.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Gebelerin Sezgisel Yeme Davranışları ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki: Tanımlayıcı Araştırma
The Relationship Between the Intuitive Eating Behaviors of Pregnancy and Their Personal Characteristics: Descriptive Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(3):710-21
doi: 10.5336/nurses.2024-101282
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu araştırmanın amacı, gebelerin sezgisel yeme davranışları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma tanımlayıcı olarak yapılmış olup, örneklemi 262 gebeden oluşmuştur. Verilerin toplanmasında ''kişisel bilgi formu'', ''Sezgisel Yeme Ölçeği (SYÖ-2)'' ve ''Beş Faktör Kişilik Özellikleri (BFKÖ) ölçeği'' kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 22 istatistiksel paket programı ile yapılmıştır. Bulgular: Gebelerin SYÖ-2 toplam puan ortalaması 3,44±0,47, SYÖ-2 alt boyut ölçek puan ortalamaları; koşulsuz yeme izni 3,35±0,52, duygusal nedenler yerine fiziksel nedenlere bağlı yeme 3,36±0,64, Açlık ve toklu sinyallerine güvenme 3,54±0,67, besin seçim uyumu 3,66±0,96 olarak belirlenmiştir. BFKÖ ölçeği alt boyut ölçek puan ortalamaları; açıklık 3,27±0,60, sorumluluk 3,70±0,64, duygusal dengesizlik 3,17±0,67, dışa dönüklük 3,21±0,71, uyumluluk 3,56±0,58 olarak bulunmuştur. SYÖ-2 toplam puan ortalaması ile sorumluluk (r=0,243), dışa dönüklük (r=0,151), uyumluluk (r=0,136) alt boyut puan ortalamaları arasında pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Gebelerin yüksek düzey sezgisel yeme davranışına sahip olduğu ve sorumluluk, dışa dönüklük, uyumluluk kişilik özelliğine sahip gebelerin sezgisel yeme davranışlarının daha fazla olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda; gebelik sürecinin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için hemşireler tarafından gebelere verilen beslenme eğitiminde kişilik özelliklerinin dikkate alınması, sezgisel yeme davranışı ile ilgili farkındalık sağlanması ve buna yönelik planlama yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sezgisel yeme; kişilik; gebelik
Amaç: Bu araştırmanın amacı, gebelerin sezgisel yeme davranışları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma tanımlayıcı olarak yapılmış olup, örneklemi 262 gebeden oluşmuştur. Verilerin toplanmasında ''kişisel bilgi formu'', ''Sezgisel Yeme Ölçeği (SYÖ-2)'' ve ''Beş Faktör Kişilik Özellikleri (BFKÖ) ölçeği'' kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 22 istatistiksel paket programı ile yapılmıştır. Bulgular: Gebelerin SYÖ-2 toplam puan ortalaması 3,44±0,47, SYÖ-2 alt boyut ölçek puan ortalamaları; koşulsuz yeme izni 3,35±0,52, duygusal nedenler yerine fiziksel nedenlere bağlı yeme 3,36±0,64, Açlık ve toklu sinyallerine güvenme 3,54±0,67, besin seçim uyumu 3,66±0,96 olarak belirlenmiştir. BFKÖ ölçeği alt boyut ölçek puan ortalamaları; açıklık 3,27±0,60, sorumluluk 3,70±0,64, duygusal dengesizlik 3,17±0,67, dışa dönüklük 3,21±0,71, uyumluluk 3,56±0,58 olarak bulunmuştur. SYÖ-2 toplam puan ortalaması ile sorumluluk (r=0,243), dışa dönüklük (r=0,151), uyumluluk (r=0,136) alt boyut puan ortalamaları arasında pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Gebelerin yüksek düzey sezgisel yeme davranışına sahip olduğu ve sorumluluk, dışa dönüklük, uyumluluk kişilik özelliğine sahip gebelerin sezgisel yeme davranışlarının daha fazla olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda; gebelik sürecinin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için hemşireler tarafından gebelere verilen beslenme eğitiminde kişilik özelliklerinin dikkate alınması, sezgisel yeme davranışı ile ilgili farkındalık sağlanması ve buna yönelik planlama yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sezgisel yeme; kişilik; gebelik
ABSTRACT
Objective: The aim of this research is to determine the relationship between intuitive eating behaviors and personality traits of pregnant women. Material and Methods: The research was determined as descriptive and consisted of 262 pregnant women. ''Personal information form'', ''Intuitive Eating Scale-2 (IES-2)'' and ''Five Factor Personality Traits Scale (FFPS)'' were used to collect data. Data analysis was done with SPSS 22 statistical package program. Results: Pregnant women's IES-2 total score average is 3.44±0.47, IES-2 subdimension scale score averages; unconditional eating permission was determined as 3.35±0.52, eating due to physical reasons instead of emotional reasons was determined as 3.36±0.64, reliance on hunger and fullness signals was determined as 3.54±0.67, food selection compliance was determined as 3.66±0.96. FFPS sub-dimension scale score averages; openness was found to be 3.27±0.60, conscientiousness 3.70±0.64, emotional instability 3.17±0.67, extraversion 3.21±0.71, adaptability 3.56±0.58. It was found that there was a positive, weakly, significant relationship between the IES-2 total score average and the subscale average scores of conscientiousness (r=0.243), extraversion (r=0.151), adaptability (r=0.136) (p<0.05). Conclusion: It has been determined that pregnant women have a high level of intuitive eating behavior and that pregnant women with personality traits of responsibility, extroversion and agreeableness have more intuitive eating behavior. In this direction; in order to continue the pregnancy process in a healthy way, it is recommended that personality traits be taken into account in the nutrition education given to pregnant women by nurses, awareness of intuitive eating behavior is raised and planning is made accordingly.
Keywords: Intuitive eating; personality; pregnancy
Objective: The aim of this research is to determine the relationship between intuitive eating behaviors and personality traits of pregnant women. Material and Methods: The research was determined as descriptive and consisted of 262 pregnant women. ''Personal information form'', ''Intuitive Eating Scale-2 (IES-2)'' and ''Five Factor Personality Traits Scale (FFPS)'' were used to collect data. Data analysis was done with SPSS 22 statistical package program. Results: Pregnant women's IES-2 total score average is 3.44±0.47, IES-2 subdimension scale score averages; unconditional eating permission was determined as 3.35±0.52, eating due to physical reasons instead of emotional reasons was determined as 3.36±0.64, reliance on hunger and fullness signals was determined as 3.54±0.67, food selection compliance was determined as 3.66±0.96. FFPS sub-dimension scale score averages; openness was found to be 3.27±0.60, conscientiousness 3.70±0.64, emotional instability 3.17±0.67, extraversion 3.21±0.71, adaptability 3.56±0.58. It was found that there was a positive, weakly, significant relationship between the IES-2 total score average and the subscale average scores of conscientiousness (r=0.243), extraversion (r=0.151), adaptability (r=0.136) (p<0.05). Conclusion: It has been determined that pregnant women have a high level of intuitive eating behavior and that pregnant women with personality traits of responsibility, extroversion and agreeableness have more intuitive eating behavior. In this direction; in order to continue the pregnancy process in a healthy way, it is recommended that personality traits be taken into account in the nutrition education given to pregnant women by nurses, awareness of intuitive eating behavior is raised and planning is made accordingly.
Keywords: Intuitive eating; personality; pregnancy
REFERANSLAR:
- Hacer Çelik M, Güneş Bayır A. Sezgisel yemenin fizyolojik ve psikolojik etkileri [Physiological and psychological effects on intuitive eating]. Euroasia Journal of Social Sciences and Humanities. 2023;10(32):75-84. [Link]
- Tribole E, Resch E. Intuitive Eating: A Revolutionary Program That Works. 3rd ed. New York: St. Martin's Press; 2012.
- Robinson E, Marty L, Higgs S, Jones A. Interoception, eating behaviour and body weight. Physiol Behav. 2021;237:113434. [Crossref] [PubMed]
- Van Dyke N, Murphy M, Drinkwater EJ. What do people think of intuitive eating? A qualitative exploration with rural Australians. PLoS One. 2023;18(8):e0278979. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Önalan AS, Serçeoğlu N, Zuhal O. Sezgisel yeme davranışının demografik özelliklere göre incelenmesi [Investigation of intuitive eating behavior according to demographic characteristics]. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2023;11(1):241-60. [Link]
- Campos MB, Menezes IHCF, Peixoto MDRG, Schincaglia RM. Intuitive eating in general aspects of eating behaviors in individuals with obesity: Randomized clinical trial. Clin Nutr ESPEN. 2022;50:24-32. [Crossref] [PubMed]
- Çiçek İ, Aslan AE. Kişilik ve beş faktör kişilik özellikleri: Kuramsal bir çerçeve [Personality and five factor personality traits: a theoretical framework]. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. 2020;10(1):137-47. [Link]
- Smith MM, Sherry SB, Vidovic V, Saklofske DH, Stoeber J, Benoit A. Perfectionism and the five-factor model of personality: a meta-analytic review. Pers Soc Psychol Rev. 2019;23(4):367-90. [Crossref] [PubMed]
- Singh A. Psychological factors affecting personality development. International Journal of Physical Education, Sports and Health. 2015;1(3):78-80. [Link]
- Mungure DM. Major personality traits that relates to the life outcomes of an individual in the big five theory of personality: A review of literature. Ensemble. 2021;3(1):62-8. [Crossref]
- Batum D. Evlilikte kişilerarası bilinçli farkındalığın yordayıcıları olarak kişilik özellikleri ve öz anlayışın incelenmesi [Doktora tezi]. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi; 2020. [Erişim tarihi: 25 Kasım 2023]. Erişim linki: [Link]
- Gönenç İM, Aker MN, Güven H, Moraloğlu Tekin Ö. The effect of the personality traits of pregnant women on the fear of childbirth. Perspect Psychiatr Care. 2020;56(2):347-54. [Crossref] [PubMed]
- Bleidorn W, Hopwood CJ, Back MD, Denissen JJ, Hennecke M, Hill PL, et al. Personality trait stability and change. Personality Science. 2021;2(1):1-20. [Crossref]
- Stephan Y, Sutin AR, Canada B, Deshayes M, Kekäläinen T, Terracciano A. Five-factor model personality traits and grip strength: Meta-analysis of seven studies. J Psychosom Res. 2022;160:110961. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ayyıldız F, Akbulut G, Karaçil Ermumcu MŞ, Acar Tek N. Emotional and intuitive eating: an emerging approach to eating behaviours related to obesity. J Nutr Sci. 2023;12:e19. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Keller C, Siegrist M. Does personality influence eating styles and food choices? Direct and indirect effects. Appetite. 2015;84:128-38. [Crossref] [PubMed]
- Aoyama T, Li D, Bay JL. Weight gain and nutrition during pregnancy: an analysis of clinical practice guidelines in the Asia-Pacific region. Nutrients. 2022;14(6):1288. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bas M, Karaca KE, Saglam D, Arıtıcı G, Cengiz E, Köksal S, et al. Turkish version of the Intuitive Eating Scale-2: Validity and reliability among university students. Appetite. 2017;114:391-7. [Crossref] [PubMed]
- Erdenk N. Hemşirelerin kişilik özelliklerine göre çatışma yönetim yaklaşımlarının belirlenmesi [Yüksek LisansTezi]. Erzurum: Atatürk Universitesi; 2016. [Erişim tarihi: 10 Ekim 2022]. Erişim linki: [Link]
- Nogué M, Nogué E, Molinari N, Macioce V, Avignon A, Sultan A. Intuitive eating is associated with weight loss after bariatric surgery in women. Am J Clin Nutr. 2019;110(1):10-15. [Crossref] [PubMed]
- Yamamiya Y, Shimai S, Homan KJ. Exploring the gratitude model of body appreciation and intuitive eating among Japanese women. Body Image. 2021;36:230-7. [Crossref] [PubMed]
- Craven MP, Fekete EM. Weight-related shame and guilt, intuitive eating, and binge eating in female college students. Eat Behav. 2019;33:44-8. [Crossref] [PubMed]
- Carbonneau N, Carbonneau E, Cantin M, Gagnon-Girouard MP. Examining women's perceptions of their mother's and romantic partner's interpersonal styles for a better understanding of their eating regulation and intuitive eating. Appetite. 2015;92:156-66. [Crossref] [PubMed]
- Loor JM, Mullins CR, Pacheco C, VanderJagt H, Smith JE. A qualitative exploration of perceived barriers and facilitators to following an intuitive eating style. Eat Behav. 2023;49:101744. [Crossref] [PubMed]
- Carrard I, Rothen S, Rodgers RF. Body image concerns and intuitive eating in older women. Appetite. 2021;164:105275. [Crossref] [PubMed]
- Vintilă M, Todd J, Goian C, Tudorel O, Barbat CA, Swami V. The Romanian version of the Intuitive Eating Scale-2: Assessment of its psychometric properties and gender invariance in Romanian adults. Body Image. 2020;35:225-36. [Crossref] [PubMed]
- Özmen D. Developing a scale to examine attitudes toward early diagnosis of cervical cancer by using Health Belief Model as a theoretical framework [Doktora tezi]. İzmir: Ege Universitesi; 2004. [Erişim tarihi: 25 Kasım 2023]. Erişim linki: [Link]
- Özdemir A. Şiddete maruz kalma durumunun beş faktör kişilik özelliği ve duygusal zeka boyutu ile 112 çalışanları üzerinde değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Konya: Selçuk Üniversitesi; 2019. [Erişim tarihi: 25 Kasım 2023]. Erişim linki: [Link]
- Baştarcan Ç. Kişilik özelliklerinin gebelikte anksiyete ve depresyon düzeyine etkisi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi; 2020. [Erişim tarihi: 25 Kasım 2023]. Erişim linki: [Link]
- Gerlach G, Herpertz S, Loeber S. Personality traits and obesity: a systematic review. Obes Rev. 2015;16(1):32-63. [Crossref] [PubMed]
- Kurnaz D, Karaçam Z. Maternal obezitenin anne-bebek sağlığına etkileri: sistematik derleme ve meta-analiz [Effects of maternal obesity on maternal-infant health: systematic review and meta-analysis]. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;7(2):305-30. [Crossref]
.: İşlem Listesi