.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Hemşirelerin COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Tanımlayıcı Araştırma
Determining Nurses' Attitudes Towards COVID-19 Vaccine: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2023;15(4):1147-55
doi: 10.5336/nurses.2023-96657
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] aşılaması konusundaki tutumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı olarak planlanan araştırma Kasım 2021-Aralık 2021 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi bünyesinde çalışan 174 hemşire ile yürütüldü. Araştırmanın verileri tanıtıcı veri formu ve ''COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği'' ile toplanmıştır. Verilerin dağılımlarına göre bağımsız gruplarda t-testi, Mann-Whitney U, One-way ANOVA ve Kruskal Wallis testleri uygulanmıştır. Bulgular: Hemşirelerin %40,2'sinin 20-29 yaş aralığında, %79,9'unun kadın, %58,6'sının evli, %83,3'ünün üniversite mezunu, %64,4'ünün hiç COVID-19 tanısı almadığı, %82,8'inin kronik hastalığı bulunmadığı, %80,5'inin COVID19 aşısı olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, sağlık personeli olmasa da COVID-19 aşısı yaptırırım diyen hemşireler ile aşı yaptırmamayı destekleyici yeterli bilimsel kanıt olmadığını düşünen hemşirelerin aşıya karşı olumlu tutum içinde oldukları saptandı. Aşı reddinin yaygınlaşmasıyla toplum sağlığında bir değişiklik olmayacağını düşünenler ile aşılarla ilgili bilimsel araştırılmaların yapılması gerektiğini düşünen hemşirelerin COVID-19 aşı tutumunun düşük olduğu ve anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Aşıya karşı olumsuz tutumun görev yapılan birimden etkilendiği belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Bu çalışma sonucunda, görev yapılan kliniğin, hemşirelerin aşıya yönelik tutumunu etkilediği ve bilgilendirmeye ilişkin süreçlerde yaşanan karmaşanın aşı reddi için önemli bir faktör olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin aşı yaptırma durumunun görev yaptıkları birim özelinde değerlendirilmesi, olası aşı reddinin gerekçelerinin sorgulanarak doğru ve güvenilir bilgi kaynaklarına yönlendirilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Aşı kararsızlığı; aşı reddi; aşılama; COVID-19; hemşire
Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] aşılaması konusundaki tutumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı olarak planlanan araştırma Kasım 2021-Aralık 2021 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi bünyesinde çalışan 174 hemşire ile yürütüldü. Araştırmanın verileri tanıtıcı veri formu ve ''COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği'' ile toplanmıştır. Verilerin dağılımlarına göre bağımsız gruplarda t-testi, Mann-Whitney U, One-way ANOVA ve Kruskal Wallis testleri uygulanmıştır. Bulgular: Hemşirelerin %40,2'sinin 20-29 yaş aralığında, %79,9'unun kadın, %58,6'sının evli, %83,3'ünün üniversite mezunu, %64,4'ünün hiç COVID-19 tanısı almadığı, %82,8'inin kronik hastalığı bulunmadığı, %80,5'inin COVID19 aşısı olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, sağlık personeli olmasa da COVID-19 aşısı yaptırırım diyen hemşireler ile aşı yaptırmamayı destekleyici yeterli bilimsel kanıt olmadığını düşünen hemşirelerin aşıya karşı olumlu tutum içinde oldukları saptandı. Aşı reddinin yaygınlaşmasıyla toplum sağlığında bir değişiklik olmayacağını düşünenler ile aşılarla ilgili bilimsel araştırılmaların yapılması gerektiğini düşünen hemşirelerin COVID-19 aşı tutumunun düşük olduğu ve anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Aşıya karşı olumsuz tutumun görev yapılan birimden etkilendiği belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Bu çalışma sonucunda, görev yapılan kliniğin, hemşirelerin aşıya yönelik tutumunu etkilediği ve bilgilendirmeye ilişkin süreçlerde yaşanan karmaşanın aşı reddi için önemli bir faktör olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin aşı yaptırma durumunun görev yaptıkları birim özelinde değerlendirilmesi, olası aşı reddinin gerekçelerinin sorgulanarak doğru ve güvenilir bilgi kaynaklarına yönlendirilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Aşı kararsızlığı; aşı reddi; aşılama; COVID-19; hemşire
ABSTRACT
Objective: This study was conducted to examine nurses' attitudes towards coronavirus disease-2019 (COVID-19) vaccination to better address barriers to vaccination. Material and Methods: The descriptive study was conducted with 174 nurses working at a university hospital between November 2021-December 2021. The data of the study were collected with the descriptive data form and the ''Attitudes Towards COVID-19 Vaccine Scale.'' According to the distribution of the data, t-test, Mann-Whitney U, One-way ANOVA and Kruskal Wallis tests were applied in independent groups. Results: It was determined that 40.2% of the nurses were 20-29 years old, 79.9% were women, 58.6% were married, 83.3% were university graduates, 64.4% had never been diagnosed with COVID-19, 82.8% had no chronic disease, and 80.5% had COVID-19 vaccine. In the study, the nurses who said that they would have the COVID-19 vaccine even if they were not health personnel. It was determined that the nurses who thought that there was not enough scientific evidence to support not getting the vaccine had a positive attitude towards the vaccine. It has been determined that there is a low and significant difference in the COVID-19 vaccine attitude of the nurses who think that there will be no change in public health with the spread of vaccine rejection and that scientific research should be done about vaccines. It was determined that the attitude towards the vaccine differed according to the unit (p<0.05). Conclusion: As a result of this study, it was determined that the clinic where they work affects the attitudes of nurses towards the vaccine and the confusion in the information processes is an important factor for vaccine rejection. It is recommended that the vaccination status of the nurses be evaluated in the unit they work in, and the reasons for the possible refusal of the vaccine should be questioned and directed to the correct and reliable information sources.
Keywords: Vaccine hesitancy; vaccination refusal; vaccination; COVID-19; nurse
Objective: This study was conducted to examine nurses' attitudes towards coronavirus disease-2019 (COVID-19) vaccination to better address barriers to vaccination. Material and Methods: The descriptive study was conducted with 174 nurses working at a university hospital between November 2021-December 2021. The data of the study were collected with the descriptive data form and the ''Attitudes Towards COVID-19 Vaccine Scale.'' According to the distribution of the data, t-test, Mann-Whitney U, One-way ANOVA and Kruskal Wallis tests were applied in independent groups. Results: It was determined that 40.2% of the nurses were 20-29 years old, 79.9% were women, 58.6% were married, 83.3% were university graduates, 64.4% had never been diagnosed with COVID-19, 82.8% had no chronic disease, and 80.5% had COVID-19 vaccine. In the study, the nurses who said that they would have the COVID-19 vaccine even if they were not health personnel. It was determined that the nurses who thought that there was not enough scientific evidence to support not getting the vaccine had a positive attitude towards the vaccine. It has been determined that there is a low and significant difference in the COVID-19 vaccine attitude of the nurses who think that there will be no change in public health with the spread of vaccine rejection and that scientific research should be done about vaccines. It was determined that the attitude towards the vaccine differed according to the unit (p<0.05). Conclusion: As a result of this study, it was determined that the clinic where they work affects the attitudes of nurses towards the vaccine and the confusion in the information processes is an important factor for vaccine rejection. It is recommended that the vaccination status of the nurses be evaluated in the unit they work in, and the reasons for the possible refusal of the vaccine should be questioned and directed to the correct and reliable information sources.
Keywords: Vaccine hesitancy; vaccination refusal; vaccination; COVID-19; nurse
REFERANSLAR:
- World Health Organization [Internet]. [Cited: March 10, 2022]. WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. Available from: [Link]
- Syan SK, Gohari MR, Levitt EE, Belisario K, Gillard J, DeJesus J, et al. COVID-19 vaccine perceptions and differences by sex, age, and education in 1,367 community adults in Ontario. Front Public Health. 2021;9:719665. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- World Health Organization [Internet]. © 2022 WHO. Ten threats to global health in 2019. Available from: [Link]
- Kowalzik F, Schreiner D, Jensen C, Teschner D, Gehring S, Zepp F. mRNA-based vaccines. Vaccines (Basel). 2021;9(4):390. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Our World in Data [Internet]. [Cited: March 10, 2022]. Hannah R, Edouard M, Lucas RG, Cameron A, Charlie G, Esteban OO, et al. Coronavirus (COVID-19) Vaccinations. Available from: [Link]
- T.C. Sağlık Bakanlığı [İnternet]. © 2023 T.C. Sağlık Bakanlığı. [Erişim tarihi: 10.03.2023]. Günlük COVID-19 Aşı Tablosu. Erişim linki: [Link]
- MacDonald NE; SAGE Working Group on Vaccine Hesitancy. Vaccine hesitancy: Definition, scope and determinants. Vaccine. 2015;33(34):4161-4. [Crossref] [PubMed]
- European Parliament [Internet]. [Cited: March 10, 2022]. European Parliament resolution of 19 April 2018 on vaccine hesitancy and drop in vaccination rates in Europe (2017/2951 RSP). Available from: [Link]
- Lazarus JV, Ratzan SC, Palayew A, Gostin LO, Larson HJ, Rabin K, et al. Author Correction: A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nat Med. 2021;27(2):354. Erratum for: Nat Med. 2021;27(2):225-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Fadda M, Albanese E, Suggs LS. When a COVID-19 vaccine is ready, will we all be ready for it? Int J Public Health. 2020;65(6):711-2. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cornwall W. Officials gird for a war on vaccine misinformation. Science. 2020;369(6499):14-5. [Crossref] [PubMed]
- Swann MC, Bendetson J, Johnson A, Jatta M, Schleupner CJ, Baffoe-Bonnie A. Examining drivers of coronavirus disease 2019 (COVID-19) vaccine hesitancy among healthcare workers. Infect Control Hosp Epidemiol. 2022;43:1813-21. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Manby L, Dowrick A, Karia A, Maio L, Buck C, Singleton G, et al. Healthcare workers' perceptions and attitudes towards the UK's COVID-19 vaccination programme: a rapid qualitative appraisal. BMJ Open. 2022;12(2):e051775. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Napolitano F, Navaro M, Vezzosi L, Santagati G, Angelillo IF. Primary care pediatricians' attitudes and practice towards HPV vaccination: a nationwide survey in Italy. PLoS One. 2018;13(3):e0194920. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Collange F, Zaytseva A, Pulcini C, Bocquier A, Verger P. Unexplained variations in general practitioners' perceptions and practices regarding vaccination in France. Eur J Public Health. 2019;29(1):2-8. [Crossref] [PubMed]
- Karlsson LC, Lewandowsky S, Antfolk J, Salo P, Lindfelt M, Oksanen T, et al. The association between vaccination confidence, vaccination behavior, and willingness to recommend vaccines among Finnish healthcare workers. PLoS One. 2019;14(10):e0224330. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Çopur EÖ, Karasu F. Bireylerin COVID-19 aşısı hakkında düşünce ve tutumları: kesitsel bir çalışma [Thoughts and attitudes of individuals about COVID-19 vaccine: a cross-sectional study]. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(2):525-33. [Crossref]
- Baniak LM, Luyster FS, Raible CA, McCray EE, Strollo PJ. COVID-19 vaccine hesitancy and uptake among nursing staff during an active vaccine rollout. Vaccines (Basel). 2021;9(8):858. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Geniş B, Gürhan N, Koç M, Geniş Ç, Şirin B, Çırakoğlu OC, et al. Development of perception and attitude scales related with COVID-19 pandemia. Pearson. Journal of Social Sciences-Humanities. 2020;5(7):306-28. [Crossref]
- George D, Mallery M. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. 17.0 Update. 10th ed. Boston: Pearson; 2010.
- Özkan F, Yiğit İ. Birinci basamak sağlık çalışanlarının koronavirüs salgını sürecinde COVID-19 aşısına yönelik tutumları ve COVID-19 hastalık algıları [Attitudes of primary healthcare professionals towards the Covid-19 vaccine during the coronavirus episode and their perceptions of Covid-19 disease]. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2022;10(1):401-13. [Crossref]
- Palma D, Hernández A, Picchio CA, Jodar G, Galbany-Estragués P, Simón P, et al. Confidence in a vaccine against COVID-19 among registered nurses in Barcelona, Spain across two time periods. Vaccines (Basel). 2022;10(6):873. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Belkebir S, Maraqa B, Nazzal Z, Abdullah A, Yasin F, Al-Shakhrah K, et al. Exploring the perceptions of nurses on receiving the SARS CoV-2 vaccine in palestine: a qualitative study. Can J Nurs Res. 2023;55(1):34-41. [Crossref] [PubMed]
- Tolossa T, Wakuma B, Turi E, Mulisa D, Ayala D, Fetensa G, et al. Attitude of health professionals towards COVID-19 vaccination and associated factors among health professionals, Western Ethiopia: a cross-sectional survey. PLoS One. 2022;17(3):e0265061. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Islam MS, Siddique AB, Akter R, Tasnim R, Sujan MSH, Ward PR, et al. Knowledge, attitudes and perceptions towards COVID-19 vaccinations: a cross-sectional community survey in Bangladesh. BMC Public Health. 2021;21(1):1851. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Nasir M, Zaman MA, Majumder TK, Ahmed F, Nazneen R, Omar E, et al. Perception, preventive practice, and attitude towards vaccine against COVID-19 among health care professionals in Bangladesh. Infect Drug Resist. 2021;14:3531-40. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Paul E, Steptoe A, Fancourt D. Attitudes towards vaccines and intention to vaccinate against COVID-19: Implications for public health communications. Lancet Reg Health Eur. 2021;1:100012. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Piltch-Loeb R, Savoia E, Goldberg B, Hughes B, Verhey T, Kayyem J, et al. Examining the effect of information channel on COVID-19 vaccine acceptance. PLoS One. 2021;16(5):e0251095. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi