.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Bireylerde COVID-19 Korkusu ve Tedaviye Uyum: Tanımlayıcı ve Kesitsel Çalışma
Fear of COVID-19 and Adherence to Treatment in Individuals with Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Descriptive and Cross-Sectional Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(1):227-37
doi: 10.5336/nurses.2023-98996
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan bireylerde koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID19)] korku düzeyleri ile tedaviye uyumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılan bu araştırma bir eğitim ve araştırma hastanesinin göğüs hastalıkları kliniğinde yatan ve göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran KOAH tanılı hastalar ile yürütüldü. Bu kapsamda çalışma Ekim 2021-Ocak 2022 tarihleri arasında belirtilen birimlere başvuran ve araştırma kriterlerine uyan 105 hasta ile tamamlandı. Verilerin elde edilmesinde ''Tanıtıcı Bilgiler Formu'', ''Modifiye Morisky Ölçeği'' ve ''COVID-19 Korkusu Ölçeği'' kullanıldı. Bulgular: Hastaların COVID-19 Korku Ölçeği toplam puan ortalamaları 15,84±8,25 olup, Modifiye Morisky Ölçeği'ne göre %84,8'i yüksek motivasyon düzeyine ve %89,5'i yüksek bilgi düzeyine sahiptir. COVID-19 tanısı alanların, bu süreçte hijyenine dikkat edenlerin ve sağlıklı beslenmeye çalışanların COVID-19 Korku Ölçeği toplam puan ortalamalarının daha yüksek olduğu ve aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlendi (p<0,05). KOAH ile ilgili kontrollerine düzenli giden hastaların daha yüksek motivasyon ve bilgi düzeyine sahip olduğu ve aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p<0,05). Hastaların motivasyon ve bilgi düzeylerine göre COVID-19 Korkusu Ölçeği toplam puan ortalamaları farkı istatistiksel olarak anlamlı değildir (p>0,05). Sonuç: Sonuç olarak, pandemi döneminde hastaların COVID-19 korku düzeylerinin ortalamanın altında olduğu, büyük çoğunluğunun KOAH tedavi sürecinde yüksek motivasyon ve bilgi düzeyine sahip olduğu belirlendi. Hastaların COVID-19 korku düzeyleri ile tedaviye uyumları arasında ilişki olmadığı saptandı. Özellikli hasta grubunda yer alan KOAH hastalarının, pandemi sürecinde ruhsal açıdan değerlendirilmesi ve desteklenmesi, bilgi ve motivasyon düzeylerinin artırılması, düzenli kontrol ve takiplerin önemi konusunda eğitim verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; kronik obstrüktif akciğer hastalığı; korku; tedaviye uyum
Amaç: Bu çalışma, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan bireylerde koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID19)] korku düzeyleri ile tedaviye uyumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılan bu araştırma bir eğitim ve araştırma hastanesinin göğüs hastalıkları kliniğinde yatan ve göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran KOAH tanılı hastalar ile yürütüldü. Bu kapsamda çalışma Ekim 2021-Ocak 2022 tarihleri arasında belirtilen birimlere başvuran ve araştırma kriterlerine uyan 105 hasta ile tamamlandı. Verilerin elde edilmesinde ''Tanıtıcı Bilgiler Formu'', ''Modifiye Morisky Ölçeği'' ve ''COVID-19 Korkusu Ölçeği'' kullanıldı. Bulgular: Hastaların COVID-19 Korku Ölçeği toplam puan ortalamaları 15,84±8,25 olup, Modifiye Morisky Ölçeği'ne göre %84,8'i yüksek motivasyon düzeyine ve %89,5'i yüksek bilgi düzeyine sahiptir. COVID-19 tanısı alanların, bu süreçte hijyenine dikkat edenlerin ve sağlıklı beslenmeye çalışanların COVID-19 Korku Ölçeği toplam puan ortalamalarının daha yüksek olduğu ve aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlendi (p<0,05). KOAH ile ilgili kontrollerine düzenli giden hastaların daha yüksek motivasyon ve bilgi düzeyine sahip olduğu ve aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p<0,05). Hastaların motivasyon ve bilgi düzeylerine göre COVID-19 Korkusu Ölçeği toplam puan ortalamaları farkı istatistiksel olarak anlamlı değildir (p>0,05). Sonuç: Sonuç olarak, pandemi döneminde hastaların COVID-19 korku düzeylerinin ortalamanın altında olduğu, büyük çoğunluğunun KOAH tedavi sürecinde yüksek motivasyon ve bilgi düzeyine sahip olduğu belirlendi. Hastaların COVID-19 korku düzeyleri ile tedaviye uyumları arasında ilişki olmadığı saptandı. Özellikli hasta grubunda yer alan KOAH hastalarının, pandemi sürecinde ruhsal açıdan değerlendirilmesi ve desteklenmesi, bilgi ve motivasyon düzeylerinin artırılması, düzenli kontrol ve takiplerin önemi konusunda eğitim verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; kronik obstrüktif akciğer hastalığı; korku; tedaviye uyum
ABSTRACT
Objective: This study was conducted to determine the relationship between coronavirus disease-2019 (COVID-19) fear levels and treatment compliance in individuals with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Material and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted with patients diagnosed with COPD who were hospitalized in the chest diseases clinic of a training and research hospital and applied to the chest diseases outpatient clinic. In this context, the study was completed with 105 patients who applied to the specified units between October 2021 and January 2022 and met the research criteria. ''Descriptive Information Form'', ''Modified Morisky Scale'' and ''COVID-19 Fear Scale'' were used to obtain data. Results: The mean total score of the patients on the COVID-19 Fear Scale was 15.84±8.25, and according to the Modified Morisky Scale, 84.8% had a high level of motivation and 89.5% had a high level of knowledge. It was determined that those diagnosed with COVID-19, those who pay attention to their hygiene in this process and those who try to eat healthy, have higher mean scores of the COVID-19 Fear Scale and there is a statistically significant difference between them (p<0.05). It was determined that the patients who went to their COPD controls regularly had higher motivation and knowledge levels, and the difference between them was statistically significant (p<0.05). The difference in the mean total score of the COVID-19 Fear Scale according to the motivation and knowledge levels of the patients was not statistically significant (p>0.05). Conclusion: As a result, it was determined that the COVID-19 fear levels of the patients during the pandemic period were below the average, and the majority of them had a high level of motivation and knowledge during the COPD treatment process. No correlation was found between the COVID-19 fear levels of the patients and their compliance with treatment. It is recommended that COPD patients, who are in a special patient group, be evaluated and supported psychologically during the pandemic process, their knowledge and motivation levels are increased, and they are given training on the importance of regular check-ups and follow-ups.
Keywords: COVID-19; chronic obstructive pulmonary disease; fear; treatment adherence
Objective: This study was conducted to determine the relationship between coronavirus disease-2019 (COVID-19) fear levels and treatment compliance in individuals with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Material and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted with patients diagnosed with COPD who were hospitalized in the chest diseases clinic of a training and research hospital and applied to the chest diseases outpatient clinic. In this context, the study was completed with 105 patients who applied to the specified units between October 2021 and January 2022 and met the research criteria. ''Descriptive Information Form'', ''Modified Morisky Scale'' and ''COVID-19 Fear Scale'' were used to obtain data. Results: The mean total score of the patients on the COVID-19 Fear Scale was 15.84±8.25, and according to the Modified Morisky Scale, 84.8% had a high level of motivation and 89.5% had a high level of knowledge. It was determined that those diagnosed with COVID-19, those who pay attention to their hygiene in this process and those who try to eat healthy, have higher mean scores of the COVID-19 Fear Scale and there is a statistically significant difference between them (p<0.05). It was determined that the patients who went to their COPD controls regularly had higher motivation and knowledge levels, and the difference between them was statistically significant (p<0.05). The difference in the mean total score of the COVID-19 Fear Scale according to the motivation and knowledge levels of the patients was not statistically significant (p>0.05). Conclusion: As a result, it was determined that the COVID-19 fear levels of the patients during the pandemic period were below the average, and the majority of them had a high level of motivation and knowledge during the COPD treatment process. No correlation was found between the COVID-19 fear levels of the patients and their compliance with treatment. It is recommended that COPD patients, who are in a special patient group, be evaluated and supported psychologically during the pandemic process, their knowledge and motivation levels are increased, and they are given training on the importance of regular check-ups and follow-ups.
Keywords: COVID-19; chronic obstructive pulmonary disease; fear; treatment adherence
REFERANSLAR:
- Johns Hopkins University [Internet]. © 2024 by Johns Hopkins University & Medicine [Cited: July 01, 2023]. COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU). Available from: [Link]
- Ágh T, van Boven JF, Wettermark B, Menditto E, Pinnock H, Tsiligianni I, et al. A cross-sectional survey on medication management practices for noncommunicable diseases in europe during the second wave of the COVID-19 pandemic. Front Pharmacol. 2021;12:685696. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Santi L, Golinelli D, Tampieri A, Farina G, Greco M, Rosa S, et al. Non-COVID-19 patients in times of pandemic: emergency department visits, hospitalizations and cause-specific mortality in Northern Italy. PLoS One. 2021;16(3):e0248995. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bozkurt N, Bozkurt Aİ, Parlak M. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalarımız COVID-19 pandemisinden nasıl etkilendi [How chronic obstructive pulmonary disease patients were affected by the COVID-19 pandemic]. Nobel Medicus. 2021;17(3):190-6. [Link]
- Chowdhury R, Khan H, Heydon E, Shroufi A, Fahimi S, Moore C, et al. Adherence to cardiovascular therapy: a meta-analysis of prevalence and clinical consequences. Eur Heart J. 2013;34(38):2940-8. [Crossref] [PubMed]
- Kardas P, van Boven JFM, Pinnock H, Menditto E, Wettermark B, Tsiligianni I, et al; ENABLE collaborators. Disparities in European healthcare system approaches to maintaining continuity of medication for non-communicable diseases during the COVID-19 outbreak. Lancet Reg Health Eur. 2021;4:100099. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Mirza S, Clay RD, Koslow MA, Scanlon PD. COPD Guidelines: a review of the 2018 GOLD Report. Mayo Clin Proc. 2018;93(10):1488-502. [Crossref] [PubMed]
- Global Strategy for Diagnosis [Internet]. © 2023 All Rights Reserved Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease [Cited: July 01, 2023]. Management and Prevention of COPD. The Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Diseases (GOLD). 2020 report. Available from: [Link]
- Olloquequi J. COVID-19 Susceptibility in chronic obstructive pulmonary disease. Eur J Clin Invest. 2020;50(10):e13382. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Smith JC, Sausville EL, Girish V, Yuan ML, Vasudevan A, John KM, et al. Cigarette smoke exposure and inflammatory signaling increase the expression of the SARS-CoV-2 receptor ACE2 in the respiratory tract. Dev Cell. 2020;53(5):514-29.e3. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Płusa T. Management of patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD) during COVID-19. Pol Merkur Lekarski. 2022;50(298):262-3. [Crossref] [PubMed]
- Husebø GR, Gabazza EC, D'Alessandro Gabazza C, Yasuma T, Toda M, Aanerud M, et al. Coagulation markers as predictors for clinical events in COPD. Respirology. 2021;26(4):342-51. [Crossref] [PubMed]
- Vaidyula VR, Criner GJ, Grabianowski C, Rao AK. Circulating tissue factor procoagulant activity is elevated in stable moderate to severe chronic obstructive pulmonary disease. Thromb Res. 2009;124(3):259-61. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Onder G, Rezza G, Brusaferro S. Case-fatality rate and characteristics of patients dying in relation to COVID-19 in Italy. JAMA. 2020;323(18):1775-6. Erratum in: JAMA. 2020;323(16):1619. [Crossref] [PubMed]
- Kant A, Çomoğlu Ş, Öztürk S, Aydın E, Yılmaz G. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı COVID-19 enfeksiyonunun şiddetini etkiliyor mu [Does chronic obstructive pulmonary disease affect the severity of COVID-19 infection?] Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2020;22(3):440-4. [Crossref]
- Pakpour AH, Griffiths MD. The fear of COVID-19 and its role in preventive behaviors. Journal of Concurrent Disorders. 2020;2(1):58-63. [Crossref]
- Morisky DE, Green LW, Levine DM. Concurrent and predictive validity of a self-reported measure of medication adherence. Med Care. 1986;24(1):67-74. [Crossref] [PubMed]
- Vural B, Teberru Acar Ö, Topsever P, Filiz TM. Modifiye Morisky Ölçeğinin Türkçe geçerlilik güvenilirlik çalışması [Reliability and validity of Turkish Version of Modified Morisky Scale]. Turkish Family Physician. 2012;3(4):17-20. [Link]
- Ahorsu DK, Lin CY, Imani V, Saffari M, Griffiths MD, Pakpour AH. The fear of COVID-19 Scale: development and initial validation. Int J Ment Health Addict. 2022;20(3):1537-45. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Satici B, Gocet-Tekin E, Deniz ME, Satici SA. Adaptation of the fear of COVID-19 Scale: Its association with psychological distress and life satisfaction in Turkey. Int J Ment Health Addict. 2021;19(6):1980-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Turan O, Mirici A. Chronic obstructive pulmonary disease and COVID‑19. Eurasian Journal of Pulmonology. 2020;22(1):56-60. [Crossref]
- Gencer N. Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (Covid-19) korkusu: Çorum örneği [Coronavirus (COVID-19) fear of individuals during the pandemia: Çorum sample]. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi. 2020;2(4):1153-73. [Crossref]
- Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, Ho CS, et al. Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(5):1729. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Demiral NS. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde Covid-19 korkusu ile dispne arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Maltepe Üniversitesi; 2022. Erişim tarihi: 15.08.2023 Erişim linki: [Link]
- Özdemir N, Enç N. Kronik obstrüktif akciğer hastalarında COVID-19 korkusunun günlük yaşam aktiviteleri, semptom kontrolü ve ölüm kaygısı düzeyine etkisi: kesitsel bir çalışma [The effect of fear of COVID-19 on activities of daily living, symptom control and death anxiety level in chronic obstructive pulmonary patients: a cross-sectional study]. 2022;14(4):1155-65. [Crossref]
- Bakan G. COVID-19 pandemi sürecinde KOAH olan bireylerin yaşam deneyimleri: nitel bir çalışma [Life experiences of individuals with COPD during the COVID-19 pandemic: a qualitative study]. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;3(3):189-99. [Crossref]
- Gul ZB, Atakli HD. Effect of the COVID-19 pandemic on drug compliance and stigmatization in patients with epilepsy. Epilepsy Behav. 2021;114(Pt A):107610. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pektaş S, Duygulum E, Çorba BŞ, Cengiz AK. COVID-19 pandemisi sırasında romatolojik hastalıklarda ilaç uyumu ve etkileyen faktörler. Romatolojide Hedef 2021 Sempozyumu; 27 Ekim 2021. p.7-8.
- Yazıcı S. Covid-19 pandemisinin psikotik hasta grubunda sağlık davranışı ve psikopatoloji üzerindeki etkileri [Tıpta uzmanlık tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2021. Erişim tarihi: 15.08.2023 Erişim linki: [Link]
- Kaye L, Theye B, Smeenk I, Gondalia R, Barrett MA, Stempel DA. Changes in medication adherence among patients with asthma and COPD during the COVID-19 pandemic. J Allergy Clin Immunol Pract. 2020;8(7):2384-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Fukutani E, Wakahara K, Nakamura S, Yokoi E, Yoshimi A, Miyazaki M, et al. Inhalation adherence for asthma and COPD improved during the COVID-19 pandemic: a questionnaire survey at a university hospital in Japan. J Asthma. 2023;60(11):2002-13. [Crossref] [PubMed]
- Zhang HQ, Lin JY, Guo Y, Pang S, Jiang R, Cheng QJ. Medication adherence among patients with chronic obstructive pulmonary disease treated in a primary general hospital during the COVID-19 pandemic. Ann Transl Med. 2020;8(18):1179. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Liu L, Almodóvar AS, Nahata MC. Medication adherence in medicare-enrolled older adults with chronic obstructive pulmonary disease before and during the COVID-19 pandemic. J Clin Med. 2022;11(23):6985. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yohannes AM. COPD patients in a COVID-19 society: depression and anxiety. Expert Rev Respir Med. 2021;15(1):5-7. [Crossref] [PubMed]
- Lawless M, Burgess M, Bourke S. Impact of COVID-19 on hospital admissions for COPD exacerbation: lessons for future care. Medicina (Kaunas). 2022;58(1):66. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi