.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Klinik Hemşireler için Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Metodolojik Çalışma
Validity and Reliability of Turkish Version of the Competence Scale for Clinical Nurses: Methodological Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(3):778-84
doi: 10.5336/nurses.2023-101062
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışma Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanarak geçerlik ve güvenirliğinin sağlanması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Metodolojik tipteki bu araştırma, Karadeniz Bölgesinde bulunan bir devlet hastanesindeki 228 hemşire ile yürütülmüştür. Veriler, Ağustos- Eylül 2023 tarihleri arasında Google Form kullanılarak toplanmıştır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve taslak hâlindeki ''Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeği'' ile toplanmıştır. Ölçeğin dil ve kapsam geçerliği yapıldıktan sonra yapı geçerliği doğrulayıcı faktör analizi ile sağlanmıştır. Ölçeğin güvenirliği için Cronbach alfa, madde-toplam korelasyonları, ayırt edicilik ve test-tekrar test yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için kurum ve etik kurul izinleri alınmıştır. Bulgular: Ölçeğin dil geçerliğinin sağlanması için çeviri-geri çeviri tekniği kullanılmıştır. Daha sonra kapsam geçerliğinde Davis tekniği kullanılmış ve hemşirelikte yönetim alanında görev yapan 11 hemşire akademisyenden uzman görüşü alınmıştır. Klinik Hemşireler için Yeterlik Ölçeğinin Kapsam Geçerlik İndeksi 0,97 olarak tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi öncesi Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,85 ve Bartlett test X2=1594,321; p<0,001 tespit edilmiştir. 18 madde 3 alt boyutta oluşan Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeğinin uyum indeksleri X2/sd (CMIN/df)=2,52, Yaklaşık ortalama karekök hatası=0,06, Uyum iyiliği indeksi=0,90, Düzeltilmiş uyum iyiliği indeksi=0,90, Karşılaştırmalı uyum indeksi=0,91 ve Ortalama karekök=0,07 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin toplam Cronbach alfası 0,87 olup madde toplam korelasyonları 0,378-0,642'dir. Alt ve üst %27 grupları arasında anlamlı farklılık saptanan ölçeğin test-tekrar test korelasyon katsayısı 0,903 olarak belirlenmiştir. Sonuç: 18 maddelik Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeği, hemşirelerin yeterliliğinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır. Hemşirelerin bireysel ve kurumsal özelliklerinin yeterlilik üzerindeki etkisinin incelenmesi, hemşirelik uygulamalarının geliştirilmesi, klinik yeterliliğin sürekli değerlendirilmesi ve hizmet kalitesinin artırılmasının sağlanması için ölçeğin klinikte kullanımı önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hastaneler; hemşirelik; klinik yeterlilik; ölçek uyarlaması
Amaç: Bu çalışma Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanarak geçerlik ve güvenirliğinin sağlanması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Metodolojik tipteki bu araştırma, Karadeniz Bölgesinde bulunan bir devlet hastanesindeki 228 hemşire ile yürütülmüştür. Veriler, Ağustos- Eylül 2023 tarihleri arasında Google Form kullanılarak toplanmıştır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve taslak hâlindeki ''Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeği'' ile toplanmıştır. Ölçeğin dil ve kapsam geçerliği yapıldıktan sonra yapı geçerliği doğrulayıcı faktör analizi ile sağlanmıştır. Ölçeğin güvenirliği için Cronbach alfa, madde-toplam korelasyonları, ayırt edicilik ve test-tekrar test yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için kurum ve etik kurul izinleri alınmıştır. Bulgular: Ölçeğin dil geçerliğinin sağlanması için çeviri-geri çeviri tekniği kullanılmıştır. Daha sonra kapsam geçerliğinde Davis tekniği kullanılmış ve hemşirelikte yönetim alanında görev yapan 11 hemşire akademisyenden uzman görüşü alınmıştır. Klinik Hemşireler için Yeterlik Ölçeğinin Kapsam Geçerlik İndeksi 0,97 olarak tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi öncesi Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,85 ve Bartlett test X2=1594,321; p<0,001 tespit edilmiştir. 18 madde 3 alt boyutta oluşan Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeğinin uyum indeksleri X2/sd (CMIN/df)=2,52, Yaklaşık ortalama karekök hatası=0,06, Uyum iyiliği indeksi=0,90, Düzeltilmiş uyum iyiliği indeksi=0,90, Karşılaştırmalı uyum indeksi=0,91 ve Ortalama karekök=0,07 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin toplam Cronbach alfası 0,87 olup madde toplam korelasyonları 0,378-0,642'dir. Alt ve üst %27 grupları arasında anlamlı farklılık saptanan ölçeğin test-tekrar test korelasyon katsayısı 0,903 olarak belirlenmiştir. Sonuç: 18 maddelik Klinik Hemşireler İçin Yeterlilik Ölçeği, hemşirelerin yeterliliğinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır. Hemşirelerin bireysel ve kurumsal özelliklerinin yeterlilik üzerindeki etkisinin incelenmesi, hemşirelik uygulamalarının geliştirilmesi, klinik yeterliliğin sürekli değerlendirilmesi ve hizmet kalitesinin artırılmasının sağlanması için ölçeğin klinikte kullanımı önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hastaneler; hemşirelik; klinik yeterlilik; ölçek uyarlaması
ABSTRACT
Objective: This study was conducted to adapt the Competence Scale for Clinical Nurses into Turkish and to ensure its validity and reliability. Material and Methods: This methodological study was conducted with 228 nurses in a state hospital in the Black Sea Region. The data were collected using Google Form between August and September 2023. The data were collected with the Personal Information Form and the draft ''Competence Scale for Clinical Nurses''. After the language and content validity of the scale, its construct validity was ensured by confirmatory factor analysis. Cronbach Alpha, item-total correlations, divergent and test-retest methods were used for the reliability of the scale. Institutional and ethics committee permissions were obtained for the study. Results: The translation-back translation technique was used to ensure the language validity of the scale. Then, Davis technique was used for content validity and expert opinion was obtained from 11 nurse academicians working in the field of management in nursing. The Content Validity Index of the Competence Scale for Clinical Nurses was found to be 0.97. Before confirmatory factor analysis, Kaiser Meyer Olkin value was 0.85 and Bartlett's test X2=1594.321; p<0.001 was determined. Consisting of 18 items and three sub-dimensions, the fit indices of the Competence Scale for Clinical Nurses were calculated as X2/sd (CMIN/df)=2.52, Root mean square error of approximation=0.06, Goodness-of-fit index=0.90, Adjustment goodness of fit index=0.90, Comparative fit index=0.91 and Root Mean Square Residual= 0.07. The total Cronbach Alpha of the scale is 0.87 and the item-total correlations are 0.378-0.642. There is a significant difference between the top 27% and the bottom 27% groups of the scale and the test-retest correlation coefficient is 0.903. Conclusion: The 18-item Competence Scale for Clinical Nurses is a valid and reliable measurement tool that can be used to assess the competence of nurses. The scale is recommended to be used in the clinic to examine the effect of individual and institutional characteristics of nurses on competence, to improve nursing practices, to continuously evaluate clinical competence and to improve service quality.
Keywords: Hospitals; nursing; clinical competence; scale adaptation
Objective: This study was conducted to adapt the Competence Scale for Clinical Nurses into Turkish and to ensure its validity and reliability. Material and Methods: This methodological study was conducted with 228 nurses in a state hospital in the Black Sea Region. The data were collected using Google Form between August and September 2023. The data were collected with the Personal Information Form and the draft ''Competence Scale for Clinical Nurses''. After the language and content validity of the scale, its construct validity was ensured by confirmatory factor analysis. Cronbach Alpha, item-total correlations, divergent and test-retest methods were used for the reliability of the scale. Institutional and ethics committee permissions were obtained for the study. Results: The translation-back translation technique was used to ensure the language validity of the scale. Then, Davis technique was used for content validity and expert opinion was obtained from 11 nurse academicians working in the field of management in nursing. The Content Validity Index of the Competence Scale for Clinical Nurses was found to be 0.97. Before confirmatory factor analysis, Kaiser Meyer Olkin value was 0.85 and Bartlett's test X2=1594.321; p<0.001 was determined. Consisting of 18 items and three sub-dimensions, the fit indices of the Competence Scale for Clinical Nurses were calculated as X2/sd (CMIN/df)=2.52, Root mean square error of approximation=0.06, Goodness-of-fit index=0.90, Adjustment goodness of fit index=0.90, Comparative fit index=0.91 and Root Mean Square Residual= 0.07. The total Cronbach Alpha of the scale is 0.87 and the item-total correlations are 0.378-0.642. There is a significant difference between the top 27% and the bottom 27% groups of the scale and the test-retest correlation coefficient is 0.903. Conclusion: The 18-item Competence Scale for Clinical Nurses is a valid and reliable measurement tool that can be used to assess the competence of nurses. The scale is recommended to be used in the clinic to examine the effect of individual and institutional characteristics of nurses on competence, to improve nursing practices, to continuously evaluate clinical competence and to improve service quality.
Keywords: Hospitals; nursing; clinical competence; scale adaptation
REFERANSLAR:
- Spencer LM, Spencer SM. Competence At Work: Models For Superior Performance. 1st ed. New York: Wiley; 1993.
- Nilsson J, Johansson E, Egmar AC, Florin J, Leksell J, Lepp M, et al. Development and validation of a new tool measuring nurses self-reported professional competence--the nurse professional competence (NPC) Scale. Nurse Educ Today. 2014;34(4):574-80. [Crossref] [PubMed]
- Faraji A, Karimi M, Azizi SM, Janatolmakan M, Khatony A. Evaluation of clinical competence and its related factors among ICU nurses in Kermanshah-Iran: A cross-sectional study. Int J Nurs Sci. 2019;6(4):421-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Huang HM, Huang CY, Lin KC, Yu CH, Cheng SF. Development and psychometric testing of the clinical reasoning scale among nursing students enrolled in three types of programs in taiwan. J Nurs Res. 2023;31(2):e263. [Crossref] [PubMed]
- Kao CC, Chao HL, Liu YH, Pan IJ, Yang LH, Chen WI. Psychometric testing of the newly developed competence scale for clinical nurses. J Nurs Res. 2022;30(2):e198. [Crossref] [PubMed]
- Kajander-Unkuri S, Koskinen S, Brugnolli A, Cerezuela Torre M, Elonen I, Kiele V, et al. The level of competence of graduating nursing students in 10 european countries-comparison between countries. Nurs Open. 2021;8(3):1048-62. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Notarnicola I, Stievano A, De Jesus Barbarosa MR, Gambalunga F, Iacorossi L, Petrucci C, et al. Nurse competence scale: psychometric assessment in the ıtalian context. Ann Ig. 2018;30(6):458-69. [PubMed]
- Gözüm S, Aksayan S. Öz-etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerliliği [The reliabillty and valldity of Turkish form of the self-efficacy scale]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 1999;2(1):21-34. [Link]
- Yıldırım F, İlhan İÖ. Genel özyeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [The validity and reliability of the general self-effi cacy scale-Turkish form]. Türk Psikiyatri Dergisi. 2010;21:301-8. [Link]
- Aypay A. Genel öz yeterlik ölçeğinin (GÖYÖ) Türkçe'ye uyarlama çalışması [The adaptation study of general self efficacy (GSE) scale to Turkish]. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010;11(2):113-32. [Link]
- Çalışkan F. Hemşirelik mesleki yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi, mesleki algı ve diğer faktörlerle ilişkisinin araştırılması [Doktora Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2020. [Erişim tarihi: 26 Kasım 2023]. Erişim linki: [Link]
- Kacaroğlu Vicdan A, Taştekin A. Hemşirelik mesleği Öz Yeterlik Ölçeği'ni Türkçe'ye uyarlama çalışması [A study of adapting the nursing profession self-efficacy scale to Turkish]. ACU Sağlık Bil Dergisi. 2019;10(3):504-10. [Link]
- Erkuş A, Selvi H. Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme III Ölçek Uyarlama ve Norm Geliştirme. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2021.
- Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. 29. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2021.
- Akamine I, Uza M, Shinjo M, Nakamori E. Development of competence scale for senior clinical nurses. Jpn J Nurs Sci. 2013;10(1):55-67. [Crossref] [PubMed]
- Çarkçı J. Sosyal Bilimlerde Ölçek Geliştirme Kılavuzu. 1. Baskı. İstanbul: Çizgi Kitabevi; 2020.
- Çapık C. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı [Use of confirmatory factor analysis in validity and reliability studies]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(3):196-205. [Link]
- Ayre C, Scally AJ. Critical values for Lawshe's content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 2014;47(1):79-86. [Crossref]
- Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik SPSS de Çözümleme Adımları İle Birlikte. 7. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2022.
- Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS Ve LISREL Uygulamaları. 6. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2021.
- Field AP. Discovering statistics using SPSS. 3rd ed. New York: Sage Publications Inc.; 2009.
- Yaşlıoğlu MM. Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması [Factor analysis and validity in social sciences: application of exploratory and confirmatory factor analyses]. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2017;46:74-85. [Link]
- Evci N, Aylar F. Derleme: Ölçek geliştirme çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı [Use of confirmatory factor analysis in scale development studies]. Sosyal Bilimler Dergisi. 2017;4(10):389-412. [Crossref]
- Karagöz Y. SPSS-AMOS-META Uygulamalı İstatistiksel Analizler. 2. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2019.
.: İşlem Listesi