.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Evaluation of Disaster Preparedness Perceptions of Emergency Health Personnel: Descriptive Research
Acil Sağlık Personellerinin Afete Hazırlık Algılarının Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Araştırma
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2024;9(3):409-17
doi: 10.5336/healthsci.2024-102309
Makale Dili: EN
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ABSTRACT
Objective: The study was conducted to determine the disaster preparedness perceptions of emergency health personnels. The population of the descriptive study consists of 150 emergency health workers working as doctors, nurses, emergency medical technicians and emergency technicians in hospitals in Sivas province. Material and Methods: It was aimed to reach the entire population, and when the margin of error was calculated as 0.5% with a 95% confidence interval, 107 personnel were reached, while the required minimum sample size was 99. ''Individual Characteristics Form'' and ''Perception of Disaster Preparedness Scale'' prepared in line with the literature were used as data collection tools. The data were evaluated using SPSS (IBM Corp.: Armonk, NY) program. Results: The mean age of the health care personnels who participated in the study was 28.91±5.66, and it was determined that the majority of the participants were female (67.3%), had a bachelor's degree (47.7%), had 1-5 years of work (57.9%) and worked as nurses (64.5%). According to the answers given for disaster preparedness, it is seen that 81.3% of them are partially prepared and 57.9% of them think that they are not prepared at all for disasters as a country. Conclusion: The disaster preparedness scale score is 79.90±15.71 and it is seen that although their disaster preparedness is at a good level, it is not possible to talk about a complete preparedness. When it is considered that healthcare workers with high disaster awareness and readiness can intervene in disaster victims on-site and quickly in health intervention, it is essential to define the perceptions of disaster preparedness in all healthcare workers.
Keywords: Disasters; disaster preparedness; emergency medical service; health personnel
Objective: The study was conducted to determine the disaster preparedness perceptions of emergency health personnels. The population of the descriptive study consists of 150 emergency health workers working as doctors, nurses, emergency medical technicians and emergency technicians in hospitals in Sivas province. Material and Methods: It was aimed to reach the entire population, and when the margin of error was calculated as 0.5% with a 95% confidence interval, 107 personnel were reached, while the required minimum sample size was 99. ''Individual Characteristics Form'' and ''Perception of Disaster Preparedness Scale'' prepared in line with the literature were used as data collection tools. The data were evaluated using SPSS (IBM Corp.: Armonk, NY) program. Results: The mean age of the health care personnels who participated in the study was 28.91±5.66, and it was determined that the majority of the participants were female (67.3%), had a bachelor's degree (47.7%), had 1-5 years of work (57.9%) and worked as nurses (64.5%). According to the answers given for disaster preparedness, it is seen that 81.3% of them are partially prepared and 57.9% of them think that they are not prepared at all for disasters as a country. Conclusion: The disaster preparedness scale score is 79.90±15.71 and it is seen that although their disaster preparedness is at a good level, it is not possible to talk about a complete preparedness. When it is considered that healthcare workers with high disaster awareness and readiness can intervene in disaster victims on-site and quickly in health intervention, it is essential to define the perceptions of disaster preparedness in all healthcare workers.
Keywords: Disasters; disaster preparedness; emergency medical service; health personnel
ÖZET
Amaç: Çalışma, acil sağlık personellerinin afete hazırlık algılarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Tanımlayıcı tipte yürütülen araştırmanın evrenini Sivas ilinde bulunan hastanelerde doktor, hemşire, acil tıp teknisyeni ve acil teknikeri olarak görev yapan 150 acil sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Gereç ve Yöntemler: Evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiş, %95 güven aralığında, hata payı %0,5 olarak hesaplandığında minimum ulaşılması gereken örneklem büyüklüğü 99 iken 107 personele ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak, literatür doğrultusunda hazırlanan ''Bireysel Özellikler Formu'' ve ''Afete Hazırlık Algısı Ölçeği'' kullanılmıştır. Veriler SPSS 21.0 (IBM Corp.: Armonk, NY) paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının yaş ortalamaları 28,91±5,66 olarak belirlenirken, katılımcıların çoğunluğunun kadın (%67,3), lisans mezunu (%47,7), 1-5 yıl arası çalışma yılında (%57,9) ve hemşire olarak görev yaptıkları (%64,5) belirlenmiştir. Afetlere hazır oluşluklarına verilen cevaplara göre ise %81,3'ünün kısmen hazır olduğu ve afetlere ülke olarak hazır oluşluğa bakıldığında, ülkenin afetlere %57,9 oranında hiç hazır olmadığı görüşünde oldukları görülmektedir. Sonuç: Afete hazırlık algılarının, ölçek ile değerlendirildiği çalışmamızda, sağlık çalışanlarının ölçek puanının 79,90±15,71 olduğu ve afete hazırlıklarının iyi düzeyde olmasına rağmen, tam bir hazır oluşluktan söz edilemeyeceği görülmektedir. Acil serviste görev yapan sağlık personelinin afet ve acil durumlara hazırlıklı olmalarında hastane afet planının tüm çalışanlara bildirilmiş olmasının yanı sıra, çalışanların afetlere hazırlık eğitimleri ve tatbikatlarla desteklenmeleri gerekmektedir. Özellikle, yeni göreve başlamış sağlık personelinin afet yönetimi için hizmet içi eğitim alması gerekliliği önemlidir. Afet farkındalığı ve hazır oluşluğu yüksek sağlık çalışanlarının sağlık müdahalesinde de afetzedelerde yerinde ve hızlı müdahale edebileceği düşünüldüğünde, tüm sağlık çalışanlarında afete hazırlık algılarının tanımlanması oldukça elzemdir.
Anahtar Kelimeler: Afet; afete hazırlık algısı; acil servis; sağlık personeli
Amaç: Çalışma, acil sağlık personellerinin afete hazırlık algılarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Tanımlayıcı tipte yürütülen araştırmanın evrenini Sivas ilinde bulunan hastanelerde doktor, hemşire, acil tıp teknisyeni ve acil teknikeri olarak görev yapan 150 acil sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Gereç ve Yöntemler: Evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiş, %95 güven aralığında, hata payı %0,5 olarak hesaplandığında minimum ulaşılması gereken örneklem büyüklüğü 99 iken 107 personele ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak, literatür doğrultusunda hazırlanan ''Bireysel Özellikler Formu'' ve ''Afete Hazırlık Algısı Ölçeği'' kullanılmıştır. Veriler SPSS 21.0 (IBM Corp.: Armonk, NY) paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının yaş ortalamaları 28,91±5,66 olarak belirlenirken, katılımcıların çoğunluğunun kadın (%67,3), lisans mezunu (%47,7), 1-5 yıl arası çalışma yılında (%57,9) ve hemşire olarak görev yaptıkları (%64,5) belirlenmiştir. Afetlere hazır oluşluklarına verilen cevaplara göre ise %81,3'ünün kısmen hazır olduğu ve afetlere ülke olarak hazır oluşluğa bakıldığında, ülkenin afetlere %57,9 oranında hiç hazır olmadığı görüşünde oldukları görülmektedir. Sonuç: Afete hazırlık algılarının, ölçek ile değerlendirildiği çalışmamızda, sağlık çalışanlarının ölçek puanının 79,90±15,71 olduğu ve afete hazırlıklarının iyi düzeyde olmasına rağmen, tam bir hazır oluşluktan söz edilemeyeceği görülmektedir. Acil serviste görev yapan sağlık personelinin afet ve acil durumlara hazırlıklı olmalarında hastane afet planının tüm çalışanlara bildirilmiş olmasının yanı sıra, çalışanların afetlere hazırlık eğitimleri ve tatbikatlarla desteklenmeleri gerekmektedir. Özellikle, yeni göreve başlamış sağlık personelinin afet yönetimi için hizmet içi eğitim alması gerekliliği önemlidir. Afet farkındalığı ve hazır oluşluğu yüksek sağlık çalışanlarının sağlık müdahalesinde de afetzedelerde yerinde ve hızlı müdahale edebileceği düşünüldüğünde, tüm sağlık çalışanlarında afete hazırlık algılarının tanımlanması oldukça elzemdir.
Anahtar Kelimeler: Afet; afete hazırlık algısı; acil servis; sağlık personeli
REFERANSLAR:
- Özdemir A, Şahinöz T. Toplumda afet farkındalığı oluşturmaya yönelik kullanılan araçlar: nitel bir çalışma [Tools used to create disaster awareness in society: a qualitative study]. Journal of Disaster and Risk 2022;5(1):78-93. [Crossref]
- UCLouvain [Internet]. [Cited: July 12, 2022]. CRED: Epidemiology of disasters. Available from: [Link]
- Akpinar NB, Ceran AŞKIN M. Afetlerle ilgili güncel yaklaşımlar ve afet hemşiresinin rol ve sorumlulukları [Current approaches to disasters and roles and responsibilities of disaster nurses]. Journal of Paramedic and Emergency Health Services JOPEHS. 2020;1(1):28-40. [Link]
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzu. 2015. [Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020]. Erişim linki: [Link]
- Öter EG, Yılmaz G, Çınar H, Öter NS, Abacıgil F. Çevik E. Afet ve acil durumlara müdahale kapsamında destek personelin hazır oluşluğunun artırılması [Increasing the readiness of support personnel in the scope of intervention to disasters and emergencies situations]. Journal of Disaster and Risk 2023;6(1):305-15. [Crossref]
- Dinçer S, Kumru S. Afet ve acil durumlar için sağlık personelinin hazırlıklı olma durumu [Preparedness of health personnel for disasters and emergencies]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;1:32-43. [Crossref]
- Işık O, Aydınlıoğlu HM, Koç S, Gündoğdu O, Korkmaz G, Ay A. Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri [Disaster management and disaster focused health services]. Okmeydanı Tıp Dergisi. 2012;28(2):82-123. [Link]
- Göktekin Z. 112 acil sağlık hizmetleri çalışanlarının afet bilinç algı düzeylerinin belirlenmesi; Balıkesir ili örneği [Yüksek lisans]. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi; 2018. Erişim tarihi: 15.04.2023 [Link]
- Spain KM, Clements PT, DeRanieri JT, Holt K. When disaster happens: emergency preparedness for nurse practitioners. The Journal for Nurse Practitioners. 2012;8(1):38-44. [Crossref]
- Çelik F. Türk Kızılayı'nda çalışan hemşirelerin afetlere hazıroluşluk durumları [Yüksek lisans]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2010. Erişim tarihi: 10.04.2023 [Link]
- Canatan H, Erdoğan A, Yılmaz S. Hastane afet planlarının önemi üzerine literatür taraması ve İstanbul ilinde bir devlet hastanesinde gerçekleştirilen deprem-yangın-KBRN tahliye tatbikatı [Literature review on the importance of hospital disaster plans and earthquake-fire-CBRN evacuation drill in a state hospital in İstanbul province]. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2015;2(4):190-3. [Link]
- Balçık PY, Demir İB, Ürek D. Ankara da seçilen bazı hastanelerde afet yönetimine ilişkin mevcut durum değerlendirilmesi [Evaluation of the current situation regarding disaster management in some selected hospitals in Ankara]. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2014;17(1):45-58. [Link]
- Vatan F, Salur D. Yönetici hemşirelerin hastanelerdeki deprem afet planları konusundaki görüşlerinin incelenmesi [Investigation of the views of executive nurses on earthquake disaster plans in hospitals]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(1):32-44.
- Ünal Y, Işık E, Şahin S, Yeşil ST. Sağlık afet çalışanlarının depremlere ilişkin bireysel hazırlık düzeylerinin değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği örneği [Assessment Of Individual Earthquake Preparedness Levels Of Health Disaster Workers: UMKE (National Medical Rescue Teams) Associatıon As An Example]. Dokuz Eylül Tıp Fakültesi Dergisi. 2017;31(2):71-80. [Link]
- Özcan F. Hemşirelerin afete hazır olma durumu ve hazırlık algısı [Yüksek lisans]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2013. Erişim tarihi: 01.04.2023 [Link]
- Fung OWM, Loke AY, Lai CKY. Disaster preparedness among Hong Kong nurses. Journal of Advanced Nursing. 2008;62(6):698-703. [Crossref] [PubMed]
- Taşkıran G, Baykal Ü. Hemşirelerin afetlere ilişkin görüşleri deneyimleri ve hazırlık algısı [Nurses' opınıons experıences and preparedness perceptıons related to dısasters]. International Refereed Journal of Nursing Research. 2017;10:36-58. [Link]
- Al Khalaileh MA, Bond EA, Alasad JA. Jordanian nurses' perceptions of their preparedness for disaster management. International Emergency Nursing. 2012;20(1):14-23. [Crossref] [PubMed]
- Baack S, Alfred D. Nurses' preparedness and perceived competence in managing disasters. Journal of Nursing Scholarship. 2013;45(3): 281-7. [Crossref] [PubMed]
- Fernandez AR, Studnek JR, Margolis GS, Mac Crawford J, Bentley MA, Marcozzi D. Disaster preparedness of nationally certified emergency medical services professionals. Acad Emerg Med. 2011;18(4):403-12. [Crossref] [PubMed]
- Basal AA, Ahmed RE. Perception of nurses' regarding role, preparedness and management skills during hospital disasters. International Journal of Novel Research in Healthcare and Nursing. 2018;5(1):151-61. [Link]
- Oyanık M, Cengiz E. Afet bilinci ve kader ilişkisi: gümüşhane örneği [Disaster awareness and destiny relationship: the case of Gümüşhane]. The Journal of International Scientific Researches 2020;5AI:87-101. [Crossref]
- Özkazanc S, Duman YU. Evaluation of disaster awareness and sensitivity level of higher education students. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2015;197:745-53. [Crossref]
- Şen G, Ersoy G. Hastane afet ekibinin afete hazırlık konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi [Evaluation of knowledge levels of hospital disaster team on disaster preparedness]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):122-30 [Link]
- Ahayalimudin N, Osman NNS. Disaster management: emergency nursing and medical personnel's knowledge, attitude and practices of the East Coast region hospitals of Malaysia. Australasian Emergency Nursing Journal. 2016;19(4):203-9. [Crossref] [PubMed]
- Baytiyeh H, Öcal A. High school students' perceptions of earthquake disaster: a comparative study of Lebanon and Turkey. International Journal of Disaster Risk Reduction. 2016;18:56-63. [Crossref]
.: İşlem Listesi