.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Naturalistic Decision Making: Original Research on Experience and Personality Traits of Child Services Professionals
Doğal Karar Verme Mekanizmaları: Çocuk Hizmetleri Profesyonellerinin Deneyim ve Kişilik Özellikleri Üzerine Özgün Araştırma
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2022;19(3):165-72
doi: 10.5336/forensic.2022-89890
Makale Dili: EN
Tam Metin
ABSTRACT
Objective: The focus on decision making research has moved from rational decision-making processes to naturalistic decision making since it investigates how people make decisions in real life settings. For field professionals working with children, it is often very difficult to use rational decision-making styles due to the ever-changing social world and interactions, rather than the physical world. For this reason, decision making styles of field professionals working with children have been explored. Also it was inteded to provide an insight about factors such as empathy, anxiety and stress that might affect decision making styles. Material and Methods: One hundred eighty-eight field professionals working with children and adolescents were recruited for the study. Participants read scenarios and filled out forms to determine their decision-making styles and personality traits. Results: The findings revealed that participants employing rational decision-making styles have higher accuracy in scenarios and experience levels in terms of years significantly affects the accuracy. In terms of personality traits empathy has an effect on both rational and naturalistic decision-making styles. Conclusion: Naturalistic decision-making abilities of individuals are due to situations that are recognized by them in accordance with the literature. These abilities lead individuals to recognize schemas and patterns and also to perform mental simulations. It can be concluded that the pattern recognition partly constitutes intuitiveness, while mental simulations constitute the rational part.
Keywords: Naturalistic decision making; intuitive thinking style; experience; age; personality traits
Objective: The focus on decision making research has moved from rational decision-making processes to naturalistic decision making since it investigates how people make decisions in real life settings. For field professionals working with children, it is often very difficult to use rational decision-making styles due to the ever-changing social world and interactions, rather than the physical world. For this reason, decision making styles of field professionals working with children have been explored. Also it was inteded to provide an insight about factors such as empathy, anxiety and stress that might affect decision making styles. Material and Methods: One hundred eighty-eight field professionals working with children and adolescents were recruited for the study. Participants read scenarios and filled out forms to determine their decision-making styles and personality traits. Results: The findings revealed that participants employing rational decision-making styles have higher accuracy in scenarios and experience levels in terms of years significantly affects the accuracy. In terms of personality traits empathy has an effect on both rational and naturalistic decision-making styles. Conclusion: Naturalistic decision-making abilities of individuals are due to situations that are recognized by them in accordance with the literature. These abilities lead individuals to recognize schemas and patterns and also to perform mental simulations. It can be concluded that the pattern recognition partly constitutes intuitiveness, while mental simulations constitute the rational part.
Keywords: Naturalistic decision making; intuitive thinking style; experience; age; personality traits
ÖZET
Amaç: Karar verme araştırmalarında ilgi odağı, insanların gerçek yaşam ortamlarında nasıl karar verdiklerini araştırmaktır. Bu nedenle alandaki araştırmalar, rasyonel karar verme süreçlerinden doğal karar verme süreçlerine taşınmıştır. Özellikle çocuklarla çalışan alan profesyoneller için fiziksel dünyadan ziyade, sürekli değişen sosyal dünya ve etkileşimler nedeni ile rasyonel karar verme stilleri kullanmak genellikle çok zordur. Bu nedenle bu araştırma kapsamında çocuklar ile çalışan alan profesyonellerinin karar verme stilleri incelenmiştir. Buna ek olarak karar verme stillerini etkileyebileceği düşünülen empati, kaygı ve stres gibi faktörler araştırılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya çocuk ve ergenlerle çalışan 188 alan profesyoneli katılmıştır. Katılımcılar karar verme tarzlarını ve kişilik özelliklerini belirlemek için senaryoları okumuş ve çeşitli formlar doldurmuşlardır. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre rasyonel karar verme stilleri kullanan katılımcıların, senaryolarda daha yüksek tutarlılığa sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca yıllar açısından deneyim seviyelerinin tutarlılığı önemli ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur. Kişilik özellikleri açısından bakıldığında ise empatinin hem rasyonel hem de doğal karar verme stilleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu araştırmanın sonucunda bireylerin doğal karar verme yeteneklerinin, literatüre uygun olarak kendileri tarafından tanınan durumlardan kaynaklandığı görülmüştür. Bu yetenekler, bireylerin şemaları ve kalıpları tanımasına ve ayrıca zihinsel simülasyonlar yapmasına yol açar. Elimizdeki veriler ışığında örüntü tanımanın kısmen sezgisellik kısmından etkilendiği, zihinsel simülasyonların ise rasyonel kısmı oluşturduğu sonucuna varılabilir.
Anahtar Kelimeler: Doğal karar verme; sezgisel düşünme tarzı; deneyim; yaş; kişilik özellikleri
Amaç: Karar verme araştırmalarında ilgi odağı, insanların gerçek yaşam ortamlarında nasıl karar verdiklerini araştırmaktır. Bu nedenle alandaki araştırmalar, rasyonel karar verme süreçlerinden doğal karar verme süreçlerine taşınmıştır. Özellikle çocuklarla çalışan alan profesyoneller için fiziksel dünyadan ziyade, sürekli değişen sosyal dünya ve etkileşimler nedeni ile rasyonel karar verme stilleri kullanmak genellikle çok zordur. Bu nedenle bu araştırma kapsamında çocuklar ile çalışan alan profesyonellerinin karar verme stilleri incelenmiştir. Buna ek olarak karar verme stillerini etkileyebileceği düşünülen empati, kaygı ve stres gibi faktörler araştırılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya çocuk ve ergenlerle çalışan 188 alan profesyoneli katılmıştır. Katılımcılar karar verme tarzlarını ve kişilik özelliklerini belirlemek için senaryoları okumuş ve çeşitli formlar doldurmuşlardır. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre rasyonel karar verme stilleri kullanan katılımcıların, senaryolarda daha yüksek tutarlılığa sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca yıllar açısından deneyim seviyelerinin tutarlılığı önemli ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur. Kişilik özellikleri açısından bakıldığında ise empatinin hem rasyonel hem de doğal karar verme stilleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu araştırmanın sonucunda bireylerin doğal karar verme yeteneklerinin, literatüre uygun olarak kendileri tarafından tanınan durumlardan kaynaklandığı görülmüştür. Bu yetenekler, bireylerin şemaları ve kalıpları tanımasına ve ayrıca zihinsel simülasyonlar yapmasına yol açar. Elimizdeki veriler ışığında örüntü tanımanın kısmen sezgisellik kısmından etkilendiği, zihinsel simülasyonların ise rasyonel kısmı oluşturduğu sonucuna varılabilir.
Anahtar Kelimeler: Doğal karar verme; sezgisel düşünme tarzı; deneyim; yaş; kişilik özellikleri
REFERANSLAR:
- Letho MR, Fui-Hoon Nah F, Yi SJ. Decision-Making Models, Decision Support, and Problem Solving. in.
- Scott SG, Bruce RA. Decision-making style: the development and assessment of a new measure. Educ. Psychol. Meas. 1995;55(5):818-31. [Crossref]
- Yates JF, Tschirhart MD. Decision-making expertise. In: Ericsson KA, Charness N, Hoffman RR, Feltovich PJ, eds. The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance. Cambridge: Cambridge University Press; 2006. p.421-38. [Crossref] [PubMed]
- Bruine de Bruin W, Parker AM, Fischhoff B. Individual differences in adult decision-making competence. J Pers Soc Psychol. 2007;92(5):938-56. [Crossref] [PubMed]
- Ay Ş, Akgöl H. Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi [Critical thinking, gender, age and grade level]. Kuramsal Eğitimbilim Derg. 2008;1(2):65-75. [Link]
- Dror IE, Katona M, Mungur K. Age differences in decision making: to take a risk or not? Gerontology. 1998;44(2):67-71. [Crossref] [PubMed]
- Kırtepe A, Çetinkaya T. Farklı branştaki hakemlerin karar verme stillerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Examination of decision making styles of referees in different branches in terms of some variables]. J. Turk. Stud. 2018;13(10):487-96. [Crossref]
- Kuzgun Y. Meslek Gelişimi ve Danışmanlığı. 5. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2017.
- Frey R, Mata R, Hertwig R. The role of cognitive abilities in decisions from experience: Age differences emerge as a function of choice set size. Cognition. 2015;142:60-80. [Crossref] [PubMed]
- Taylor RN. Age and experience as determinants of managerial information processing and decision making performance. Acad. Manage. J. 1975;18(1):74-81.
- Worthy DA, Gorlick MA, Pacheco JL, Schnyer DM, Maddox WT. With age comes wisdom: decision making in younger and older adults. Psychol Sci. 2011;22(11):1375-80. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bulog I. The influence of top management demographic characteristics on decision making approaches. Ekon. Econviews-Rev. Contemp. Bus. Entrep. Econ. 2016;29:393-403. [Link]
- Sanz de Acedo Lizarraga ML, Sanz de Acedo Baquedano MT, Cardelle-Elawar M. Factors that affect decision making: Gender and age differences. Int. J. Psychol. Psychol. Ther. 2007;7(3):381-91. [Link]
- Taşdelen A. Öğretmen adaylarının bazı psiko sosyal değişkenlere göre karar verme stilleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2001;10(10):40-52. Retrieved from [Link]
- El Othman R, El Othman R, Hallit R, Obeid S, Hallit S. Personality traits, emotional intelligence and decision-making styles in Lebanese universities medical students. BMC Psychol. 2020;8(1):46. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Riaz MN, Riaz MA, Batool N. Personality types as predictors of decision making styles. J. Behav. Sci. 2012;22(2):99-114. [Link]
- Nygren TE, White RJ. Relating decision making styles to predicting selfefficacy and a generalized expectation of success and failure. Proc. Hum. Factors Ergon. Soc. Annu. Meet. 2005;49(3):432-4. [Crossref]
- Klein G. A recognition primed decision (RPD) model of rapid decision making. In: Klein GA, Orasanu J, Calderwood R, Zsambok CE, eds. Decision Making in Action. New Jersey: Ablex; 1993. p.138-47.
- Klein G. A naturalistic decision making perspective on studying intuitive decision making. J. Appl. Res. Mem. Cogn. 2015;4(3):164-8. [Crossref]
- Klein G. Naturalistic decision making. Hum. Factors. 2008;50(3):456-60. [Crossref] [PubMed]
- Klein G, Klinger D. Naturalistic decision making. Hum. Syst. IAC Gatew. 1991;11:16-9.
- Ross AB. Assessing naturalistic decision making by experienced and inexperienced interrogators in high stakes interviews [Thesis]. USA: The University of Texas at El Paso; 2013. [Link]
- Groenendaal J, Helsloot I. Toward more insight into the tension between policy and practice regarding the police network function of community police officers in The Netherlands. Police J. 2015;88(1):34-50. [Crossref]
- Helsloot I, Groenendaal J. Naturalistic decision making in forensic science: toward a better understanding of decision making by forensic team leaders. J Forensic Sci. 2011;56(4):890-7. [Crossref] [PubMed]
- Sorensen L, Øvergård K, Martinsen T. Understanding human decision making during critical incidents in dynamic positioning. In: Sharples S, Shorrock S, eds. Contemporary Ergonomics and Human Factors. 1st ed. London: Taylor & Francis; 2014. p.359-66.
- Strauss A, Corbin J. Grounded theory methodology: an overview. In: Denzin NK, Lincoln YS, eds. Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks; Ca: Sage Publications; 1994. p.273-85.
- Keskin DÖY, Bayram L, Derebaşı DG, Bostancı Ö, Kabadayı M. Üniversite öğrencilerinin kullandıkları karar verme stratejilerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2016;1(2):1-12.
- Delaney R, Strough J, Parker AM, de Bruin WB. Variations in decision-making profiles by age and gender: a cluster-analytic approach. Pers Individ Dif. 2015;85:19-24. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Collins E, Daly E. Decision-making and social work in Scotland: The role of evidence and practice wisdom. 2011;41. [Link]
- Cattermole VT, Horberry T, Hassall M. Using naturalistic decision making to identify support requirements in the traffic incident management work environment. J. Cogn. Eng. Decis. Mak. 2016;10(3):309-24. [Link]
- Kermarrec G, Bossard C. Defensive soccer players' decision making: a naturalistic study. J. Cogn. Eng. Decis. Mak. 2014;8(2):187-99. [Crossref]
- Baştuğ G, Duman S, Akçakoyun F, Karadeniz F. Futbol hakemlerinde; stres, özgüven, karar verme [Football referees; stress, self-confidence, decision making]. J. Hum. Sci. 2016;13(3):5399. [Crossref]
- Cumming SR, Harris LM. The impact of anxiety on the accuracy of diagnostic decision-making. Stress Health. 2001;17(5):281-6. [Crossref]
- Churchill S, Bayne R. Psychological type and conceptions of empathy in experienced counsellors. Couns. Psychol. Q. 1998;11(4):379-90. [Crossref]
- Ma-Kellams C, Lerner J. Trust your gut or think carefully? Examining whether an intuitive, versus a systematic, mode of thought produces greater empathic accuracy. J Pers Soc Psychol. 2016;111(5):674-85. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi