Amaç: Bu araştırmada, ostomili hastalarda yaşam kalitesiyle psikolojik iyilik hâli arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırmanın örneklem büyüklüğü Minitab programıyla hesaplanmış ve çalışma 175 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, 15 Ocak-15 Ağustos 2019 tarihleri arasında Marmara Bölgesi'ndeki bir devlet üniversite hastanesinde toplanmıştır. Araştırma kapsamına ostomi girişimi uygulanmış, araştırmaya katılmayı kabul eden hastalar alınmıştır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Umut Merkezi Ostomi Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann-Whitney-U testi, Kruskal-Wallis testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre ostomi açılan hastaların yaşam kalitesi toplam puan ortalamaları ile psikolojik iyilik hâli arasında pozitif yönde, orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Elde edilen verilerden bekâr hastaların yaşam kalitesi manevi alt boyutu puan ortalamalarının yüksek olduğu, hastaların ameliyat sonrası ekonomik harcamalardaki artma durumuyla yaşam kalitesi ölçeği ve alt boyutları arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Hastaların kolostomi tipiyle yaşam kalitesi ölçeği, fiziksel ve sosyal alt boyut puan ortalamaları arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür. Ayrıca hastaların eğitim durumu arttıkça, yaşam kalitesi ölçeği psikolojik alt boyutu puan ortalamalarının daha yüksek olduğu, aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucu görülmüştür. Hastaların kolostomi tipine göre yaşam kaliteleri incelendiğinde, geçici kolostomisi olan hastaların yaşam kalitesi ölçeği fiziksel alt boyutu puan ortalamalarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ostomili hastaların yaşam kaliteleri ile psikolojik iyilik hâli arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ostomi; psikolojik iyilik hâli; yaşam kalitesi
Objective: In this research, it is aimed to investigate the relationship between quality of life and psychological well-being in patients with ostomy. Material and Methods: The research is descriptive, cross-sectional and relationship seeker. The sample size of the research was calculated with the MINITAB program and the research was carried out with 175 participants. The data of the research were collected in a state university hospital in the Marmara Region between 15 January and 15 August 2019. Ostomy intervention was applied to the scope of the research and the patients who agreed to participate in the research were included. The data of the research were collected by using the Personal Information Form, Hope Center Ostomy Quality of Life Scale and Psychological Well-being Scale. Mann Whitney-U test, Kruskal-Wallis test and Spearman correlation analysis were used to analyze the data. Results: According to the results of the research, a moderate-level positive correlation was found between the average score of life quality and psychological well-being of patients who underwent ostomy. From the data obtained, it was determined that the mean scores of the spiritual sub-dimension of life quality of single patients were high, and there was a significant difference between the patients' increased postoperative economic expenses and the quality of life scale and sub-dimensions. A significant difference was found between the colostomy type and the physical and social subscale mean scores of the quality of life scale. In addition, it was found that as the education level of the patients increased, the mean scores of the psychological sub-dimension of the quality of life scale were higher and the difference was statistically significant. When the quality of life of the patients was examined according to the type of colostomy, it was determined that the mean scores of the physical sub-dimension of the quality of life scale were high in patients with temporary colostomy. Conclusion: According to the results obtained from the research, there is a significant relationship between the quality of life and psychological well-being of patients with ostomy.
Keywords: Ostomy; psychologicalwell-being; quality of life
- Ambe PC, Kurz NR, Nitschke C, Odeh SF, Möslein G, Zirngibl H. Intestinal ostomy. Dtsch Arztebl Int. 2018;16;115(11):182-7. [PubMed] [PMC]
- Kumcağız H, Malazgirt Z, Kaya E. Stoma tipleri ve sorunları. [Stoma types and problems]. O.M.Ü. Tıp Dergisi. 2000;17(4):284-92. [Link]
- Harputlu D, Terzi C, Eşrefgil G, Uz S, Sökmen S, Füzün M. Kolostomi ve ileostomili bireylerde benlik saygısı. [Self-esteem of people with colostomy and ilestomy]. Kolon Rektum Hast Derg. 2007;17(4):178-85. [Link]
- Grant M, McCorkle R, Hornbrook MC, Wendel CS, Krouse R. Development of a chronic care ostomy self-management program. J Cancer Educ. 2013;28(1):70-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Üstündağ H, Demir N, Zengin N, Gül A. Stomalı hastalarda beden imajı ve benlik saygısı. [Body image and self-esteem in patients with stoma]. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2007;27(4):522-7. [Link]
- Grant M, McMullen CK, Altschuler A, Mohler MJ, Hornbrook MC, Herrinton LJ, et al. Gender differences in quality of life among long-term colorectal cancer survivors with ostomies. Oncol Nurs Forum. 2011;38(5):587-96. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Özşaker E, Yeşilyaprak T. The problems of patients with stoma and its effects on daily living activities. Medical Science and Discovery. 2018;5(12):393-8. [Crossref]
- Cronin E. Best practice in discharging patients with a stoma. Nurs Times. 2005;22-28;101(47):67-8. [PubMed]
- Kiliç E, Taycan O, Belli AK, Ozmen M. Kalıcı ostomi ameliyatının beden algısı, benlik saygısı, eş uyumu ve cinsel işlevler üzerine etkisi. [The effect of permanent ostomy on body image, self-esteem, marital adjustment, and sexual functioning]. Turk Psikiyatri Derg. 2007;18(4):302-10. [PubMed]
- Repić G, Ivanović S. Physical dimension of quality of life in ostomy patients. Acta Medica Medianae. 2014;53(3):32-8. [Crossref]
- Dabirian A, Yaghmaei F, Rassouli M, Tafreshi MZ. Quality of life in ostomy patients: a qualitative study. Patient Prefer Adherence. 2010;21;5:1-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ran L, Jiang X, Qian E, Kong H, Wang X, Liu Q. Quality of life, self-care knowledge access and self-care needs in patients with colon stomas one month post-surgery in a Chinese Tumor Hospital. International Journal of Nursing Sciences. 2016;3(3):252-8. [Crossref]
- Nichols TR. Quality of life in persons living with an ostomy assessed using the SF36v2: mental component summary: vitality, social function, role-emotional, and mental health. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2016;43(6):616-22. [Crossref] [PubMed]
- Ayaz S. Stomalı bireylerde hemşirenin rolü. [Role of the nurse in patients with stoma: review]. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2007;27(1):86-90. [Link]
- Yoo HJ, Kim JC, Eremenco S, Han OS. Quality of life in colorectal cancer patients with colectomy and the validation of the Functional Assessment of Cancer Therapy-Colorectal (FACT-C), version 4. J Pain Symptom Manage. 2005;30(1):24-32. [Crossref] [PubMed]
- Taylor C, Morgan L. Quality of life following reversal of temporary stoma after rectal cancer treatment. Eur J Oncol Nurs. 2011;15(1):59-66. [Crossref] [PubMed]
- Karadağ A, Menteş BB, Uner A, Irkörücü O, Ayaz S, Ozkan S. Impact of stomatherapy on quality of life in patients with permanent colostomies or ileostomies. Int J Colorectal Dis. 2003;18(3):234-8. [Crossref] [PubMed]
- Akgün EZ, Yoldaş T. İntestinal stoma. [Intestinal stoma]. Kolon Rektum Hast Derg. 2012;22:133-46. [Link]
- Jayarajah U, Samarasekera AM, Samarasekera DN. A study of postoperative anxiety and depression among patients with intestinal stomas. The Sri Lanka Journal of Surgery. 2016;34(2):6-10. [Crossref]
- Taylor C, Morgan L. Quality of life following reversal of temporary stoma after rectal cancer treatment. Eur J Oncol Nurs. 2011;15(1):59-66. [Crossref] [PubMed]
- Erol F, Vural F. Umut merkezi ostomi yaşam kalitesi ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliği. [Validity and reliability of the city of hope quality of life ostomy-scale for the turkish patients with ostomy]. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2012;14(3):1-14. [Link]
- Diener E, Scollon CN, Lucas RE. The evolving concept of subjective well-being: the multifaceted nature of happiness. Social Indicators Research Series. 2009;39:67-100. [Crossref]
- Telef BB. Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. [The adaptation of psychological well-being into Turkish: a validity and reliability study]. H.U. Journal of Education. 2013;28(3):374-84. [Link]
- Altunışık R, Coşkun R, Bayraktaroğlu S, Yıldırım E. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. 7. Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık; 2012. [Link]
- Persson E, Hellström AL. Experiences of Swedish men and women 6 to 12 weeks after ostomy surgery. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2002;29(2):103-8. [Crossref] [PubMed]
- Min JA, Yoon S, Lee CU, Chae JH, Lee C, Song KY, et al. Psychological resilience contributes to low emotional distress in cancer patients. Support Care Cancer. 2013;21(9):2469-76. [Crossref] [PubMed]
- Baldwin CM, Grant M, Wendel C, Rawl S, Schnidt CM, Ko C, et al. Influence of intestinal stoma on spiritual quality of life of U.S. veterans. Journal of Holistic Nursing. 2008;26(3):185-94. [Crossref] [PubMed]
- Geng Z, Howell D, Xu H, Yuan C. Quality of Life in Chinese persons living with an ostomy: a multisite cross-sectional study. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2017;44(3):249-56. [Crossref] [PubMed]
- Maneesin S, Sampatanukul P, Lertmaharit S, Nagara C, Prasopsanti K. Health-related quality of life of patients living with ostomy in Thailand and cost implications. Asian Biomedicine. 2012;6(2):235-43. [Link]
- Baldacchino DR. Teaching on spiritual care: the perceived impact on qualified nurses. Nurse Educ Pract. 2011;11(1):47-53. [Crossref] [PubMed]
- Yavuzer H. Evlilik Okulu. 7. Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2011. p11-5.
- Dabirian A, Yaghmaei F, Rassouli M, Tafreshi MZ. Quality of life ostomy patients: a qualitative study. Patient Preference and Adherence. 2010;5(5):1-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pittman J. Characteristics of the patient with an ostomy. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2011;38(3):271-9. [Crossref] [PubMed]
- Engel J, Kerr J, Schlesinger-Raab A, Eckel R, Sauer H, Hölzel D. Quality of life in rectal cancer patients: a four-year prospective study. Ann Surg. 2003;238(2):203-13. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yaşan A, Ünal S, Gedik E, Girgin S. Kalıcı ve geçici ostomi yapılmış kişilerde yaşam kalitesinde değişim, depresyon ve anksiyete. [Quality of life, depression and anxiety among patients who have undergone permanent or temporary ostomy]. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2008;9(3):162-8. [Link]
.: İşlem Listesi