.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Kronik Hastalığı Olan Bireylerin COVID-19 Pandemisinde Tamamlayıcı Alternatif Tedaviye Yönelik Tutum ve Davranışları: Tanımlayıcı Bir Araştırma
Attitudes and Behaviors of Individuals with Chronic Disease Toward Complementary Alternative Methods in the COVID-19 Pandemic: A Descriptive Study
J Tradit Complem Med. 2023;6(3):219-28
doi: 10.5336/jtracom.2023-96486
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Dünyada birçok ülkede kronik hastalıkların artmasıyla birlikte tamamlayıcı ve alternatif tedavi (TAT) yaklaşımlarına yönelim artmıştır. Bu çalışma, kronik hastalığı olan bireylerin pandemi sürecinde kendilerini koronavirüs hastalığı-2019'dan [coronavirus disease2019 (COVID-19)] korumak için TAT kullanımına ilişkin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte olan çalışmanın örneklemini, bir üniversite hastanesinin dâhiliye polikliniklerine başvuran ve çalışma kriterlerini karşılayan 396 hasta oluşturdu. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ile Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutum Ölçeği (BTATÖ) kullanılarak toplandı. İstatistiksel analizler IBM SPSS istatistik programı ile yapıldı. İstatistiksel analiz için tanımlayıcı istatistikler, ki-kare testi, Mann-Whitney U ve Kruskall-Wallis H testi kullanıldı ve p<0,05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 54,9±17,3 yıl (minimum-maksimum: 19-90) ve %61,6'sı kadındı. Katılımcıların %52,3'ü COVID-19 geçirmiş ve %91,4'ü en az bir doz COVID-19 aşısı olmuştu. Hastaların %81,8'i herhangi bir TAT yöntemini kullanıyordu. Katılımcıların ortalama BTATÖ puanı 31,09±4,37 olarak bulundu. En sık kullanılan TAT yöntemleri bitkisel ürünler (%84,3), vitaminler (%84,3) ve dua etmek (%73,8) idi. Kronik hastalığı olan bireylerden COVID-19 pandemisi sürecinde TAT kullananların hem BTATÖ toplam puan ortalaması hem de ölçeğin alt boyutları puan ortalamaları daha düşük olup aradaki farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edildi. TAT kullanan ve COVID aşısı olan bireylerin tutum puanlarında olumlu yönde istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Sonuç: Çalışmada katılımcıların TAT'a yönelik tutumlarının olumlu ve orta düzeyde olduğu saptandı
Anahtar Kelimeler: COVID-19; pandemi; kronik hastalık; tamamlayıcı ve alternatif tedavi; tutum
Amaç: Dünyada birçok ülkede kronik hastalıkların artmasıyla birlikte tamamlayıcı ve alternatif tedavi (TAT) yaklaşımlarına yönelim artmıştır. Bu çalışma, kronik hastalığı olan bireylerin pandemi sürecinde kendilerini koronavirüs hastalığı-2019'dan [coronavirus disease2019 (COVID-19)] korumak için TAT kullanımına ilişkin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte olan çalışmanın örneklemini, bir üniversite hastanesinin dâhiliye polikliniklerine başvuran ve çalışma kriterlerini karşılayan 396 hasta oluşturdu. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ile Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutum Ölçeği (BTATÖ) kullanılarak toplandı. İstatistiksel analizler IBM SPSS istatistik programı ile yapıldı. İstatistiksel analiz için tanımlayıcı istatistikler, ki-kare testi, Mann-Whitney U ve Kruskall-Wallis H testi kullanıldı ve p<0,05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 54,9±17,3 yıl (minimum-maksimum: 19-90) ve %61,6'sı kadındı. Katılımcıların %52,3'ü COVID-19 geçirmiş ve %91,4'ü en az bir doz COVID-19 aşısı olmuştu. Hastaların %81,8'i herhangi bir TAT yöntemini kullanıyordu. Katılımcıların ortalama BTATÖ puanı 31,09±4,37 olarak bulundu. En sık kullanılan TAT yöntemleri bitkisel ürünler (%84,3), vitaminler (%84,3) ve dua etmek (%73,8) idi. Kronik hastalığı olan bireylerden COVID-19 pandemisi sürecinde TAT kullananların hem BTATÖ toplam puan ortalaması hem de ölçeğin alt boyutları puan ortalamaları daha düşük olup aradaki farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edildi. TAT kullanan ve COVID aşısı olan bireylerin tutum puanlarında olumlu yönde istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Sonuç: Çalışmada katılımcıların TAT'a yönelik tutumlarının olumlu ve orta düzeyde olduğu saptandı
Anahtar Kelimeler: COVID-19; pandemi; kronik hastalık; tamamlayıcı ve alternatif tedavi; tutum
ABSTRACT
Objective: The trend towards complementary and alternative medicine (CAM) approaches has increased with the increase of chronic diseases in many countries around the world. This study was conducted to evaluate the attitudes and behaviors of individuals with chronic diseases about the use of complementary alternative methods in order to protect themselves from coronavirus disease-2019 (COVID-19) during the pandemic process. Material and Methods: The sample of the descriptive and cross-sectional study consisted of 396 patients who applied to the internal medicine outpatient clinics of a university hospital between July and September 2022 and met the study criteria. Data were collected using the personal information form developed by the researchers and the Attitudes towards Holistic Complementary and Alternative Medicine Scale (HCAMS). Statistical analyses was done with IBM SPSS statistical program. Descriptive statistics, chi-square test, Mann-Whitney U and Kruskall-Wallis H test were used for statistical analysis, and p<0.05 was considered significant. Results: The mean age of the participants was found at 54.9±17.3 (minimum-maximum: 19-90); 61.6% of them were female. 52.3% of the participants were diagnosed with COVID-19 and 91.4% had received at least one dose of a COVID-19 vaccine. 81.8% of the patients used any of the CAM methods. The mean HCAMS score of the participants was found as 31.09±4.37. The most commonly used CAM therapies were herbal products (84.3%), vitamins (84.3%) and praying (73.8%). Among the individuals with chronic diseases, those who used CAM during the COVID-19 pandemic process had lower mean scores in both the total mean score and the sub-dimensions of the scale, and the difference was found to be statistically significant. There was a statistically significant difference in the attitudes cores of individuals who used CAM and were vaccinated against COVID, and it was found to be positive. Conclusion: In the study, it was found that the attitudes of the participants towards CAM were positive and moderate.
Keywords: COVID-19; pandemic; chronic disease; complementary and alternative medicine; attitude
Objective: The trend towards complementary and alternative medicine (CAM) approaches has increased with the increase of chronic diseases in many countries around the world. This study was conducted to evaluate the attitudes and behaviors of individuals with chronic diseases about the use of complementary alternative methods in order to protect themselves from coronavirus disease-2019 (COVID-19) during the pandemic process. Material and Methods: The sample of the descriptive and cross-sectional study consisted of 396 patients who applied to the internal medicine outpatient clinics of a university hospital between July and September 2022 and met the study criteria. Data were collected using the personal information form developed by the researchers and the Attitudes towards Holistic Complementary and Alternative Medicine Scale (HCAMS). Statistical analyses was done with IBM SPSS statistical program. Descriptive statistics, chi-square test, Mann-Whitney U and Kruskall-Wallis H test were used for statistical analysis, and p<0.05 was considered significant. Results: The mean age of the participants was found at 54.9±17.3 (minimum-maximum: 19-90); 61.6% of them were female. 52.3% of the participants were diagnosed with COVID-19 and 91.4% had received at least one dose of a COVID-19 vaccine. 81.8% of the patients used any of the CAM methods. The mean HCAMS score of the participants was found as 31.09±4.37. The most commonly used CAM therapies were herbal products (84.3%), vitamins (84.3%) and praying (73.8%). Among the individuals with chronic diseases, those who used CAM during the COVID-19 pandemic process had lower mean scores in both the total mean score and the sub-dimensions of the scale, and the difference was found to be statistically significant. There was a statistically significant difference in the attitudes cores of individuals who used CAM and were vaccinated against COVID, and it was found to be positive. Conclusion: In the study, it was found that the attitudes of the participants towards CAM were positive and moderate.
Keywords: COVID-19; pandemic; chronic disease; complementary and alternative medicine; attitude
REFERANSLAR:
- Tunç A, Atıcı FZ, Dünyada ve Türkiye'de pandemilerle mücadele: risk ve kriz yönetimi bağlamında bir değerlendirme [Struggling pandemics in the world and in Turkey: a study in the context of risk and crisis management]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;5(2):329-62. [Crossref]
- Kaplan M. COVID-19: Küresel salgın sürecı̇nde geleneksel ve tamamlayıcı tedavı̇ uygulamaları [Covid-19: traditional and complementary healing practices in the pandemic process]. Milli Folklor. 2020;16:35-45. [Link]
- Özay C. Koronavirüs hastalığı'nda (COVID-19) bağışıklık sistemi üzerinde etki gösteren bazı önemli tıbbi bitkiler ve kullanılabilirlikleri [Some important medicinal plants affecting the immune system in coronavirus disease (COVID-19) and their usability]. İKÇÜSBFD. 2022;7(1):117-21. [Link]
- Panyod S, Ho CT, Sheen LY. Dietary therapy and herbal medicine for COVID-19 prevention: A review and perspective. J Tradit Complement Med. 2020;10(4):420-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Konakci G, Ozgursoy Uran BN, Erkin O. In the Turkish News: Coronavirus and "Alternative & complementary" medicine methods. Complement Ther Med. 2020;53:102545. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Talhaoğlu D. Geleneksel ve tamamlayıcı tedavi uygulamaları [Traditional and complementary treatment practices]. Bütünleyici ve Anadolu Tıbbı Dergisi. 2021;3(1):16-29. [Crossref]
- Paudyal V, Sun S, Hussain R, Abutaleb MH, Hedima EW. Complementary and alternative medicines use in COVID-19: A global perspective on practice, policy and research. Res Social Adm Pharm. 2022;18(3):2524-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Nural N, Çakmak S. Kronik hastalığı olan bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavileri kullanma durumu [Status of using complementary and alternative treatments of individuals with chronic disease]. J Tradit Complem Med. 2018;1(1):1-9. [Crossref]
- Çakmak S, Nural N. Kronik hastalıklarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamaları [Complementary and alternative medicine applications in chronic diseases]. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics. 2017;3(2):57-64. [Link]
- Teke N, Özer Z, Bahçecioğlu Turan G. Analysis of Health Care Personnel's Attitudes Toward Complementary and Alternative Medicine and Life Satisfaction due to COVID-19 Pandemic. Holist Nurs Pract. 2021;35(2):98-107. [Crossref] [PubMed]
- Hyland ME, Lewith GT, Westoby C. Developing a measure of attitudes: the holistic complementary and alternative medicine questionnaire. Complement Ther Med. 2003;11(1):33-8. [Crossref] [PubMed]
- Erci B. Attitudes towards holistic complementary and alternative medicine: a sample of healthy people in Turkey. J Clin Nurs. 2007;16(4):761-8. [Crossref] [PubMed]
- Çetin Kargın N. Evaluation of the knowledge and attitudes of patients admitted to COVID-19 outpatient clinic about traditional and complementary medicine. J Contemp Med. 2021;11(5):631-5. [Crossref]
- Karaman Özlü Z, Klinç T, Özlü İ, Ünal H, Toraman RL. The relationship between individuals' use of complementary and alternative medicine during the pandemic in Turkey and their attitudes towards perceived COVID-19 risk. Eur J Integr Med. 2022;56:102194. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Alschuler L, Chiasson AM, Horwitz R, Sternberg E, Crocker R, Weil A, et al. Integrative medicine considerations for convalescence from mild-to-moderate COVID-19 disease. Explore (NY). 2022;18(2):140-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Dehghan M, Ghanbari A, Ghaedi Heidari F, Mangolian Shahrbabaki P, Zakeri MA. Use of complementary and alternative medicine in general population during COVID-19 outbreak: A survey in Iran. J Integr Med. 2022;20(1):45-51. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kretchy IA, Boadu JA, Kretchy JP, Agyabeng K, Passah AA, Koduah A, et al. Utilization of complementary and alternative medicine for the prevention of COVID-19 infection in Ghana: A national cross-sectional online survey. Prev Med Rep. 2021;24:101633. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Abdullah Alotiby A, Naif Al-Harbi L. Prevalence of using herbs and natural products as a protective measure during the COVID-19 pandemic among the Saudi population: an online cross-sectional survey. Saudi Pharm J. 2021;29(5):410-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kristoffersen AE, Jong MC, Nordberg JH, van der Werf ET, Stub T. Safety and use of complementary and alternative medicine in Norway during the first wave of the COVID-19 pandemic using an adapted version of the I-CAM-Q; a cross-sectional survey. BMC Complement Med Ther. 2022;22(1):234. [Crossref]
- Radwan H, Hasan H, Jaafar Z, Abbas N, Rashed Saif E, Al Kitbi M, et al. Diets and dietary supplements used during the COVID-19 pandemic in the United Arab Emirates: A cross-sectional survey. Saudi Pharm J. 2022;30(4):421-32. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Delibaş L, Polat F, Ekren Çakici A. Adults' state of using complementary and alternative medicine during the COVID-19 pandemic: complementary and alternative medicine during the COVID-19 pandemic. Holist Nurs Pract. 2022. [Crossref] [PubMed]
- Kamarli Altun H, Karacil Ermumcu MS, Seremet Kurklu N. Evaluation of dietary supplement, functional food and herbal medicine use by dietitians during the COVID-19 pandemic. Public Health Nutr. 2021;24(5):861-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kalgı ME. Koronavirüs pandemisi ve dindarlık konusunda yapılan ampirik araştırmalara ilişkin analizler [Analyses regarding empirical studies conducted on coronavirus pandemic and being religious]. J. Dokuz Eylül Üniv. Fakülte Teol. 2021;(53):111-32. [Crossref]
- Yaman Üzümcü L, Özdemir S. The relationship between nurses perceived Risk of COVID-19, knowledge, use and attitudes of complementary and alternative medicine practices during the pandemic: a cross-sectional study. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2022;5(3):158-68. [Crossref]
.: İşlem Listesi