation in individuals with tinnitus]. Türkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(4):1143-8. [Crossref]
- Park SY, Han JJ, Hwang JH, Whang ES, Yeo SW, Park SN. Comparison of tinnitus and psychological aspects between the younger and older adult patients with tinnitus. Auris Nasus Larynx. 2017;44(2):147-51. [Crossref] [PubMed]
- McCormack A, Edmondson-Jones M, Somerset S, Hall D. A systematic review of the reporting of tinnitus prevalence and severity. Hear Res. 2016;337:70-9. [Crossref] [PubMed]
- McCormack A, Edmondson-Jones M, Fortnum H, Dawes P, Middleton H, Munro KJ, et al. The prevalence of tinnitus and the relationship with neuroticism in a middle-aged UK population. J Psychosom Res. 2014;76(1):56-60. [Crossref] [PubMed]
- Mazurek B, Szczepek AJ, Hebert S. Stress and tinnitus. HNO. 2015;63(4):258-65. [Crossref] [PubMed]
- Kennedy V, Wilson C, Stephens D. Quality of life and tinnitus. Audiological Medicine. 2004;2(1):29-40. [Crossref]
- Falk J, Eksvärd S, Schenkman B, Andrén B, Brunnström K. Legibility and readability in Augmented Reality. (QoMEX)2021: 13th International Conference on Quality of Multimedia Experience; 2021 Jun 14-17; Virtual: IEEE; 2021. p.231-6. [Crossref]
- T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü [İnternet]. ©2020 [Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023]. Türkiye sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörleri araştırılması. Erişim linki: [Link]
- Chan CV, Kaufman DR. A framework for characterizing eHealth literacy demands and barriers. J Med Internet Res. 2011;13(4):e94. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sezgin D. Sağlık okuryazarlığını anlamak [Understanding health literacy]. İLETİŞİM. 2013:73-92. [Link]
- TÜİK [İnternet]. [Erişim tarihi: 22 Aralık 2023]. Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. Erişim linki: [Link]
- Santos PJF, Daar DA, Badeau A, Leis A. Readability of online materials for Dupuytren's contracture. J Hand Ther. 2018;31(4):472-9. [Crossref] [PubMed]
- Ateşman E. Measuring readability in Turkish. AU Tömer Language Journal. 1997;58(2):171-4. [Link]
- Çetinkaya G, Uzun L. Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik özellikleri. Ülper H, editör. Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri. 4. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2018. p.141-55. [Crossref]
- Boyer C, Dolamic L. Automated detection of HONcode website conformity compared to manual detection: an evaluation. J Med Internet Res. 2015;17(6):e135. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Charnock D. The DISCERN Handbook: Quality Criteria for Consumer Health Information on Treatment Choices. Radcliffe: University of Oxford and The British Library; 1998. p.7-51.
- Boyer C, Baujard V, Geissbuhler A. Evolution of health web certification through the HONcode experience. Stud Health Technol Inform. 2011;169:53-7. [Crossref] [PubMed]
- Özkan Ö, Solak M, Yılmaz E, Özçelik CS. Hastaların ameliyat öncesi döneme yönelik bilgi edinmede interneti kullanma durumlarının değerlendirilmesi [Evaluation of internet usage situations by patients for preoperative period information]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;22(2):105-13. [Link]
- Ahluwalia S, Murray E, Stevenson F, Kerr C, Burns J. 'A heartbeat moment': qualitative study of GP views of patients bringing health information from the internet to a consultation. Br J Gen Pract. 2010;60(571):88-94. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- NetMarketShare [Internet]. [Cited: December 25, 2023] Search Engine Market Share. Available from: [Link]
- Google Trends [Internet]. [Cited: December 25, 2023]. Available from: [Link]
- Bruce-Brand RA, Baker JF, Byrne DP, Hogan NA, McCarthy T. Assessment of the quality and content of information on anterior cruciate ligament reconstruction on the internet. Arthroscopy. 2013;29(6):1095-100. [Crossref] [PubMed]
- Health NIo. [İnternet] How to write easy to read health materials ©2023. [Erişim tarihi: 23 Aralık 2023]. [Link]
- Rye J. Cloze Procedure and the Teaching of Reading. 1st ed. London: Heinemann Educational Books; 1982.
- Seyit A, Çetinkaya Ç, Yıldırım K. Okunabilir bir kitap nasıl seçilir [How to choose a readable book]? İlköğretim Online. 2012;11(2):319-31. [Link]
- Mun YY, Yoon JJ, Davis JM, Lee T. Untangling the antecedents of initial trust in Web-based health information: The roles of argument quality, source expertise, and user perceptions of information quality and risk. Decision Support Systems. 2013;55(1):284-95. [Crossref]
- Şahin ÖE, Yücel A. Online sağlık bilgisi arama davranışında sorunlar, tutum ve güvenilirlik değişkenlerinin incelenmesi [Examining problems, behaviour and trustworthiness in online medical and health information seeking behaviour]. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2021;2021(53):137-56. [Crossref]
- Sezin RK, Sarpkaya R. Ses hijyeniyle ilgili içeriğe sahip internet sitelerinin okunabilirlik ve kalite açılarından incelenmesi [Investigation of websites with content related to the vocal hygiene in terms of readability and quality]. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi. 2023;6(2):178-96. [Crossref]
- Tahir E, Kent AE. Baş dönmesi ile ilgili internet kaynaklı hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyleri [Readibility analysis of Internet-based patient information regarding dizziness]. KBB Forum. 2021;20(2):163-70. [Link]
- Yaran M, Özkan E. Ergoterapi ile ilgili çevrimiçi bilgilerin kalitesi ve okunabilirliği [Quality and readability of occupational therapy-related online information]. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2022;10(2):45-52. [Crossref]
- Manchaiah V, Dockens AL, Flagge A, Bellon-Harn M, Azios JH, Kelly-Campbell RJ, et al. Quality and readability of English-language internet information for tinnitus. J Am Acad Audiol. 2019;30(1):31-40. [Crossref] [PubMed]
- Saldırım HB, Mısra E, Kurtuluş N, Kırlaroğlu SN, Şerbetçioğlu MB. Tinnitus ile ilgili çevrim içi hasta bilgilendirme materyallerinin okunabilirliğinin değerlendirilmesi [Evaluation of the readability of online patient information materials about tinnitus]. Balkan Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;2(1):1-6. [Link]
- Jin J, Yan X, Li Y, Li Y. How users adopt healthcare information: an empirical study of an online Q&A community. Int J Med Inform. 2016;86:91-103. [Crossref] [PubMed]
- Erdoğan Özyurt T, Aydemir Y, Aydın A, İnci MB, Ekerbiçer HÇ, Muratdağı G, et al. İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler [Health information seeking behaviour from internet and television and related factors]. Sakarya Tıp Dergisi. 2020;10(Özel Sayı):1-10. [Link]
- Keskin H, Akıllı M. Fen ve teknoloji ders kitaplarının okunabilirliğinin farklılaştırılmış boşluk doldurma testleri ile ölçülmesi [An assessment of the readability of science and technology textbooks through differentiated cloze tests]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013;1(27):47-66. [Link]
.: İşlem Listesi