.: DERLEME
Şırınga: Tıp Tarihi Açısından Bir Değerlendirme
Syringe: An Evaluation from View Point of History of Medicine
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2020;28(3):474-82
doi: 10.5336/mdethic.2020-74522
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Şırıngalar, temelde bir hazne, bir piston ve bir iğneden oluşması nedeniyle basit bir düzeneğe sahiptir, ancak yapısındaki bu basitlikle tezat oluştururcasına tıpta ve tıp tarihinde önemli bir yeri bulunan tıbbi aletlerdir. Antik Dönem'de daha çok vücut boşluklarına sıvı vermek ya da sıvı çekmek amacıyla kullanılan şırıngaların, günümüzdeki başlıca kul lanım alanı olan enjeksiyonla vücuda ilaç verme amacına yönelmesi yüz yıllar almış, modern zamanların pistonlu şırıngasının prototipi ancak XV. yüzyılın sonlarında geliştirilebilmiştir. William Harvey'in 1628 yılında açıkladığı kan dolaşımını çözümleyen Sir Christopher Wren kan yoluyla vücudun başka bölgelerine sıvı ilaçların taşınabileceği fikrini öne sürmüştür. Wren, intravenöz enjeksiyon denemelerine 1651 yılında hayvanlar üze rinde başlamış, insanlar üzerinde devam etmiş, ancak başarılı olamamış tır. Vücuda, intravenöz ve subkütan yolla ilaç verme çalışmalarında bilimsel temelli uygulamalara ilk yaklaşan kişiler İskoçya'dan Dr. Fran cis Rynd, Lyon'dan Charles Gabriel Pravaz ve Edinburg'dan Alexander Wood'un çalışmaları olmuştur. Vücuda ilaç vermek için kullanılan ilk şı rıngaların üretiminde metal ve cam malzemeler kullanılmış, plastik malze melerin kullanımı ancak XX. yüzyılda gerçekleşmiştir. Şırınga aracılığıyla vücuda ilaç uygulanmasındaki başarı ise enjeksiyon tekniklerinin geliş mesi, işleme uygun şırıngaların üretilmesi, anatomiye ve asepsiye ilişkin bilgi birikiminin artması sayesinde gerçekleşmiştir. Antik Dönem'in, hay van mesanesi-kaz tüyü bileşiminden günümüzün mikro iğnelerine doğru uzun bir yolculuk gerçekleştiren şırıngalar, her zaman sağlık çalışanının vazgeçilmez aletlerinden biri olmuştur.
Anahtar Kelimeler: Tıp tarihi; tıbbi şırınga; tıbbi enjeksiyon
Şırıngalar, temelde bir hazne, bir piston ve bir iğneden oluşması nedeniyle basit bir düzeneğe sahiptir, ancak yapısındaki bu basitlikle tezat oluştururcasına tıpta ve tıp tarihinde önemli bir yeri bulunan tıbbi aletlerdir. Antik Dönem'de daha çok vücut boşluklarına sıvı vermek ya da sıvı çekmek amacıyla kullanılan şırıngaların, günümüzdeki başlıca kul lanım alanı olan enjeksiyonla vücuda ilaç verme amacına yönelmesi yüz yıllar almış, modern zamanların pistonlu şırıngasının prototipi ancak XV. yüzyılın sonlarında geliştirilebilmiştir. William Harvey'in 1628 yılında açıkladığı kan dolaşımını çözümleyen Sir Christopher Wren kan yoluyla vücudun başka bölgelerine sıvı ilaçların taşınabileceği fikrini öne sürmüştür. Wren, intravenöz enjeksiyon denemelerine 1651 yılında hayvanlar üze rinde başlamış, insanlar üzerinde devam etmiş, ancak başarılı olamamış tır. Vücuda, intravenöz ve subkütan yolla ilaç verme çalışmalarında bilimsel temelli uygulamalara ilk yaklaşan kişiler İskoçya'dan Dr. Fran cis Rynd, Lyon'dan Charles Gabriel Pravaz ve Edinburg'dan Alexander Wood'un çalışmaları olmuştur. Vücuda ilaç vermek için kullanılan ilk şı rıngaların üretiminde metal ve cam malzemeler kullanılmış, plastik malze melerin kullanımı ancak XX. yüzyılda gerçekleşmiştir. Şırınga aracılığıyla vücuda ilaç uygulanmasındaki başarı ise enjeksiyon tekniklerinin geliş mesi, işleme uygun şırıngaların üretilmesi, anatomiye ve asepsiye ilişkin bilgi birikiminin artması sayesinde gerçekleşmiştir. Antik Dönem'in, hay van mesanesi-kaz tüyü bileşiminden günümüzün mikro iğnelerine doğru uzun bir yolculuk gerçekleştiren şırıngalar, her zaman sağlık çalışanının vazgeçilmez aletlerinden biri olmuştur.
Anahtar Kelimeler: Tıp tarihi; tıbbi şırınga; tıbbi enjeksiyon
ABSTRACT
Syringes basically have a simple assembly as they consist of a chamber, a piston and a needle, but in contrast to this simplicity in its structure, they are medical instruments that have an important place in medicine and history of medicine. It took centuries for syringes, which were used to give fluid or draw fluid into body cavities in antiquity, to give drugs to the body by injection, which is the main area of use today, and the prototype of the modern times piston syringe was developed at the end of XV century. Sir Christopher Wren, who analyzed the blood circulation explained by William Harvey in 1628, proposed the idea that liquid drugs could be transported to other parts of the body through blood. Wren began trials of intravenous injection in 1651 on animals and continued on humans, but without success. Francis Rynd of Scotland, Charles Gabriel Pravaz of Lyon and Alexander Wood of Edinburgh are the first to approach scientifically based practices to administer drugs to the body, intravenously and subcutaneously. Metal and glass materials were used in the production of the first syringes, the use of plastic materials was only in XX century. The success in administering drugs to the body with the help of syringes has been achieved thanks to the development of injection techniques, the production of syringes suitable for the procedure, and the increase in knowledge of anatomy and asepsis. Syringes, which made a long journey from the combination of animal bladder-goose feather of the Ancient Period to today's micro needles, have always been one of the indispensable tools of the healthcare worker.
Keywords: Medical history; medical syringe; medical injection
Syringes basically have a simple assembly as they consist of a chamber, a piston and a needle, but in contrast to this simplicity in its structure, they are medical instruments that have an important place in medicine and history of medicine. It took centuries for syringes, which were used to give fluid or draw fluid into body cavities in antiquity, to give drugs to the body by injection, which is the main area of use today, and the prototype of the modern times piston syringe was developed at the end of XV century. Sir Christopher Wren, who analyzed the blood circulation explained by William Harvey in 1628, proposed the idea that liquid drugs could be transported to other parts of the body through blood. Wren began trials of intravenous injection in 1651 on animals and continued on humans, but without success. Francis Rynd of Scotland, Charles Gabriel Pravaz of Lyon and Alexander Wood of Edinburgh are the first to approach scientifically based practices to administer drugs to the body, intravenously and subcutaneously. Metal and glass materials were used in the production of the first syringes, the use of plastic materials was only in XX century. The success in administering drugs to the body with the help of syringes has been achieved thanks to the development of injection techniques, the production of syringes suitable for the procedure, and the increase in knowledge of anatomy and asepsis. Syringes, which made a long journey from the combination of animal bladder-goose feather of the Ancient Period to today's micro needles, have always been one of the indispensable tools of the healthcare worker.
Keywords: Medical history; medical syringe; medical injection
REFERANSLAR:
- Erhat A. Mitoloji Sözlüğü. 3. Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2006. p.277.
- Pearce JMS. Syringes and syringomyelia. Eur Neurol. 2005;54(4):243. [Crossref] [PubMed]
- Athanasiadis L. Grek mythology and medical and psychiatric terminology. Psychiatric Bulletin. 1997;21(12):781-2. [Crossref]
- Myers K. A history of injection treatments - ı the syringe. Phlebology. 2019;34(5):294-302. [Crossref] [PubMed]
- Türk Dil Kurumu (TDK). Türkçe Sözlük. Ankara: 2005. p.939-40.
- Zwemer T, Fehrenbach MJ, Emmons M, Tiedemann MA. Mosby's Dental Dictionary. 1st ed. USA: Missouri; 2004.
- İz E. Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. 2.Baskı. İstanbul: Sosyal Yayınlar; 1991. p.627.
- Shehata M. Medical instruments in islamic medicine. JISHIM. 2007-2008(6-7):60-66.
- Editorial. Evolution of medical application of syringe. Indian J Physiol Pharmacol. 2006;50(3):199-204.
- Aydın E. Dünya ve Türk Tıp Tarihi. 1. Baskı. Ankara: Güneş Tıp Kitabevi; 2000. p.42.
- Mckenzie D. Alfred higginson and his syringe: with a side-glance at the clyster. Proc R Soc Med. 1932;25(5):633-8. [Crossref]
- John Stewart M. Surgical Instruments in Greek and Roman Times. Oxford: Clarendon Press; 1907. p.1-9.
- Price J. Dominique anel and the small lachrymal syringe. Med Hist. 1969;13(4):340-54. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Jackson R. Roma İmparatorluğu'nda Doktorlar ve Hastalıklar. Mumcu Ş, çeviri editörü. 1. Baskı. İstanbul: Homer Yayınları; 1995. p.88,105-19.
