Objective: The aim of this study was to identify sleep quality of the elderly, the factors affecting their sleep quality, and their methods of coping with sleep problems, and therefore to guide the planning of the correct implementations. Material and Methods: This study was conducted with 392 volunteer elderly participants living in downtown and districts of Burdur. The data were collected using a form asking demographic information and information about sleep, and the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Descriptive statistics (mean, standard deviation, minimum, maximum), chi-square test, and correlation analysis were used to define continuous variables in the data analysis. Results: The mean age of the participants was 69.69±5.48. It was observed that 45.2% were male, 37.5% were primary school graduates, 80.6% were married, 78.8% had a chronic disease. In the study, the mean PSQI score was found to be 8.12±2.88, and 62.3% had poor sleep quality. It was found out that the factor affecting sleep quality most was pain (69.9%); 75.8% of the participants sleep at different times during the day; and among the coping methods, praying, tasbihat (invocation), and listening to the Holy Quran had the highest rate (55.9%). Conclusion: Sleep problems are common, and sleep quality decreases in the elderly, which is boosted as age advances. The causes of sleep problems in the elderly and the methods of coping with them should be investigated and the factors causing sleep problems should be controlled.
Keywords: Aged; sleep; quality; coping; problem
Amaç: Bu araştırma yaşlı bireylerin uyku kalitesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, uyku problemleri ile baş etme yöntemlerinin tespit edilmesi ve bu bağlamda doğru uygulamaların planlanmasına yol göstermek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, Burdur il merkezi ve ilçelerinde yaşayan 392 gönüllü yaşlı katılımcı ile yapılmıştır. Veriler; kişisel ve uykuya dair bilgileri içeren bilgi formu ile Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) kullanılarak toplanmıştır. Veri analizinde sürekli değişkenleri tanımlamak için tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, minimum, maksimum), ki-kare testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya alınan yaşlı bireylerin yaş ortalaması 69,69±5,48 olup, %45,2'sinin erkek, %37,5'inin ilkokul mezunu, %80,6'sının evli, %78,8'inin kronik bir hastalığı olduğu görülmüştür. Çalışmada PUKİ puan ortalamalarının 8,12±2,88 olduğu, %62,3'ünün kötü uyku kalitesine sahip oldukları saptanmıştır. Uyku kalitesini en çok etkileyen faktörün ağrı (%69,9) olduğu, katılımcıların %75,8'inin gün içinde farklı sürelerde uyuduğu, başetme yöntemleri arasında en yüksek oranın dua etmek, tesbihat, Kur-an'ı Kerim dinlemek (%55,9) olduğu saptanmıştır. Sonuç: Yaşlı bireylerde uyku ile ilgili problemler sık görülmekte, uyku kalitesi azalmakta ve bu durum yaş ilerledikçe artış göstermektedir. Yaşlı bireylerin uyku sorunu yaşama nedenleri ve baş etme yöntemleri araştırılıp, uyku sorununa neden olan faktörler kontrol altına alınmaya çalışılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı; uyku; kalite; baş etme; problem
- Campbell SS, Murphy PJ. The nature of spontaneous sleep across adulthood. J Sleep Res. 2007;16(1):24-32. [Crossref] [PubMed]
- Karadakovan A. Yaşlılık ve geriatri hemşireliği. Karadakovan A, Aslan F. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım Kitabı. 2. Baskı. Adana: Nobel Kitabevi; 2011. p.119-27.
- da Silva EF, Paniz VMV, Laste G, da Silva Torres IL. [The prevalence of morbidity and symptoms among the elderly: a comparative study between rural and urban areas]. Cien Saude Colet. 2013;18(4):1029-40. [Crossref] [PubMed]
- Önal AE, Şeker Ş, Temizkan N, Kaya N, Tezoğlu C, Önelge Gür S, et al. [Sleep disorders during old ages and related factors: the results of the +65 active aging project]. Turkish Journal of Geriatrics. 2012;15(4):390-5.
- Bilgili N, Kitiş Y, Ayaz S. [Assessment of loneliness, quality of sleep and affecting factors in elders]. Turkish Journal of Geriatrics. 2012;15(1):81-8.
- Babacan Gümüş A, Engin E, Özgür G. [Evaluation of sleep pattern characteristics of the elderly without a cognitive disorder living in a nursing home]. Turkish Journal of Geriatrics. 2009;12(3):138-46.
- Navarro B, López-Torres J, Andrés F, Latorre JM, Montes MJ, Párraga I. Validation of the Insomnia in the elderly scale for the detection of insomnia in older adults. Geriatr Gerontol Int. 2013;13(3):646-53. [Crossref] [PubMed]
- Mousavi F, Tavabi AA, Iran-Pour E, Tabatabaei R, Golestan B. Prevalence and associated factors of insomnia syndrome in the elderly residing in kahrizak nursing home, Tehran, Iran. Iran J Publ Health. 2012;41(1):96-106.
- McCall WV. Diagnosis and management of insomnia in older people. J Am Geriatr Soc. 2005;53(7 Suppl):S272-7. [Crossref] [PubMed]
- Cuellar NG, Rogers AE, Hisghman V, Volpe SL. Assessment and treatment of sleep disorders in the older adult. Geriatr Nurs. 2003;28(4):254-64. [Crossref] [PubMed]
- Ancoli-Israel S, Cooke JR. Prevelance and comorbidity of insomnia and effect on functioning in elderly populations. J Am Geriatr Soc. 2005;53(7 Suppl):264-71. [Crossref] [PubMed]
- Ağargün MY, Kara H, Anlar Ö. [The validity and reliability of the Pittsburgh sleep quality index]. Türk Psikiyatri Dergisi. 1996;7(2):107-15.
- Fadıloğlu Ç, İlkbay Y, Yıldırım Y. [Sleep quality among nursing home residents]. Türk Geriatri Dergisi. 2006;9(3):165-9.
- Eser I, Khorsid L, Cinar S. Sleep quality of older adults in nursing homes in Turkey: enhancing the quality of sleep improves quality of life. J Gerontol Nurs. 2007;33(10):42-9. [Crossref] [PubMed]
- Ceyhan Ö, Göriş S, Zincir H. [An important problems affecting sleep in elderly individuals: incontinence]. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;27(1):29-35.
- Corley MC, Ferriter J, Zeh J, Gifford C. Physiological and psychological effects of back rubs. Appl Nurs Res. 1995;8(1):39-42. [Crossref]
- Pekçetin S, İnal Ö. [The relationship between sleep quality in the elderly with fatique and quality of life]. ACU Sağlık Bil Derg. 2019;10(4):604-8.
- Haack M, Sanchez E, Mullington JM. Elevated inflammatory markers in response to prolonged sleep restriction are associated with increased pain experience in healthy volunteers. Sleep. 2007;30(9):1145-52. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Çalık İ, Algun C. [Relationship between physical activity and sleep quality in the elderly]. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2013;24(1):110-7.
- Zee P, Bloom HG. Understanding and resolving insomnia in the elderly. Geriatrics. 2006;61:1-12.
- Gümüş AB, Engin E, Özgür G. [Evaluation of sleep pattern characteristics of the elderly without a cognitive disorder living in a nursing home]. Turkish Journal of Geriatrics. 2009;12(3):138-46.
- Stenholm S, Kronholm E, Sainio P, Borodulin K, Era Pe, Fogelholm M, et al. Sleep-related factors and mobility in older men and women. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2010;65(6):649-57. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Spira AP, Covinsky K, Rebok GW, Punjabi NM, Stone KL, Hillier TA, et al. Poor sleep quality and functional decline in older women. J Am Geriatr Soc. 2012;60(6):1092-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Spira AP, Kaufmann CN, Kasper JD, Ohayon MM, Rebol GW, Skidmore E, et al. Association between insomnia symptoms and functional status in U.S. older adults. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2014;69(Suppl 1):S35-41. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Saltan A, Boğa SM, Kalındemirtaş MK. [The investigation of physical health/function and sleep in older adults]. Sağlık ve Toplum. 2018;28(2):31-7.
- Çınar Ş, Eşer İ. [Effect on sleep quality of back massage in older adults in rest home]. DEUHYO ED. 2012;5(1):2-7.
- Çınar Ş, Eşer İ, Khorshid L. The effects of back massage on the vital signs and anxiety level of elderly staying in a rest home. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2009;16(2):14-21.
- Ferrell-Torry A, Glick O. The use of therapeutic massage as a nursing intervention to modify to modify anxiety and the perception of cancer pain. Cancer Nurs. 1993;16(2):93-101. [Crossref] [PubMed]
- Fraser J, Kerr JR. Psychophysiological effects of back massage on elderly institutionalize patients. J Adv Nurs. 1993;18(2):238-45. [Crossref] [PubMed]
- Crowley K. Sleep and sleep disorders in older adults. Neuropsychol Rev. 2011;21(1):41-53. [Crossref] [PubMed]
- Bulut S. [Sleep disorders and treatment in other people]. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. 2016;9(4):33-41.
- Floyd JA. Sleep promotion in adults. Annu Rev Nurs Res. 1999;17:27-56. [Crossref] [PubMed]
- Akdemir N, Tel H. Dinlenme-Uyku ve düzensizliklerinde hemşirelik bakımı. Akdemir N, Birol L. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. 2. Baskı. Ankara: Sistem Ofset; 2004. p.129-32.
- Rebouças M, Coelho-Filho JM, Veras RP, Lima-Costa MF, Ramos LR. Validity of questions about activities of Daily living to screen for dependency in older adults. Rev Saude Publica. 2017;4(51):84-90. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Taşar PT, Şahin S. [Sleep disorders and their management in elderly]. Turkiye Klinikleri J Geriatr-Special Topics. 2017;3(2):104-9.
.: İşlem Listesi