.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi Görüntülerinde Farklı Mandibular Kondil Morfolojilerine Sahip Hastaların Fraktal Boyut Analizinin Analitik Araştırması
Analytical Research of Fractal Dimension Analysis of Patients with Different Mandibular Condyle Morphologies in Cone Beam Computed Tomography Images
Turkiye Klinikleri J Dental Sci. 2025;31(1):30-5
doi: 10.5336/dentalsci.2024-105174
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) görüntülerinde farklı mandibular kondil morfolojilerine sahip hastaları sınıflandırarak kondil tiplerini fraktal analiz (FA) ile değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya ağız, diş ve çene radyolojisi ana bilim dalı arşivinde kayıtlı, KIBT görüntülerinde temporomandibular eklemin net olarak izlendiği 50 hasta dâhil edildi. Her hasta için sağ ve sol kondiler morfoloji, koronalde mesio-distal olarak en geniş izlendiği kesit incelenerek konveks, yuvarlak, düz ve açılı olarak sınıflandırıldı. FA, Image J programı kullanılarak hesaplandı. Elde edilen veriler SPSS 20 programına aktarılarak istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmada, yaş aralığı 18-60 olan 22 kadın ve 28 erkek hastanın mandibular kondil morfolojileri değerlendirildi. Kondiler morfolojiler vakaların %36'sında yuvarlak, %29'unda dışbükey, %27'sinde düz, %8'inde açılı olarak tespit edildi. Kadın hastalarda en sık yuvarlak (%40,9) kondil tipi, erkek hastalarda en sık yuvarlak ve dışbükey (%32,1) kondil tipi izlendi. Mandibular kondillerin FA değerleri 1,05-1,47 değerleri arasındaydı. FA değeri, mandibular kondil tipleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdi (p<0,05). Düz kondil tipi en düşük, açılı ve dışbükey kondil tipi en yüksek değere sahipti. FA değeri, yaş grupları ve cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık göstermedi. Sonuç: Yuvarlak, dışbükey ve açılı kondil tiplerinin fraktal değerleri daha yüksek iken düz kondil tipinde fraktal değerlerin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Düz kondil tipinde fraktal değerlerin düşük olması, bu tipteki hastalarda kemik kalitesinin azalabileceğini ve olası kemik patolojilerine karşı dikkatli olunması gerektiğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi; mandibular kondil; temporomandibular eklem
Amaç: Bu çalışmanın amacı, konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) görüntülerinde farklı mandibular kondil morfolojilerine sahip hastaları sınıflandırarak kondil tiplerini fraktal analiz (FA) ile değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya ağız, diş ve çene radyolojisi ana bilim dalı arşivinde kayıtlı, KIBT görüntülerinde temporomandibular eklemin net olarak izlendiği 50 hasta dâhil edildi. Her hasta için sağ ve sol kondiler morfoloji, koronalde mesio-distal olarak en geniş izlendiği kesit incelenerek konveks, yuvarlak, düz ve açılı olarak sınıflandırıldı. FA, Image J programı kullanılarak hesaplandı. Elde edilen veriler SPSS 20 programına aktarılarak istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmada, yaş aralığı 18-60 olan 22 kadın ve 28 erkek hastanın mandibular kondil morfolojileri değerlendirildi. Kondiler morfolojiler vakaların %36'sında yuvarlak, %29'unda dışbükey, %27'sinde düz, %8'inde açılı olarak tespit edildi. Kadın hastalarda en sık yuvarlak (%40,9) kondil tipi, erkek hastalarda en sık yuvarlak ve dışbükey (%32,1) kondil tipi izlendi. Mandibular kondillerin FA değerleri 1,05-1,47 değerleri arasındaydı. FA değeri, mandibular kondil tipleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdi (p<0,05). Düz kondil tipi en düşük, açılı ve dışbükey kondil tipi en yüksek değere sahipti. FA değeri, yaş grupları ve cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık göstermedi. Sonuç: Yuvarlak, dışbükey ve açılı kondil tiplerinin fraktal değerleri daha yüksek iken düz kondil tipinde fraktal değerlerin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Düz kondil tipinde fraktal değerlerin düşük olması, bu tipteki hastalarda kemik kalitesinin azalabileceğini ve olası kemik patolojilerine karşı dikkatli olunması gerektiğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi; mandibular kondil; temporomandibular eklem
