.: DERLEME
Hayvan Beslemede Kullanılan Alternatif Protein Kaynakları: Geleneksel Derleme
Alternative Protein Sources Used in Animal Nutrition: Traditional Review
Turkiye Klinikleri J Vet Sci. 2024;15(1):30-8
doi: 10.5336/vetsci.2022-93492
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Hayvan beslemede protein gereksiniminin yeterli ve dengeli bir şekilde karşılanması yaşamsal faaliyetlerin devamı için gereklidir. Yemin protein bileşenleri hayvancılık faaliyetleri için çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından oldukça önemlidir. Hayvan beslemede protein gereksiniminin yeterli ve dengeli bir şekilde karşılanması yaşamsal faaliyetlerin devamı için oldukça önemlidir. Ayrıca bağışıklığın güçlenmesi ve hastalıklara yakalanma riskinin azaltılması yönünden de önemlidirler. Proteinin yetersiz olduğu durumlarda tüm çiftlik hayvanlarında verimde gerileme görülmektedir. Protein yetersizliği uzun süre devam ettiğinde ise ölümler meydana gelmektedir Günümüzde hayvan beslemede kullanılan geleneksel protein kaynaklarının her geçen gün artan fiyatlarından ötürü yeni protein kaynakları arayışına girilmiştir.Bu kaynaklar böcek proteinleri, tek hücre proteinleri ve çeşitli bitkisel proteinlerdir. Bu alternatif protein kaynakları biyokütlesini hızlı bir şekilde arttırması, protein değerlerinin yüksek olması ve ekonomik olması nedeniyle dikkat çekmektedir. Böcekler atık biyokütleyi yüksek değerli bir gıda ve yem kaynağına dönüştürebilmektedir. Son yıllarda büyük ölçekte böcek üretmenin mümkün olduğu ve bunların hayvan beslemede alternatif sürdürebilir protein açısından zengin bir yem hammaddesi olarak kullanmanın teknik olarak mümkün olduğunu gösterilmiştir. Tek hücre proteinleri yüksek protein içeriğine sahip mikroorganizmalardır. Yumurta tavuğu ve broylerler ile yapılan çalışmalarda karma yemlere Spirulina platensis eklenmesi hücresel ve humoral immüniteyi iyileştirdiği, besin maddelerinin sindirilme derecesinin arttırıldığı, patojenik olan bakterilerin yıkımlandığı gözlemlenmiştir. Bitkisel proteinler sürdürülebilirlik açısından hayvan beslemede değerlendirilmesi gereken önemli protein kaynaklarıdır.
Anahtar Kelimeler: Alternatif protein kaynakları; böcek proteinleri; tek hücre proteinleri, bitki proteinleri
Hayvan beslemede protein gereksiniminin yeterli ve dengeli bir şekilde karşılanması yaşamsal faaliyetlerin devamı için gereklidir. Yemin protein bileşenleri hayvancılık faaliyetleri için çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından oldukça önemlidir. Hayvan beslemede protein gereksiniminin yeterli ve dengeli bir şekilde karşılanması yaşamsal faaliyetlerin devamı için oldukça önemlidir. Ayrıca bağışıklığın güçlenmesi ve hastalıklara yakalanma riskinin azaltılması yönünden de önemlidirler. Proteinin yetersiz olduğu durumlarda tüm çiftlik hayvanlarında verimde gerileme görülmektedir. Protein yetersizliği uzun süre devam ettiğinde ise ölümler meydana gelmektedir Günümüzde hayvan beslemede kullanılan geleneksel protein kaynaklarının her geçen gün artan fiyatlarından ötürü yeni protein kaynakları arayışına girilmiştir.Bu kaynaklar böcek proteinleri, tek hücre proteinleri ve çeşitli bitkisel proteinlerdir. Bu alternatif protein kaynakları biyokütlesini hızlı bir şekilde arttırması, protein değerlerinin yüksek olması ve ekonomik olması nedeniyle dikkat çekmektedir. Böcekler atık biyokütleyi yüksek değerli bir gıda ve yem kaynağına dönüştürebilmektedir. Son yıllarda büyük ölçekte böcek üretmenin mümkün olduğu ve bunların hayvan beslemede alternatif sürdürebilir protein açısından zengin bir yem hammaddesi olarak kullanmanın teknik olarak mümkün olduğunu gösterilmiştir. Tek hücre proteinleri yüksek protein içeriğine sahip mikroorganizmalardır. Yumurta tavuğu ve broylerler ile yapılan çalışmalarda karma yemlere Spirulina platensis eklenmesi hücresel ve humoral immüniteyi iyileştirdiği, besin maddelerinin sindirilme derecesinin arttırıldığı, patojenik olan bakterilerin yıkımlandığı gözlemlenmiştir. Bitkisel proteinler sürdürülebilirlik açısından hayvan beslemede değerlendirilmesi gereken önemli protein kaynaklarıdır.
Anahtar Kelimeler: Alternatif protein kaynakları; böcek proteinleri; tek hücre proteinleri, bitki proteinleri
ABSTRACT
Meeting the protein requirement in animal nutrition in an adequate and balanced manner is necessary for the continuation of vital activities. Protein components of feed are very important in terms of environmental and economic sustainability for livestock activities. Meeting the protein requirement in animal nutrition in an adequate and balanced manner is very important for the continuation of vital activities. They are also important in strengthening immunity and reducing the risk of catching diseases. When protein is insufficient, productivity declines in all farm animals. When protein deficiency continues for a long time, deaths occur. Today, due to the ever-increasing prices of traditional protein sources used in animal nutrition, new protein sources have been sought. These sources are insect proteins, single cell proteins and various plant proteins. These alternative protein sources attract attention because they rapidly increase their biomass, have high protein values and are economical. Insects can transform waste biomass into a high-value food and feed source. In recent years, it has been shown that it is possible to produce insects on a large scale and to use them as an alternative sustainable protein-rich feed raw material in animal nutrition. Single cell proteins are microorganisms with high protein content. In studies conducted with laying hens and broilers, it has been observed that adding Spirulina platensis to mixed feeds improves cellular and humoral immunity, increases the degree of digestion of nutrients, and destroys pathogenic bacteria. Vegetable proteins are important protein sources that should be evaluated in animal nutrition in terms of sustainability.
Keywords: Alternative protein sources; insect proteins; single cell proteins, plant proteins
Meeting the protein requirement in animal nutrition in an adequate and balanced manner is necessary for the continuation of vital activities. Protein components of feed are very important in terms of environmental and economic sustainability for livestock activities. Meeting the protein requirement in animal nutrition in an adequate and balanced manner is very important for the continuation of vital activities. They are also important in strengthening immunity and reducing the risk of catching diseases. When protein is insufficient, productivity declines in all farm animals. When protein deficiency continues for a long time, deaths occur. Today, due to the ever-increasing prices of traditional protein sources used in animal nutrition, new protein sources have been sought. These sources are insect proteins, single cell proteins and various plant proteins. These alternative protein sources attract attention because they rapidly increase their biomass, have high protein values and are economical. Insects can transform waste biomass into a high-value food and feed source. In recent years, it has been shown that it is possible to produce insects on a large scale and to use them as an alternative sustainable protein-rich feed raw material in animal nutrition. Single cell proteins are microorganisms with high protein content. In studies conducted with laying hens and broilers, it has been observed that adding Spirulina platensis to mixed feeds improves cellular and humoral immunity, increases the degree of digestion of nutrients, and destroys pathogenic bacteria. Vegetable proteins are important protein sources that should be evaluated in animal nutrition in terms of sustainability.
Keywords: Alternative protein sources; insect proteins; single cell proteins, plant proteins
REFERANSLAR:
- İpçak HH, Özüretmen S, Alçiçek A, Özelçam H. Alternatif protein kaynaklarının hayvan beslemede kullanım olanakları [Possible usage of alternative protein sources in animal nutrition]. Hayvansal Üretim. 2018;59(1):51-8. [Crossref]
- Bratosin BC, Darjan S, Vodnar DC. Single cell protein: a potential substitute in human and animal nutrition. Sustainability. 2021;13(16):9284. [Crossref]
- Parolini M, Ganzaroli A, Bacenetti J. Earthworm as an alternative protein source in poultry and fish farming: current applications and future perspectives. Sci Total Environ. 2020;734:139460. [Crossref] [PubMed]
- Odabaşı F, Yeşilbağ D. Broyler beslemede protein ihtiyacının karşılanmasında yeni bir yaklaşım: böcekler [A new approach to protein requirements in broiler feeding: insects]. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences. 2021;6(2):180-7. [Crossref]
- Khan S, Naz S, Sultan A, Alhidary IA, Abdelrahman MM, Khan RU, et al. Worm meal: a potential source of alternative protein in poultry fe1ed. World's Poultry Science Journal. 2016;72(1):93-102. [Crossref]
- Canhilal R, Yüksel E, Ülger İ. Böceklerin hayvan yemi olarak kullanım olanakları [The utilization possibilities of insects as animal feed]. Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi. 2020;3(1):42-7. [Link]
- Sevilmiş U, Seydoşoglu S, Ayaşan T, Bilgili E, Sevilmiş D. Siyah asker sineğinin (Hermetia illucens L.) yem kaynağı olarak değerlendirilmesi [Evaluation of black soldier fly (Hermetia illucens L.) as a feed source]. Journal of the Institute of Science and Technology. 2019;9(4):2379-89. [Crossref]
- Erdoğan B, Görür A, Peksever D, Sümer O, El SN. Sürdürülebilir protein kaynağı olarak yenilebilir böceklerin besleyici özellikleri ve tüketici kabulü [Nutritional value and consumer acceptance edible insects as a sustainable source of protein]. Gıda. 2021;46(5):1105-16. [Crossref]
- Çalışlar S. Un kurdu böceğinin besin içeriği ve kanatlı hayvan beslemede kullanım imkânları [Nutrient content of mealworms (Tenebrio molitor L.) and the utilization possibilities in poultry nutrition]. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2017;6:226-32. [Crossref]
- Feedipedia [Internet]. [Cited: Februrary 15, 2022]. Available from: [Link]
- Makkar HP, Tran G, Heuzé V, Ankers P. State-of-the-art on use of insects as animal feed. Animal Feed Science and Technology. 2014;197:1-33. [Crossref]
- Khatun R, Azmal SA, Sarker MSK, Rashid MA, Hussain A, Miah MY. Effect of silkworm pupae on the growth and egg production performance of Rhode Island Red (RIR) pure line. International Journal of Poultry Science. 2005;4(9):718-20. [Crossref]
- Prayogi HS. The effect of earthworm meal supplementation in the diet on quail's growth performance in attempt to replace the usage of fish meal. International Journal of Poultry Science. 2011;10(10):804-6. [Crossref]
- Son JH, Jo IH. Effects of earthworm meal supplementation on the performance of broiler chickens. Korean Journal of Organic Agriculture. 2003;11(2):79-90. [Link]
- Hussein M, Pillai VV, Goddard JM, Park HG, Kothapalli KS, Ross DA, et al. Sustainable production of housefly (Musca domestica) larvae as a protein-rich feed ingredient by utilizing cattle manure. PLoS One. 2017;12(2):e0171708. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Brah N, Salissou I, Houndonougbo FM. Effect of grasshopper meal on laying hens' performance and egg quality characteristics. Indian J. Anim. Sci. 2017;87(8):1005-10. [Link]
- Das M, Mandal SK. Oxya hyla hyla (Orthoptera: Acrididae) as an alternative protein source for Japanese quail. International Scholarly Research Notices. 2014:1-15. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Diarra SS. Utilisation of snail meal as a protein supplement in poultry diets. World's Poultry Science Journal. 2015;71(3):547-54. [Crossref]
- Diarra SS, Kant R, Tanhimana J, Lela P. Utilisation of Giant African snail (Achatina fulica) meal as protein source by laying hens. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics. 2015;116(1):85-90. [Link]
- Demirel R, Demirel DŞ. Tek hücre proteinlerinin insan ve hayvan beslemede kullanımı [Single cell proteins for human and animal nutrition]. Journal of the Institute of Science and Technology. 2018;8(3):327-36. [Crossref]
- Djuragic O, Rakita S, Dragojlovic D. The possibilities of alternative protein use in animal nutrition. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 2021;854(1):1-6. [Crossref]
- Venkataraman LV, Somasekaran T, Becker EW. Replacement value of blue-green alga (Spirulina platensis) for fishmeal and a vitamin-mineral premix for broiler chicks. Br Poult Sci. 1994;35(3):373-81. [Crossref] [PubMed]
- Baldensperger J, Le Mer J, Hannibal L, Quinto PJ. Solid state fermentation of banana wastes. Biotechnology Letters. 1985;7(10):743-8. [Crossref]
- Nasir NANM, Kamaruddin A, Zakarya IA, Islam AKMA. Sustainable alternative animal feeds: recent advances and future perspective of using azolla as animal feed in livestock, poultry and fish nutrition. Sustainable Chemistry and Pharmacy. 2022;25:100581. [Crossref]
- Buckingham KW, Ela SW, Morris JG, Goldman CR. Nutritive value of the nitrogen-fixing aquatic fern Azolla filiculoides. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 1978;26(5):1230-4. [Crossref]
- Vahedi V, Hedayat-Evrigh N, Holman BW, Ponnampalam EN. Supplementation of macro algae (Azolla pinnata) in a finishing ration alters feed efficiency, blood parameters, carcass traits and meat sensory properties in lambs. Small Ruminant Research. 2021;203:106498. [Crossref]
- Kabir J, Islam MA, Ahammad MU, Howlider MAR. Use of duckweed (Lemna minor) in the diet of broiler. Indian Journal of Animal Research. 2005;39(1):31-5. [Link]
- Leng RA, Stambolie JH, Bell R. Duckweed-a potential high-protein feed resource for domestic animals and fish. Livestock Research for Rural Development. 1995;7(1):36. [Link]
- Iram S, Abrar S, Ahmad I, Khanam T, Azim A, Nadeem MA. Use of Duckweed growing on sewage water as poultry feed. International Journal of Scientific and Research Publications. 2015;5(1):1-8. [Link]
- Madsen JD, Wersal RM. Growth regulation of Salvinia molesta by pH and available water column nutrients. Journal of Freshwater Ecology, 2008;23(2):305-13. [Crossref]
- Koutika LS, Rainey HJ. A review of the invasive, biological and beneficial characteristics of aquatic species Eichhornia Crassipes and Salvinia molesta. Applied Ecology and Environmental Research. 2015;13(1):2636-75. [Crossref]
- McFarland DG, Nelson LS, Grodowitz MJ, Smart RM, Owens CS. Salvinia molesta DS Mitchell (Giant Salvinia) in the United States: a review of species ecology and approaches to management. 2004:1-26. [Link]
- Hossain ME, Sikder H, Kabir MH, Sarma SM. Nutritive value of water hyacinth (Eichhornia crassipes). Online J. Anim. Feed Res. 2015;5(2):40-4. [Link]
- Villamagna AM, Murphy BR. Ecological and socio‐economic impacts of invasive water hyacinth (Eichhornia crassipes): a review. Freshwater Biology. 2010;55(2):282-98. [Crossref]
- Gülgün B, Keskin N, Aktaş E, Köse H. Su sümbülü bitkisi (Eichornia crassipes) ve atıksu arıtımında kullanımı [Water hyacinth plant (Eichornia crassipes) and its use in wastewater treatment]. Ziraat Mühendisliği. 2010;(354):48-53. [Link]
- Yousif RA, Abdullah OJ, Ahmed AM, Adam MI, Ahmed FAM, Idam OA. Effect of replacing fishmeal with water spinach (Ipomoea aquatica) on growth, feed conversion and carcass composition for Nile Tilapia fry (Oreochromis niloticus). J Aquat Sci Mar Biol. 2019;2(4):13-20. [Crossref]
- Edie HH, Ho BW. Ipomoea aquatica as a vegetable crop in Hong Kong. Economic Botany. 1969;23(1):32-6. [Crossref]
- Fu H, Xie B, Ma S, Zhu Z, Fan G, Pan S. Evaluation of antioxidant activities of principal carotenoids available in water spinach (Ipomoea aquatica). Journal of Food Composition and Analysis. 2011;24(2):288-97. [Crossref]
- Samkol P. Water spinach (Ipomoea aquatica) as a feed resource for growing rabbits. Revista Computadorizada de Producción Porcina Volumen. 2009;16(2):91-9. [Link]
.: İşlem Listesi