.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Diş Hekimliği Fakülteleri Resmi Sitelerinde Bulunan Radyoloji Onam Formlarının Okunabilirlik Analizi: Nitel Araştırma
Readability Analysis of Radiology Consent Forms on the Official Websites of Dentistry Faculties: A Qualitative Study
Turkiye Klinikleri J Dental Sci. 2024;30(1):8-13
doi: 10.5336/dentalsci.2023-99078
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, yaklaşık olarak her on kişiden sekizinin sağlık ile ilgili probleminin internet ortamında araştırıldığı bir zaman diliminde, diş hekimliği fakülteleri resmî web sitelerinde bulunan radyoloji onam formlarının ulaşılabilirliğini ve okunabilirlik düzeyini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Hasta bakım hizmeti sunan 91 diş hekimliği fakültesinin resmî web sitelerinde bulunan arama butonu yardımıyla ''aydınlatılmış röntgen onam formu'', ''radyoloji onam formu'', ''bilgilendirilmiş röntgen rıza formu'' terimleri aratıldı. Sonuç elde edilen 24 diş hekimliği fakültesinin onam formlarının okunabilirlik düzeyinin tespit edilmesi için Ateşman okunabilirlik formülü kullanıldı. Tanımlayıcı istatistikler yardımıyla ortalama değerler, standart sapma, minimum ve maksimum değerler hesaplandı. Bulgular: Aydınlatılmış onam formu metinlerinin Ateşman okunabilirlik indeksine göre; %4,2'sinin (n=1) kolay, %37,5'inin (n=9) orta, %58,3'ünün (n=14) ise zor seviyede olduğu tespit edilmiştir. İncelenen metinlerin içeriklerine bakıldığında; %79'unun uygulanacak radyolojik tekniğin avantaj ile dezavantajları ve alternatifleri gibi genel konularda, %70'inin ise hamilelerde röntgen çekimi konusunda bilgilendirmelerde bulunduğu tespit edilmiştir. Metinlerin %60'ı röntgen çekimi konusunda onam isterken, %50'si ileri görüntüleme teknikleri konusunda da rıza istemektedir. Sonuç: Yasal sorumluluğu hekim üzerinde olan hasta onamı alınması uygulamasının, hekimler tarafından takip edilmesi, metinlerin içerik incelemesinin yapılması ve hastaya aktarılan bilgilerin okunabilirliğini artırmak amacıyla terimsel ifadelerden olabildiğince kaçınmaları, kısa ve öz bir anlatım biçimi kullanmaları tavsiye edilebilir.
Anahtar Kelimeler: Bilgilendirilmiş onam; idrak; radyoloji
Amaç: Bu çalışmanın amacı, yaklaşık olarak her on kişiden sekizinin sağlık ile ilgili probleminin internet ortamında araştırıldığı bir zaman diliminde, diş hekimliği fakülteleri resmî web sitelerinde bulunan radyoloji onam formlarının ulaşılabilirliğini ve okunabilirlik düzeyini araştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Hasta bakım hizmeti sunan 91 diş hekimliği fakültesinin resmî web sitelerinde bulunan arama butonu yardımıyla ''aydınlatılmış röntgen onam formu'', ''radyoloji onam formu'', ''bilgilendirilmiş röntgen rıza formu'' terimleri aratıldı. Sonuç elde edilen 24 diş hekimliği fakültesinin onam formlarının okunabilirlik düzeyinin tespit edilmesi için Ateşman okunabilirlik formülü kullanıldı. Tanımlayıcı istatistikler yardımıyla ortalama değerler, standart sapma, minimum ve maksimum değerler hesaplandı. Bulgular: Aydınlatılmış onam formu metinlerinin Ateşman okunabilirlik indeksine göre; %4,2'sinin (n=1) kolay, %37,5'inin (n=9) orta, %58,3'ünün (n=14) ise zor seviyede olduğu tespit edilmiştir. İncelenen metinlerin içeriklerine bakıldığında; %79'unun uygulanacak radyolojik tekniğin avantaj ile dezavantajları ve alternatifleri gibi genel konularda, %70'inin ise hamilelerde röntgen çekimi konusunda bilgilendirmelerde bulunduğu tespit edilmiştir. Metinlerin %60'ı röntgen çekimi konusunda onam isterken, %50'si ileri görüntüleme teknikleri konusunda da rıza istemektedir. Sonuç: Yasal sorumluluğu hekim üzerinde olan hasta onamı alınması uygulamasının, hekimler tarafından takip edilmesi, metinlerin içerik incelemesinin yapılması ve hastaya aktarılan bilgilerin okunabilirliğini artırmak amacıyla terimsel ifadelerden olabildiğince kaçınmaları, kısa ve öz bir anlatım biçimi kullanmaları tavsiye edilebilir.
Anahtar Kelimeler: Bilgilendirilmiş onam; idrak; radyoloji
ABSTRACT
Objective: The aim of this study was to investigate the accessibility and readability of radiology consent forms on the websites of dental faculties in a time when approximately eight out of every ten people search for health-related problems on the internet. Material and Methods: The terms ''informed radiology consent form'', ''radiology consent form'', ''informed consent form'' were searched by using the search button on the websites of 91 faculties providing patient care services. Ateşman readability formula was used to determine the readability level of the consent forms of 24 faculties. Descriptive statistics were used to calculate mean values, standard deviation and minimummaximum values. Results: According to the Ateşman readability index, 4.2% of the consent form texts were found to be easy, 37.5% were found to be medium, and 58.3% were found to be difficult. Considering the content of the texts analyzed, it was determined that 79% of the texts provided information on general issues such as advantages-disadvantages and alternatives of the radiologic technique to be applied, and 70% of the texts provided information on X-rays in pregnant women. While 60% of the texts asked for consent for X-rays, 50% asked for advanced imaging techniques. Conclusion: It may be recommended that physicians follow the practice of obtaining consent, which is legally the responsibility of the physician, examine the content of the texts and avoid terminological expressions as much as possible and use a concise and concise expression style in order to increase the readability of the information conveyed to the patient.
Keywords: Informed consent; comprehension; radiology
Objective: The aim of this study was to investigate the accessibility and readability of radiology consent forms on the websites of dental faculties in a time when approximately eight out of every ten people search for health-related problems on the internet. Material and Methods: The terms ''informed radiology consent form'', ''radiology consent form'', ''informed consent form'' were searched by using the search button on the websites of 91 faculties providing patient care services. Ateşman readability formula was used to determine the readability level of the consent forms of 24 faculties. Descriptive statistics were used to calculate mean values, standard deviation and minimummaximum values. Results: According to the Ateşman readability index, 4.2% of the consent form texts were found to be easy, 37.5% were found to be medium, and 58.3% were found to be difficult. Considering the content of the texts analyzed, it was determined that 79% of the texts provided information on general issues such as advantages-disadvantages and alternatives of the radiologic technique to be applied, and 70% of the texts provided information on X-rays in pregnant women. While 60% of the texts asked for consent for X-rays, 50% asked for advanced imaging techniques. Conclusion: It may be recommended that physicians follow the practice of obtaining consent, which is legally the responsibility of the physician, examine the content of the texts and avoid terminological expressions as much as possible and use a concise and concise expression style in order to increase the readability of the information conveyed to the patient.
Keywords: Informed consent; comprehension; radiology
REFERANSLAR:
- Whitney SN, McGuire AL, McCullough LB. A typology of shared decision making, informed consent, and simple consent. Ann Intern Med. 2004;140(1):54-9. [Crossref] [PubMed]
- Reuter SR. An overview of informed consent for radiologists. AJR Am J Roentgenol. 1987;148(1):219-27. [Crossref] [PubMed]
- Ören E, Eren CS, Yeşildere FB, Erdoğan N. Kontrast maddelere ait aydınlatılmış onam formlarının anlaşılabilirlik düzeyi ve hasta anksiyetesi üzerine etkisi [Informed consent of contrast media applications in radiology: assesment of comprehensibility and the anxiety of the patientsi]. Tepecik Eğit Hast Derg. 2010;20(3):122-30. [Crossref]
- Türkiye İstatistik Kurumu [İnternet]. Hane Halkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. (Erişim tarihi: 15.07.2023) Erişim linki: [Link]
- Görkemli N. Sağlık iletişiminde internet kullanımı üzerine bir araştırma [A study on internet usage in health communication]. Turk J Design, Art Communication. 2017;7(1):122-8. [Crossref]
- Yıldırım O, İdil İ. Yeni koronavirüs salgını dolayısıyla gündeme gelen sosyal izolasyon ve gönüllü karantina döneminde internet ve sosyal medya kullanımı [Internet and social media use in the period of social isolation and voluntary quarantine which comes to the agenda due to the new coronavirus outbreak]. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2020;2020(52):69-94. [Crossref]
- Tolu S, Basım P. A new perspective on readability and content assessment of patient information texts published on the internet sites on lymphedema. J Current Res Health Sector. 2018;8(2):303-14. [Crossref]
