.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Sağlık Çalışanlarının Şiddete Maruz Kalma Durumu ve Geleceğe Yönelik Endişeleri: COVID-19 Pandemisi Öncesi ve Sırasına İlişkin Tanımlayıcı ve İlişki Arayıcı Bir Çalışma
Healthcare Workers' Exposure to Violence and Future Concerns: A Descriptive and Correlational Study Before and During the COVID-19 Pandemic
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(3):785-97
doi: 10.5336/nurses.2023-101088
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, İstanbul'da çalışan sağlık çalışanlarının koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] pandemisi öncesi ve sırasındaki; şiddete maruz kalma ve gelecekte şiddete uğrama endişeleri arasındaki ilişki ve bu ilişkinin sağlık çalışanlarının çeşitli özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımdaki bu araştırmanın örneklemini İstanbul'da çalışan 392 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; sosyodemografik soru formu, Şiddete Maruz Kalma Ölçeği ve Gelecekte Şiddete Maruz Kalma Korkusu Ölçeği ile toplanmıştır. Sağlık çalışanlarının şiddete maruz kalma ve gelecekte şiddete uğrama endişeleri arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modeli ile şiddete maruz kalma ve gelecekte şiddete maruz kalma endişelerinin, çalışanların çeşitli özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği ise farklılık testleri ile incelenmiştir. Bulgular: Yapısal eşitlik modeli sonuçlarına göre çalışanlarının COVID-19 pandemisi öncesi ve sırasındaki doğrudan ve dolaylı şiddete maruz kalmaları ile gelecekte şiddete uğrama endişeleri arasındaki ilişki doğru orantılıdır. Farklılık testleri sonuçlarına göre ise kadın sağlık çalışanlarının erkek sağlık çalışanlarına göre gelecekte şiddete maruz kalma endişesinin daha yüksek olduğu, vardiyalı çalışma şekline sahip sağlık çalışanlarının COVID-19 sırasında iş yerinde doğrudan şiddete maruz kalma durumunun sürekli gündüz çalışanlarda daha yüksek olduğu, haftalık çalışma saati 51-60 saat arasında olan sağlık çalışanlarının ≤40 saat çalışan sağlık çalışanlarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç: COVID-19 pandemisi öncesinde sağlıkta şiddet varlığını sürdürürken, pandemi döneminde de artarak devam etmiştir. Bu durum sağlık çalışanlarının gelecekte de şiddete maruz kalma endişelerini artırmıştır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19 pandemisi; endişe; iş yeri şiddeti; şiddet maruziyeti; sağlık çalışanı
Amaç: Bu çalışmanın amacı, İstanbul'da çalışan sağlık çalışanlarının koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] pandemisi öncesi ve sırasındaki; şiddete maruz kalma ve gelecekte şiddete uğrama endişeleri arasındaki ilişki ve bu ilişkinin sağlık çalışanlarının çeşitli özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımdaki bu araştırmanın örneklemini İstanbul'da çalışan 392 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; sosyodemografik soru formu, Şiddete Maruz Kalma Ölçeği ve Gelecekte Şiddete Maruz Kalma Korkusu Ölçeği ile toplanmıştır. Sağlık çalışanlarının şiddete maruz kalma ve gelecekte şiddete uğrama endişeleri arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modeli ile şiddete maruz kalma ve gelecekte şiddete maruz kalma endişelerinin, çalışanların çeşitli özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği ise farklılık testleri ile incelenmiştir. Bulgular: Yapısal eşitlik modeli sonuçlarına göre çalışanlarının COVID-19 pandemisi öncesi ve sırasındaki doğrudan ve dolaylı şiddete maruz kalmaları ile gelecekte şiddete uğrama endişeleri arasındaki ilişki doğru orantılıdır. Farklılık testleri sonuçlarına göre ise kadın sağlık çalışanlarının erkek sağlık çalışanlarına göre gelecekte şiddete maruz kalma endişesinin daha yüksek olduğu, vardiyalı çalışma şekline sahip sağlık çalışanlarının COVID-19 sırasında iş yerinde doğrudan şiddete maruz kalma durumunun sürekli gündüz çalışanlarda daha yüksek olduğu, haftalık çalışma saati 51-60 saat arasında olan sağlık çalışanlarının ≤40 saat çalışan sağlık çalışanlarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç: COVID-19 pandemisi öncesinde sağlıkta şiddet varlığını sürdürürken, pandemi döneminde de artarak devam etmiştir. Bu durum sağlık çalışanlarının gelecekte de şiddete maruz kalma endişelerini artırmıştır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19 pandemisi; endişe; iş yeri şiddeti; şiddet maruziyeti; sağlık çalışanı
ABSTRACT
Objective: The aim of this study is to examine the relationship between the concerns of healthcare workers in Istanbul about being exposed to violence and being exposed to violence in the future before and during the coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemic and whether this relationship differs according to various characteristics of healthcare workers. Material and Methods: The sample of this descriptive and correlational design study consisted of 392 healthcare professionals working in İstanbul. The data were collected using a sociodemographic questionnaire, the Exposure to Violence Scale, and the Fear of Future Violence Scale. The relationships between health care workers' exposure to violence and fear of future violence were examined by structural equation modeling, and whether exposure to violence and fear of future violence differed according to various characteristics of the employees was analyzed by difference tests. Results: According to the results of the structural equation model, the relationship between employees' exposure to direct and indirect violence before and during the COVID-19 pandemic and their concerns about being exposed to violence in the future is directly proportional. According to the results of the difference tests, it was observed that female healthcare workers had higher concerns about being exposed to violence in the future than male healthcare workers, healthcare workers with shift working patterns had higher exposure to direct violence at work during COVID-19 than those working continuous daytime, and healthcare workers with 51-60 hours of weekly working hours were higher than healthcare workers working ≤40 hours. Conclusion: While violence in health continued to exist before the COVID-19 pandemic, it continued to increase during the pandemic period. This situation has increased the concerns of healthcare workers about being exposed to violence in the future.
Keywords: COVID-19 pandemic; anxiety; workplace violence; exposure to violence; healthcare worker
Objective: The aim of this study is to examine the relationship between the concerns of healthcare workers in Istanbul about being exposed to violence and being exposed to violence in the future before and during the coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemic and whether this relationship differs according to various characteristics of healthcare workers. Material and Methods: The sample of this descriptive and correlational design study consisted of 392 healthcare professionals working in İstanbul. The data were collected using a sociodemographic questionnaire, the Exposure to Violence Scale, and the Fear of Future Violence Scale. The relationships between health care workers' exposure to violence and fear of future violence were examined by structural equation modeling, and whether exposure to violence and fear of future violence differed according to various characteristics of the employees was analyzed by difference tests. Results: According to the results of the structural equation model, the relationship between employees' exposure to direct and indirect violence before and during the COVID-19 pandemic and their concerns about being exposed to violence in the future is directly proportional. According to the results of the difference tests, it was observed that female healthcare workers had higher concerns about being exposed to violence in the future than male healthcare workers, healthcare workers with shift working patterns had higher exposure to direct violence at work during COVID-19 than those working continuous daytime, and healthcare workers with 51-60 hours of weekly working hours were higher than healthcare workers working ≤40 hours. Conclusion: While violence in health continued to exist before the COVID-19 pandemic, it continued to increase during the pandemic period. This situation has increased the concerns of healthcare workers about being exposed to violence in the future.
Keywords: COVID-19 pandemic; anxiety; workplace violence; exposure to violence; healthcare worker
REFERANSLAR:
- Akkaş İ, Uyanık Z. Kadına yönelik şiddet [Violence against women]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 2016;6(1):32-42. [Link]
- World Health Organization [Internet]. © 2024 WHO [Cited: August 11, 2022]. World Report on Violence and Health. Available from: [Link]
- Polat O. Şiddet [Violence]. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2017;22(1):15-34. [Link]
- Sağlık-Sen AR-GE Birimi. Sağlık Çalışanları Şiddet Araştırması. Ankara: SAĞLIK-SEN Yayınları; 2013. [Link]
- Yıldırım İE, Sezgin D. Pandemide sağlık çalışanlarına şiddet [Violence against healthcare workers during the pandemic]. Iğdır International Social Sciences Congress. 2021:281-9. [Link]
- Warshawski S, Amit Aharon A, Itzhaki M. It takes two to tango: public attitudes toward prevention of workplace violence against health care staff: a mixed-methods study. J Interpers Violence. 2021;36(15-16):NP8724-NP8746. [Crossref] [PubMed]
- Cenger CD, Börtlüoğlu A, Tüzün B, Göktepe MC, Sezgin AU, Fincancı ŞK. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: olgu serisi [Violence against healthcare workers: case series]. Adli Tıp Bülteni. 2018;23(2):133-7. [Crossref]
- Er T, Ayoğlu F, Açikgöz B. Sağlık çalışanına yönelik şiddet: risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi [Violence against healthcare workers: risk factors, effects, evaluation and prevention]. TJPH. 2021;19(1):69-78. [Crossref]
- Türk Tabipleri Birliği. Şiddetle Başa Çıkmak. 4. Baskı. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2015.
- Lafta R, Qusay N, Mary M, Burnham G. Violence against doctors in Iraq during the time of COVID-19. PLoS One. 2021;16(8):e0254401. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kıraç R, Eroğlu E. Koronavirüs (COVID-19) pandemi süresince Türkiye'de sağlık çalışanlarının karşılaştıkları şiddet haberleri (11 mart- 30 ekim 2020) [Coronavirus (COVIDIEN-19) action during violence news faced by health workers in Turkey (11 march-30 october 2020)]. Congress on Scientific Researches and Recent Trends-7. Azerbaijan: Baku Euroasian University; 2020. [Link]
- Nakışci Kavas B, Develi A. Çalışma yaşamındaki sorunlar bağlamında COVID-19 pandemisinin kadın sağlık çalışanları üzerindeki etkisi [The effect of COVID-19 pandemia on women's healthcare employees in the context of problems in working life]. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;4(2):84-112. [Link]
- Oğan H. Pandemi ortamında sağlıkta şiddet. Türk Tabipler Birliği. COVID-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu. 2020. p.355-68. [Link]
- Rogers KA, Kelloway EK. Violence at work: personal and organizational outcomes. J Occup Health Psychol. 1997;2(1):63-71. [Crossref] [PubMed]
- Akbolat M, Sezer C, Ünal Ö, Amarat M, Durmuş A. The effects of direct violence and witnessed violence on the future fear of violence and turnover intention: a study of health employees. Curr Psychol. 2021;40:4684-90. [Crossref]
- Hair JF, Hult GTM, Ringle CM, Sarstedt M. A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). 1st ed. Los Angeles: Sage Publications; 2014.
- Kanyılmaz Polat E, Ayas Şarman S, Hamarat B. Mesleki sonuç beklentisinin sendikal farkındalık ve sendikal tutuma olan etkisi: İİBF öğrencileri üzerine bir araştırma [The effect of professional outcome expectations on union awareness and union attitudes: research on students of a Turkish economics and administrative sciences faculty]. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 2021;0(80):139-74. [Crossref]
- Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Çok Değişkenli İstatistik. 1. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2010.
- Fornell C, Larcker DF. Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research. 1981;18(1):39-50. [Crossref]
- World Health Organization [Internet]. [Cited: August 11, 2022]. Attacks on health care in the context of COVID-19. 2020. Available from: [Link]
- Arafa A, Mohammed Z, Mahmoud O, Elshazley M, Ewis A. Depressed, anxious, and stressed: What have healthcare workers on the frontlines in Egypt and Saudi Arabia experienced during the COVID-19 pandemic? J Affect Disord. 2021;278:365-71. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Demiroğlu T, Kılınç E, Atay E. Sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet: Kilis ili örneği [Violence towards health professionals: the case of Kilis city]. Journal of Health Sciences. 2015;24:49-55. [Link]
- Ünal F, Tarhan S, Çürükvelioğlu Köksal E. Toplumsal cinsiyet algısını yordamada cinsiyet, sınıf, bölüm ve toplumsal cinsiyet oluşumunun rolü [The role of gender, grade, department and socialization of gender norms in predicting perception of gender]. Bartın University Journal of Faculty of Education. 2017;6(1):227-36. [Crossref]
- Jafree SR. Workplace violence against women nurses working in two public sector hospitals of Lahore, Pakistan. Nurs Outlook. 2017;65(4):420-7. [Crossref] [PubMed]
- Occupational Safety and Health Administration. Guidelines for Preventing Workplace Violence for Healthcare and Social Service Workers (EPUB | MOBI). OSHA Publication; 2016. [Link]
- Bitencourt MR, Alarcão ACJ, Silva LL, Dutra AC, Caruzzo NM, Roszkowski I, et al. Predictors of violence against health professionals during the COVID-19 pandemic in Brazil: a cross-sectional study. PLoS One. 2021;16(6):e0253398. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- İnanıcı S, Yardımcı G, Binatamir YR, Yüksel RG. Tıp fakültesi 5 ve 6. sınıf öğrencilerinin hekime yönelik şiddet deneyimlerinin, eğitim, hasta beklentisi ve başa çıkma stilleri ile ilişkisi [5th and 6th year medical students' experience of violence towards doctors and its relationship with education, patient expectations and coping strategies]. Tıp Eğitimi Dünyası. 2020;19(58):73-88. [Crossref]
- Almeida NR, Filho JGB, Marques LDA. Analise da producao cientifica sobre a violencia no trabalho em servicos hospitalares [Analysis of the scientific production on violence at work in hospital services]. Revista Brasileira de Medicina do Trabalho. 2017;15(1):101-12. [Crossref]
- Havaei F, MacPhee M. The impact of heavy nurse workload and patient/family complaints on workplace violence: an application of human factors framework. Nurs Open. 2020;7(3):731-41. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi