Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelik öğrencilerinin ölüme yönelik tutumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma Eylül 2016-Eylül 2017 tarihleri arasında, İzmir ve Eskişehir'deki hemşirelik ve sağlık bilimleri fakültelerinde öğrenim gören 400 hemşirelik öğrencisi ile yürütülmüştür. Çalışmanın uygulanabilmesi için etik kurul onayı, kurum izni ve öğrencilerden yazılı onam alınmıştır. Verilerin toplanmasında Öğrenci Tanıtım Formu ve Ölüme Karşı Tutum Ölçeği (ÖKTÖ) kullanılmıştır. Veriler anket tekniğiyle toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde IBM SPSS Statistics 21,0 (IBM SPSS Statistics 20) paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %81,3'ü kadın ve yaş ortalamaları 21,35±1,65 yıldır. Öğrencilerin %41,3'ü, ölümü 'yaşamın sonu, ayrılık' olarak tanımladığını, %36,5'i 'yeni bir hayatın başlangıcı' olarak gördüğünü belirtmiştir. Öğrencilerin en yüksek puanı (60,31±13,77) ÖKTÖ tarafsız kabullenme ve yaklaşım kabullenme alt boyutlarından, en düşük puanı (21,00±6,47) ise kaçış kabullenme alt boyutundan aldıkları saptanmıştır. Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre hemşirelik müfredatında ölüme yönelik eğitimlerin artırılması ve öğrencilerin yaşam sonu bakımın verildiği alanlarda daha sık uygulama yapma olanağının sağlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ölüm; hemşirelik; tutum
Objective: The aim of this study was to determine the attitude and factors affecting nursing students. Material and Methods: The study was carried out between September 2016 and September 2017 in Izmir and Eskişehir with 400 nursing students studying in the faculty of nursing and health sciences. In order to implement the study, ethics committee approval, the permission of the institution and the written consent of the students were taken. Student Information Form and Death Attitude Scale were used to collect the data. Data were collected by survey technique. IBM SPSS Statistics 21.0 (IBM SPSS Statistics 20) was used to evaluate the data. Results: The mean age of the student's was female 81.3% and 21.35±1.65 years, respectively. 41.3% of the students described death as in 'end of life, separation' and 36.5% considered 'the beginning of a new life'. It was determined that the students received the highest score from the sub-dimension of neutral acceptance and approach acceptance (60.31±13.77) and the lowest core from the subdimension of escape acceptance (21.00±6.47). Conclusion: According to the results of the research, it is recommended to increase the education in the nursing curriculum and to enable the students to practice more frequently in the areas where end-of-life care is given.
Keywords: Death; nursing; attitude
- Ünal Keskin G. [Cognitive behavioral nursing approach to dying patient]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2005;21(2):125-34.
- Demir Y. [Death and the care of patients who are approaching death]. Akça Ay F, editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2011. p.698-720.
- Akyol A. [Death process in adults and nursing care]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2010;26(3):59-72.
- Öz F. [Loss, death and mourning process]. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. 1. Baskı. Ankara: İmaj İç ve Dış Ticaret Anonim Şirketi; 2004. p.276-318.
- Yılmaz E, Vermişli S. [The attitudes of the nurses working in the intensive care unit regarding the death and giving care to the dying individual]. CBU-SBED. 2015;2(2):41-6.
- Khader KA, Jarrah SS, Alasad J. Influence of nurses characteristics and education on the irattitudes towards death and dying: Are view of literature. Int J Nurs Midwifery. 2010;2:(1)1-9.
- Chen YC, Del Ben KS, Fortson BL, Lewis J. Differential dimensions of death anxiety in nursing students with and without nursing experience. Death Stud. 2006;30(10):919-29. [Crossref] [PubMed]
- Menekli T, Fadıloğlu Ç. [Examination of the perception of death of nurses and the factors affecting them]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(4):222-9.
- Işıl Ö, Karaca S. [The things to be gone through and the things to be said as death approaches: a review]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2(1):82-7
- Sadala ML, da Silva FM. [Taking care of terminal patients: nursing students' perspective. Rev Esc Enferm USP. 2009;43(2):287-94. [Crossref] [PubMed]
- Wong P, Reker G, Gesser G. Death attitude profile-revised: a multidimensional measure of attitudes death. In: Neimeyer RA, ed. Death Anxiety Handbook. 1st ed. Washington, DC: Taylor & Francis; 1994. p.120-44. [Crossref]
- Işık E, Fadıloğlu Ç, Demir Y. [A study of the reliability and validity of the Turkish version of Death Attitude Profile-Revised (DAP-R) in the nurse population]. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2009;11(2):28-43.
- Henoch I, Browall M, Melin-Johansson C, Danielson E, Udo C, Sundler AJ, et al. The Swedish version of the from melt attitude toward care of the dying scale: aspects of validity and factors influencing nurses' and nursing students' attitudes. Cancer Nurs. 2014;37(1): E1-11. [Crossref] [PubMed]
- Braun M, Gordon D, Uziely B. Associations between oncology nurses' attitudes toward death and caring for dying patients. Oncol Nurs Forum. 2010;37(1):E43-9. [Crossref] [PubMed]
- Tanhan F, Arı F. [The meaning university students give to death and death anxiety levels according to their department]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2006;3(2):34-43.
- Taşdemir G, Gök F. [Determining death anxiety among school students]. International Journal of Human Sciences. 2012;9(2):303-17.
- Ay F, Gençtürk N. [Midwifery student?s opinions related to death, terminal period and palliative care: focus group study]. FN Hem Derg. 2013;21(3):164-71.
- Cooper J, Barnett M. Aspects of caring for dying patients which cause anxiety to first year student nurses. Int J Palliat Nurs 2005;11(8):423-30. [Crossref] [PubMed]
- Bilge A, Embel N, Kaya FG. Attitudes of students who will become medical professionals regarding death and the variables that affect these attitudes. Journal of Psychiatric Nursing. 2013;4(3):119-24. [Crossref]
- Bakan AB, Karadag Arli S. Comparison of attitudes toward death between university students who receive nursing education and who receive religious education. J Relig Health. 2018;57(6):2389-97. [Crossref] [PubMed]
- Abu Sharour L, Suleiman K, Yehya D, AL-Kaladeh M, Malak M, Subih KM, et al. Nurses' students' attitudes toward death and caring for dying cancer patients during their placement. Euro Mediterranean Biomedical Journal. 2017;12(40):189-93.
- Asadpour M, Sabzevari L, Ekramifar A, Bidaki R. The attitude of medical students toward death: a cross-sectional study in Rafsanjani. Indian J Palliat Care. 2016;22(3):354-61. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cerit B. Influence of training on first-year nursing department students' attitudes on death and caring for dying patients: a single-group pretest-post test experimental study. Omega (Westport). 2019;78(4):335-47. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi