Amaç: Google arama motoruna 'keratokonus' yazıldıktan sonra ekranda beliren ilk 100 web sitesinde yer alan metinlerin Türkçe okunabilirlik düzeyi ve bilgi güvenirliğini değerlendirmek. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, Türkçe için etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış okunabilirlik ölçütleri arasında Ateşman ve Bezirci-Yılmaz tarafından geliştirilen okunabilirlik formülleri ile keratokonus hastalığı hakkında bilgi veren web siteleri değerlendirilmiştir. Ayrıca JAMA, DISCERN ve Global Quality indeksleriyle bu sitelerde verilen bilgilerin ne denli güvenilir olduğu, göz hastalıkları alanında çalışan 2 ayrı hekim tarafından puanlanmıştır. Bulgular: Ateşman okunabilirlik formülü ile bakıldığında web siteleri ortalama 50,0±6,4 (33,8-65,8) puan almış ve bu puana karşılık olarak 11-12 yıllık eğitimle okunabilir bulunmuşlardır. Keratokonus ile ilgili internet siteleri Bezirci-Yılmaz okunabilirlik formülüne göre 11,6±6,6 (7,0-19,4) yıllık eğitimle okunabilir saptanmıştır. JAMA skoruna göre web siteleri ortalama 1,6±0,4 (1-2) almıştır. Total DISCERN skoruna göre 35,5±8,7 (21-58) puan aldıkları belirlenmiştir. Global Quality skoruna göre web siteleri ortalama 1,9±0,7 (1-4) puan almış ve tüm skorlama sistemlerine göre bilgi kalitesi düşük seviyede bulunmuştur. Sonuç: Keratokonus hastalığından bahseden web sitelerinin okunabilirlik seviyesi lise son ve lisans düzeyinde eğitimle okunabilir saptanmıştır. Keratokonus hastalarının, hastalıkları hakkında bilgi sahibi olması için web sitelerinin daha kolay okunabilir bir dille yazılmış olması gerekmektedir. Ayrıca bu konuyla ilgili web siteleri keratokonus hakkında daha kaliteli bilgiler içermelidir.
Anahtar Kelimeler: DISCERN; JAMA; Global kalite endeksi; okunabilirlik; keratokonus
Objective: The purpose of this study was to evaluate the texts in the first 100 websites that appeared on the screen after typing 'keratokonus' into the Google search engine in terms of readability and information reliability in Turkish. Materials and Methods: The readability of websites containing information about keratoconus disease was evaluated in this study using scientifically proven readability criteria for Turkish, including readability formulas developed by Ateşman and Bezirci-Yılmaz. Furthermore, the reliability of the information provided on these sites was scored by two different ophthalmologists using the JAMA, DISCERN, and Global Quality indexes. Results: The websites received an average score of 50.0±6.4 (33.8- 65.8) on the Ateşman readability formula and were found to be readable with 11-12 years of education. The Bezirci-Yılmaz readability formula determined that the evaluated websites were readable with 11.6±6.6 (7.0-19.4) years of education. While the JAMA score assigned to the websites was 1.6±0.4 (1-2), the total DISCERN score assigned to them was 35.5±8.7 (21-58). Further, the websites received a Global Quality score of 1.9±0.7 (1-4), and the information quality was found to be low when compared to all scoring systems. Conclusion: The readability level of the websites related to keratoconus disease was determined to be readable with an education at the last high school and undergraduate level. The websites should be written in a more readable language so that keratoconus patients can obtain information about their disease. Furthermore, websites on this subject should provide more accurate information about keratoconus.
Keywords: DISCERN; JAMA; Global quality index; readability; keratoconus
- Rabinowitz YS. Keratoconus. Surv Ophthalmol. 1998;42(4):297-319. [Crossref] [PubMed]
- Assiri AA, Yousuf BI, Quantock AJ, Murphy PJ. Incidence and severity of keratoconus in Asir province, Saudi Arabia. Br J Ophthalmol. 2005;89(11):1403-6. Erratum in: Br J Ophthalmol. 2006;90(8):1071. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Peck JL. Social media in nursing education: responsible integration for meaningful use. J Nurs Educ. 2014;53(3):164-9. [Crossref] [PubMed]
- Ventola CL. Social media and health care professionals: benefits, risks, and best practices. P T. 2014;39(7):491-520. [PubMed] [PMC]
- Omnicore [Internet]. © 2022 Omnicore Agency [Cited: July 1, 2021]. YouTube by the numbers: stats, demographics & fun facts. Available from: [Link]
- Flesch R. A new readability yardstick. J Appl Psychol. 1948;32(3):221-33. [Crossref] [PubMed]
- Silberg WM, Lundberg GD, Musacchio RA. Assessing, controlling, and assuring the quality of medical information on the Internet: caveant lector et viewor--Let the reader and viewer beware. JAMA. 1997;277(15):1244-5. [Crossref] [PubMed]
- Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: an instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. J Epidemiol Community Health. 1999;53(2):105-11. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kuru T, Erken HY. Evaluation of the quality and reliability of YouTube videos on rotator cuff tears. Cureus. 2020;12(2):e6852. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ateşman E. Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi [Measuring readability in Turkish]. Dil Derg. 1997;58:71-4. [Link]
- Bezirci B, Yılmaz AE. Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazılım kütüphanesi ve Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü [A software library for measurement of readability of texts and a new readability metric for Turkish]. DEÜ Fen ve Mühendislik Derg. 2010;12(3):49-62. [Link]
- Readability Formulas [Internet]. [Cited: April 30, 2018]. The SPACHE Readability Formula for Young Readers. 2017. Available from: [Link]
- Szabó P, Bíró É, Kósa K. Readability and comprehension of printed patient education materials. Front Public Health. 2021;9:725840. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Szmuda T, Özdemir C, Ali S, Singh A, Syed MT, Słoniewski P. Readability of online patient education material for the novel coronavirus disease (COVID-19): a cross-sectional health literacy study. Public Health. 2020;185:21-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Patel PA, Gopali R, Reddy A, Patel KK. The readability of ophthalmological patient education materials provided by major academic hospitals. Semin Ophthalmol. 2022;37(1):71-6. [Crossref] [PubMed]
- Eltorai AE, Naqvi SS, Ghanian S, Eberson CP, Weiss AP, Born CT, et al. Readability of invasive procedure consent forms. Clin Transl Sci. 2015;8(6):830-3. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yesilyurt MR, Karadeniz O, Gülel FE, Çağlar A, Uyar SGK. Türkiye'de illere göre ortalama ve beklenen okullaşma yılı [Mean and expected years of schooling for provinces in Turkey]. Pamukkale Avrasya Sosyoekonomik Çalışmalar Derg. 2016;3(1):1-7. [Link]
- Ebem E, Tutar MS, Yıldız M, Canıtez A, Kara Ö, Kozanhan B. İntravenöz ve intramüsküler enjeksiyon bilgilendirilmiş onam formlarının okunabilirlik açısından değerlendirilmesi [A readability assessment of intramuscular and intravenous injection informed consent forms]. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Derg. 2019;24(2):132-6. [Crossref]
- Ay IE, Duranoğlu Y, Göz damlası prospektüslerinin okunabilirlik düzeyinin değerlendirilmesi [An evaluation of the readability of package inserts of eye drops]. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi. 2022;27(1)55-9. [Crossref]
- Çifci HK, Kozanhan B, Solak İ. Madde bağımlılığı ile ilgili Türkçe internet sitelerinin okunabilirliğinin değerlendirilmesi [Evaluation of readability of Turkish websites on substance addiction]. Bağımlılık Dergisi. 2020;21(1):56-63. [Link]
- Solak İ, Kozanhan B, Akın A, Gürer N, Ay E, Eryılmaz M. Evaluation of readability of Turkish websites about smoking cessation. Bağımlılık Dergisi. 2021;22(2):123-8. [Crossref]
- Solak M. Kolorektal kanser hakkında bilgi içeren internet sitelerinin okunabilirliği [Readability of websites containing information about colorectal cancer]. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2019;16(3):509-13. [Crossref]
- Tahir E, Kent AE. Baş dönmesi ile ilgili internet kaynaklı hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyleri [Readability analysis of internet-based patient information regarding dizziness]. KBB-Forum. 2021;20(2):163-70. [Link]
- Panthagani J, Hamze H, Riaz A, Moussa G. Evaluating the quality and readability of online information on keratoconus treatment. Can J Ophthalmol. 2021:S0008-4182(21)00351-3. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi