Amaç: Bu araştırma, örtü altı tarımı çalışanlarında kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının sağlık algısı ve tamamlayıcı ve alternatif yöntem kullanımı ile ilişkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel türde olan bu araştırma Eylül-Aralık 2021 tarihleri arasında bir ilçe merkezinde 182 kişi ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından hazırlanan tanıtıcı bilgi formu, Genişletilmiş Nordic Kas İskelet Sistemi Anketi, Nottingham Sağlık Profili Anketi ve Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yaklaşımları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 25.0 programı kullanılmış, analizinde tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U testi ve doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcılar serada ortalama 13,87±13,23 yıldır çalıştıklarını ve günlük çalışma saatlerini ortalama 8,18±1,15 olarak belirtmişlerdir. Katılımcıların %48,4'ünün oranıyla en çok bel bölgesinde, ikinci olarak en çok ayak/bilek bölgesinde (%33) ağrı yaşadıkları görülmüştür. Regresyon analizi sonucunda kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının sağlık algısını %6-14 yordadığı saptanmıştır (p<0,001). Kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları ile tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri kullanımı ilişkisine bakıldığında sadece sırt ağrısının yordayıcı bir faktör olduğu bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Ağır bir iş kolu olan örtü altı tarımında kasiskelet sistemi rahatsızlıklarının yaşandığı tespit edilmiştir. Çalışma koşullarının iyileştirilmesinin ve vücut ağırlığının kontrolü, kilo yönetimi ve tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri kullanımı konularında birinci basamak sağlık çalışanları tarafından danışmanlığın yararlı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tarım; ağrı; kas-iskelet sistemi; sağlık algısı; tamamlayıcı ve alternatif tıp
Objective: This study was carried out to evaluate the relationship between musculoskeletal disorders and health perception and the use of complementary and alternative methods among greenhouse workers. Material and Methods: This cross-sectional study was conducted with 182 workers in a district center between September and December 2021. Descriptive information form prepared by the researchers, Extended Nordic Musculoskeletal Questionnaire, Nottingham Health Profile Questionnaire and Complementary and Alternative Medicine Approaches Scale were used to collect data. SPSS 25.0 program was used in the evaluation of the data, and descriptive statistics, Mann-Whitney U test, and linear regression analysis were applied in the analysis. Results: The participants had been working in the greenhouse for an average of 13.87±13.23 years and the mean of daily working time was 8.18±1.15 hours. 48.4% of the participants experienced pain mostly in the lumbar region, and secondly in the foot/ankle region (33%). As a result of the linear regression analysis, musculoskeletal disorders explained the perception of health by 6-14% among workers (p<0.001). Considering the relationship between musculoskeletal disorders and the use of complementary and alternative medicine methods, only back pain was found to be a predictive factor (p<0.05). Conclusion: Musculoskeletal disorders are experienced in greenhouse agriculture, which is a heavy line of work. Improving working conditions and counseling by primary health care workers in body weight control, weight management and complementary and alternative medicine methods will be beneficial.
Keywords: Agriculture; pain; musculoskeletal system; health perception; complementary and alternative medicine
- World Health Organization [Internet]. [Cited: March 10, 2022]. Musculoskeletal conditions. 2021. Available from: [Link]
- Yavuz H. Tarımda riskli sağlık davranışları ve ilişkili faktörler [Yüksek lisans tezi]. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi; 2013. [Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022]. Erişim linki: [Link]
- Dianat I, Afshari D, Sarmasti N, Sangdeh MS, Azaddel R. Work posture, working conditions and musculoskeletal outcomes in agricultural workers. Int J Ind Ergon. 2020;77:1-9. [Crossref]
- Yazgan P. Tarım kesiminde çalışanlarda kas iskelet sistemi hastalıkları. 1. Baskı. Harran Üniversitesi I. Tarım Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu Kitabı. Şanlıurfa: 2012. p.75-6.
- Reed DB. Caring for the families that feed the world. AAOHN J. 2004;52(9):361-2. [Crossref] [PubMed]
- Şimşek Z. Tarım sektöründe mesleki ruhsal hastalıklar ve sosyal hizmet [Occupational mental diseases in agricultural sector and social work]. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021;32(3):1045-59. [Crossref]
- Donham KJ, Thelin A. Agricultural Medicine Occupational and Environmental Health for the Health Professions. 1st ed. USA: Blackwell Publishing; 2006.
- Lopez-Aragon L, Lopez-Liria R, Callejon-Ferre AJ, Perez-Alonso J. Musculoskeletal disorders of agricultural workers in the greenhouses of Almería (Southeast Spain). Safety Sciences. 2018;109:219-35. [Crossref]
- Das B. Gender differences in prevalence of musculoskeletal disorders among the rice farmers of West Bengal, India. Work. 2015;50(2):229-40. [Crossref] [PubMed]
- Momeni Z, Choobineh A, Razeghi M, Ghaem H, Azadian F, Daneshmandi H. Work-related musculoskeletal symptoms among agricultural workers: a cross-sectional study in Iran. J Agromedicine. 2020;25(3):339-48. [Crossref] [PubMed]
- Kaewdok T, Sirisawasd S, Taptagaporn S. Agricultural risk factors related musculoskeletal disorders among older farmers in Pathum Thani province, Thailand. J Agromedicine. 2021;26(2):185-92. [Crossref] [PubMed]
- European Commission. Protection of the health and safety of workers in agriculture, livestock, horticulture and forestry. Good practice guide, Luxembourg; 2015. doi: 10.2767/60445 [Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022]. Erişim linki: [Link]
- Saes-Silva E, Vieira YP, Saes MO, Meucci RD, Aikawa P, Cousin E, et al. Epidemiology of chronic back pain among adults and elderly from Southern Brazil: a cross-sectional study. Braz J Phys Ther. 2021;25(3):344-51. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karaman S, Çınar Özdemir Ö. Huzurevinde çalışan bakım personellerinin bel-boyun fonksiyonları ile depresyon, tükenmişlik düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkili midir? [Is there a relationship between low back-neck functions and depression, burnout level and quality of life of nursing home care staff?]. Sağlık ve Toplum. 2022;32(2):171-82. [Link]
- Aydil A, Arifoğlu Karaman Ç, Küçükakkaş O. Fizik tedavi polikliniğine ağrı ile başvuran hastalarda geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları hakkındaki farkındalığın değerlendirilmesi: Tanımlayıcı ve kesitsel araştırma [Evaluation of the awareness of patients who apply to physical medicine and rehabilitation outpatient clinic with pain about traditional and complementary medical practices: descriptive and cross-sectional research]. J Tradit Complem Med. 2021;4(2):227-37. [Crossref]
- Law D, McDonough S, Bleakley C, Baxter GD, Tumilty S. Laser acupuncture for treating musculoskeletal pain: a systematic review with meta-analysis. J Acupunct Meridian Stud. 2015;8(1):2-16. [Crossref] [PubMed]
- T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı [İnternet]. [Erişim tarihi: 12 Şubat 2020]. TR63 Bölgesi seracılık (örtü altı bitki yetiştiriciliği) sektör raporu. 2015. Erişim linki: [Link]
- Kumluca Ticaret ve Sanayi Odası [İnternet]. [Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022]. Batı Antalya. Erişim linki: [Link]
- Merkezi Dağıtım Sistemi [İnternet]. [Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022]. Erişim linki: [Link]
- Gunal A, Acungil Z, Demirtürk F. The relationship between the occupational balance and quality of life of the faculty of health sciences academicians. J TOGU Heal Sci. 2021;1(1):1-10. [Link]
- Hastürk DN, Beyhan A, Şahin A, Alma P, Kolaç N. Temizlik işçilerinin genel sağlık profilleri ve etkileyen faktörler [Health profiles of cleaning workers and affecting factors]. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2021;3(3):198-211. [Crossref]
- Kuorinka I, Jonsson B, Kilbom A, Vinterberg H, Biering-Sørensen F, Andersson G, et al. Standardised Nordic questionnaires for the analysis of musculoskeletal symptoms. Appl Ergon.1987 Sep;18(3):233-7. [Crossref] [PubMed]
- Dawson AP, Steele EJ, Hodges PW, Stewart S. Development and test-retest reliability of an extended version of the Nordic Musculoskeletal Questionnaire (NMQ-E): a screening instrument for musculoskeletal pain. J Pain. 2009;10(5):517-26. [Crossref] [PubMed]
- Doll HA, Black NA, Flood AB, McPherson K. Criterion validation of the Nottingham Health Profile: patient views of surgery for benign prostatic hypertrophy. Soc Sci Med. 1993;37(1):115-22. [Crossref] [PubMed]
- Kücükdeveci AA, McKenna SP, Kutlay S, Gürsel Y, Whalley D, Arasil T. The development and psychometric assessment of the Turkish version of the Nottingham Health Profile. Int J Rehabil Res. 2000;23(1):31-8. [Crossref] [PubMed]
- Can G, Erol O, Aydiner A, Topuz E. Quality of life and complementary and alternative medicine use among cancer patients in Turkey. Eur J Oncol Nurs. 2009;13(4):287-94. [Crossref] [PubMed]
- Olanre O, Tony W. Ageing and Work-Related Musculoskeletal Disorders; A Review of the Recent Literature. Report No; RR799. 1st ed. England: Health and Safety Executive (HSE); 2010. [Link]
- Health and Safety Executive (HSE). Work related musculoskeletal disorders in Great Britain (WMSDs). London: Health and Safety Executive; 2018. [Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022]. Erişim linki: [Link]
- Benach J, Muntaner C. Precarious employment and health: developing a research agenda. J Epidemiol Community Health. 2007;61(4):276-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Paul SP, Mitra K, Chakrabarty A, Das DK. Prevalence of musculoskeletal disorders and its correlates among agricultural workers in bhatar block of purba bardhaman district, West Bengal. IOSR Journal of Dental and Medical Sciences. 2019;18(1):22-8. [Link]
- Patil SA, Kadam YR, Mane AS, Gore AD, Dhumale GB. The prevalence and health impact of musculoskeletal disorders among farmers. Med J DY Patil Vidyapeeth. 2018;11(6):485-91. [Crossref]
- Kang K, Shin JS, Lee J, Lee YJ, Kim MR, Park KB, et al. Association between direct and indirect smoking and osteoarthritis prevalence in Koreans: a cross-sectional study. BMJ Open. 2016;6(2):e010062. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Küçük F, Düzenli Öztürk S, Şenol H, Özkeskin M. Ofis çalışanlarında çalışma postürü, kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, bel ağrısına bağlı özürlülük düzeyi ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin incelenmesi [Examination of working posture, musculoskeletal system disorders, disability level due to lumbar pain and health related quality of life in office workers]. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2018;6(2):135-44. [Crossref]
- Mayalı FT, Oz B, Gulpek D, Yoleri Ö, Taşkın Topaloğlu B, Koçyiğit H. The effect of depressive emotional state on the efficacy of physical therapy in patients with low back pain. MBSJHS. 2016;2(2):6-13. [Link]
- Şaş S, Büyükturan Ö, Büyükturan B. Kas iskelet sistemi hastalıklarında tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri kullanım sıklığının değerlendirilmesi [Assessment of complementary and alternative medicine methods in patients with musculoskeletal system diseases]. Sakarya Tıp Dergisi. 2018;8(3):481-8. [Crossref]
.: İşlem Listesi