- Kotwal A. Innovation, diffusion and safety of a medical technology: a review of the literature on injection practices. Soc Sci Med. 2005;60(5):1133-47. [Crossref] [PubMed]
- Kirkup J. Surgical history. The history and evolution of surgical instruments. VIII. Catheters, hollow needles and other tubular instruments. Anna R Coll Surg Engl. 1998;80(2):81-90. [PubMed]
- Uzel İ. Cerrahiyet'ül Haniyye. 1. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları; 1992. p.16. [Crossref]
- Kirkup JR. The history and evolution of surgical instruments. I. introduction. Ann R Coll Surg Engl. 1981;63(4):279-85. [PubMed]
- Sarı N, Kurt ÜE. [Amasyalı Sabuncuoğlu'nun Cerrahiyetü'l Haniyye'sinde yer alan üroloji aletleri]. Selim Kadıoğlu FG, Kadıoğlu S, editörler. Amasya uluslararası Anadolu-Türk darüşşifaları ve Sabuncuoğlu Kongresi Kitabı, Amasya: Amasya Üniversitesi; 2008. p.171-83.
- Mogey GA. Centenary of hypodermic injection. Br Med J. 1953;28;2(4847):1180-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ash HL. Anesthesia's dental heritage (William Thomas Green Morton). Anesth Prog. 1985;32(1):25-9. [PubMed]
- Macht DI. The history of intravenous and subcutaneous injecting of drugs. JAMA. 1916;LXVI(12):856-60. [Crossref]
- Feldmann H. [History of injections. Pictures from the history of otorhinolaryngology highlighted by exhibits of the German History of Medicine Museum in Ingolstadt]. Laryngorhinootologie. 2000;79(4):239-46. [Crossref] [PubMed]
- Gladstone E. Johann Sigismund Elsholtz: Clysmatica Nova (1665): Elsholtz' neglected work on intravenous injection: Part I. Cal West Med.1933;38(6):432-4. [PubMed]
- de Moulin. Dominique ANEL and his operation for aneurysm. Bull Hist Med. 1960;34:498-507. [PubMed]
- Ball C, Westhorpe R. Intravenous equipment--the ongoing development of the syringe. Anesth Intensive Care. 2000;28(2):125. [Crossref] [PubMed]
- Schwidetzky O, Rutherford NJ. History of needles and syringes. Anesth Analg. 1944;23(1):34-8. [Crossref]
- Spielman FJ. The syringe: getting to the point. Bull Anesth Hist. 2002;20(3):12-3. [Crossref] [PubMed]
- Bennion E. Antique Medical İnstruments. 1st ed. Los Angeles: University of California Press; 1980. p.169.
- Lawrence G. The hypodermic syringe. Lancet. 2002;359(9311):1074. [Crossref]
- Rynd F. Description of an instrument for the subcutaneous introduction of fluids in affections of the nerves. Dublin Quarterly Journal Med Sci. 1861;32(1):13. [Crossref]
- Mitchell-Heggs FS, Drew HGR. The instruments of surgery. 1st ed. London: William Heinmann-Medical Books; 1963. p.92-3.
- Howard-Jones N. A critical study of the origins and early development of hypodermic medication. J History Med Allied Sci. 1947;2(2):201-49. [Crossref] [PubMed]
- Duce AM, F. Ldpez Hernandez FL. Origins of the hypodermic syringe and local anesthesia. Their influence on hernia surgery. Hernia. 1999;3:103-6. [Crossref]
- Ellis H. Alexander Wood: inventor of the hypodermic syringe and needle. British Journal of Hospital Medicine, 2017;78(11):647-647. [Crossref]
- Blake JB. Mr. Ferguson's hypodermic syringe. JHMAS. 1960;15(4):337-41. [Crossref]
- Sacha G, Aaron Rogers J, Miller RL. Pre-filled syringes: a review of the history, manufacturing and challenges. Pharm Dev Technol. 2015;20(1):1-11. [Crossref] [PubMed]
- Norn S, Kruse PR, Kruse E. [On the history of injection]. Dan Medicinhist Arbog. 2006;34:104-13. [PubMed]
- Kravetz RE. Hypodermic syringe. Am J Gastroenterol. 2005;100(12):2614. [Crossref] [PubMed]
- Myers K. A history of injection treatments - ı the syringe. Phlebology. 2019;34(5):294-302. [Crossref] [PubMed]
- Disposable plastic syringe by Harry Whillis and Charles Rothauser. Date of access: 06.02.2020. Access Address: https://collection.maas.museum/object/142882
- Durrheim DN, Goodson JL. Time for an immunisation paradigm shift. Trans R Soc Trop Med Hyg. 2017;1;111(2):41-2. [Crossref] [PubMed]
- Derricott J. Section1: The history of ınjecting and needle exchange. Drug Text. 1998. https://abuse-drug.com/lib/The-Safer-Injecting-Briefing/section1-the-history-oinjecting-and-needle-exchange-new.html
- Wyatt HV. The popularity of injections in the third world: origins and consequences for poliomyelitis. Soc Sci Med. 1984;19(9):911-5. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi