Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi

Endokrin Bozucu Kimyasalların Ekotoksikolojik Risk Değerlendirmesi: Geleneksel Derleme
The Ecotoxicological Risk Assessment of Endocrine Disrupting Chemicals: A Traditional Review
Rabia POLATa , Göksun DEMİRELa , Pınar ERKEKOĞLUb,c
aÇukurova Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Toksikoloji ABD, Adana, Türkiye
bHacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Toksikoloji ABD, Ankara, Türkiye
CHacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü, Aşı Teknolojisi ABD, Ankara, Türkiye
J Lit Pharm Sci. 2023;12(3):242-55
doi: 10.5336/pharmsci.2023-97251
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
 Endokrin bozucu maddeler, hormonların üretimini, taşınmalarını, metabolizmalarını, atılımlarını ve hedef hücrelerdeki reseptörle etkileşmesini değiştirebilen maddelerdir. Doğal endokrin bozucular birçok gıdada bulunabilir ve genelde etkileri kısıtlıdır. Ancak, sentetik olan endokrin bozuculara tüm canlıların yaygın olarak maruziyeti söz konusudur. Endokrin bozucu kimyasalların çevre ve farklı canlılar üzerine etkileri son yıllarda küresel çapta ilgi gören ve araştırmaların odağı hâline gelmiş bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu maddelerin gittikçe yaygınlaşan kullanımı ve doğada önüne geçilemez şekilde var olması, ekosistem üzerinde geri dönüşümsüz etkilere neden olarak, canlı organizmalar için büyük bir tehdit hâline gelmektedir. Endokrin bozucu kimyasallara canlıların maruziyeti infertilite, tamamlanamayan/gecikmiş cinsel olgunluk, tiroit veya adrenokortikal fonksiyonda bozulma, belirli kanserler için risk artışı, doğum kusurları, immünosupresyon ve otoimmünite ile sonuçlanmaktadır. Bu etkiler canlılarda olumsuz sonuçlara yol açmakla kalmayıp, sonraki kuşaklarını da ciddi şekilde etkilemektedir ve bu özellikleriyle türlerin yok olmasının gizli nedenlerinden biri olarak görülmektedir. Yaygın ve bilinçsiz kullanımı sonucu su, toprak ve hava büyük ölçüde kontamine olarak bu alanlarda yaşayan tüm canlılar için büyük bir risk oluşturmaktadır. Türlerin yok olmasında ve hormonal sistemlerinin bozulmasında bu kimyasalların etkisi olduğu bilinmekle birlikte, bu konuda çok daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Konu ile ilgili araştırmaların artırılması, canlıların yaşamı ve neslinin devamlılığı için önlem alınması gerekmektedir. Bu derlemede, endokrin bozucu kimyasal maddeler ve ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Endokrin bozucu kimyasallar; ekotoksikoloji; ekosistem
ABSTRACT
 Endocrine disruptors are substances that can alter the production, transport, metabolism, excretion and receptor interaction of hormones in target cells. Natural endocrine disruptors can be found in many foods and are generally of limited effectiveness. However, there is widespread exposure of all living things to synthetic endocrine disruptors. The effects of endocrine-disrupting chemicals on the environment and various species have received global attention and have become the focus of research in recent years. The increasingly widespread use of these substances and their unavoidable presence in nature cause an irreversible impact on the ecosystem, making them a major threat to living organisms. Exposure to endocrine disrupting chemicals results in infertility, incomplete/delayed sexual maturity, impaired thyroid or adreno-cortical function, increased risk for certain cancers, birth defects, immunosuppression and autoimmunity. These effects not only cause negative consequences for the species, but also seriously affect the next generations, and with these features, they are suggested to as one of the hidden reasons for the extinction of the species. As a result of widespread and unconscious use, water, soil and air are highly contaminated, creating a great risk for all living things in these areas. Although it is known that these chemicals affect the extinction of species and cause the deterioration of their hormonal systems, further research is needed. It is necessary to increase the research on the subject and take precautions for the continuity of the life and generation of living things. In this traditional review, endocrine-disrupting chemicals and their negative effects on the ecosystem are discussed.

Keywords: Endocrine disrupting chemicals; ecotoxicology; ecosystem
REFERANSLAR:
  1. Zoeller RT, Brown TR, Doan LL, Gore AC, Skakkebaek NE, Soto AM, et al. Endocrine-disrupting chemicals and public health protection: a statement of principles from The Endocrine Society. Endocrinology. 2012;153(9):4097-110. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  2. Yıldız Fendoğlu B, Koçer-Gümüşel B, Erkekoğlu P. Endokrin bozucu kimyasal maddelere ve etki mekanizmalarına genel bir bakış [A general overview on endocrine disrupting chemicals and their mechanism of action]. Hacettepe University Journal of the Faculty of Pharmacy. 2017;39(1):30-43. [Link] 
  3. World Health Organization [Internet]. © 2023 WHO [Cited: November 25, 2022]. Available from: [Link] 
  4. Durmaz E, Giray BK. Çevresel bir endokrin bozucu: bisfenol A ve toksik etkilerinin değerlendirilmesi [An environmental endocrine disruptor: evaluation of bisphenol A and its toxic effect]. Cocuk Sag Hast Derg. 2013;56(4):192-9. [Link] 
  5. Matthiessen P. Endocrine disruption in marine fish. Pure Appl Chem. 2003;75(11-12):2249-61. [Crossref] 
  6. Liu R, Zhou JL, Wilding A. Simultaneous determination of endocrine disrupting phenolic compounds and steroids in water by solid-phase extraction-gas chromatography-mass spectrometry. J Chromatogr A. 2004;1022(1-2):179-89. [Crossref]  [PubMed] 
  7. Cassidy A, Albertazzi P, Lise Nielsen I, Hall W, Williamson G, Tetens I, et al. Critical review of health effects of soyabean phyto-oestrogens in post-menopausal women. Proc Nutr Soc. 2006;65(1):76-92. [Crossref]  [PubMed] 
  8. Colborn T, vom Saal FS, Soto AM. Developmental effects of endocrine-disrupting chemicals in wildlife and humans. Environ Health Perspect. 1993;101(5):378-84. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  9. Ogata Y, Takada H, Mizukawa K, Hirai H, Iwasa S, Endo S, et al. International Pellet Watch: global monitoring of persistent organic pollutants (POPs) in coastal waters. 1. Initial phase data on PCBs, DDTs, and HCHs. Mar Pollut Bull. 2009;58(10):1437-46. [Crossref]  [PubMed] 
  10. Diamanti-Kandarakis E, Bourguignon JP, Giudice LC, Hauser R, Prins GS, Soto AM, et al. Endocrine-disrupting chemicals: an Endocrine Society scientific statement. Endocr Rev. 2009;30(4):293-342. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  11. Golub M, Doherty J. Triphenyltin as a potential human endocrine disruptor. J Toxicol Environ Health B Crit Rev. 2004;7(4):281-95. [Crossref]  [PubMed] 
  12. Jasrotia R, Langer S, Dhar M. Endocrine disrupting chemicals in aquatic ecosystem: an emerging threat to wildlife and human health. Proceedings of the Zoological Society. 2021;74(Suppl-1, M11):1-14. [Crossref] 
  13. Stork NE. Re-assessing current extinction rates. Biodiversity and Conservation. 2010;19(2):357-71. [Crossref] 
  14. Godfrey A, Hooser B, Abdelmoneim A, Horzmann KA, Freemanc JL, Sepúlveda MS. Thyroid disrupting effects of halogenated and next generation chemicals on the swim bladder development of zebrafish. Aquat Toxicol. 2017;193:228-35. Erratum in: Aquat Toxicol. 2021;241:106001. [Crossref]  [PubMed] 
  15. Darbre PD. Overview of air pollution and endocrine disorders. Int J Gen Med. 2018;11:191-207. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  16. EPA [Internet]. [Cited: November 30, 2022]. The Environmental Protection Agency. Available from: [Link] 
  17. Bixio D, Thoeye C, De Koning J, Joksimovic D, Savic D, Wintgens T, et al. Wastewater reuse in Europe. Desalination. 2006;187(1-3):89-101. [Crossref] 
  18. Awata H, Cobb GP, Anderson TA. A chemical test for determining biological availability of aged chemicals in soil. Int J Environ Anal Chem. 2000;78(1):41-9. [Crossref] 
  19. Shin KH, Jung H, Chang P, Choi H, Kim KW. Earthworm toxicity during chemical oxidation of diesel-contaminated sand. Environ Toxicol Chem. 2005;24(8):1924-9. [Crossref]  [PubMed] 
  20. Janer G, Sternberg RM, LeBlanc GA, Porte C. Testosterone conjugating activities in invertebrates: are they targets for endocrine disruptors? Aquat Toxicol. 2005;71(3):273-82. [Crossref]  [PubMed] 
  21. Depledge MH, Billinghurst Z. Ecological significance of endocrine disruption in marine invertebrates. Mar Pollut Bull. 1999;39(1-12):32-8. [Crossref] 
  22. Rodríguez EM, Medesani DA, Fingerman M. Endocrine disruption in crustaceans due to pollutants: a review. Comp Biochem Physiol A Mol Integr Physiol. 2007;146(4):661-71. [Crossref]  [PubMed] 
  23. Vos JG, Dybing E, Greim HA, Ladefoged O, Lambré C, Tarazona JV, et al. Health effects of endocrine-disrupting chemicals on wildlife, with special reference to the European situation. Crit Rev Toxicol. 2000;30(1):71-133. [Crossref]  [PubMed] 
  24. Kovarova J, Blahova J, Divisova L, Svobodova Z. Alkylphenol ethoxylates and alkylphenols--update information on occurrence, fate and toxicity in aquatic environment. Pol J Vet Sci. 2013;16(4):763-72. [Crossref]  [PubMed] 
  25. Kraak GVD, Hewitt M, Lister A, McMaster ME, Munkittrick KR. Endocrine toxicants and reproductive success in fish. Hum Ecol Risk Assess. Int J. 2001;7(5):1017-25. [Crossref] 
  26. Bernanke J, Köhler HR. The impact of environmental chemicals on wildlife vertebrates. Rev Environ Contam Toxicol. 2009;198:1-47. [Crossref]  [PubMed] 
  27. Tyler C, Routledge E. Oestogenic effects in fish in English rivers with evidence of their causation. Pure and Appl Chem. 1998;70(9):1795-804. [Crossref] 
  28. Gutleb AC, Appelman J, Bronkhorst MC, van den Berg JH, Spenkelink A, Brouwer A, et al. Delayed effects of pre- and early-life time exposure to polychlorinated biphenyls on tadpoles of two amphibian species (Xenopus laevis and Rana temporaria). Environ Toxicol Pharmacol. 1999;8(1):1-14. [Crossref]  [PubMed] 
  29. Orton F, Tyler CR. Do hormone-modulating chemicals impact on reproduction and development of wild amphibians? Biol Rev Camb Philos Soc. 2015;90(4):1100-17. [Crossref]  [PubMed] 
  30. Willingham E, Rhen T, Sakata JT, Crews D. Embryonic treatment with xenobiotics disrupts steroid hormone profiles in hatchling red-eared slider turtles (Trachemys scripta elegans). Environ Health Perspect. 2000;108(4):329-32. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  31. Weir SM, Talent LG, Anderson TA, Salice CJ. Unraveling the relative importance of oral and dermal contaminant exposure in reptiles: insights from studies using the western fence lizard (Sceloporus occidentalis). PLoS One. 2014;9(6):e99666. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  32. Willingham E. Embryonic exposure to low-dose pesticides: effects on growth rate in the hatchling red-eared slider turtle. J Toxicol Environ Health A. 2001;64(3):257-72. [Crossref]  [PubMed] 
  33. Fry DM. Reproductive effects in birds exposed to pesticides and industrial chemicals. Environ Health Perspect. 1995;103 Suppl 7(Suppl 7):165-71. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  34. Worldwatch: Bird Watching Organization [Internet]. [Cited: November 20, 2022]. Available from: [Link] 
  35. Elliott JE, Norstrom RJ, Keith JA. Organochlorines and eggshell thinning in northern gannets (Sula bassanus) from Eastern Canada, 1968-1984. Environ Pollut. 1988;52(2):81-102. [Crossref]  [PubMed] 
  36. Weseloh DC, Ewins PJ. Characteristics of a rapidly increasing colony of double-crested cormorants (Phalacrocorax auritus) in Lake Ontario: population size, reproductive parameters and band recoveries. J Great Lakes Res. 1994;20(2):443-56. [Crossref] 
  37. Guillette LJ Jr, Gunderson MP. Alterations in development of reproductive and endocrine systems of wildlife populations exposed to endocrine-disrupting contaminants. Reproduction. 2001;122(6):857-64. [Crossref]  [PubMed] 
  38. Vonier PM, Crain DA, McLachlan JA, Guillette LJ Jr, Arnold SF. Interaction of environmental chemicals with the estrogen and progesterone receptors from the oviduct of the American alligator. Environ Health Perspect. 1996;104(12):1318-22. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  39. de Swart R, Ross P, Vedder L, Timmerman H, Heisterkamp S, Van Loveren H, et al. Impairment of immune function in harbor seals (Phoca vitulina) feeding on fish from polluted waters. Ambio. 1994;23(2):155-9. [Link] 
  40. Oskam IC, Ropstad E, Dahl E, Lie E, Derocher AE, Wiig O, et al. Organochlorines affect the major androgenic hormone, testosterone, in male polar bears (Ursus maritimus) at Svalbard. J Toxicol Environ Health A. 2003;66(22):2119-39. [Crossref]  [PubMed] 
  41. Zhang J, Klepac P, Read JM, Rosello A, Wang X, Lai S, et al. Patterns of human social contact and contact with animals in Shanghai, China. Sci Rep. 2019;9(1):15141. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  42. Martin-Robichaud DJ, Peterson RH, Benfey TJ, Crim LW. Direct feminization of lumpfish (Cyclopterus lumpus L.) using 17β-oestradiol-enriched Artemia as food. Aquaculture. 1994;123(1-2):137-51. [Crossref] 
  43. O'Donnell L, Robertson KM, Jones ME, Simpson ER. Estrogen and spermatogenesis. Endocr Rev. 2001;22(3):289-318. [Crossref]  [PubMed] 
  44. McAllister BG, Kime DE. Early life exposure to environmental levels of the aromatase inhibitor tributyltin causes masculinisation and irreversible sperm damage in zebrafish (Danio rerio). Aquat Toxicol. 2003;65(3):309-16. Erratum in: Aquat Toxicol. 2004;67(3):301-2. [Crossref]  [PubMed] 
  45. Baumann L, Knörr S, Keiter S, Nagel T, Segner H, Braunbeck T. Prochloraz causes irreversible masculinization of zebrafish (Danio rerio). Environ Sci Pollut Res Int. 2015;22(21):16417-22. [Crossref]  [PubMed] 
  46. Liang YQ, Xu W, Liang X, Jing Z, Pan CG, Tian F. The synthetic progestin norethindrone causes thyroid endocrine disruption in adult zebrafish. Comp Biochem Physiol C Toxicol Pharmacol. 2020;236:108819. [Crossref]  [PubMed] 
  47. Shimasaki Y, Kitano T, Oshima Y, Inoue S, Imada N, Honjo T. Tributyltin causes masculinization in fish. Environ Toxicol Chem. 2003;22(1):141-4. [Crossref]  [PubMed] 
  48. Bernhardt RR, von Hippel FA. Chronic perchlorate exposure impairs stickleback reproductive behaviour and swimming performance. Behaviour. 2008;145(4-5):537-59. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  49. de Lafontaine Y, Gilbert NL, Dumouchel F, Brochu C, Moore S, Pelletier E, et al. Is chemical contamination responsible for the decline of the copper redhorse (Moxostoma hubbsi), an endangered fish species, in Canada? Sci Total Environ. 2002;298(1-3):25-44. [Crossref]  [PubMed] 
  50. Couture P, Rajotte JW. Morphometric and metabolic indicators of metal stress in wild yellow perch (Perca flavescens) from Sudbury, Ontario: a review. J Environ Monit. 2003;5(2):216-21. [Crossref]  [PubMed] 
  51. Alquezar R, Markich SJ, Booth DJ. Effects of metals on condition and reproductive output of the smooth toadfish in Sydney estuaries, south-eastern Australia. Environ Pollut. 2006;142(1):116-22. [Crossref]  [PubMed] 
  52. Bridges CM. Long-term effects of pesticide exposure at various life stages of the southern leopard frog (Rana sphenocephala). Arch Environ Contam Toxicol. 2000;39(1):91-6. [Crossref]  [PubMed] 
  53. Relyea RA, Mills N. Predator-induced stress makes the pesticide carbaryl more deadly to gray treefrog tadpoles (Hyla versicolor). Proc Natl Acad Sci U S A. 2001;98(5):2491-6. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  54. Boone MD, Semlitsch RD. Interactions of an insecticide with larval density and predation in experimental amphibian communities. Conserv Biol. 2001;15(1):228-38. [Crossref] 
  55. Hayes TB, Khoury V, Narayan A, Nazir M, Park A, Brown T, et al. Atrazine induces complete feminization and chemical castration in male African clawed frogs (Xenopus laevis). Proc Natl Acad Sci U S A. 2010;107(10):4612-7. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  56. Hayes TB, Collins A, Lee M, Mendoza M, Noriega N, Stuart AA, et al. Hermaphroditic, demasculinized frogs after exposure to the herbicide atrazine at low ecologically relevant doses. Proc Natl Acad Sci U S A. 2002;99(8):5476-80. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  57. Rohr JR, Palmer BD. Aquatic herbicide exposure increases salamander desiccation risk eight months later in a terrestrial environment. Environ Toxicol Chem. 2005;24(5):1253-8. [Crossref]  [PubMed] 
  58. Reeder AL, Ruiz MO, Pessier A, Brown LE, Levengood JM, Phillips CA, et al. Intersexuality and the cricket frog decline: historic and geographic trends. Environ Health Perspect. 2005;113(3):261-5. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  59. Mikkelsen M, Jenssen BM. Polychlorinated biphenyls, sex steroid hormones and liver retinoids in adult male European common frogs Rana temporaria. Chemosphere. 2006;63(5):707-15. [Crossref]  [PubMed] 
  60. Fort DJ, Thomas JH, Rogers RL, Noll A, Spaulding CD, Guiney PD, et al. Evaluation of the developmental and reproductive toxicity of methoxychlor using an anuran (Xenopus tropicalis) chronic exposure model. Toxicol Sci. 2004;81(2):443-53. [Crossref]  [PubMed] 
  61. Regnault C, Usal M, Veyrenc S, Couturier K, Batandier C, Bulteau AL, et al. Unexpected metabolic disorders induced by endocrine disruptors in Xenopus tropicalis provide new lead for understanding amphibian decline. Proc Natl Acad Sci U S A. 2018;115(19):E4416-E4425. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  62. Willingham EJ. The effects of atrazine and temperature on turtle hatchling size and sex ratios. Front Ecol Environ. 2005;3(6):309-13 [Crossref] 
  63. Crews D, Bergeron JM, McLachlan JA. The role of estrogen in turtle sex determination and the effect of PCBs. Environ Health Perspect. 1995;103 Suppl 7(Suppl 7):73-7. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  64. Talent LG, Dumont JN, Bantle JA, Janz DM, Talent SG. Evaluation of western fence lizards (Sceloporus occidentalis) and eastern fence lizards (Sceloporus undulatus) as laboratory reptile models for toxicological investigations. Environ Toxicol Chem. 2002;21(5):899-905. [Crossref]  [PubMed] 
  65. Henny CJ, Beal KF, Bury RB, Goggans R. Organochlorine pesticides, PCBs, trace elements and metals in western pond turtle eggs from Oregon. North Sci. 2003;77(1):46-53. [Link] 
  66. Matsushita S, Yamashita J, Iwasawa T, Tomita T, Ikeda M. Effects of in ovo exposure to imazalil and atrazine on sexual differentiation in chick gonads. Poult Sci. 2006;85(9):1641-7. [Crossref]  [PubMed] 
  67. Bergman A, Bergstrand A, Bignert A. Renal lesions in Baltic grey seals (Halichoerus grypus) and ringed seals (Phoca hispida botnica). Ambio. 2001;30(7):397-409. [Crossref]  [PubMed] 
  68. Brunström B, Lund BO, Bergman A, Asplund L, Athanassiadis I, Athanasiadou M, et al. Reproductive toxicity in mink (Mustela vison) chronically exposed to environmentally relevant polychlorinated biphenyl concentrations. Environ Toxicol Chem. 2001;20(10):2318-27. [Crossref]  [PubMed] 
  69. Wren CD. Cause-effect linkages between chemicals and populations of mink (Mustela vison) and otter (Lutra canadensis) in the Great Lakes basin. J Toxicol Environ Health. 1991;33(4):549-85. [Crossref]  [PubMed] 
  70. Giesy JP, Ludwig JP, Tillitt DE. Dioxins, dibenzofurans, PCBs and colonial, fish-eating water birds. In: Schecter A, ed. Dioxins and Health. 1st ed. Boston, MA: Springer; 1994. p.249-307. [Crossref] 
  71. Arima A, Kato H, Ise R, Ooshima Y, Inoue A, Muneoka A, et al. In utero and lactational exposure to 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD) induces disruption of glands of the prostate and fibrosis in rhesus monkeys. Reprod Toxicol. 2010;29(3):317-22. [Crossref]  [PubMed] 
  72. Stark JD, Chen XD, Johnson CS. Effects of herbicides on Behr's metalmark butterfly, a surrogate species for the endangered butterfly, Lange's metalmark. Environ Pollut. 2012;164:24-7. [Crossref]  [PubMed] 
  73. Wisniewski AB, Klein SL, Lakshmanan Y, Gearhart JP. Exposure to genistein during gestation and lactation demasculinizes the reproductive system in rats. J Urol. 2003;169(4):1582-6. [Crossref]  [PubMed] 
  74. Adamkovicova M, Toman R, Martiniakova M, Omelka R, Babosova R, Krajcovicova V, et al. Sperm motility and morphology changes in rats exposed to cadmium and diazinon. Reprod Biol Endocrinol. 2016;14(1):42. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  75. Saalfeld GQ, Varela Junior AS, Castro T, Pereira FA, Gheller SMM, da Silva AC, et al. Low atrazine dosages reduce sperm quality of Calomys laucha mice. Environ Sci Pollut Res Int. 2018;25(3):2924-31. [Crossref]  [PubMed] 

.: Güncel

Giriş

 Parolanızı mı unuttunuz?

 Yeni Kullanıcı  

İletişim

Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.

.: Adres

Türkocağı Caddesi No:30 06520 Balgat / ANKARA
Telefon: +90 312 286 56 56
Faks: +90 312 220 04 70
E-posta: info@turkiyeklinikleri.com

.: Yazı İşleri Servisi

Telefon: +90 312 286 56 56/ 2
E-posta: yaziisleri@turkiyeklinikleri.com

.: İngilizce Dil Redaksiyonu

Telefon: +90 312 286 56 56/ 145
E-posta: tkyayindestek@turkiyeklinikleri.com

.: Reklam Servisi

Telefon: +90 312 286 56 56/ 142
E-posta: reklam@turkiyeklinikleri.com

.: Abone ve Halkla İlişkiler Servisi

Telefon: +90 312 286 56 56/ 118
E-posta: abone@turkiyeklinikleri.com

.: Müşteri Hizmetleri

Telefon: +90 312 286 56 56/ 118
E-posta: satisdestek@turkiyeklinikleri.com

1. KULLANIM KOŞULLARI

1.1. http://www.turkiyeklinikleri.com alan adından veya bu alan adına bağlı alt alan adlarından ulaşılan internet sayfalarını (Hepsi birden kısaca "SİTE" olarak anılacaktır) kullanmak için lütfen aşağıda yazılı koşulları okuyunuz. Bu koşulları kabul etmediğiniz takdirde "SİTE"yi kullanmaktan vazgeçiniz. "SİTE" sahibi bu "SİTE"de yer alan veya alacak olan bilgileri, formları, içeriği, "SİTE"'yi, "SİTE" kullanma koşullarını dilediği zaman değiştirme hakkını saklı tutmaktadır.

1.2. Bu "SİTE"'nin sahibi Türkocağı cad. No:30, 06520 Balgat Ankara adresinde ikamet eden Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.'dir (bundan böyle kısaca "Türkiye Klinikleri" olarak anılacaktır). "SİTE"'de sunulan hizmetler "Türkiye Klinikleri" tarafından sağlanmaktadır.

1.3. Bu "SİTE"'de sunulan hizmetlerden belirli bir bedel ödeyerek ya da bedelsiz olarak yararlananlar veya herhangi bir şekilde "SİTE"ye erişim sağlayan her gerçek ve tüzel kişi aşağıdaki kullanım koşullarını kabul etmiş sayılmaktadır. İşbu sözleşme içinde belirtilen koşulları "Türkiye Klinikleri" dilediği zaman değiştirebilir. Bu değişiklikler periyodik olarak "SİTE"'da yayınlanacak ve yayınlandığı tarihte geçerli olacaktır. "Türkiye Klinikleri" tarafından işbu sözleşme hükümlerinde yapılan her değişikliği "SİTE" hizmetlerinden yararlanan ve "SİTE"ye erişim sağlayan her gerçek ve tüzel kişi önceden kabul etmiş sayılmaktadır.

1.4. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" 30.03.2014 tarihinde en son değişiklik yapılarak ve web sitesi üzerinden yayınlanarak; "SİTE"yi kullanan her kişi tarafından erişimi mümkün kılınıp yürürlülüğe konmuştur. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" ayrıca, "Türkiye Klinikleri" hizmetlerinden belli bir bedel ödeyerek veya ödemeden yararlanacak olan kullanıcılarla yapılmış ve/veya yapılacak olan her türlü "KULLANICI Sözleşmesi"nin de ayrılmaz bir parçasıdır.

2. TANIMLAR

2.1. "SİTE" : "Türkiye Klinikleri" tarafından belirlenen çerçeve içerisinde çeşitli hizmetlerin ve içeriklerin sunulduğu çevrimiçi (on-line) ortamdan http://www.turkiyeklinikleri.com alan adından ve/veya bu alan adına bağlı alt alan adlarından erişimi mümkün olan web sitesi.

2.2. KULLANICI : "SİTE"ye çevrimiçi (on-line) ortamdan erişen her gerçek ve tüzel kişi.

2.3. LİNK : "SİTE" üzerinden bir başka web sitesine, dosyalara, içeriğe veya başka bir web sitesinden "SİTE"ye, dosyalara ve içeriğe erişimi mümkün kılan bağlantı.

2.4. İÇERİK : "Türkiye Klinikleri" "SİTE"yi ve/veya herhangi bir web sitesinden yayınlanan veya erişimi mümkün olan her türlü bilgi, dosya, resim, rakam, fiyat v.b görsel, yazınsal ve işitsel imgeler.

2.5. "KULLANICI SÖZLEŞMESİ" : "Türkiye Klinikleri"nin sunacağı özel nitelikteki hizmetlerden yararlanacak olan gerçek ve/veya tüzel kişilerle "Türkiye Klinikleri" arasında elektronik ortamda akdedilen sözleşme.

3. HİZMETLERİN KAPSAMI

3.1. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" üzerinden sunacağı hizmetlerin kapsamını ve niteliğini belirlemekte tamamen serbesttir.

3.2. "Türkiye Klinikleri" "SİTE" bünyesinde sunulacak servislerden yararlanabilmek için, "KULLANICI"nın "Türkiye Klinikleri" tarafından belirlenecek özellikleri taşıması gereklidir. "Türkiye Klinikleri", bu gerekliliği tek taraflı olarak dilediği zaman değiştirebilir.

3.3. "Türkiye Klinikleri"nin "SİTE" üzerinden belirli bir ücret karşılığı veya ücretsiz olarak vereceği hizmetler sınırlı sayıda olmamak üzere;

- Sağlık sektörüne yönelik bilimsel makaleler, kitaplar ve bilgilendirici yayınları sağlamak.

- - Bilimsel dergilere yönelik makale hazırlama aşamasında biçimsel, istatistikî ve editöryal destek sağlamak.

4. GENEL HÜKÜMLER

4.1. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" dâhilinde erişime açtığı hizmetler ve içeriklerden hangisinin ücrete tabi olacağını belirlemekte tamamen serbesttir.

4.2. "Türkiye Klinikleri"'nin sunduğu hizmetlerden yararlananlar ve siteyi kullananlar, yalnızca hukuka uygun ve şahsi amaçlarla "SİTE" üzerinde işlem yapabilirler. Kullanıcıların, "SİTE" dâhilinde yaptığı her işlem ve eylemdeki hukuki ve cezai sorumluluk kendilerine aittir. Her KULLANICI, "Türkiye Klinikleri"nin ve/veya başka bir üçüncü şahsın haklarına tecavüz teşkil edecek nitelikteki herhangi bir iş ve eylemde bulunmayacağını; yazılı, görsel ve işitsel bilgileri açıklamayacağını, "Türkiye Klinikleri"ne açıkladığı ve/veya "SİTE"ye gönderdiği her türlü yazılı, görsel ve işitsel bilginin "Türkiye Klinikleri"ne açıkladığı ve/veya "SİTE"ye gönderdiği sırada her türlü biçimde kullanılması, işlenmesi, saklanması, açıklanması ve üçüncü kişilere karşı ifşa edilmesi konusunda münhasır hak sahibi olduğunu kabul, beyan ve taahhüt eder. "KULLANICI" "SİTE" dâhilinde bulunan resimleri, metinleri, görsel ve işitsel imgeleri, video klipleri, dosyaları, veritabanları, katalogları ve listeleri çoğaltmayacağı, kopyalamayacağı, dağıtmayacağı, işlemeyeceğini, gerek bu eylemleri ile gerekse de başka yollarla "Türkiye Klinikleri" ile doğrudan ve/veya dolaylı olarak rekabete girmeyeceğini kabul ve taahhüt etmektedir.

4.3. "SİTE" dâhilinde üçüncü kişiler tarafından sağlanan hizmetlerden ve yayınlanan içeriklerden dolayı "Türkiye Klinikleri"nin, işbirliği içinde bulunduğu kurumların, "Türkiye Klinikleri" çalışanlarının ve yöneticilerinin, "Türkiye Klinikleri" yetkili satıcılarının sorumluluğu bulunmamaktadır. Herhangi bir üçüncü kişi tarafından sağlanan ve yayınlanan bilgilerin, içeriklerin, görsel ve işitsel imgelerin doğruluğu ve hukuka uygunluğunun taahhüdü bütünüyle bu eylemleri gerçekleştiren üçüncü kişilerin sorumluluğundadır. "Türkiye Klinikleri", üçüncü kişiler tarafından sağlanan hizmetlerin ve içeriklerin güvenliğini, doğruluğunu ve hukuka uygunluğunu taahhüt ve garanti etmemektedir.

4.4. "KULLANICI"lar, "SİTE"yi kullanarak, "Türkiye Klinikleri"nin, diğer "KULLANICI"ların ve üçüncü kişilerin aleyhine hiçbir faaliyette bulunamazlar. "KULLANICI"ların işbu "SİTE Kullanım Koşulları" hükümlerine ve hukuka aykırı olarak gerçekleştirdikleri "SİTE" üzerindeki faaliyetler nedeniyle üçüncü kişilerin uğradıkları veya uğrayabilecekleri zararlardan dolayı "Türkiye Klinikleri"nin doğrudan ve/veya dolaylı hiçbir sorumluluğu yoktur.

4.5. "KULLANICI"lar, "SİTE" dâhilinde kendileri tarafından sağlanan bilgilerin ve içeriklerin doğru ve hukuka uygun olduğunu kabul ve taahhüt etmektedirler. "Türkiye Klinikleri", "KULLANICI"lar tarafından "Türkiye Klinikleri"ne iletilen veya "SİTE" üzerinden kendileri tarafından yüklenen, değiştirilen ve sağlanan bilgilerin ve içeriklerin doğruluğunu araştırma; bu bilgi ve içeriklerin güvenli, doğru ve hukuka uygun olduğunu taahhüt ve garanti etmekle yükümlü ve sorumlu değildir.

4.6. "KULLANICI"lar, "SİTE" dâhilinde Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca haksız rekabete yol açacak faaliyetlerde bulunmayacağını, "Türkiye Klinikleri"nin ve üçüncü kişilerin şahsi ve ticari itibarı sarsacak, kişilik haklarına tecavüz ve taarruz edecek fiilleri gerçekleştirmeyeceğini kabul ve taahhüt etmektedir.

4.7. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" dâhilinde sunulan hizmetleri ve içerikleri her zaman değiştirebilme hakkını saklı tutmaktadır. "Türkiye Klinikleri", bu hakkını hiçbir bildirimde bulunmadan ve önel vermeden kullanabilir. "KULLANICI"lar, "Türkiye Klinikleri"nin talep ettiği değişiklik ve/veya düzeltmeleri ivedi olarak yerine getirmek zorundadırlar. "Türkiye Klinikleri" tarafından talep edilen değişiklik ve/veya düzeltme istekleri gerekli görüldüğü takdirde "Türkiye Klinikleri" tarafından yapılabilir. "Türkiye Klinikleri" tarafından talep edilen değişiklik ve/veya düzeltme taleplerinin, "KULLANICI"lar tarafından zamanında yerine getirilmemesi sebebiyle doğan veya doğabilecek zararlar, hukuki ve cezai sorumluluklar tamamen kullanıcılara aittir.

4.8. "SİTE" üzerinden, "Türkiye Klinikleri"nin kendi kontrolünde olmayan ve başkaca üçüncü kişilerin sahip olduğu ve işlettiği başka web sitelerine ve/veya "İÇERİK"lere ve/veya dosyalara link verebilir. Bu link'ler sadece referans kolaylığı nedeniyle sağlanmış olup ilgili web sitesini veya işleten kişiyi desteklemek amacıyla veya web sitesi veya içerdiği bilgilere yönelik herhangi bir türde bir beyan veya garanti niteliği taşımamaktadır. "SİTE" üzerindeki linkler vasıtasıyla erişilen web siteleri, dosyalar ve içerikler, bu linkler vasıtasıyla erişilen web sitelerinden sunulan hizmetler veya ürünler veya bunların içeriği hakkında "Türkiye Klinikleri"nin herhangi bir sorumluluğu yoktur.

4.9. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" üzerinden "KULLANICILAR" tarafından kendisine iletilen bilgileri "Gizlilik Politikası" ve "KULLANICI Sözleşmesi" hükümleri doğrultusunda kullanabilir. Bu bilgileri işleyebilir, bir veritabanı üzerinde tasnif edip muhafaza edebilir. "Türkiye Klinikleri" aynı zamanda; KULLANICI veya ziyaret edenin kimliği, adresi, elektronik posta adresi, telefonu, IP adresi, "SİTE"nin hangi bölümlerini ziyaret ettiği, domain tipi, tarayıcı (browser) tipi, tarih ve saat gibi bilgileri de istatistiki değerlendirme ve kişiye yönelik hizmetler sunma gibi amaçlarla kullanabilir.

5. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI

5.1. Bu "SİTE" dâhilinde erişilen veya hukuka uygun olarak kullanıcılar tarafından sağlanan bilgiler ve bu "SİTE"nin (sınırlı olmamak kaydıyla tasarım, metin, imge, html kodu ve diğer kodlar) tüm elemanları (Hepsi birden "Türkiye Klinikleri"nin telif haklarına tabi çalışmaları olarak anılacaktır) "Türkiye Klinikleri"ne aittir. Kullanıcılar, "Türkiye Klinikleri" hizmetlerini, "Türkiye Klinikleri" bilgilerini ve "Türkiye Klinikleri"nin telif haklarına tabi çalışmalarını yeniden satmak, işlemek, paylaşmak, dağıtmak, sergilemek veya başkasının "Türkiye Klinikleri"nin hizmetlerine erişmesi veya kullanmasına izin vermek hakkına sahip değildirler. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" dâhilinde "Türkiye Klinikleri" tarafından sarahaten izin verilen durumlar haricinde "Türkiye Klinikleri"nin telif haklarına tabi çalışmalarını çoğaltamaz, işleyemez, dağıtamaz veya bunlardan türemiş çalışmalar yapamaz veya hazırlayamaz.

5.2. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" dâhilinde "Türkiye Klinikleri" tarafından sarahaten yetki verilmediği hallerde "Türkiye Klinikleri"; "Türkiye Klinikleri" hizmetleri, "Türkiye Klinikleri" bilgileri, "Türkiye Klinikleri" telif haklarına tabi çalışmaları, "Türkiye Klinikleri" ticari markaları, "Türkiye Klinikleri" ticari görünümü veya bu SİTE vasıtasıyla sağladığı başkaca varlık ve bilgilere yönelik tüm haklarını saklı tutmaktadır.

6. SİTE KULLANIM KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİKLER

"Türkiye Klinikleri", tamamen kendi takdirine bağlı olarak işbu "SİTE Kullanım Koşulları"nı herhangi bir zamanda "SİTE"'da ilan ederek değiştirebilir. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları"nın değişen hükümleri, ilan edildikleri tarihte geçerlilik kazanacaktır. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" kullanıcının tek taraflı beyanları ile değiştirilemez.

7. MUCBİR SEBEPLER

Hukuken mücbir sebep sayılan tüm durumlarda, "Türkiye Klinikleri" işbu "SİTE Kullanım Koşulları", gizlilik politikası ve "KULLANICI Sözleşmesi"nden herhangi birini geç ifa etme veya ifa etmeme nedeniyle yükümlü değildir. Bu ve bunun gibi durumlar, "Türkiye Klinikleri" açısından, gecikme veya ifa etmeme veya temerrüt addedilmeyecek veya bu durumlar için "Türkiye Klinikleri"nin herhangi bir tazminat yükümlülüğü doğmayacaktır. "Mücbir sebep" terimi, ilgili tarafın makul kontrolü haricinde ve "Türkiye Klinikleri"nin gerekli özeni göstermesine rağmen önleyemediği olaylar olarak yorumlanacaktır. Bunu yanında sınırlı olmamak koşuluyla, doğal afet, isyan, savaş, grev, iletişim sorunları, altyapı ve internet arızaları, elektrik kesintisi ve kötü hava koşulları gibi durumlar mücbir sebep olaylarına dâhildir.

8. UYGULANACAK HUKUK VE YETKİ

İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" uygulanmasında, yorumlanmasında ve bu "SİTE Kullanım Koşulları" dâhilinde doğan hukuki ilişkilerin yönetiminde yabancılık unsuru bulunması durumunda Türk kanunlar ihtilafı kuralları hariç olmak üzere Türk Hukuku uygulanacaktır. İşbu sözleşmeden dolayı doğan veya doğabilecek her türlü ihtilafın hallinde Ankara Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir.

9. YÜRÜRLÜLÜK VE KABUL

İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" "Türkiye Klinikleri" tarafından "SİTE" içersinde ilan edildiği tarihte yürürlülük kazanır. Kullanıcılar, işbu sözleşme hükümlerini "SİTE"yi kullanmakla kabul etmiş olmaktadırlar. "Türkiye Klinikleri", dilediği zaman iş bu sözleşme hükümlerinde değişikliğe gidebilir ve değişiklikler sürüm numarası ve değişiklik tarihi belirtilerek "SİTE" üzerinde yayınlandığı tarihte yürürlülüğe girer.

30.03.2014

Gizlilik Bildirimi

→  Sitemizi ziyaret etmeden önce aşağıda yazılı kullanım ilkelerini mutlaka okumanızı öneririz. Bu şartları kabul etmeniz halinde sitemizden faydalanırken kurallarımıza uymanız yararınıza olacaktır. Lütfen Kullanım İlkelerimizin tamamını okuyunuz.

→  www.turkiyeklinikleri.com Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait hekimleri sağlık alanında bilgilendirmeye yönelik hazırlanmış bir web sitesidir.

→  www.turkiyeklinikleri.com kullanıcılarının kimliklerine, adreslerine, hizmet sağlayıcılarına ve benzeri bilgilerine erişemez. Bu bilgileri kullanıcılar isterse formlar yoluyla siteye gönderebilirler. Ancak, www.turkiyeklinikleri.com donanım ve yazılım bilgilerinizi toplayabilir. Bu bilgiler arasında şunlar yer alır: IP adresiniz, tarayıcı türü, işletim sistemi, etki alan adı, erişim süreleri ve ilgili web adresleri. www.turkiyeklinikleri.com kullanıcılardan aldığı kişisel bilgileri (isminiz, elektronik posta adresiniz, ev ve iş adresiniz, telefon numaranız, vb.) üçüncü bir kuruma satamaz, kamuoyuna yayınlayamaz, site içinde tutamaz. Alınan bilgiler sitenin ziyaretçi profili, raporlama ve hizmetlerin tanıtımına kaynak olması için yönlendirici özellik taşır.

→  www.turkiyeklinikleri.com sizden aldığı bilgileri şu amaçlar için kullanır:

-Web sitesini iyileştirmek,geliştirmek ve kaliteyi korumak,

-Ziyaretçi profili ve genel istatistik veriler oluşturmak,

-Ziyaretçilerin sitemizi nasıl kullandığı ile ilgili eğilimlerini belirlemek,

-Asılı yayınlar/yazışmalar göndermek,

-Elektronik posta yoluyla basın bültenleri veya bildirimler göndermek,

-Etkinlik ya da yarışma için liste oluşturmak.

→  www.turkiyeklinikleri.com adresini kullanmakla;

-Herhangi bir kullanıcının yasal ve ahlaki olmayan davranışlarından Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin sorumlu tutulamayacağını,

-Kullanım ilkelerinin zaman zaman değiştirebileceğini,

-Diğer bağlantı sağladığı ama denetleyemediği sitelerin içeriklerinden veya bilgisayarınıza verecek zararlardan sorumlu olmadığını kabul etmiş sayılırsınız.

→  Aşağıda belirtilen durumlarda Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. sitesini kullanıcılara kapatabilir:

-Yanlış, eksik, yanıltıcı ve genel ahlak kurallarına uygun olmayan ifadeleri içeren bilgilerin siteye kaydedilmesi durumunda,

-İstenilen bilgilerin içine ilan, reklam, duyuru, özel veya tüzel kişiliklere hakaret içeren ifadeler kullanıldığında,

-Çeşitli yollarla siteye yapılan saldırılar sırasında

-Virüs nedeniyle sitenin yapısının bozulması durumunda.

→  Kod ve yazılım da dahil, sitede yer alan yazılı, görüntülü ve sesli fikir ürünleri Telif Hakları ile ilgili yasal mevzuat uyarınca güvence altındadır.

→  Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.in yazılı izni olmadığı sürece sitede yer alan bilgiler; başka bir bilgisayara yüklenemez, değiştirilemez, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yeniden yayınlanamaz, postalanamaz, dağıtılamaz.

→  Sitede bulunan yazılım ve tasarımların her hakkı Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye aittir.

→  Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. kullanım ilkelerimizle ilgili yorumlarınızı almaktan memnuniyet duyacaktır. Sitemizi zenginleştirebileceğini düşündüğünüz konuları ya da sitemizle ilgili yaşadığınız bir problem olursa lütfen bizimle paylaşın.

info@turkiyeklinikleri.com

04.04.2014