Amaç: Bu çalışmada, Elazığ'da 20 baş ve daha fazla süt ineğine sahip olan işletmelerde kullanılan yemlerin bazı özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Elazığ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği kayıtlarında Elazığ'da 20 baş ve üzeri süt ineğine sahip toplam işletme sayısı 60 adettir. Altmış işletmenin tamamıyla iletişime geçilmiş ve 40 işletme yüz yüze görüşmeyi kabul etmiştir. Bu hacim ise %10 hata payı ile minimal örnek hacmi belirleme yönteminde belirlenen hacmin üzerindedir. Ziyaret edilen işletmelerde süt ineklerinin yem ve beslemesinden sorumlu kişilerle yüz yüze görüşülmüştür. Bu görüşmelerde hayvanlara verilen yemlere ilişkin bilgiler toplanmış, yem örnekleri alınmış, kimyasal ve fiziksel analizler yapılmıştır. Bulgular: Yaz aylarında rasyona işletmelerin %95'inde saman, %72,5'inde yonca kuru otu, %27,5'inde fiğ kuru otu, %35'inde mısır silajı, %75'inde fabrika karma (süt) yemi, %75'inde kırılmış veya ezilmiş arpa ve buğday, %60,00'ında kepek katılmıştır. Kış aylarında ise yaz aylarına göre saman kullanımında bir değişiklik olmamıştır. Yonca kuru otu ve fiğ kuru otu kullanan işletme oranı düşmüştür. Mısır silajı, fabrika karma (süt) yemi, arpa ve kepek kullanan işletme sayısı artmıştır. Rasyonlara yemlerin en az ve en çok katılma oranlarında en fazla dalgalanmayı yonca (%6,41-59,31) ve saman (%8,91-53,90) göstermiştir. İşletmelerde en fazla kullanılan kaba yemlerin parçacık boyutları samanlarda >0,5-<0,3 cm arasında, silajlarda >1 ve >0,5 cm, yonca ve fiğ kuru otlarında ise >5 cm olarak toplanmıştır. Fabrika karma (süt) yemlerinin laboratuvar analiz sonuçları ile etiket bilgileri arasında istatistiksel olarak önemli bir fark tespit edilmemiştir (p>0,05). Sonuç: Süt ineği işletmelerinde, samanın yanında yonca, fiğ, mısır silajı ve fabrika karma yeminin yaygın olarak kullanıldığı saptanmıştır. Elazığ süt ineği işletmelerinde süt ineklerine verilen yemlerin fiziksel formlarının uygun olduğu söylenebilir. Ayrıca çalışma sonuçlarına göre fabrika karma yemlerindeki etiket bilgilerinin genellikle güvenilir olduğu, bu verilerin süt ineği beslemesinde rahatlıkla kullanılabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Fiziksel form; rasyon; süt ineği; yem
Objective: In this study, it was aimed to investigate some properties of feeds used in establishments with 20 heads and more dairy cattle in Elazığ. Material and Methods: In the records of the Elazığ Breeding Cattle Breeders Association, the total number of establishments with 20 heads and more over dairy cows in Elazığ is 60. All sixty enterprises were contacted and 40 enterprises agreed to face to face. This volume is above the volume determined in the method of determining the minimum sample volume with 10% error margin. They were interviewed with the individuals responsible for the feeds and nutrition of dairy cows face-to-face in the visited establishments. In these interviews, information about feeds given to animals was collected, feed samples were taken and chemical and physical analyzes were made. Results: In the summer straw in 95%, dry alfalfa in 72.5%, dry vetch in 27.5%, corn silage in 35%, factory mixed (milk) feed in 75%, broken or crushed barley and wheat in 75%, bran in 60.00% of farms participated in the ration. In the winter months, there was no change in the use of straw a comparing to the summer months. The rate of operation using dry alfalfa and dry vetch decreased. The number of farms using corn silage, factory mixed (milk) feeds, barley and bran increased. Alfalfa (6.41-59.31%) and straw (8.91-53.90%) showed the highest fluctuation in the minimum and maximum addition rates of the feeds to rations. Particle sizes of the most commonly used roughages were >0.5 -<0.3 cm in straw, >1 and >0.5 cm in silage and >5 cm in dry alfalfa and dry vetch. There was not detected statistically significant difference between the laboratory analysis results of the factory mixed feeds and the label information (p>0.05). Conclusion: As a result, it was found that alfalfa, vetch, corn silage and factory mixed feed were widely used in dairy cow farms besides straw. It can be said that the physical forms of the feeds given to dairy cows in Elazığ dairy farms are suitable. In addition, according to the results of the study, it is thought that the label information in the factory mixed feeds are reliable and these data can be easily used in dairy cow feeding.
Keywords: Physical form; ration; dairy cow; feed
- Aras İ. Süt ve süt ürünleri sektör raporu. Araştırma Etüt Planlama Birimi Mevlana Kalkınma Ajansı. 2015. http://www.konyadayatirim.gov.tr/images/dosya/S%C3%BCt%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Sekt%C3%B6r%C3%BC%20Raporu.pdf
- Anonim. Dünya ve Türkiye'de süt sektörü istatistikleri. 2018 Süt Raporu Ulusal Süt Konseyi. 2018. https://ulusalsutkonseyi.org.tr/wp-content/uploads/Sut_Raporu_2018_Web_Kapakli.pdf
- FAO, IDF. World Mapping of Animal Feeding Systems in the Dairy Sector. Food and Agriculture Organization of the United Nations International Dairy Federation IFCN Dairy Research Network 2014. http://www.fao.org/3/a-i3913e.pdf
- Kashongwe OB, Bebe BO, Matofari JW, Huelsebusch CG. Effects of feeding practices on milk yield and composition in peri-urban and rural smallholder dairy cow and pastoral camel herds in Kenya. Trop Anim Health Prod. 2017;49(5):909-14. [Crossref] [PubMed]
- Tricarico JM. Considerations and Resources of Feed and Animal Management. Innovation Center for U.S. Dairy. 2014. https://nationaldairyfarm.com/wp-content/uploads/2018/10/ConsiderationsResourcesOnFeedAnimalMgt.pdf
- Payık ES, Kaya Kuyululu ÇY. Aydın ilinde sığır yetiştiriciliği. Kumlu S, editör. AB ve Türkiye'de Danışmanlık Sistemleri ve Süt Sığırı İşletmelerinin Yönetimi. Cilt 1. Aydın: Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği; 2012. p.5-38.
- Bakır G, Han F. [Factors affecting the structural features of dairy farming organizations in Yalova: the habits of feeding and nutrition]. Turk J Agric Res. 2014;1:55-62. [Crossref]
- Görgülü M. Süt Sığırlarının beslenmesi ve yemler. Kumlu S, editör. AB ve Türkiye'de Danışmanlık Sistemleri ve Süt Sığırı İşletmelerinin Yönetimi. Cilt 1. Aydın: Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği; 2012;123-98.
- Çelik K, Ertürk MM, Ersoy İE. [Quantitatively investigating some quality characteristics of compound feeds and feedstuffs sampled out of different feed mills]. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2003;16(2):161-8.
- Grant RJ, Colenbrander VF, Mertens DR. Milk fat depression in dairy cows: role of particle size of alfalfa hay. J Dairy Sci. 1990;73(7):1823-33. [Crossref]
- Grant RJ, Colenbrander VF, Mertens DR. Milk fat depression in dairy cows: role of silage particle size. J Dairy Sci. 1990;73(7):1834-42. [Crossref]
- Beauchemin KA, Yang WZ, Rode LM. Effects of particle size of alfalfa-based dairy cow diets on chewing activity, ruminal fermentation, and milk production. J Dairy Sci. 2003;86(2):630-43. [Crossref]
- Beauchemin KA, Farr BI, Rode LM, Schaalje GB. Effects of alfalfa silage chop length and supplementary long hay on chewing and milk production of dairy cows. J Dairy Sci. 1994;77(5):1326-39. [Crossref]
- Yavuz M. Süt Sığırlarının Beslenmesinde Temel İlkeler. Hayvancılık Serisi: 5. Bursa: Sütaş Yayınları; 2007. p.42.
- Sancak C, Karadağ Y. Yem bitkileri üretimi. Kumlu S, editör. AB ve Türkiye'de Danışmanlık Sistemleri ve Süt Sığırı İşletmelerinin Yönetimi. Cilt 1. Aydın: Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği; 2012. p.199-216.
- Gençoğlu H. Süt ineği rasyonlarında partikül büyüklüğünün önemi. Tüsedad. 2012;16:18-9.
- Israel GD. Determining sample size. Fact Sheet PEOD-6, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida, US. November 1992. http://www.gjimt.ac.in/web/wp-content/uploads/2017/10/2_Glenn-D.-Israel_Determining-Sample-Size.pdf
- Can MF. [Factors influencing entrepreneurship level and intention of veterinarians in Turkey]. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 2015;21(6):855-62. [Crossref]
- Horwitz W. Official Methods of Analysis of AOAC International. 17th ed. Gaithersburg, Md: AOAC International; 2000. p.1-40.
- Moran J. Tropical Dairy Farming: Feeding Management for Small Holder Dairy Farmers in the Humid Tropics. Melbourne: CSIRO Publishing; 2005. p.295. [Crossref]
- National Research Council. Nutrient Requirements of Dairy Cattle Seventh Revised Edition. Washington, DC: National Academy Press; 2001. p.405.
- Çerçi İH, Sarı M, Şahin K, Gürdoğan F, Güler T. [The effects of nutritional programmes of dairy cows and sheep on fertility in Elazığ region]. FÜ Sağlık Bil Dergisi. 2002;16(1):1-9.
- Tugay A, Bakır G. [Feed varieties used and animal feeding habits in cattle farms in Giresun province]. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 2008;39(2):231-9.
- Alçiçek A, Özdogan M. Çiftçi koşullarında yapılan mısır ve silo yemlerinde silaj kalitesinin saptanması üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim Ege Zootekni Derneği. 1997;37:94-102.
- Alçiçek A, Karaayvaz BK. Çiftçi koşullarında silo yemi yapımında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, TAYEK/TYUAP 2002 Yılı Hayvancılık Grubu Bilgi Alışveriş Toplantısı Bildirileri, Yayın No: 106. İzmir: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü; 2002. p.136-46.
- Açıkgöz E. [Forage crops]. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Yayın No: 182, Vipaş A.Ş., Bursa: 2001. p584.
.: İşlem Listesi