.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Diyaliz Tedavisi Alan ve Böbrek Nakli Olan Hastaların ve Yakınlarının Süreç Deneyimleri: Fenomenolojik Kalitatif Bir Çalışma
Process Experiences of Patients Receiving Dialysis Treatment and Renal Transplantation and Their Relatives: A Phenomenological Qualitative Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2022;14(1):160-70
doi: 10.5336/nurses.2021-82242
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Kronik böbrek yetmezliği sadece hastayı değil hastanın çevresindeki tüm insanları, iş ve aile hayatını bir bütün olarak etkilemektedir. Hastalığın her evresi, hem hasta hem de hasta yakını için zorluklarla dolu, yorucu ve yıpratıcıdır. Hasta yakını hastasına bakmak, kendinden ödün vermek, maddi sorunlara çözüm üretmek zorunda kalmaktadır. Hasta ise kendi yaşadığı fizyolojik problemlerin yanında daha farklı sorunlarla baş etmeye çalışmaktadır. Bu süreçte hasta ve hasta yakınlarının sorunlarının çözümü için farklı gereksinimleri ve beklentileri bulunur. Bu beklentilerinin pek çoğuna hemşireler tarafından bütüncül yaklaşımla çözüm üretilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, hasta ve hasta yakınlarının tedavi süreçlerinde yaşadıklarını ve hemşirelerden beklentilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, nitel araştırma formatında yapılmış, fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Veriler odak grup görüşmesi ile toplanmış, nitel veriler Collaizi'nin fenomenolojik yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Araştırma, Nitel Araştırma Raporlama Standartları kontrol listesine uygun olarak yürütülmüş ve raporlanmıştır. Bulgular: Toplam 47 katılımcıdan 274 görüş ve öneri elde edilmiştir. Bunlar 4 ana ve 13 alt tema olarak gruplanmıştır. Hasta ve hasta yakınlarının en çok tedavinin başladığı süreçte desteğe gereksinim duydukları görülmüştür. Yaşadıkları sorunlardan bazıları; mutsuzluk, yorgunluk, kaygı, psikolojik ve maddi yetersizliklerdir. En fazla eğitim gereksinimi duyduklarını belirtmiş ve hemşirelere empatik ve özenli yaklaşmalarını önermişlerdir. Sonuç: Diyaliz tedavisi alan/böbrek nakli olan hasta ve hasta yakınlarının birlikte ele alınması, tedavinin başından itibaren desteklenmeleri, özellikle hemşireler tarafından eğitim verilmesi ve özenli yaklaşılması önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek yetmezliği; diyaliz; böbrek nakli; aile; hemşirelik; insan deneyimi
Amaç: Kronik böbrek yetmezliği sadece hastayı değil hastanın çevresindeki tüm insanları, iş ve aile hayatını bir bütün olarak etkilemektedir. Hastalığın her evresi, hem hasta hem de hasta yakını için zorluklarla dolu, yorucu ve yıpratıcıdır. Hasta yakını hastasına bakmak, kendinden ödün vermek, maddi sorunlara çözüm üretmek zorunda kalmaktadır. Hasta ise kendi yaşadığı fizyolojik problemlerin yanında daha farklı sorunlarla baş etmeye çalışmaktadır. Bu süreçte hasta ve hasta yakınlarının sorunlarının çözümü için farklı gereksinimleri ve beklentileri bulunur. Bu beklentilerinin pek çoğuna hemşireler tarafından bütüncül yaklaşımla çözüm üretilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, hasta ve hasta yakınlarının tedavi süreçlerinde yaşadıklarını ve hemşirelerden beklentilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, nitel araştırma formatında yapılmış, fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Veriler odak grup görüşmesi ile toplanmış, nitel veriler Collaizi'nin fenomenolojik yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Araştırma, Nitel Araştırma Raporlama Standartları kontrol listesine uygun olarak yürütülmüş ve raporlanmıştır. Bulgular: Toplam 47 katılımcıdan 274 görüş ve öneri elde edilmiştir. Bunlar 4 ana ve 13 alt tema olarak gruplanmıştır. Hasta ve hasta yakınlarının en çok tedavinin başladığı süreçte desteğe gereksinim duydukları görülmüştür. Yaşadıkları sorunlardan bazıları; mutsuzluk, yorgunluk, kaygı, psikolojik ve maddi yetersizliklerdir. En fazla eğitim gereksinimi duyduklarını belirtmiş ve hemşirelere empatik ve özenli yaklaşmalarını önermişlerdir. Sonuç: Diyaliz tedavisi alan/böbrek nakli olan hasta ve hasta yakınlarının birlikte ele alınması, tedavinin başından itibaren desteklenmeleri, özellikle hemşireler tarafından eğitim verilmesi ve özenli yaklaşılması önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek yetmezliği; diyaliz; böbrek nakli; aile; hemşirelik; insan deneyimi
ABSTRACT
Objective: Chronic renal disease affects not only the patient, but also all the people around the patient, as well as work and family life as a whole. Each stage of the disease is difficult, tiring and exhausting for both the patient and their relatives. Patient's relatives have to take care of their patients, compromise on their own, and find solutions to financial problems. The patient, on the other hand, tries to cope with different problems besides his own physiological problems. In this process, patients and their relatives have different needs and expectations to solve their problems. Nurses should find solutions to many of these expectations with a holistic approach. This study was conducted to determine the experiences of patients and their relatives during the treatment process and their expectations from nurses. Material and Methods: The study was conducted in a qualitative research format, and the phenomelogical approach was used. The data were collected through a focus group meeting, and qualitative data were analyzed according to Collazi's phenomenological approach. The research was conducted and reported in accordance with the Standards for Reporting Qualitative Research checklist. Results: 274 opinions and suggestions were obtained from a total of 47 participants. These are grouped into four main and thirteen subthemes. It was observed that patients and their relatives most needed support at the beginning of the treatment. Some of the problems they have experienced; unhappiness, fatigue, anxiety, psychological and financial inadequacies. They stated that they needed the most training and recommended an empathetic and attentive approach to nurses. Conclusion: It is important to deal with patients and their relatives who have undergone dialysis treatment/kidney transplantation together, to be supported from the beginning of the treatment, especially to be educated by nurses and to be attentive.
Keywords: Chronic kidney diseases; dialysis; renal transplantation; family; nursing; human experimentation
Objective: Chronic renal disease affects not only the patient, but also all the people around the patient, as well as work and family life as a whole. Each stage of the disease is difficult, tiring and exhausting for both the patient and their relatives. Patient's relatives have to take care of their patients, compromise on their own, and find solutions to financial problems. The patient, on the other hand, tries to cope with different problems besides his own physiological problems. In this process, patients and their relatives have different needs and expectations to solve their problems. Nurses should find solutions to many of these expectations with a holistic approach. This study was conducted to determine the experiences of patients and their relatives during the treatment process and their expectations from nurses. Material and Methods: The study was conducted in a qualitative research format, and the phenomelogical approach was used. The data were collected through a focus group meeting, and qualitative data were analyzed according to Collazi's phenomenological approach. The research was conducted and reported in accordance with the Standards for Reporting Qualitative Research checklist. Results: 274 opinions and suggestions were obtained from a total of 47 participants. These are grouped into four main and thirteen subthemes. It was observed that patients and their relatives most needed support at the beginning of the treatment. Some of the problems they have experienced; unhappiness, fatigue, anxiety, psychological and financial inadequacies. They stated that they needed the most training and recommended an empathetic and attentive approach to nurses. Conclusion: It is important to deal with patients and their relatives who have undergone dialysis treatment/kidney transplantation together, to be supported from the beginning of the treatment, especially to be educated by nurses and to be attentive.
Keywords: Chronic kidney diseases; dialysis; renal transplantation; family; nursing; human experimentation
REFERANSLAR:
- Shahgholian N, Yousefi H. Supporting hemodialysis patients: A phenomenological study. Iran J Nurs Midwifery Res. 2015;20(5): 626-33. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Akyuz Ozdemir A, Ayvazoglu Soy EH, Erdal R. Being a hemodialysis patient-is it a disruption in life? Annals of Medical Research. 2019;26(5):778-82. [Crossref]
- Doğan M, Dikeç G. Comparing anxiety and depression level of parents of children who undergoing surgery in an univerty hospital. ACU Sağlık Bil Derg. 2020;12(1):50-8. [Crossref]
- Doğan BK, Öztürk A. Kronik böbrek yetmezliği olan hastalar ile sosyal destek algısını geliş tirmeye yönelik grup çalışması [Group work to improve social support perception with chronic kidney failure patients]. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi. 2020;4(3):28-36. [Link]
- Rabiei L, Eslami AA, Abbasi M, Afzali SM, Hosseini SM, Masoudi R. Evaluating the effect of family-centered intervention program on care burden and self-efficacy of hemodialysis patient caregivers based on social cognitive theory: a randomized clinical trial study. Korean J Fam Med. 2020;41(2):84-90. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bennett PN, Hussein WF, Reiterman M, Yu J, Schiller B. The effects of laughter therapy on depression symptoms in patients undergoing center hemodialysis: A pragmatic randomized controlled trial. Hemodial Int. 2020;24(4):541-9. [Crossref] [PubMed]
- Özkan Tuncay F, Kars Fertelli T. Kronik böbrek yetmezliği olan bireylerde bakım bağımlılığı ve ilişkili faktörler [Care dependency and related factors in patients with chronic renal failure]. Kocaeli Med J. 2020;9(1):32-40. [Crossref]
- Ong ZH, Ng CH, Tok PL, Kiew MJX, Huso Y, Shorey S, et al. Sources of distress experienced by parents of children with chronic kidney disease on dialysis: a qualitative systematic review. J Pediatr Nurs. 2020;57:11-7. [Crossref] [PubMed]
- Keskin A, Özpulat F. Kronik böbrek yetmezliği tanısıyla hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastaların yaşadıkları güçlükler [Difficulties experienced by patients who receive hemodialysis treatment due to chronic renal failure]. Sağlık ve Toplum. 2019;29(1):32-43. [Link]
- Demirbilek H, Nalçacı S, Taş D, Tanay Akgün E, Parmaksız E, Külah E. Doğru nefes alarak, diyaliz kaygısını azaltabilir miyiz? [Can we reduce dialysis anxiety by proper breathing?]. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2019;14(3):97-102. [Link]
- Morais EM, Moreira PR, Winkelmann ER. Movie watching during dialysis sessions reduces depression and anxiety and improves quality of life: A randomized clinical trial. Complement Ther Med. 2020;52:102488. [Crossref] [PubMed]
- Zhang R, Jia J, Zhang D, Zhao X. Association between fatigue and depressive symptoms among kidney transplantation recipients: The mediating role of rumination. J Adv Nurs. 2019;75(12):3602-8. [Crossref] [PubMed]
- Ceyhun H, Kırpınar İ. Psychiatric diagnoses in patients with renal transplantation or dialysis made due to end stage renal disease. Anatolian Journal of Psychiatry. 2019;20:426-35. [Crossref]
- Geense WW, van Gaal BGI, Knoll JL, Cornelissen EAM, van Achterberg T. The support needs of parents having a child with a chronic kidney disease: a focus group study. Child Care Health Dev. 2017;43(6):831-8. [Crossref] [PubMed]
- Chandler JA, Connors M, Holland G, Shemie SD. "Effective" requesting: a scoping review of the literature on asking families to consent to or gan and tissue donation. Transplantation. 2017;101(5S Suppl 1):S1-S16. [Crossref] [PubMed]
- Przech S, Garg AX, Arnold JB, Barnieh L, Cuerden MS, Dipchand C, et al; Donor nephrectomy outcomes research (DONOR) network. Financial costs ıncurred by living kidney donors: a prospective cohort study. J Am Soc Nephrol. 2018;29(12):2847-57. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Thys K, Schwering KL, Siebelink M, Dobbels F, Borry P, Schotsmans P, et al; ELPAT Pediatric Organ Donation and Transplantation Working Group. Psychosocial impact of pediatric living-donor kidney and liver transplantation on recipients, donors, and the family: a systematic review. Transpl Int. 2015;28(3): 270-80. [Crossref] [PubMed]
- Jones J, Damery S, Allen K, Nicholas J, Baharani J, Combes G. 'You have got a foreign body in there': renal transplantation, unexpected mild-to-moderate distress and patients' support needs: a qualitative study. BMJ Open. 2020;10(3):e035627. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- WHO [İnternet]. © 2021 WHO [Erişim tarihi: 28.04.2020]. Global research on coronavirus disease (COVID-19). Erişim linki: [Link]
- O'Brien BC, Harris IB, Beckman TJ, Reed DA, Cook DA. Standards for reporting qualitative research: a synthesis of recommendations. Acad Med. 2014;89(9):1245-51. [Crossref] [PubMed]
- Zengin M, Yayan EH, Akıncı A. Difficulties experienced by turkish parents and their coping strategies: children with mucopolysaccharidosis. J Pediatr Nurs. 2020;53:e142-e8. [Crossref] [PubMed]
- Baltacı A. Nitel Veri analizinde Miles-Huberman modeli [Miles-Huberman model in qualitative data analysis]. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017;3(1):1-15. [Link]
- Jeong H, Othman J. Using interpretative phenomenological analysis from a realist perspective. The Qualitative Report. 2016;21(3):558-70. [Crossref]
- Yağar F, Dökme S. Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik [Planning of qualitative researches: research questions, samples, validity and reliability]. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;3(3):1-9. [Link]
- Sarıkaya Karabudak S, Conk Z. Diyaliz tedavisi alan çocuğun hastalığının ebeveynler üzerindeki biyopsikososyal etkilerinin fenomenolojik olarak belirlenmesi [The phenomenologically determination of biopsychosocial impact of child's disease on parents in case of dialises child]. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2018;1(3):7-20. [Link]
- Doğan S, Çelik E, Öztürk K, Aydemir S. Çocukları böbrek transplantasyonu olan ailelerin psikolojik dayanıklılığı [Psychological resilience of families with children with kidney transplantation]. Turk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemsireleri Dernegi. 2020; 15(3):240-50. [Crossref]
- Rojas J. Lived experience of hemodialysis patients in the middle east countries: a thematic synthesis. IJARIIE- ISSN(0). 2017;3(3):1101-7. [Link]
- Pourghaznein T, Heydari A, Manzari Z, ValizadehZare N. "Immersion in an ocean of psychological tension:"The voices of mothers with children undergoing hemodialysis. Iran J Nurs Midwifery Res. 2018;23(4):253-60. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sari D, Allenidekania, Afiyanti Y. Family experience in treating children with chronic renal failure undergoing hemodialysis therapy. Enfermería Clínica. 2018;28:321-4. [Crossref]
- Yıldız A, Şahan S. Çocuklarda periton diyalizi enfeksiyonlarının önlenmesi [Prevention of peritoneal dialysis infections at children]. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2020;15(2):116-21. [Crossref]
- Fujimoto K, Adachi H, Yamazaki K, Nomura K, Saito A, Matsumoto Y, et al. Comparison of the pain-reducing effects of EMLA cream and of lidocaine tape during arteriovenous fistula puncture in patients undergoing hemodialysis: A multi-center, open-label, randomized cros sover trial. PLoS One. 2020;15(3): e0230372. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Walker RC, Tong A, Howard K, Darby N, Palmer SC. Patients' and caregivers' expectations and experiences of remote monitoring for peritoneal dialysis: A qualitative interview study. Perit Dial Int. 2020;40(6):540-7. [Crossref] [PubMed]
- Başer E, Mollaoğlu M. The effect of a hemodialysis patient education program on fluid control and dietary compliance. Hemodial Int. 2019;23(3):392-401. [Crossref] [PubMed]
- Robinski M, Mau W, Wienke A, Girndt M. Shared decision-making in chronic kidney disease: A retrospection of recently initiated dialysis patients in Germany. Patient Educ Couns. 2016;99(4):562-70. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi