.: ARAŞTIRMA
Dr. Bafralı Yanko'nun 'Bizde Tıbb-ı Kanûnî'ye Dâir Birkaç Söz' Başlıklı Yazı Dizisi Üzerine Bir Değerlendirme
An Evaluation of a Series of Articles by Dr. Bafralı Yanko Titled 'A Few Words Regarding to Forensic Medicine in Our Country'
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2021;29(3):331-9
doi: 10.5336/mdethic.2020-80807
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Tıp ve tıp dışı alanlarda muhtelif kitap ve makaleleri bulunan Dr. Bafralı Yanko'nun hayatına dair kapsamlı ve ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Kendisi ve eserleri ile ilgili çalışmalar da çok değildir. Onunla ilgili bilinmeyenlerden birisi de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra ihdas edilen Osmanlı Hukuk Encümeni'nde görev almış olmasıdır. Bu encümendeki görevi adli tıp alanında hukuk camiasını aydınlatmak ve bilgi vermektir. Bu çalışmada, Dr. Bafralı Yanko'nun, Osmanlı Hukuk Encümeni'nde görev aldığı sıralarda, 1910 yılında Ceride-i Adliye dergisinde yayımladığı bir yazı dizisi ele alınmıştır. Bu yazı dizisi iki kısımdan oluşmakta ve adli tıp konu edilmektedir. Dr. Yanko Batıda ve Osmanlı'da adli tıbbın durumu, kitaplar, eğitim gibi hususları değerlendirmektedir. Ayrıca, adli tıptaki bazı gelişmeler ile adli tıbbın hukuka ne şekilde fayda sağladığını örneklerle açıklamaktadır. Dr. Bafralı Yanko'nun bu yazı dizisi kendisi ile ilgili bir takım biyografik bilgiler verdiği gibi, tıp tarihimize ve bilhassa adli tıp tarihine de önemli katkılar sunmaktadır. Onun adli tıp hakkındaki görüş ve yorumları, değerlendirmeleri adli tıbbın bugünkü sorunlarının kaynağına da bazı göndermelerde bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Adli tıp; XIX. yüzyıl tıp tarihi; tıp, tarih
Tıp ve tıp dışı alanlarda muhtelif kitap ve makaleleri bulunan Dr. Bafralı Yanko'nun hayatına dair kapsamlı ve ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Kendisi ve eserleri ile ilgili çalışmalar da çok değildir. Onunla ilgili bilinmeyenlerden birisi de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra ihdas edilen Osmanlı Hukuk Encümeni'nde görev almış olmasıdır. Bu encümendeki görevi adli tıp alanında hukuk camiasını aydınlatmak ve bilgi vermektir. Bu çalışmada, Dr. Bafralı Yanko'nun, Osmanlı Hukuk Encümeni'nde görev aldığı sıralarda, 1910 yılında Ceride-i Adliye dergisinde yayımladığı bir yazı dizisi ele alınmıştır. Bu yazı dizisi iki kısımdan oluşmakta ve adli tıp konu edilmektedir. Dr. Yanko Batıda ve Osmanlı'da adli tıbbın durumu, kitaplar, eğitim gibi hususları değerlendirmektedir. Ayrıca, adli tıptaki bazı gelişmeler ile adli tıbbın hukuka ne şekilde fayda sağladığını örneklerle açıklamaktadır. Dr. Bafralı Yanko'nun bu yazı dizisi kendisi ile ilgili bir takım biyografik bilgiler verdiği gibi, tıp tarihimize ve bilhassa adli tıp tarihine de önemli katkılar sunmaktadır. Onun adli tıp hakkındaki görüş ve yorumları, değerlendirmeleri adli tıbbın bugünkü sorunlarının kaynağına da bazı göndermelerde bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Adli tıp; XIX. yüzyıl tıp tarihi; tıp, tarih
ABSTRACT
There is no comprehensive and detailed information about life of Doctor Bafrali Yanko who has books and articles in medical and non-medical fields. Also, studies on him and his works are not very much. One of the unknown about him is that he took part in the Ottoman Legal Committee, which was established after the declaration of the Constitutional. His duty in this committee is to enlighten and inform the legal community in the field of forensic medicine. In this study, a series of articles that published by Dr. Bafrali Yanko in 1910 in Ceride-i Adliye magazine, while he was working in the Ottoman Legal Committee, was discussed. This series of articles consists of two parts and the subject of them is forensic medicine. Dr. Yanko has evaluated issues such as condition of forensic medicine in the West and the Ottoman Empire, books, and education. In addition, he has explained some developments in forensic medicine and, how forensic medicine has benefited the law. This series of the articles by Dr. Yanko provides some biographical information about himself, as well as making important contributions to our history of medicine and especially the history of forensic medicine. His views and comments on forensic medicine make some references to the source of the current problems of forensic medicine.
Keywords: Medicine, forensic; 19t h cent. history of medicine; medicine, history
There is no comprehensive and detailed information about life of Doctor Bafrali Yanko who has books and articles in medical and non-medical fields. Also, studies on him and his works are not very much. One of the unknown about him is that he took part in the Ottoman Legal Committee, which was established after the declaration of the Constitutional. His duty in this committee is to enlighten and inform the legal community in the field of forensic medicine. In this study, a series of articles that published by Dr. Bafrali Yanko in 1910 in Ceride-i Adliye magazine, while he was working in the Ottoman Legal Committee, was discussed. This series of articles consists of two parts and the subject of them is forensic medicine. Dr. Yanko has evaluated issues such as condition of forensic medicine in the West and the Ottoman Empire, books, and education. In addition, he has explained some developments in forensic medicine and, how forensic medicine has benefited the law. This series of the articles by Dr. Yanko provides some biographical information about himself, as well as making important contributions to our history of medicine and especially the history of forensic medicine. His views and comments on forensic medicine make some references to the source of the current problems of forensic medicine.
Keywords: Medicine, forensic; 19t h cent. history of medicine; medicine, history
REFERANSLAR:
- Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, TFR.I..MKM. 5/418 (H.19/06/1321 - M.12/09/1903) [Link]
- Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, TFR.I..MKM. 22/2149 (H.18/05/1325 - M.29/06/1907) [Link]
- Ekmeleddin İ. [Dr. Bafralı Yanko Haralambo]. Osmanlı Tıbbi Bilimler Literatürü Tarihi. İstanbul: IRCICA; 2008. Vol. 2. p.1133-4.
- Dr. Bafralı Yanko. [Forensic Medicine; A Few Words Regarding to Forensic Medicine in Our Country]. Ceride-i Adliye. 1910;1(2):60-3.
- Rıza Tahsin. 1301 Senesinde Neş'et Eden Etıbba. Tıp Fakültesi Tarihçesi. Eklerle Yayınlayan: Aykut Kazancıgil, İstanbul: Özel Yayınlar; 1991. Vol. 2. p.24.
- Koçu RE. Bakırköy. İstanbul Ansiklopedisi. 1960. Vol. 4. p.1895.
- [Vefat]. Cumhuriyet; 27 Birincikânun 1936. p.4. [Link]
- [Dr. Bafralı Yanko Died]. Cumhuriyet; 29 Birincikânun 1936. p.5. [Link]
- Ulutürk M. Dr. Bafralı Yanko ve Yozgat seyahatnamesi [Dr. Bafralı Yanko and his Travelbook of Yozgat]. Turkish Studies. 2013;8(11):349-371. [Crossref]
- Merhum Prof. Dr. Nafiz Paşa [The Deceased Prof. Dr. Nafiz Paşa]. Servet-i Fünun Uyanış Dergisi. 10 Nisan 1929. p.293-295. [Link]
- Benlisoy S. Karamanlıca Terakki Dergisi: Anatolluları dalmış oldukları uykudan uyandırmak [Terakki, Journal in Karamanlıca: waking anatoliens up from sleep]. Kebikeç. 2019;47:337-66. [Link]
- Güngör S. [First Rabies Vaccine in Our Country]. Tan; 02.06.1937. p.7,10.
- Ekmeleddin İ. Yanko Haralambo. Osmanlı Tabii ve Tatbiki Bilimler Literatürü Tarihi. İstanbul: IRCICA; 2006. Vol. 2. p.810.
- Dr. Bafralı Yanko. [Forensic Medicine]. Ceride-i Adliye. 1910;1(3):105-9.
- Yavuz H. Ceride-i Adliye. İslam Ansiklopedisi. Türk Diyanet Vakfı; 1993.Vol.7. p.404-5. [Link]
- Bilgin NG, Ögenler O, Akça T. Ülkemizde adli otopsinin tarihçesi [History of Forensic Autopsy in Turkey]. Lokman Hekim Journal. 2011;1(1):8-12. [Link]
- Yüksel A. Osmanlılarda otopsi [Autopsy in ottomans]. Belleten. Aralık 2013;77(280):875-910. [Link]
- Abdülhak Hayrullah Efendi. Makalat-ı Tıbbiye. Takvimhane-i Âmire Matbaası. 1843. p.91-3.
- Koç S, Biçer Ü. Adli Tıbbın Tarihsel Gelişimi, Türkiye'dekiYapılanması ve Sorunları [Historical Development, Settlement, and Problems of Forensic Medicine in Turkey]. Klinik Gelişim. 2009;22(Adli Tıp Özel Sayısı):1-5. [Link]
- Topuzlu C. Mektebin Hali. İstibdat-Meşrutiyet-Cumhuriyet Devirlerinde 80 Yıllık Hatıralarım. 5. baskı. Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Prof. Dr. Aykut Kazancıgil editörler. İstanbul: İşaret; 2010. p.52.
- Sağlam T. Beşinci ve Altıncı Sınıf. Nasıl Okudum? 3. baskı. Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Prof. Dr. Aykut Kazancıgil editörler. İstanbul: Nehir; 1991. p.122.
- Freyer H. Sosyoloji'nin Hazırlık Çağının Son Safhaları. Sosyoloji Kuramları Tarihi. Tahir Çağatay, M. Rami Ayas, çeviri editörleri. 2. Baskı. Ankara: Doğu Batı Yayınları; 2012. p.15-38.
- Soysal Z, Eke M. [Dünyada Adli Tıbbın Tarihçesi ve Gelişimi]. Adli Tıp. Soysal Z, Çakalır C, editörler. Adli Tıp. 1. Baskı. İstanbul: İst. Üni. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları; 1999. Vol.1. p.1.
- Lister J. On the Antiseptic Principle in the Practice of Surgery. Br Med J. 1867;2(351): 246-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Topuzlu C. Paris'ten İstanbul'a Dönüş. İstibdat-Meşrutiyet-Cumhuriyet Devirlerinde 80 Yıllık Hatıralarım. 5. baskı. Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Prof. Dr. Aykut Kazancıgil editörler. İstanbul: İşaret; 2010. p.68-9.
- Unat EK. Dersaadet Daülkelp Ameliyathanesi. Osmanlı İmparatorluğunda Bakteriyoloji ve Viroloji. İstanbul: İst. Üni. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları; 1970. p.30.
.: İşlem Listesi