- Ateşman E. Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi [Measuring readability in Turkish]. AU Tömer Lang J. 1997;58(2):71-4. [Link]
- Özmen EE. Readability and contents evaluation o patient informing texts on orthognathic surgery in Turkish websites: methodological study. Turkiye Klinikleri J Dent Sci. 2023;29(1):1-6. [Crossref]
- Şahin TN, Özmen EE. Evaluation of readability and content of patient information texts on turkish websites about pediatric dentistry under sedation. Eur Ann Dent Sci. 2023;50(1):47-51. [Crossref]
- Sezin RK, Biçen ŞN. Ses kısıklığı ile ilgili çevrim içi hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik ve kalite düzeyleri [Readability and quality levels of online patient information texts regarding hoarseness of voice]. Türkiye Klinikleri J Ear Nose Throat Head Neck Surg. 2023;31(3):170-8. [Crossref]
- Akbulut AS. İnternet ortamındaki şeffaf plak tedavisi ile ilgili bilgilerin okunabilirlik analizi [Readability analysis of information on the internet about clear aligner treatment]. Necmettin Erbakan Üni Diş Hek Derg. 2022;4(1):7-11. [Crossref]
- Wallwiener M, Wallwiener CW, Kansy JK, Seeger H, Rajab TK. Impact of electronic messaging on the patient-physician interaction. J Telemed Telecare. 2009;15(5):243-50. [Crossref] [PubMed]
- Murray E, Lo B, Pollack L, Donelan K, Catania J, Lee K, et al. The impact of health information on the Internet on health care and the physician-patient relationship: national U.S. survey among 1.050 U.S. physicians. J Med Internet Res. 2003;5(3):e17. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Edmunds MR, Denniston AK, Boelaert K, Franklyn JA, Durrani OM. Patient information in Graves' disease and thyroid-associated ophthalmopathy: readability assessment of online resources. Thyroid. 2014;24(1):67-72. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Svider PF, Agarwal N, Choudhry OJ, Hajart AF, Baredes S, Liu JK, et al. Readability assessment of online patient education materials from academic otolaryngology-head and neck surgery departments. Am J Otolaryngol. 2013;34(1):31-5. [Crossref] [PubMed]
- Flesch R. A new readability yardstick. J Appl Psychol. 1948;32(3):221-33. [Crossref] [PubMed]
- Jayaratne YS, Anderson NK, Zwahlen RA. Readability of websites containing information on dental implants. Clin Oral Implants Res. 2014;25(12):1319-24. [Crossref] [PubMed]
- Hadley L, Watson T. The radiographers' role in information giving prior to consent for computed tomography scans: a cross-sectional survey. Radiography. 2016;22(4):252-7. [Crossref]
- Bezirci B, Yılmaz AE. Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazılım kütüphanesi ve Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü [A software library for measurement of readability of texts and a new readability metric for Turkish]. DEÜ FMD. 2010;12(3):49-62. [Link]
- Badarudeen S, Sabharwal S. Assessing readability of patient education materials: current role in orthopaedics. Clin Orthop Relat Res. 2010;468(10):2572-80. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yeşilyurt ME, Karadeniz O, Gülel FE, Çağlar A, Uyar SG. Türkiye'de illere göre ortalama ve beklenen okullaşma yılı [Mean and expected years of schooling for provinces in Turkey]. Pamukkale J Eurasian Socioecon Stud. 2016;3(1):1-7. [Link]
- Carpeggiani C, Picano E. The radiology informed consent form: recommendations from the European Society of Cardiology position paper. J Radiol Prot. 2016;36(2):S175-86. [Crossref] [PubMed]
- Harorlı A, Çağlayan F. Diş hekimliği radyolojisinde aydınlatılmış onam. Harorlı A, editör. Diş Hekimliği Radyolojisinde Farklı Yaklaşımlar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. p.57-68.
- Akay G, Özdede M, Karadağ Ö. Ağız, diş ve çene radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları [The perceptions and attitudes of dentomaxillofacial radiologists towards informed consent]. 7tepe Klinik Derg. 2021;17(2):123-7. [Crossref]
- Lee CI, Haims AH, Monico EP, Brink JA, Forman HP. Diagnostic CT scans: assessment of patient, physician, and radiologist awareness of radiation dose and possible risks. Radiology. 2004;231(2):393-8. [Crossref] [PubMed]
- Kurt E, Türker T. Bir üniversite hastanesinde çalışan diş hekimlerinin aydınlatılmış onam konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi [The evaluation of dentists' views about informed consent who works in university hospital]. Cumhuriyet Dent J. 2015;18(1):56-70. [Crossref]
- O'Dwyer HM, Lyon SM, Fotheringham T, Lee MJ. Informed consent for interventional radiology procedures: a survey detailing current European practice. Cardiovasc Intervent Radiol. 2003;26(5):428-33. [Crossref] [PubMed]
- Tirada N, Dreizin D, Khati NJ, Akin EA, Zeman RK. Imaging Pregnant and Lactating Patients. Radiographics. 2015;35(6):1751-65. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi