Objective: To investigate the attitudes of health care professionals involved within the coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemic process towards the COVID-19 vaccine in line with their demographic characteristics. Material and Methods: A questionnaire consisting of 16 questions was conducted to 510 healthcare professionals working in İnegöl State Hospital between December 2021-January 2022 and who agreed to participate in the study, to determine their approach to the COVID-19 vaccine. The data were collected with Student's t-test and Mann-Whitney U Test. Chi-square test was used in comparison of categorical variables. Results: While 54.3% of the respondents said that they don't want to have the COVID-19 vaccine, 69% answered that 'Since there is not any adequate research on the vaccine, the vaccine is not reliable'. Were observed that vaccine rejection was most common in the 20-29 age group (72.7%) and pregnant women (100%). In addition, as the education level increased, the number of people considering vaccination increased. The desire to be vaccinated was seen more in married, and it was noted that non-smokers had more COVID-19 (80.3%). Conclusion: Healthcare professionals who participated in study were found to have a negative attitude towards COVID-19 vaccine. Although healthcare professionals have hesitations about vaccine, in fact, noteworthy that they're afraid of the disease (43.8%). Despite of the pandemic, more than half (54.3%) of healthcare professionals working in İnegöl State Hospital stated that they didn't think about getting a COVID-19 vaccine. Providing hospital staff with more education about the safety, efficacy, and value of currently available COVID-19 vaccines is critical to vaccine acceptance in this population.
Keywords: Pandemic; COVID-19; COVID-19 vaccines; health personnel
Amaç: Bu çalışmanın amacı, koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] pandemi sürecinde yer alan ve aşılama oranının düşük görüldüğü sağlık çalışanlarının, demografik özellikleri doğrultusunda COVID-19 aşısına yönelik tutumlarının araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: İnegöl Devlet Hastanesinde Aralık 2021-Ocak 2022 tarihleri arasında çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 510 sağlık çalışanına, COVID-19 aşısına karşı yaklaşımlarını tespit etmek amacıyla 16 sorudan oluşan bir anket yapıldı. Veriler; Student t-testi ve Mann-Whitney U testi ile analiz edildi. Kategorik değişkenlerin karşılaştırmasında ise ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Ankete katılanların %54,3'ü COVID-19 aşısını olmak istemediklerini ifade ederken, %69'u 'Aşıyla ilgili yeterli çalışma olmadığından güvenilir değil.' yanıtını vermiştir. Aşı reddinin en fazla 20-29 yaş grubunda (%72,7) ve gebelerde (%100) olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca eğitim durumu arttıkça aşı olmayı düşünen kişi sayı artmıştır. Aşı yaptırma isteği evli bireylerde daha fazla görülmüş olup, sigara kullanmayanların daha fazla COVID-19 olması (%80,3) dikkat çekmiştir. Sonuç: Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının COVID-19 geçirip geçirmemesinin aşı olmaya yatkınlığını etkilemediği tespit edildi. Aslında sağlık personelinin aşı hakkında tereddütleri olmasına rağmen hastalıktan korkmaları (%43,8) dikkat çekmektedir. İnegöl Devlet Hastanesinde çalışan sağlık personelinin yarısından fazlası (%54,3) salgına rağmen COVID-19 aşısı olmayı düşünmediğini söyledi. Hastane çalışanlarına şu anda mevcut olan COVID-19 aşılarının güvenliği, etkinliği ve değeri hakkında daha fazla eğitim verilmesi, bu popülasyonda aşı kabulü için kritik öneme sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Pandemi; COVID-19; COVID-19 aşısı; sağlık çalışanı
- Ministero della Salute [Internet]. © 2020 - Testata di proprietà del Ministero della Salute [Cited: March 26, 2020]. Nuovo Coronavirus. Roma, I: Governo-Repubblica Italiana, 2020. Available from: [Link]
- İnce N, Danış A, Yener S, Yekenkurul D, Yıldırım M. COVID-19 pandemisinde enfeksiyon kontrolü [Infection control in COVID-19 pandemic]. Konuralp Tıp Dergisi. 2020;12(S1):358-60. [Crossref]
- Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Reports. Erişim Tarihi: 15 Şubat, 2022. Erişim linki: [Link]
- T.C. Sağlık Bakanlığı [İnternet]. Copyright © 2022 T.C. Sağlık Bakanlığı [Erişim tarihi: 15 Şubat, 2022]. Türkiye'deki Güncel Durum: Türkiye Genel Koronavirüs Tablosu. Erişim linki: [Link]
- World Health Organization [Internet]. © 2022 WHO [Cited: January 23, 2022]. Coronavirus disease (COVID-19) dasboard. Available from: [Link]
- Guo YR, Cao QD, Hong ZS, Tan YY, Chen SD, Jin HJ, et al. The origin, transmission and clinical therapies on coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak - an update on the status. Mil Med Res. 2020;7(1):11. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Graham BS. Rapid COVID-19 vaccine development. Science. 2020;368(6494):945-6. [Crossref] [PubMed]
- Yumru M, Demirkaya SK. COVID-19 aşı karşıtlığı-kararsızlığı [COVID 19 vaccine opposition-hesitancy]. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2021;24(3):276-77. [Crossref]
- Kuter BJ, Browne S, Momplaisir FM, Feemster KA, Shen AK, Green-McKenzie J, et al. Perspectives on the receipt of a COVID-19 vaccine: A survey of employees in two large hospitals in Philadelphia. Vaccine. 202;39(12):1693-700. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yamey G, Schäferhoff M, Hatchett R, Pate M, Zhao F, McDade KK. Ensuring global access to COVID-19 vaccines. Lancet. 2020;395(10234):1405-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Nguyen LH, Drew DA, Graham MS, Joshi AD, Guo CG, Ma W, et al; COronavirus Pandemic Epidemiology Consortium. Risk of COVID-19 among front-line health-care workers and the general community: a prospective cohort study. Lancet Public Health. 2020;5(9):e475-e83. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Paterson P, Meurice F, Stanberry LR, Glismann S, Rosenthal SL, Larson HJ. Vaccine hesitancy and healthcare providers. Vaccine. 2016;34(52):6700-6. [Crossref] [PubMed]
- Cohen J. The line starts to form for a coronavirus vaccine. Science. 2020;369(6499):15-16. [Crossref] [PubMed]
- Lazarus JV, Ratzan SC, Palayew A, Gostin LO, Larson HJ, Rabin K, et al. A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nature Medicine. 2021;27:225-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- COCONEL Group. A future vaccination campaign against COVID-19 at risk of vaccine hesitancy and politicisation. Lancet Infect Dis. 2020;20(7):769-70. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Dror AA, Eisenbach N, Taiber S, Morozov NG, Mizrachi M, Zigron A, et al. Vaccine hesitancy: the next challenge in the fight against COVID-19. Eur J Epidemiol. 2020;35(8):775-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gadoth A, Halbrook M, Martin-Blais R, Gray AN, Tobin NH, Ferbas KG, et al. Assessment of COVID-19 vaccine acceptance among healthcare workers in Los Angeles. Medrxiv. 2020;174(6):882-85. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yakşi N. Aile sağlığı merkezi çalışanlarının aşı reddi konusundaki düşünceleri ve davranışlarının değerlendirilmesi [Assessing the views and behaviours of family healthcare workers towards vaccine rejection]. Turkish Journal of Public Health. 2020;18(3):143-54. [Link]
- Arıcan MD. Sağlık çalışanları arasında aşılanmaya genel bakış, aşı kabulü ve reddini etkileyen faktörler [Uzmanlık tezi]. İzmir: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2019. Erişim Tarihi: 16 Ocak 2022. Erişim Linki: [Link]
- The Conversation [Internet]. Copyright © 2010-2022 [Cited: December 31, 2020]. A majority of vaccine skeptics plan to refuse a COVID-19 vaccine, a study suggests, and that could be a big problem. Available from: [Link]
- Schaffer DeRoo S, Pudalov NJ, Fu LY. Planning for a COVID-19 vaccination program. JAMA. 2020;323(24):2458-9. [Crossref] [PubMed]
- Detoc M, Bruel S, Frappe P, Tardy B, Botelho-Nevers E, Gagneux-Brunon A. Intention to participate in a COVID-19 vaccine clinical trial and to get vaccinated against COVID-19 in France during the pandemic. Vaccine. 2020;38(45):7002-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Mete B, Mete ED, Kanat C, Pehlivan E, Demirhindi H. Covıd-19'a ilişkin aşı kararsızlığına etki eden faktörler: Türkiye'den bir online anket çalışması [Factors affecting Covid-19 vaccine hesitancy: a online survey study in Turkey]. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi. 2022;7(1):73-82. [Crossref]
- Galbadage T, Peterson BM, Awada J, Buck AS, Ramirez DA, Wilson J, et al. Systematic review and meta-analysis of sex-specific COVID-19 clinical outcomes. Front Med (Lausanne). 2020;7:348. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sarı T, Temocin F, Kose H. Sağlık Calışanlarının influenza aşısına yaklaşımları [Attitudes of healthcare workers towards influenza vaccine]. Klinik Dergisi. 2017;30(2):59-63. [Crossref]
- Aydın M, Özel AS, Altunal LN. Sağlık çalışanlarında COVID-19 bulaşı ve klinik özellikleri: kesitsel çalışma [Transmission and clinical characteristic of COVID-19 in healthcare workers: cross-sectional study]. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 2021;41(3):219-24. [Crossref]
- Erkekoğlu P, Köse SBE, Balcı A, Yirün A. Aşı kararsızlığı ve COVID-19'un etkileri [Vaccine hesitancy and effects of COVID-19]. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi. 2020;9(2):208-20. [Crossref]
- Sarıgül B, Korkmazer B, Afyoncu AA, Şahin EM. Üçüncü basamak üniversite hastanesi aile hekimliği polikliniğinde erişkin bağışıklanma durumu ve etkileyen faktörler [Adult immunisation status and the affecting factors in a tertiary university hospital family medicine clinic]. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2021;25(4):105-12. [Crossref]
- Güngör S, Atik D, Akyol N. Hemşirelerde COVID-19 aşısının kabulü ve hastalığa yakalanma korkusu [COVID-19 vaccine acceptance and fear of contagion]. Journal of Medical Sciences. 2022;3(1):59-71. [Crossref]
- Liu W, Tao ZW, Wang L, Yuan ML, Liu K, Zhou L, et al. Analysis of factors associated with disease outcomes in hospitalized patients with 2019 novel coronavirus disease. Chin Med J (Engl). 2020;133(9):1032-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- World Health Organization [Internet]. © 2022 WHO [Cited: December 30, 2020]. Ten threats to global health in 2019. Available from: [Link]
- Hasar M, Özer ZY, Bozdemir N. Aşı reddi nedenleri ve aşılar hakkındaki görüşler [Reasons for vaccine rejection and opinions on vaccines]. Cukurova Medical Journal. 2021;46(1):166-76. [Link]
.: İşlem Listesi