.: DERLEME
Farklı Kültürel Uygulamaların Sağlığa Etkisi
The Effect of Different Culturel Practices on Health
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2021;13(2):418-23
doi: 10.5336/nurses.2020-77145
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Farklı kültürlere sahip bireylere bakım verme ihtiyacından ortaya çıkan 'transkültürel hemşirelik' kavramı, Leininger tarafından 1959 yılında tanımlanmıştır. Leininger'e göre kültürel değerler, inançlar, yaşam tarzı, din gibi pek çok etmen sağlık, hastalık ve ölüm uygulamalarını etkilemektedir. Transkültürel hemşirelik modelinin amacı; birey, aile veya topluma kültüre duyarlı ve etkili hemşirelik bakımı sunmaktır. Halk sağlığının temel ilkelerine göre hemşire, sağlık hizmetlerinin planlanmasında ve uygulanmasında birey veya toplumun görüşlerini almalı, fiziksel, sosyal ve kültürel çevre ile bütünlük sağlayacak şekilde girişimlerde bulunmalıdır. Kültür, sağlık ve halk sağlığı için oldukça önemli bir kavramdır. Bireyi veya toplumu sahip olduğu kültürel değerlerden ayrı tutarak değerlendirmek mümkün değildir. Hemşire; birey, aile ve toplumun sağlık ve hastalık ile ilgili davranışlarının, inançlarının ve sağlık hizmetlerinin kullanımının arkasında hangi kültürel etmenlerin yer aldığını bilmeli, uygulama ve girişimlerinde kültürel özellikleri dikkate almalıdır. Bu derlemede, transkültürel hemşirelik yaklaşımının hemşirelik bakımına etkisine değinilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Transkültürel hemşirelik; hemşirelik bakımı; kültür; sağlık
Farklı kültürlere sahip bireylere bakım verme ihtiyacından ortaya çıkan 'transkültürel hemşirelik' kavramı, Leininger tarafından 1959 yılında tanımlanmıştır. Leininger'e göre kültürel değerler, inançlar, yaşam tarzı, din gibi pek çok etmen sağlık, hastalık ve ölüm uygulamalarını etkilemektedir. Transkültürel hemşirelik modelinin amacı; birey, aile veya topluma kültüre duyarlı ve etkili hemşirelik bakımı sunmaktır. Halk sağlığının temel ilkelerine göre hemşire, sağlık hizmetlerinin planlanmasında ve uygulanmasında birey veya toplumun görüşlerini almalı, fiziksel, sosyal ve kültürel çevre ile bütünlük sağlayacak şekilde girişimlerde bulunmalıdır. Kültür, sağlık ve halk sağlığı için oldukça önemli bir kavramdır. Bireyi veya toplumu sahip olduğu kültürel değerlerden ayrı tutarak değerlendirmek mümkün değildir. Hemşire; birey, aile ve toplumun sağlık ve hastalık ile ilgili davranışlarının, inançlarının ve sağlık hizmetlerinin kullanımının arkasında hangi kültürel etmenlerin yer aldığını bilmeli, uygulama ve girişimlerinde kültürel özellikleri dikkate almalıdır. Bu derlemede, transkültürel hemşirelik yaklaşımının hemşirelik bakımına etkisine değinilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Transkültürel hemşirelik; hemşirelik bakımı; kültür; sağlık
ABSTRACT
The 'transcultural nursing' concept, which arose from the need to provide care for individuals of different cultures, was first described by Leininger in 1959. According to Leininger, numerous factors, such as cultural values, beliefs, lifestyle, and religion affect the practices of health, disease and death. The transcultural nursing model aims to provide culture-sensitive and effective nursing care to the individuals, families or community. According to the basic principles of public health, nurses should learn the opinions of the individuals or society in the planning and implementation of health services, and should carry out interventions that conform to the physical, social and cultural environment. Culture is a quite important concept for health care and public health. It is not possible to consider the individuals or society separate from their cultural values. Nurses should be aware of the cultural factors behind the health care and disease-related behaviors, beliefs and the healthcare service uses of the individuals, families and community, and should take into account the cultural characteristics in their practices and interventions. In this review, the effect of the transcultural nursing approach on nursing care was discussed.
Keywords: Transcultural nursing; nursing care; culture; health
The 'transcultural nursing' concept, which arose from the need to provide care for individuals of different cultures, was first described by Leininger in 1959. According to Leininger, numerous factors, such as cultural values, beliefs, lifestyle, and religion affect the practices of health, disease and death. The transcultural nursing model aims to provide culture-sensitive and effective nursing care to the individuals, families or community. According to the basic principles of public health, nurses should learn the opinions of the individuals or society in the planning and implementation of health services, and should carry out interventions that conform to the physical, social and cultural environment. Culture is a quite important concept for health care and public health. It is not possible to consider the individuals or society separate from their cultural values. Nurses should be aware of the cultural factors behind the health care and disease-related behaviors, beliefs and the healthcare service uses of the individuals, families and community, and should take into account the cultural characteristics in their practices and interventions. In this review, the effect of the transcultural nursing approach on nursing care was discussed.
Keywords: Transcultural nursing; nursing care; culture; health
REFERANSLAR:
- Öztürk E, Öztaş D. [Transcultural nursing]. Batman University Journal of Life Sciences. 2012;1(1):293-300. [Link]
- Tortumoğlu G, Okanlı A, Özer N. Hemşirelik bakımında kültürel yaklaşım ve önemi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2004;1(1):1-12. [Link]
- Leininger M. Transcultural nursing research to transform nursing education and practice: 40 years. Image J Nurs Sch. 1997;29(4):341-7. [Crossref] [PubMed]
- Meydanlıoğlu A. [Planning of culturally sensitive nursing ınterventions of a family using culturagram: case report]. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing. 2019;6(2):132-40. [Crossref]
- Çakır Koçak Y, Sevil Ü. [Transcultural approach to the patients in gynecology clinics]. Turkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics. 2015;1(3):52-61. [Link]
- Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi 14.06.2020. [Link]
- Yılmaz M. Diyaliz Tedavisi Alan Hasta ve Ailesinin Bakımında Transkültürel Hemşirelik Yaklaşımı. Journal of Nephrology Nursing. 2015;10(1):32-9. [Link]
- Easterby LM, Siebert B, Woodfield CJ, Holloway K, Gilbert P, Zoucha R, et al. A transcultural immersion experience: implications for nursing education. ABNF J. 2012;23(4):81-4. [PubMed]
- Karakuş Z, Babadağ B, Abay H, Akyar İ, Şenol Çelik S. Nurses' views related to transcultural nursing in Turkey. International Journal of Caring Sciences. 2013;6(2):201-7. [Link]
- Maier-Lorentz MM. Transcultural nursing: its importance in nursing practice. J Cult Divers. 2008;15(1):37-43. [PubMed]
- Berber MA, Oskay Ü. [Perinatology specific transcultural nursing models]. Necmettin Erbakan University Faculty of Health Sciences Journal. 2019;2(2):45-50. [Link]
- Hotun Şahin N, Onat Bayram G, Avcı D. [Culturally sensitive care: transcultural nursing]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2009;6(1):2-7. [Link]
- Narayanasamy A, White E. A review of transcultural nursing. Nurse Educ Today. 2005;25(2):102-11. [Crossref] [PubMed]
- Çağlar S, Bilgili N. Transcultural nursing care in Turkey. Florence Nightingale Journal of Nursing. 2020;28(1):110-23. [Crossref]
- Miller JE, Leininger M, Leuning C, Pacquiao D, Andrews M, Ludwid-Beymer P, et al; Transcultural Nursing Society. Transcultural nursing society position statement on human rights. J Transcult Nurs. 2008;19(1):5-7. [Crossref] [PubMed]
- Tortumluoğlu G. [Transcultural nursings and the samples of cultural care models]. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;8(2):47-57. [Link]
- Ayaz S, Bilgili N, Akin B. The transcultural nursing concept: a study of nursing students in Turkey. Int Nurs Rev. 2010;57(4):449-53. [Crossref] [PubMed]
- Yalçıner N, Çam MO. [The opinions about transcultural care of nurses work,ng im psychiatry]. Journal of Ege University Nursing Faculty. 2015;31(3):20-36. [Link]
- Prosen M. Introducing transcultural nursing education: Implementation of transcultural nursing in the postgraduate nursing curriculum. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2015;174:149-55. [Crossref]
- Gustafson DL. Transcultural nursing theory from a critical cultural perspective. ANS Adv Nurs Sci. 2005;28(1):2-16. [Crossref] [PubMed]
- Leininger M. Culture care theory: a major contribution to advance transcultural nursing knowledge and practices. J Transcult Nurs. 2002;13(3):189-92; discussion 200-1. [Crossref] [PubMed]
- Douglas MK, Pierce JU, Rosenkoetter M, Callister LC, Hattar-Pollara M, Lauderdale J, et al. Standards of practice for culturally competent nursing care: a request for comments. J Transcult Nurs. 2009;20(3):257-69. [Crossref] [PubMed]
- Tanrıverdi G, Madeline M. Leininger: Kültürel bakımda farklılıklar ve benzerlikler teorisi. Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. 1.Baskı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2017. p.490-503.
- Jenko M, Moffitt SR. Transcultural nursing principles: an application to hospice care. Journal of Hospice & Palliative Nursing. 2006;8(3):172-80. [Crossref]
- Terkeş N, Bektaş H. [The culture in the nursing education and in the nursing practise]. Journal of Ege University Nursing Faculty. 2013;29(1):60-7. [Link]
- Hughes KH, Hood LJ. Teaching methods and an outcome tool for measuring cultural sensitivity in undergraduate nursing students. J Transcult Nurs. 2007;18(1):57-62. [Crossref] [PubMed]
- Başlı M, Bekar M, Civelek İ. [Understanding the models used in transcultural nursing and the process of vulturel competence model]. Necmettin Erbakan University Faculty of Health Sciences Journal. 2018;1(1):18-24. [Link]
- Pehlivan S, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç. [Cancer, culture and nursing]. ACU Sağlık Bil Derg. 2013;4(4):168-74. [Link]
- Bilgen Sivri B, Karataş N. [Cultural aspect of the society: traditional practices of mother and baby care during post-partum period and the relevant examples from the world]. The Journal of Current Pediatrics. 2015;13(3):183-93. [Crossref]
- Bozkuş Eğri G, Konak A. [Traditional related to postpartum periyod and samples for practices from Turkey and the world]. Zeitschrift für die Welt der Türken. 2011; 3(1):143-55. [Link]
- Costa-Neto EM, Dunkel FV. Insects as food: history, culture, and modern ose around the world. In: Aaron TD, Juan AMR, Rojas MG, eds. Insects as Sustainable Food Ingredients. 1st ed. United State: Academic Press; 2016. p.29-60. [Crossref]
- Ceylan Tekin Y, Öcalan D. [The cultural awareness of the nursing students and their ideas about transcultural nursing]. GUSBD. 2016;5(4):45-53. [Link]
- Bolsoy N, Sevil Ü. [Interaction of health-disease and culture]. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006;9(3):78-87. [Link]
.: İşlem Listesi