.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
The Effect of Family Characteristics of the Adolescents Upon Their Healthy Lifestyle Behaviors
Ergenlerin Aile Özelliklerinin Sağlıklı Yaşam Tarzı Davranışlarına Etkisi
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2021;13(3):564-71
doi: 10.5336/nurses.2020-78549
Makale Dili: EN
Tam Metin
ABSTRACT
Objective: The current study aimed at evaluating the effect of family characteristics of the adolescents upon their healthy lifestyle behaviors. Material and Methods: In this cross-sectional study, 378 high school students were evaluated. As data collection tools; descriptive characteristics form for adolescents and Healthy Lifestyle Behaviors Scale II were employed. Data related to characteristics of adolescents were evaluated by number, percentage and average. To examine the relationship between characteristics of adolescents and scale; variance analysis (ANOVA), t-test and TUKEY test were used as statistical methods. Results: According to the study findings; total mean score of the adolescents for Healthy Lifestyle Behaviors Scale II was 126.31±18.26. In the study; the highest score was obtained from spiritual development while the lowest score was obtained from physical activity. It was identified that there was a statistically significant correlation between family characteristics (family structure, educational status of mother and father, employment status of mother, monthly income level, family relations) (p<0.05). Conclusion: We are of the opinion that study results are important as basic data in demonstrating the effect of family characteristics upon adolescents' health behaviors while nurses are planning programs that will provide healthy lifestyle behaviors and promote health of adolescents. According to these results, we recommend that nurses, while planning health education programs that protect and improve the health of adolescents, first evaluate the family characteristics of this group and form the content of the training program in line with the evaluation results.
Keywords: Adolescents; family; lifestyle; nurses; health behavior
Objective: The current study aimed at evaluating the effect of family characteristics of the adolescents upon their healthy lifestyle behaviors. Material and Methods: In this cross-sectional study, 378 high school students were evaluated. As data collection tools; descriptive characteristics form for adolescents and Healthy Lifestyle Behaviors Scale II were employed. Data related to characteristics of adolescents were evaluated by number, percentage and average. To examine the relationship between characteristics of adolescents and scale; variance analysis (ANOVA), t-test and TUKEY test were used as statistical methods. Results: According to the study findings; total mean score of the adolescents for Healthy Lifestyle Behaviors Scale II was 126.31±18.26. In the study; the highest score was obtained from spiritual development while the lowest score was obtained from physical activity. It was identified that there was a statistically significant correlation between family characteristics (family structure, educational status of mother and father, employment status of mother, monthly income level, family relations) (p<0.05). Conclusion: We are of the opinion that study results are important as basic data in demonstrating the effect of family characteristics upon adolescents' health behaviors while nurses are planning programs that will provide healthy lifestyle behaviors and promote health of adolescents. According to these results, we recommend that nurses, while planning health education programs that protect and improve the health of adolescents, first evaluate the family characteristics of this group and form the content of the training program in line with the evaluation results.
Keywords: Adolescents; family; lifestyle; nurses; health behavior
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, adölesanların ailesel özelliklerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel özellikte olan bu araştırmada 378 lise öğrencisi değerlendirilmiştir. Veri toplama aracı olarak adölesanların tanıtıcı özelliklerini değerlendirme formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmıştır. Adölesanların tanımlayıcı özellikleri sayı, yüzde ve ortalama ile değerlendirildi. Tanımlayıcı özellikler ile ölçek arasındaki ilişkiyi incelemek için varyans analizi (ANOVA), t-testi ve TUKEY testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmada elde edilen verilere göre adölesanların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II toplam puan ortalaması 126,31±18,26'dır. Araştırma kapsamında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II ölçek alt boyutlarından en fazla puan manevi gelişim alt boyutundan, en düşük puan ise fiziksel aktivite alt boyutundan almıştır. Adölesanların, ailesel özellikleri (aile yapısı, anne ve baba eğitimi, anne çalışma durumu, aylık gelir düzeyi, aile ilişkisi) ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Çalışma sonuçlarının benzer çalışmalara, hemşirelerin adölesan sağlığı geliştirme ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını kazandırma programlarını planlarken, ailesel özelliklerin adölesanın sağlık davranışları üzerindeki etkisini göstermek için temel veri oluşturabilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, sağlıklı yaşam tarzı davranışları sağlayacak ve ergenlerin sağlığını geliştirecek periyodik ancak sürekli sağlık eğitimi programları öneriyoruz.
Anahtar Kelimeler: Adölesan; aile; yaşam tarzı; hemşire; sağlık davranışı
Amaç: Bu araştırma, adölesanların ailesel özelliklerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel özellikte olan bu araştırmada 378 lise öğrencisi değerlendirilmiştir. Veri toplama aracı olarak adölesanların tanıtıcı özelliklerini değerlendirme formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılmıştır. Adölesanların tanımlayıcı özellikleri sayı, yüzde ve ortalama ile değerlendirildi. Tanımlayıcı özellikler ile ölçek arasındaki ilişkiyi incelemek için varyans analizi (ANOVA), t-testi ve TUKEY testi kullanıldı. Bulgular: Araştırmada elde edilen verilere göre adölesanların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II toplam puan ortalaması 126,31±18,26'dır. Araştırma kapsamında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II ölçek alt boyutlarından en fazla puan manevi gelişim alt boyutundan, en düşük puan ise fiziksel aktivite alt boyutundan almıştır. Adölesanların, ailesel özellikleri (aile yapısı, anne ve baba eğitimi, anne çalışma durumu, aylık gelir düzeyi, aile ilişkisi) ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Çalışma sonuçlarının benzer çalışmalara, hemşirelerin adölesan sağlığı geliştirme ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını kazandırma programlarını planlarken, ailesel özelliklerin adölesanın sağlık davranışları üzerindeki etkisini göstermek için temel veri oluşturabilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, sağlıklı yaşam tarzı davranışları sağlayacak ve ergenlerin sağlığını geliştirecek periyodik ancak sürekli sağlık eğitimi programları öneriyoruz.
Anahtar Kelimeler: Adölesan; aile; yaşam tarzı; hemşire; sağlık davranışı
REFERANSLAR:
- World Health Organization [Internet]. Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013-2020. Avalaible from: [Link]
- Haraldsson KS, Lindgren EC, Fridlund BG, Baigi AM, Lydell MC, Marklund BR. Evaluation of a school-based health promotion programme for adolescents aged 12-15 years with focus on well-being related to stress. Public Health. 2008;122(1):25-33. [Crossref] [PubMed]
- Mirghafourvand M, Mohammad-Alizadeh-Charandabi S, Tavananezhad N, Karkhaneh M. Health-promoting lifestyle and its predictors among Iranian adolescent girls, 2013. Int J Adolesc Med Health. 2014;26(4):495-502. [Crossref] [PubMed]
- Musavian AS, Pasha A, Rahebi SM, Atrkar Roushan Z, Ghanbari A. Health promoting Behaviors Among Adolescents: A Cross-sectional Study. Nurs Midwifery Stud. 2014;3(1):e14560. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ararat Y, Karagün E. Beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının sağlık davranışlarının incelenmesi [Examination of health life-style behavior level of physical education and sports teacher candidates]. Journal of Health Sciences of Kocaeli University. 2016;2(1):23-7. [Crossref]
- Berge JM, Loth K, Hanson C, Croll-Lampert J, Neumark-Sztainer D. Family life cycle transitions and the onset of eating disorders: a retrospective grounded theory approach. J Clin Nurs. 2012;21(9-10):1355-63. [PubMed] [PMC]
- Loth K, van den Berg P, Eisenberg ME, Neumark-Sztainer D. Stressful life events and disordered eating behaviors: findings from Project EAT. J Adolesc Health. 2008;43(5):514-6. [Crossref] [PubMed]
- Gontarev S, Kalac R, Ameti V, Redjepi A. Factors Associated with Physical Activity among Macedonian Adolescents in Albanian Ethnic Community. Iran J Public Health. 2016;45(4):474-84. [PubMed] [PMC]
- Dupuy M, Godeau E, Vignes C, Ahluwalia N. Socio-demographic and lifestyle factors associated with overweight in a representative sample of 11-15 year olds in France: results from the WHO-Collaborative Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) cross-sectional study. BMC Public Health. 2011;11:442. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Keane E, Layte R, Harrington J, Kearney PM, Perry IJ. Measured parental weight status and familial socio-economic status correlates with childhood overweight and obesity at age 9. PLoS One. 2012;7(8):e43503. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kowalkowska J, Wadolowska L, Weronika Wuenstel J, Słowińska MA, Niedźwiedzka E. Socioeconomic status and overweight prevalence in polish adolescents: the impact of single factors and a complex index of socioeconomic status in respect to age and sex. Iran J Public Health. 2014;43(7):913-25. [PubMed] [PMC]
- Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health promoting lifestyle profile development and psychom etric characteristics. Nursing Research. 1987;36(2):76-81. [Crossref] [PubMed]
- Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric evaluation of the Health Promoting Life style Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center. 1996. [Link]
- Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması [Healthy life style behavior scale II: A reliability and validity study]. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1-13. [Link]
- Karadamar M, Yiğit R, Sungur MA. Ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi [Evaluation of healthy lifestyle behaviours in adolescents]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(3):131-9. [Link]
- Dağdeviren Z, Şimşek Z. Şanlıurfa il merkezindeki lise öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları ve ilişkili faktörler [Health promotion behaviors and related factors of high school students in Şanlıurfa]. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013;12(2):135-42. [Crossref]
- Özakgül AA, Aştı TA, Ataç M, Mercan K. Lise son sınıf öğrencileri sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına sahipler mi? [Do senior high school students have health-promoting lifestyles?] Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2016;24(1):16-23. [Crossref]
- Taylor EJ. Spiritual needs of patients with cancer and family caregivers. Cancer Nurs. 2003;26(4):260-6. [Crossref] [PubMed]
- Kafkas ME, Kafkas AŞ, Acet M. Beden eğitimi öğretmenlerinin sağlıklı yaşam biçimi davranış düzeylerinin incelenmesi [Analysis of physical education teachers' level of healthy life style behavious]. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012;32(2):47-56. [Link]
- Bebiş H, Akpunar D, Özdemir S, Kılıç S. Bir ortaöğretim okulundaki adölesanların sağlığı geliştirme davranışlarının incelenmesi [Assessment of health promotion behavior of adolescents in a high school]. Gülhane Tıp Dergisi. 2015;57:129-35. [Crossref]
- Aksungur A, Göktaş B, Önder ÖR, Cankul İH. Öğrencilerin sağlıklı yaşam davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2011;10(1):1-12. [Link]
- Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat üniversitesi Elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler [Healthy life style behaviours and related influencing factors of the students of Elazığ high school of health sciences of Fırat university]. Fırat Tıp Dergisi. 2011;16(2):78-83. [Link]
- Ölçücü B, Vatansever Ş, Özcan G, Paktaş Y, Çelik A. Ortaöğretim öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ile depresyon ve anksiyete ilişkisi [The relationship between depression, anxiety and physical activity level among secondary school students]. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2015;2015(4):58-67. [Link]
- Erol S, Sezer A. Aile sağlığını geliştirme family health. Kuğuoğlu S, Demirbağ BC, editörler. Aile Temelli Sağlık Yaklaşımı. 1. Basım. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2015. p. 13-20.
- Chen MY, Shiao YC, Gau YM. Comparison of adolescent health-related behavior in different family structures. J Nurs Res. 2007;15(1):1-10. [Crossref] [PubMed]
- Hallaç S, Öz F. Aile kavramına kuramsal bir bakış [A theoretical perspective of family concept]. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2014;6(2):142-53. [Crossref]
- Golmakani N, Naghibi F, Moharari F, Esmaily H. Health promoting life style and ıts related factors in female adolescents. Journal of Midwifery and Reproductive Health. 2013;1(1):42-9. [Link]
- Ortabag T, Ozdemir S, Bakir B, Tosun N. Health promotion and risk behaviors among adolescents in Turkey. J Sch Nurs. 2011;27(4):304-15. [Crossref] [PubMed]
- Chang LC. Health literacy, self-reported status and health promoting behaviours for adolescents in Taiwan. J Clin Nurs. 2011;20(1-2):190-6. [Crossref] [PubMed]
- Ulla Díez SM, Pérez-Fortis A. Socio-demographic predictors of health behaviors in Mexican college students. Health Promot Int. 2010;25(1):85-93. [Crossref] [PubMed]
- Chen Y, Li H. Mother's education and child health: is there a nurturing effect? J Health Econ. 2009;28(2):413-26. [Crossref] [PubMed]
- Ünal G, Orgun F. Kanserden korunmaya ilişkin eğitim programının uygulanması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi [Studying the behaviours of healthy life-style and applying training programs for cancer prevention]. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2006;13(1):31-5. [Link]
- Demir G, Arıöz A. Göç eden kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler [Healthy life style behaviors of migrant women and influencing factors]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2014;4(2):1-8. [Link]
- Carter M, McGee R, Taylor B, Williams S. Health outcomes in adolescence: associations with family, friends and school engagement. J Adolesc. 2007;30(1):51-62. [Crossref] [PubMed]
- Dil S, Şentürk SG, Girgin BA (2015). Çankırı ilinde ergenlerin benlik saygısı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının riskli sağlık davranışları ve bazı sosyodemografik özellikler ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2015;16:51-9. [Link]
.: İşlem Listesi