ABSTRACT
Objective: The aim of this study was to classify patients with different mandibular condyle morphologies on cone beam computed tomography (CBCT) images and to evaluate condyle types using fractal analysis (FA). Material and Methods: The study included 50 patients registered in the archive of the department of oral, dental and maxillofacial radiology, in whom the temporomandibular joint was clearly visualised on CBCT images. For each patient, the right and left condylar morphology was classified as convex, rounded, flat and angled by examining the mesio-distally widest section in the coronal view. FA was calculated using Image J programme. The obtained data were transferred to SPSS 20 programme and compared statistically. Results: In the study, mandibular condyle morphologies of 22 female and 28 male patients with an age range of 18-60 years were evaluated. Condylar morphologies were round in 36%, convex in 29%, flat in 27%, and angled in 8% of the cases. The most common condyle type in female patients was round (40.9%), and the most common condyle type in male patients was round and convex (32.1%). The FA values of the mandibular condyles were between 1.05-1.47. FA values showed a statistically significant difference between the mandibular condyle types (p<0.05). Straight condyle type had the lowest value, angled and convex condyle type had the highest value. FA value did not show a significant difference between age groups and genders. Conclusion: Round, convex and angled condyle types had higher fractal values, while flat condyle type had lower fractal values. The low fractal values in the flat condyle type indicate that bone quality may decrease in patients with this type and caution should be exercised against possible bone pathologies.
Keywords: Cone beam computed tomography; mandibular condyle; temporomandibular joint
Objective: The aim of this study was to classify patients with different mandibular condyle morphologies on cone beam computed tomography (CBCT) images and to evaluate condyle types using fractal analysis (FA). Material and Methods: The study included 50 patients registered in the archive of the department of oral, dental and maxillofacial radiology, in whom the temporomandibular joint was clearly visualised on CBCT images. For each patient, the right and left condylar morphology was classified as convex, rounded, flat and angled by examining the mesio-distally widest section in the coronal view. FA was calculated using Image J programme. The obtained data were transferred to SPSS 20 programme and compared statistically. Results: In the study, mandibular condyle morphologies of 22 female and 28 male patients with an age range of 18-60 years were evaluated. Condylar morphologies were round in 36%, convex in 29%, flat in 27%, and angled in 8% of the cases. The most common condyle type in female patients was round (40.9%), and the most common condyle type in male patients was round and convex (32.1%). The FA values of the mandibular condyles were between 1.05-1.47. FA values showed a statistically significant difference between the mandibular condyle types (p<0.05). Straight condyle type had the lowest value, angled and convex condyle type had the highest value. FA value did not show a significant difference between age groups and genders. Conclusion: Round, convex and angled condyle types had higher fractal values, while flat condyle type had lower fractal values. The low fractal values in the flat condyle type indicate that bone quality may decrease in patients with this type and caution should be exercised against possible bone pathologies.
Keywords: Cone beam computed tomography; mandibular condyle; temporomandibular joint
REFERANSLAR:
- Hegde S, Praveen B, Shetty SR. Morphological and radiological variations of mandibular condyles in health and diseases: a systematic review. Dentistry. 2013;3(1):154. [Crossref]
- Yale SH, Ceballos M, Kresnoff CS, Hauptfuehrer JD. Some observations on the classification of mandibular condyle types. Oral Surg Oral Med Oral Pathol. 1963;16:572-7. [Crossref] [PubMed]
- Orhan K, Karslioğlu H, Özemre MÖ, Köseoğlu Seçgin C, Kamburoğlu K. Kondil hacmi ve şeklinin konik ışınlı bilgisayarlı tomografi kullanılarak değerlendirilmesi [Evaluation of mandibular condyle volume and shape using cone beam computed tomography]. Turkiye Klinikleri J Dental Sci. 2021;27(2):199-204. [Crossref]
- Gumussoy I, Duman SB. Alternative cone-beam CT method for the analysis of mandibular condylar bone in patients with degenerative joint disease. Oral Radiol. 2020;36(2):177-82. [Crossref] [PubMed]
- Kato CN, Barra SG, Tavares NP, Amaral TM, Brasileiro CB, Mesquita RA, et al. Use of fractal analysis in dental images: a systematic review. Dentomaxillofac Radiol. 2020;49(2):20180457. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Demiralp KÖ, Kurşun-Çakmak EŞ, Bayrak S, Akbulut N, Atakan C, Orhan K. Trabecular structure designation using fractal analysis technique on panoramic radiographs of patients with bisphosphonate intake: a preliminary study. Oral Radiol. 2019;35(1):23-8. [Crossref] [PubMed]
- Arsan B, Köse TE, Çene E, Özcan İ. Assessment of the trabecular structure of mandibular condyles in patients with temporomandibular disorders using fractal analysis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2017;123(3):382-91. [Crossref] [PubMed]
- Temur KT, Magat G, Cukurluoglu A, Onsuren AS, Ozcan S. Evaluation of mandibular trabecular bone by fractal analysis in pediatric patients with hypodontia of the mandibular second premolar tooth. BMC Oral Health. 2024;24(1):1005. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Temur KT, Magat G, Ozcan S. A retrospective comparative fractal and radiomorphometric analysis of the effect of 3 generations of anti-epileptic drugs on the mandible. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2023;136(2):255-62. [Crossref] [PubMed]
- Temur KT, Magat G, Cosgunarslan A, Ozcan S. Evaluation of jaw bone change in children and adolescents with rheumatic heart disease by fractal analysis. Niger J Clin Pract. 2024;27(2):260-7. [Crossref] [PubMed]
- White SC, Rudolph DJ. Alterations of the trabecular pattern of the jaws in patients with osteoporosis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 1999;88(5):628-35. [Crossref] [PubMed]
- Tassoker M, Aydin Kabakci AD, Akin D, Sener S. Evaluation of mandibular notch, coronoid process, and mandibular condyle configurations with cone beam computed tomography. Biomed Res. 2017;28(19):8327-35. [Link]
- Ueki K, Yoshizawa K, Moroi A, Tsutsui T, Hotta A, Hiraide R, et al. Relationship between occlusal force and condylar morphology in class II and III after bi-maxillary osteotomy. J Craniomaxillofac Surg. 2018;46(12):2103-7. [Crossref] [PubMed]
- Yalcin ED, Ararat E. Cone-Beam computed tomography study of mandibular condylar morphology. J Craniofac Surg. 2019;30(8):2621-4. [Crossref] [PubMed]
- Shubhasini AR, Praveen Birur N, Shubha G, Keerthi G, Sunny SP, Nayak DS. Study of three dimensional morphology of mandibular condyle using cone beam computed tomography. MJDS. 2016;1(1):7-12. [Link]
- Ramakrishnan K, Scott C, Sarda K P, Vivek N, Saravanan C. Association between shape of the mandibular condylar head and the occurrence of unilateral condylar fracture - a retrospective computed tomographic study. J Craniomaxillofac Surg. 2021;49(6):488-93. [Crossref] [PubMed]
- Öztürk Kocak AT, Göller Bulut D. Measurement of the trabecular bone structure of the TMJ region in patients with transverse maxillary deficiency: a CBCT fractal analysis study. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2021;132(3):352-60. [Crossref] [PubMed]
- Coşgunarslan A, Soydan Çabuk D, Canger EM. Effect of total edentulism on the internal bone structure of mandibular condyle: a preliminary study. Oral Radiol. 2021;37(2):268-75. [Crossref] [PubMed]
- Singh B, Kumar NR, Balan A, Nishan M, Haris PS, Jinisha M, et al. Evaluation of normal morphology of mandibular condyle: a radiographic survey. J Clin Imaging Sci. 2020;10:51. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi