.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Kemoterapi Tedavisi Alan Kanser Hastalarında Aleksitimi ve Psikolojik İyi Oluş: Tanımlayıcı ve İlişkisel Bir Çalışma
Alexithymia and Psychological Well-Being in Cancer Patients Receiving Chemotherapy Treatment: A Descriptive and Relational Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2023;15(2):490-8
doi: 10.5336/nurses.2022-94485
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, kemoterapi tedavisi alan kanser hastalarında aleksitimi ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırmada tanımlayıcı ve ilişkisel bir araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Temmuz 2022-Ekim 2022 tarihleri arasında bir eğitim ve araştırma hastanesinde ayaktan kemoterapi tedavisi gören 151 hasta oluşturmuştur. Veriler Hasta Bilgi Formu, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ile Kruskall Wallis testi ve Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. Bulgular: Kemoterapi alan hastaların yaş ortalamasının 59,26±11,24 yıl olduğu, %51'inin kadın cinsiyette olduğu ve %78,8'inin çalışmadığı saptanmıştır. Hastaların %23,8'inin meme kanseri olduğu ve %53'ünün kronik bir hastalık tanısının olduğu belirlenmiştir. Hastaların PİOÖ genel toplam puan ortalaması 48,44±6,76, TAÖ-20 genel toplam puan ortalamasının ise 44,70±7,51 olarak bulunmuştur. PİOÖ ile TAÖ-20 arasında negatif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca hastaların metastaz durumlarına göre PİOÖ ve TAÖ-20 arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu araştırmada, kemoterapi alan kanser hastalarının psikolojik iyi oluş düzeylerinin yüksek, aleksitimi düzeylerinin ise düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca hastaların psikolojik iyi oluş düzeyleri arttıkça aleksitimi düzeylerinin düştüğü belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Aleksitimi; kemoterapi; psikolojik iyi oluş
Amaç: Bu araştırma, kemoterapi tedavisi alan kanser hastalarında aleksitimi ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırmada tanımlayıcı ve ilişkisel bir araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Temmuz 2022-Ekim 2022 tarihleri arasında bir eğitim ve araştırma hastanesinde ayaktan kemoterapi tedavisi gören 151 hasta oluşturmuştur. Veriler Hasta Bilgi Formu, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ile Kruskall Wallis testi ve Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. Bulgular: Kemoterapi alan hastaların yaş ortalamasının 59,26±11,24 yıl olduğu, %51'inin kadın cinsiyette olduğu ve %78,8'inin çalışmadığı saptanmıştır. Hastaların %23,8'inin meme kanseri olduğu ve %53'ünün kronik bir hastalık tanısının olduğu belirlenmiştir. Hastaların PİOÖ genel toplam puan ortalaması 48,44±6,76, TAÖ-20 genel toplam puan ortalamasının ise 44,70±7,51 olarak bulunmuştur. PİOÖ ile TAÖ-20 arasında negatif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca hastaların metastaz durumlarına göre PİOÖ ve TAÖ-20 arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu araştırmada, kemoterapi alan kanser hastalarının psikolojik iyi oluş düzeylerinin yüksek, aleksitimi düzeylerinin ise düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca hastaların psikolojik iyi oluş düzeyleri arttıkça aleksitimi düzeylerinin düştüğü belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Aleksitimi; kemoterapi; psikolojik iyi oluş
ABSTRACT
Objective: This study was conducted as a descriptive study in order to determine the relationship between the levels of alexithymia and psychological well-being in cancer patients receiving chemotherapy treatment. Material and Methods: In this research, a descriptive and relational design was used. The sample of the study consisted of 151 patients who received outpatient chemotherapy treatment in a training and research hospital between the dates of July 2022- October 2022. The data were collected through the Patient Information Form, Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), and Psychological WellBeing Scale (PWBS). Descriptive statistics and Kruskal-Wallis, and Spearman's Correlation tests were used for data evaluation. Results: It was determined that the average age of the patients receiving chemotherapy was 59.26±11.24 years, 51% of them were female, and 78.8% of them were unemployed. It was also determined that 23.8% of the patients had breast cancer and 53% of them had a diagnosis of chronic disease. The overall average score of the patients on the PWBS was 48.44±6.76 while it was 44.70±7.51 on the TAS-20. It was also determined that there was a moderate negative relationship between PWBS and TAS-20. In addition, it was determined that there was a statistically significant difference between PWBS and TAS-20 according to the metastasis status of the patients. Conclusion: In this study, it was determined that the psychological well-being levels of cancer patients who received chemotherapy were high and their alexithymia levels were low. In addition, it was determined that as the psychological well-being levels of the patients increased, their alexithymia levels decreased.
Keywords: Alexithymia; chemotherapy; psychological well-being
Objective: This study was conducted as a descriptive study in order to determine the relationship between the levels of alexithymia and psychological well-being in cancer patients receiving chemotherapy treatment. Material and Methods: In this research, a descriptive and relational design was used. The sample of the study consisted of 151 patients who received outpatient chemotherapy treatment in a training and research hospital between the dates of July 2022- October 2022. The data were collected through the Patient Information Form, Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), and Psychological WellBeing Scale (PWBS). Descriptive statistics and Kruskal-Wallis, and Spearman's Correlation tests were used for data evaluation. Results: It was determined that the average age of the patients receiving chemotherapy was 59.26±11.24 years, 51% of them were female, and 78.8% of them were unemployed. It was also determined that 23.8% of the patients had breast cancer and 53% of them had a diagnosis of chronic disease. The overall average score of the patients on the PWBS was 48.44±6.76 while it was 44.70±7.51 on the TAS-20. It was also determined that there was a moderate negative relationship between PWBS and TAS-20. In addition, it was determined that there was a statistically significant difference between PWBS and TAS-20 according to the metastasis status of the patients. Conclusion: In this study, it was determined that the psychological well-being levels of cancer patients who received chemotherapy were high and their alexithymia levels were low. In addition, it was determined that as the psychological well-being levels of the patients increased, their alexithymia levels decreased.
Keywords: Alexithymia; chemotherapy; psychological well-being
REFERANSLAR:
- Hindistan S, Pekmezci H, Nural N, Günel Gülhan S. Kemoterapi alan hastalarda psikolojik semptomlar [Psychologic symptoms of patients receiving chemotheraphy]. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2015;4(1):1-9. [Link]
- Baykara O. Kanser tedavisinde güncel yaklaşımlar [Current modalities in treatment of cancer]. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(3):154-65. [Crossref]
- Ayhan D, Mercan N, Doğan R, Yüksel Ç. Hematolojik kanser tanısı alan bireylerde distres ve aleksitiminin incelenmesi [Investigeting of distress and alexithymia in patients with hematological cancer]. J Ist Faculty Med. 2021;84(2):237-44. [Crossref]
- Okanli A, Karabulutlu EY, Asi Karakaş S, Şahin Altun Ö, Yildirim N. Alexithymia and perception of illness in patients with cancer. Eur J Cancer Care (Engl). 2018;27(3):e12839. [Crossref] [PubMed]
- Marrazzo G, Sideli L, Rizzo R, Marinaro AM, Mulè A, Marrazzo A, et al. Quality of life, alexithymia, and defence mechanisms in patients affected by breast cancer across different stages of illness. Journal of Psychopathology. 2016;22:141-8. [Link]
- Grassi L, Spiegel D, Riba M. Advancing psychosocial care in cancer patients. Faculty Reviews, 2017;6(F1000 Faculty Rev):2083. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Goerlich-Dobre KS, Votinov M, Habel U, Pripfl J, Lamm C. Neuroanatomical profiles of alexithymia dimensions and subtypes. Hum Brain Mapp. 2015;36(10):3805-18. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Lumely MA, Neely LC, Burger AJ. The assessment of alexithymia in medical settings: implications for understanding and treating health problems. J Pers Assess. 2007;89:230-46. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gritti P, Lombardi S, Nobile B, Trappoliere P, Gambardella A, Di Caprio EL, et al. Alexithymia and cancer-related fatigue: a controlled cross-sectional study. Tumori. 2010;96(1):131-7. [Crossref] [PubMed]
- Boinon D, Sultan S, Charles C, Rosberger Z, Delaloge S, Dauchy S. How social sharing and social support explain distress in breast cancer after surgery: the role of alexithymia. J Psychosoc Oncol. 2012;30(5):573-92. [Crossref] [PubMed]
- Myers DG, Diener E. Who is happy? Psychological Science. 1995;6(1):10-9. [Crossref]
- Taylor GJ, Bagby RM, Parker JD. The 20-Item Toronto Alexithymia Scale. IV. Reliability and factorial validity in different languages and cultures. J Psychosom Res. 2003;55(3):277-83. [Crossref] [PubMed]
- Güleç H, Köse S, Güleç MY, Evren C, Borckardt J, Sayar K. Reliability and factorial validity of the Turkish version of the 20-item Toronto alexithymia scale (TAS-20) Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2009;19:214-20. [Link]
- Diener E, Wirtz D, Tov W, Kim-Prieto C, Choi D, Oishi S, et al. New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research. 2010;97:143-56. [Crossref]
- Telef BB. Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması [The Adaptation of psychological well-being into Turkish: a validity and reliability study]. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013;28(3):374-84. [Link]
- Can A. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık; 2014. [Link]
- Atkan F, Oflaz F, Bahar Z. The role of alexithymia on psychological resilience in women with breast cancer. Eur Psychiatry. 2021;64(Suppl 1):S747-8. [Crossref] [PMC]
- Messina A, Fogliani AM, Paradiso S. Alexithymia in oncologic disease: association with cancer invasion and hemoglobin levels. Ann Clin Psychiatry. 2011;23(2):125-30. [PubMed] [PMC]
- Yüksel A, Bahadır Yılmaz E, Karakoyun A. The relationship between alexithymia, psychological well being and religious coping in fibromyalgia patients in Turkey. Journal of Religion and Health. 2022;61:3909-21. [Crossref] [PubMed]
- Di Giuseppe M, Miniati M, Miccoli M, Ciacchini R, Orrù G, Sterzo RL, et al. Defensive responses to stressful life events associated with cancer diagnosis. Mediterranean Journal of Clinical Psychology. 2020;8(1). [Crossref]
- Atalay M. Kanser tanısı alan bireylerde yılmazlık ve iyi oluş duygusunun belirlenmesi. [Yüksek lisans tezi]. [Erişim tarihi: 12.11.2022]. Antalya: Akdeniz Üniversitesi; 2018. [Link]
- Öcel H. The relations between stigmatization and mindfulness with psychological well-being among working women diagnosed with breast cancer. Türk Psikoloji Dergisi. 2017;32(80):116-33. [Link]
- Cormio C, Romito F, Viscanti G, Turaccio M, Lorusso V, Mattioli V. Psychological well-being and posttraumatic growth in caregivers of cancer patients. Front Psychol. 2014;5:1342. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Li MY, Yang YL, Liu L, Wang L. Effects of social support, hope and resilience on quality of life among Chinese bladder cancer patients: a cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes. 2016;14:73. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi