.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
İşitme Kayıplı Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Öz Yeterliği ile Çocuk Eğitimi Yeterliği Arasındaki İlişkinin Araştırılması: Kesitsel Bir Çalışma
Investigation of the Relationship Between Child Education Efficiency of Parents Having Children with Hearing Loss and Their Parental Self-Efficacy: A Cross-Sectional Study
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(3):803-14
doi: 10.5336/healthsci.2021-86977
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, işitme kayıplı çocukların ebeveynlerinin öz yeterliği ve çocuk eğitimi yeterliği arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmanın katılımcı grubu, 3-12 yaşları arasında işitme kayıplı çocuğa sahip 115 ebeveynden oluşmaktadır. Katılımcılara 'ebeveyn demografik bilgi formu' ve 'işitme kayıplı çocuk demografik bilgi formu' olmak üzere 2 adet demografik bilgi formu; 'Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeği' ve 'Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeği' olmak üzere geçerlik ve güvenirliği yapılmış olan 2 ölçek doldurtulmuştur. İstatistiksel analizde, verilerin dağılımına göre uygun parametrik veya nonparametrik testler kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmanın sonuçlarında, 'Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği' ile 'Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeği' arasında (p<0,01) ve 'Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği' ile 'iletişim-etkileşim', 'çocuğu tanıma', 'çocuğu geliştirme', 'çocuğu yönlendirme' arasında orta düzeyde pozitif ilişki gözlenmiştir (p<0,05). 'Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği' ile 'sorumluluk kazandırma' arasında ise zayıf düzeyde pozitif ilişki elde edilmiştir (p<0,05). Ayrıca ebeveyn eğitim durumu değişkenine göre; 'Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeği', 'iletişim-etkileşim', 'çocuğu yönlendirme' ve 'çocuğu geliştirme' puanlarında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Elde edilen bulgular doğrultusunda, ebeveyn öz yeterlikleri daha yüksek olan ebeveynlerin, çocuk eğitimi konusunda daha bilinçli ve aktif oldukları görülmektedir. Ebeveynlerin öz yeterlik seviyelerinin, çocuklarını tanıma, geliştirme ve çocuklarına sorumluluk kazandırma gibi çocuk eğitimi ile ilişkili birçok alanı etkilediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Ebeveyn-çocuk ilişkileri; çocuk yetiştirme; çocuk gelişimi; ebeveynlik; işitme kaybı
Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, işitme kayıplı çocukların ebeveynlerinin öz yeterliği ve çocuk eğitimi yeterliği arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmanın katılımcı grubu, 3-12 yaşları arasında işitme kayıplı çocuğa sahip 115 ebeveynden oluşmaktadır. Katılımcılara 'ebeveyn demografik bilgi formu' ve 'işitme kayıplı çocuk demografik bilgi formu' olmak üzere 2 adet demografik bilgi formu; 'Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeği' ve 'Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeği' olmak üzere geçerlik ve güvenirliği yapılmış olan 2 ölçek doldurtulmuştur. İstatistiksel analizde, verilerin dağılımına göre uygun parametrik veya nonparametrik testler kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmanın sonuçlarında, 'Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği' ile 'Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeği' arasında (p<0,01) ve 'Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği' ile 'iletişim-etkileşim', 'çocuğu tanıma', 'çocuğu geliştirme', 'çocuğu yönlendirme' arasında orta düzeyde pozitif ilişki gözlenmiştir (p<0,05). 'Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği' ile 'sorumluluk kazandırma' arasında ise zayıf düzeyde pozitif ilişki elde edilmiştir (p<0,05). Ayrıca ebeveyn eğitim durumu değişkenine göre; 'Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeği', 'iletişim-etkileşim', 'çocuğu yönlendirme' ve 'çocuğu geliştirme' puanlarında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Elde edilen bulgular doğrultusunda, ebeveyn öz yeterlikleri daha yüksek olan ebeveynlerin, çocuk eğitimi konusunda daha bilinçli ve aktif oldukları görülmektedir. Ebeveynlerin öz yeterlik seviyelerinin, çocuklarını tanıma, geliştirme ve çocuklarına sorumluluk kazandırma gibi çocuk eğitimi ile ilişkili birçok alanı etkilediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Ebeveyn-çocuk ilişkileri; çocuk yetiştirme; çocuk gelişimi; ebeveynlik; işitme kaybı
ABSTRACT
Objective: The main purpose of this study is to investigate the relationships between the self-efficacy of parents of children with hearing loss and their child education efficacy. Material and Methods: The participant group of the study consists of 115 parents who have a child with hearing loss between the ages of 3-12. Two demographic information forms, 'parent demographic information form' and 'child with hearing loss demographic information form' and two scales with validity and reliability, 'Parental Self-Efficacy Scale (PSES)' and 'Child Education Efficiency Scale (CEES)' participants have filled. In statistical analysis, appropriate parametric or non-parametric tests were used according to the distribution of the data. Results: In the results of research, a moderate positive correlation was observed between the PSES and the CEES (p<0.01) and between the PSES and 'communication-interaction', 'knowing the child', 'developing the child', 'guiding the child' (p<0.05). There was a weak positive correlation between the PSES and 'bringing responsibility' (p<0.05). Also, according to the parent education level variable; significant differences were observed in the scores of the CEES, 'communication-interaction', 'guiding the child' and 'developing the child' (p<0.05). Conclusion: In line with the findings, it is seen that parents with higher parental selfefficacy are more conscious and active about child education. It has been determined that the self-efficacy levels of the parents affect many areas related to child education such as getting to know and developing their children and giving their children responsibility.
Keywords: Parent-child relations; child rearing; child development; parenting; hearing loss
Objective: The main purpose of this study is to investigate the relationships between the self-efficacy of parents of children with hearing loss and their child education efficacy. Material and Methods: The participant group of the study consists of 115 parents who have a child with hearing loss between the ages of 3-12. Two demographic information forms, 'parent demographic information form' and 'child with hearing loss demographic information form' and two scales with validity and reliability, 'Parental Self-Efficacy Scale (PSES)' and 'Child Education Efficiency Scale (CEES)' participants have filled. In statistical analysis, appropriate parametric or non-parametric tests were used according to the distribution of the data. Results: In the results of research, a moderate positive correlation was observed between the PSES and the CEES (p<0.01) and between the PSES and 'communication-interaction', 'knowing the child', 'developing the child', 'guiding the child' (p<0.05). There was a weak positive correlation between the PSES and 'bringing responsibility' (p<0.05). Also, according to the parent education level variable; significant differences were observed in the scores of the CEES, 'communication-interaction', 'guiding the child' and 'developing the child' (p<0.05). Conclusion: In line with the findings, it is seen that parents with higher parental selfefficacy are more conscious and active about child education. It has been determined that the self-efficacy levels of the parents affect many areas related to child education such as getting to know and developing their children and giving their children responsibility.
Keywords: Parent-child relations; child rearing; child development; parenting; hearing loss
REFERANSLAR:
- Keilmann A, Limberger A, Mann WJ. Psychological and physical well-being in hearing-impaired children. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2007;71(11):1747-52. [Crossref] [PubMed]
- Deafness and hearing loss [İnternet]. Geneva: World Health Organization. ©2021 [Erişim Tarihi: 1 Nisan 2021]. Erişim Linki: [Link]
- De Carli P, Tagini A, Sarracino D, Santona A, Bonalda V, Cesari PE, et al. Like grandparents, like parents: Empirical evidence and psychoanalytic thinking on the transmission of parenting styles. Bull Menninger Clin. 2018; 82(1):46-70. [Crossref] [PubMed]
- Shaffer A, Obradović J. Unique contributions of emotion regulation and executive functions in predicting the quality of parent-child interaction behaviors. J Fam Psychol. 2017;31(2): 150-9. [Crossref] [PubMed]
- Johnston J, Halocha J. Early Childhood and Primary Education: Readings and Reflections. 1st ed. UK: McGraw-Hill Education; 2010. [Crossref]
- Joulaie M, Zamiri Abdollahi F, Darouie A, Ahmadi T, Desjardin J. Maternal perception of self-efficacy and involvement in young children with prelingual hearing loss. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019;71(1):48-53. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Zaidman-Zait A, Most T, Tarrasch R, Haddad-eid E, Brand D. The impact of childhood hearing loss on the family: mothers' and fathers' stress and coping resources. J Deaf Stud Deaf Educ. 2016;21(1):23-33. [Crossref] [PubMed]
- Gross D, Fogg L, Tucker S. The efficacy of parent training for promoting positive parent-toddler relationships. Res Nurs Health. 1995;18(6):489-99. [Crossref] [PubMed]
- Karraker KH, Coleman PK. Self-efficacy and parenting quality: findings and future applications. Dev Rev. 1997;18(1):47-85. [Crossref]
- Wittkowski A, Dowling H, Smith DM. Does engaging in a group-based intervention increase parental self-efficacy in parents of preschool children? A systematic review of the current literature. J Child Fam Stud. 2016;25(11):3173-91. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Jones TL, Prinz RJ. Potential roles of parental self-efficacy in parent and child adjustment: a review. Clin Psychol Rev. 2005;25(3):341-63. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Eyalati N, Jafari Z, Ashayeri H, Salehi M, Kamali M. Effects of parental education level and economic status on the needs of families of hearing-impaired children in the aural rehabilitation program. Iran J Otorhinolaryngol. 2013;25(70):41-8. [PubMed] [PMC]
- National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Division of Behavioral and Social Sciences and Education; Board on Children, Youth, and Families; Committee on Supporting the Parents of Young Children. Parenting Matters: Supporting Parents of Children Ages 0-8. Breiner H, Ford M, Gadsden VL, editors. Washington (DC): National Academies Press (US); 2016. [PubMed]
- Özdemir G. Annelerin 3-6 yaş çocuklarına sağladıkları ev ortamının uyarıcılığı ile ebeveyn öz yeterli̇k düzeyi̇ arasındaki ili̇şki̇ [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2019. Erişim tarihi: 19 Aralık 21. Erişim linki: [Link]
- Çattık M, Aksoy V. Gelişimsel yetersizliği olan çocukların ebeveynlerinin sosyal destek, öz yeterlik ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [An examination of the relations among social support, self-efficacy, and life satisfaction in parents of children with developmental disabilities]. Eğit ve Bilim. 2018;43(195):65-77. [Crossref]
- Büyüktaşkapu S. Annelerin özyeterlik algıları ile 1-3 yaş çocuklarının gelişimlerinin incelenmesi [Investigation of mothers' self-efficacy perceptions and developments of 1-3 years-old children]. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2012;1(1):18-30. [Link]
- Guimond AB, Wilcox MJ, Lamorey SG. The early intervention parenting self-efficacy scale (EIPSES). J Early Interv. 2008;30(4):295-320. [Crossref]
- Cavkaytar A, Aksoy V, Ardıç A. Ebeveyn öz yeterlik ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalış masının güncellenmesi [Updating the validity and reliability study of the parent self-efficacy scale]. Anadolu J Educ Sci Int. 2014; 4(1):69-76. [Link]
- Yeşil R, Şahan E, Aslanderen M. Ebeveynin çocuk eğitimi konusundaki yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi [Parental competence in child education according to some variables]. KEFAD Cilt. 2018;19(3):1828-49. [Link]
- Yeşil R, Aslanderen M, Şahan E. Çocuk eğitimi yeterliği ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması [Validity and reliability study of the child education efficiency scale]. Int Online J Educ Sci. 2018;10(3):283-302. [Crossref]
- Coleman PK. Maternal self-efficacy beliefs as predictors of parenting competence and toddlers' emotional, social, and cognitive development [Yüksek lisans tezi]. Morgantown: West Virginia Üniversitesi; 1998. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. Erişim linki: [Link]
- Giallo R, Treyvaud K, Cooklin A, Wade C. Mothers' and fathers' involvement in home activities with their children: Psychosocial factors and the role of parental self-efficacy. Early Child Dev Care. 2013;183(3-4):343-9. [Crossref]
- Ercegovac IR, Ljubetic M, Pericic M. Maternal self-competence and mother-child interaction. Hell J Psychol. 2013;10:102-19. [Link]
- Ardelt M, Eccles JS. Effects of mothers' parental efficacy beliefs and promotive parenting strategies on inner-city youth. J Fam Issues. 2001;22(8):944-72. [Crossref]
- Diken IH. Turkish mothers' self-efficacy beliefs and styles of interactions with their children with language delays. Early Child Dev Care. 2009; 179(4):425-36. [Crossref]
- Dereli BM, Dereli E. Ebeveyn-çocuk ilişkisinin okul öncesi dönem çocukların psikososyal gelişimlerini yordaması [The prediction of parent-child relationship on psychosocial development in preschool]. Yüzüncü Yıl Univ Eğit Fak Derg. 2017;14(1):227-58. [Crossref]
- Saygı D, Balat Uyanık G. Anasınıfına devam eden çocuğu olan annelerin çocukları ile ilişkilerinin incelenmesi [The research of relationship between mothers and their children who continue their nursery class education]. Int J Hum Sci. 2013;10(1):844-62. [Link]
- Balat Uyanık G. Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin özyeterlilik ve depresyon düzeylerinin incelenmesi [Analyzing self efficacy and depression levels of mothers who have children in the preschool period]. Int J Hum Sci. 2014;11(2):661-77. [Crossref]
- Kurt ŞH, Aslan D. Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin öz-yeterlik, psikolojik sağlamlık ve ebeveyn tutumlarının incelenmesi [Investigation of self-efficacy, psychological resilience and parental attitudes of preschool children]. Kadem Kadın Araştırmaları Derg. 2020;6(2): 211-40. [Link]
- Gözübüyük F. Annelerin ebeveynlik özyeterlik algıları, sözel etkileşim uygulamaları ve 1-3 yaş aralığında çocukların gelişimi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Maltepe Üniversitesi; 2015. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. Erişim linki: [Link]
- Hess CR, Teti DM, Hussey-Gardner B. Self-efficacy and parenting of high-risk infants: The moderating role of parent knowledge of infant development. J Appl Dev Psychol. 2004;25(4): 423-37. [Crossref]
- Dursun ŞS, Bıçakçı MY. Bir-üç yaş arası bebeğe sahip annelerin annelik becerilerinde öz yeterliliklerinin incelenmesi [Examination of self-efficacy in mothering skills of mothers with babies aged one to three years]. Hacettepe Univ Fac Heal Sci J. 2015;1:613-28. [Link]
- Pe-aranda A, Suárez RM, Ni-o NM, Aparicio ML, García JM, Barón C. Parents' narratives on cochlear implantation: reconstructing the experience of having a child with cochlear implant. Cochlear Implants Int. 2011;12(3):147-56. [Crossref] [PubMed]
- Vieira SS, Dupas G, Chiari BM. Cochlear implant: the family's perspective. Cochlear Implants Int. 2018;19(4):216-24. [Crossref] [PubMed]
- DesJardin JL. Maternal perceptions of self-efficacy and involvement in the auditory development of young children with prelingual deafness. J Early Interv. 2005;27(3):193-209. [Crossref]
.: İşlem Listesi