Amaç: Bu çalışmada; yaş, egzersiz yapma sıklığı ve bilinçli farkındalığın psikolojik iyi oluş düzeyi üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma grubu, en az 6 aydan beri haftada en az bir gün ile haftada 4 ve üzeri gün egzersiz yapan ve yaşları 15-53 arasında değişen 97 kadın ile 124 erkek olmak üzere toplam 221 kişiden oluşmaktadır. Araştırmadaki katılımcılar, kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan model, ilişkisel tarama modelidir. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formu, bilinçli farkındalık ölçeği ile İyilik Hâli Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistikler ile egzersiz yapma sıklığının ve bilinçli farkındalığın psikolojik iyi oluş düzeyi üzerindeki yordayıcı etkisinin belirlenmesi için üç adımlı hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Araştırmada kontrol değişkeni olarak ilk aşamada, hiyerarşik regresyon analizine dâhil olan yaşın modele katkısının anlamlı olduğu ve psikolojik iyi oluşun %4,1'ini açıkladığı görülmüştür. Egzersiz yapma sıklığının, psikolojik iyi oluşu anlamlı bir şekilde yordadığı ve modele katkısının %2,4 olduğu bulunmuştur. Hiyerarşik regresyon analizinin üçüncü aşamasında, modele dâhil edilen bilinçli farkındalığın modeldeki katkısının anlamlı olduğu ve iyi oluşun %6,1'ini açıkladığı tespit edilmiştir. Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre, yaş, egzersiz yapma sıklığı ve bilinçli farkındalık düzeyindeki artışın katılımcıların psikolojik iyi oluş düzeylerine pozitif yönde katkı sağladığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Egzersiz yapma sıklığı; bilinçli farkındalık; psikolojik iyi oluş
Objective: In this study, it was aimed to investigate the predictive effects of age, exercise frequency and mindfulness on the level of psychological well-being. Material and Methods: The research group consists of a total of 221 exercise participants, 97 women and 124 men, aged between 15-53, who exercised at least one day a week and 4 or more days a week for at least 6 months. Participants in the study were determined by convenience sampling method. Relational screening model was used in the study. To collect data; personal information form, Mindful Attention Awareness Scale, and Flourishing Scale were used. For analysis, descriptive statistics, a three-step Hierarchical Regression Analysis was done for determining the predictive effect of exercise frequency and mindfulness on the level of psychological well-being. Results: In the study, it was found that the contribution of age, which was included in the hierarchical regression analysis in the first stage as a control variable, to the model was significant and predicted 4.1% of psychological well-being. It was found that the exercise frequency significantly predicted psychological well-being and its contribution to the model was 2.4%. In the third stage of the hierarchical regression analysis, it was determined that the contribution of mindfulness included in the model was significant and explained 6.1% of psychological wellbeing. Conclusion: According to the results of the research, it was observed that the increase in the frequency of exercise and mindfulness level with increasing age contributed positively to the psychological well-being levels of the participants.
Keywords: Exercise frequency; mindfulness; psychological well-being
- Demir M, Filiz K. Spor egzersizlerinin insan organizması üzerindeki etkileri [Effects of sport exercises on human organısm]. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2004;5(2):109-14. [Link]
- Mahon NE, Yarcheski A, Yarcheski TJ. Happiness as related to gender and health in early adolescents. Clin Nurs Res. 2005;14(2):175-90. [Crossref] [PubMed]
- Diener E. Subjective well-being. Psychological Bulletin. 1984;95(3):542-75. [Crossref] [PubMed]
- Fox KR. The influence of physical activity on mental well-being. Public Health Nutr. 1999;2(3A):411-8. [Crossref] [PubMed]
- Deniz ME, Erus SM, Büyükcebeci A. Bilinçli farkındalık ile psikolojik iyi oluş ilişkisinde duygusal zekanın aracılık rolü [Relationship between mindfulness and psychological well-being: the mediating role of emotional intelligence]. Turkish Psychological Counseling And Guidance Journal. 2017;7(47):17-31. [Link]
- Kabat-Zinn J. Mindfulness-based ınterventions in context: past, present, and future. Clinical psychology: Science and Practice. 2003;10(2):144-56. [Crossref]
- Bishop SR, Lau M, Shapiro S, Carlson L, Anderson ND, Carmody J, et al. Mindfulness: a proposed operational definition. Clinical Psychology: Science and Practice. 2004;11(3):230-41. [Crossref]
- Brown KW, Ryan RM. The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. J Pers Soc Psychol. 2003;84(4):822-48. [Crossref] [PubMed]
- Akın A. Psikolojik iyi olma ölçekleri (PİOÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması [The scales of psychological well-being: a study of validity and reliability]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2008;8(3):721-50. [Link]
- Ryan RM, Deci EL. On happiness and human potentials: a review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annu Rev Psychol. 2001;52:141-66. [Crossref] [PubMed]
- Ryff CD. Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology. 1989;57(6):1069-81. [Crossref]
- Cihangir Çankaya Z. Özerklik desteği, temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve öznel iyi olma: öz-belirleme Kuramı [Autonomy support, basic psychological need satisfaction and subjective well-being: self-determination theory]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2009;4(31):23-31. [Link]
- Deci EL, Ryan RM. Conceptualizations of intrinsic motivation and self-determination. Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior.1st ed. Germany: Springer US; 1985. p. 11-40. [Crossref]
- Vicent M, Sanmartín R, Vásconez-Rubio O, García-Fernández JM. Perfectionism profiles and motivation to exercise based on self-determination theory. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(9):3206. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ersöz G, Öztürk M, Kılınç F, Koşkan Ö, Çetinkaya E. Sporcuların güdüsel yönelimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi [Examining motivational orientation of athletes in terms of some variables] CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2012;7(1):15-26. [Link]
- İmiroğlu A, Demir R. Murat M. Psikolojik iyi oluşun yordayıcıları olarak bilişsel esneklik, bilinçli farkındalık ve umut [Cognitive flexibility, mindfulness and hope as predictors of psychological well-being]. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2021;20(80):2037-57. [Crossref]
- Özen Koç Ö, Soysal S. Bilge F. Ergenlerde bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide cinsiyetin düzenleyici rolü [The moderator role of gender on the relationship between mindfulness and psychological well-being in adolescence]. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023;9(1):154-69. [Crossref]
- Aydın Y, Karaman HB. The relationship between mindfulness and psychological wellbeing of school counselors: mediating effect of work-related psychological flexibility. Kastamonu Education Journal. 2021;29(4):101-12. [Crossref]
- Terzioğlu ZA. Farkındalık temelli egzersiz programının üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş ve yaşam doyumu üzerindeki etkililiğinin incelenmesi [Doktora tezi]. Antalya: Akdeniz Üniversitesi; 2022. Erişim tarihi: 23.12.2023. Erişim linki: [Link]
- Chen Y, Peng Y, Fang P. Emotional intelligence mediates the relationship between age and subjective well-being. Int J Aging Hum Dev. 2016;83(2):91-107. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hansen T, Blekesaune M. The age and well-being "paradox": a longitudinal and multidimensional reconsideration. Eur J Ageing. 2022;19(4):1277-86. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Uluç EA. Psikolojik iyi oluş ve psikolojik kırılganlık arasındaki ilişki: üniversiteler arası müsabakalarda mücadele eden sporcular örneği [The relationship between psychological well-being and psychological vulnerability: the example of athletes struggling in intercollegiate competitions]. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 2022;5(4):1035-47. [Crossref]
- Başar S, Sarı İ. Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi [The effect of regular exercise on depression, happiness and mental well-being]. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2018;5(3):25-34. [Link]
- Büyüköztürk Ş, Kılıç-Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 35. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık; 2024. [Link]
- Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. 17. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık; 2004.
- Diener E, Wirtz D, Tov W, Kim-Prieto C, Choi D, Oishi S, et al. New measures of well-being: flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research. 2009;39:247-66. [Crossref]
- Akın A, Fidan M. The validity and reliability of the Turkish version of the flourishing scale. Paper presented at the 3rd Internatıonal Conference on New Trends in Education and their Implications; 2012 April 26-28; Antalya, Turkey: ICONTE; 2012.
- Özyeşil Z, Arslan C, Kesici Ş, Deniz ME. Bilinçli Farkındalık Ölçeği'ni Türkçeye uyarlama çalışması [Adaptation of the Mindful Attention Awareness Scale into Turkish]. Eğitim ve Bilim. 2011;36(160):224-35. [Link]
- George D, Mallery M. SPSS for Windows Step By-Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update. 10th. Boston: Pearson; 2010.
- Yüceant M. Düzenli fiziksel aktivitenin stres, kaygı, depresyon, yaşam memnuniyeti, psikolojik iyi oluş ve pozitif-negatif duygu üzerine etkisi [The effect of regular physical activity on stress, anxiety, depression, life satisfaction, psychological well-being and positive-negative emotion]. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 2023;6(2):581-98. [Crossref]
- Granero-Jiménez J, López-Rodríguez MM, Dobarrio-Sanz I, Cortés-Rodríguez AE. Influence of physical exercise on psychological well-being of young adults: a quantitative study. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(7):4282. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yılmaz A, Ağgön E. Aktif spor yapan üniversite öğrencilerinin beden memnuniyeti, mental iyi oluş ve özgüven düzeylerinin incelenmesi [Investigation of body satisfaction, mental well being and self confidence levels of university students with active sports]. Ondokuz Mayıs University Journal of Sports and Performance Researches. 2023;14(1):31-42. [Crossref]
- Öner Ç. Egzersiz katılımcılarının temel psikolojik ihtiyaçları ve mental iyi oluşlarının incelenmesi [Investigation of basic psychological needs and mental well being of exercise participants]. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 2019;2(2):159-74. [Link]
- Rehman AU, You X, Wang Z, Kong F. The link between mindfulness and psychological well-being among university students: the mediating role of social connectedness and self-esteem. Current Psychology. 2023;42(14):11772-81. [Crossref]
- Crego A, Yela JR, Gómez-Martínez MÁ, Karim AA. The contribution of meaningfulness and mindfulness to psychological well-being and mental health: a structural equation model. Journal of Happiness Studies. 2020;21(8):2827-50. [Crossref]
.: İşlem Listesi