.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
COVID-19 Pandemi Döneminde Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastaların Anksiyete ve Depresyon Düzeylerindeki Değişim: Bir İzlem Çalışması
The Change in Anxiety and Depression Levels of Chronic Obstructive Pulmonary Disease Patients During the COVID-19 Pandemic Period: A Follow-Up Study
Turkiye Klinikleri Arch Lung. 2022;21(1):1-8
doi: 10.5336/archlung.2022-88122
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Koronavirüs hastalığı-2019 pandemisi, kronik hastalığı olanlar bireylerde hastalığın bulaş riski ile sağlık kuruluşlarına başvuruların ertelenmesine, bulaştığında daha ağır/ölümcül seyretmesiyle de kaygı düzeyinin artmasına neden olmuştur. Kronik obstrüktif akciğer hastaları en fazla etkilenen gruplardandır. Bu çalışmada, kronik obstrüktif akciğer hastalarında pandemi sürecinde anksiyete/depresyon durumundaki değişim incelenmiştir. Gereç ve Yöntemler: Kasım 2019-Mart 2020 tarihleri arasında bir proje kapsamında kronik obstrüktif akciğer hastalarına tanı/takipleri sırasında 'Hastane Anksiyete/Depresyon (HAD) Ölçeği' uygulanarak anksiyete/depresyon düzeyleri ölçülmüştür. Ülkemizde Mart 2020 tarihinde pandemi süreci başlamasıyla pandeminin 18. ayında (Eylül 2021) aynı hastalarda telefon ile HAD Ölçeği tekrarlanmış, skorlar karşılaştırılmıştır. Veriler, SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Karşılaştırmalarda bağımlı gruplarda χ² ve t-testleri kullanılmıştır. Bulgular: Pandemi öncesi 139 hastaya HAD Ölçeği uygulanmış olup, pandeminin 18. ayında aynı hastaların 101'inde tekrarlanmıştır. Çalışma grubumuzun yaş ortalaması 65,14±9,18 olup, %84,2'si erkektir. Hastaların %5'inde önceden psikiyatrik hastalık tanısı mevcuttur. HAD-depresyon skoru pandemi öncesinde 4,98±3,63 iken 18. ayda anlamlı düzeyde artış ile 5,94±4,59'a yükselmiştir (p=0,045). HAD-anksiyete skoru pandemi öncesinde 4,75±4,32 iken 18. ayda 5,22±4,83'e yükselmiştir (p=0,324). Pandemi öncesi kronik obstrüktif akciğer hastalarının %21,8'inde depresyon, %9,9'unda anksiyete saptanmış iken; 18. ayda anlamlı düzeyde artış göstermiştir (sırasıyla %31,7, %12,9), (p=0,018, p=0,023). Pandemi öncesi anksiyete ve/veya depresyonu olanların oranı %22,8 iken 18. ayda %34,7'ye yükselmiştir (p=0,005). Sonuç: Anksiyete/depresyon oranları pandeminin 18.ayında yaklaşık %50 artmıştır.Pandemiden erkekler daha fazla etkilenmiş ve anksiyeteye göre depresyon skorundaki artış daha yüksektir. Kronik obstrüktif akciğer hastalarında anksiyete/depresyon skorları değerlendirilmeli ve tedavileri sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; pandemi; anksiyete; depresyon; Hastane Anksiyete/Depresyon Ölçeği
Amaç: Koronavirüs hastalığı-2019 pandemisi, kronik hastalığı olanlar bireylerde hastalığın bulaş riski ile sağlık kuruluşlarına başvuruların ertelenmesine, bulaştığında daha ağır/ölümcül seyretmesiyle de kaygı düzeyinin artmasına neden olmuştur. Kronik obstrüktif akciğer hastaları en fazla etkilenen gruplardandır. Bu çalışmada, kronik obstrüktif akciğer hastalarında pandemi sürecinde anksiyete/depresyon durumundaki değişim incelenmiştir. Gereç ve Yöntemler: Kasım 2019-Mart 2020 tarihleri arasında bir proje kapsamında kronik obstrüktif akciğer hastalarına tanı/takipleri sırasında 'Hastane Anksiyete/Depresyon (HAD) Ölçeği' uygulanarak anksiyete/depresyon düzeyleri ölçülmüştür. Ülkemizde Mart 2020 tarihinde pandemi süreci başlamasıyla pandeminin 18. ayında (Eylül 2021) aynı hastalarda telefon ile HAD Ölçeği tekrarlanmış, skorlar karşılaştırılmıştır. Veriler, SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Karşılaştırmalarda bağımlı gruplarda χ² ve t-testleri kullanılmıştır. Bulgular: Pandemi öncesi 139 hastaya HAD Ölçeği uygulanmış olup, pandeminin 18. ayında aynı hastaların 101'inde tekrarlanmıştır. Çalışma grubumuzun yaş ortalaması 65,14±9,18 olup, %84,2'si erkektir. Hastaların %5'inde önceden psikiyatrik hastalık tanısı mevcuttur. HAD-depresyon skoru pandemi öncesinde 4,98±3,63 iken 18. ayda anlamlı düzeyde artış ile 5,94±4,59'a yükselmiştir (p=0,045). HAD-anksiyete skoru pandemi öncesinde 4,75±4,32 iken 18. ayda 5,22±4,83'e yükselmiştir (p=0,324). Pandemi öncesi kronik obstrüktif akciğer hastalarının %21,8'inde depresyon, %9,9'unda anksiyete saptanmış iken; 18. ayda anlamlı düzeyde artış göstermiştir (sırasıyla %31,7, %12,9), (p=0,018, p=0,023). Pandemi öncesi anksiyete ve/veya depresyonu olanların oranı %22,8 iken 18. ayda %34,7'ye yükselmiştir (p=0,005). Sonuç: Anksiyete/depresyon oranları pandeminin 18.ayında yaklaşık %50 artmıştır.Pandemiden erkekler daha fazla etkilenmiş ve anksiyeteye göre depresyon skorundaki artış daha yüksektir. Kronik obstrüktif akciğer hastalarında anksiyete/depresyon skorları değerlendirilmeli ve tedavileri sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; pandemi; anksiyete; depresyon; Hastane Anksiyete/Depresyon Ölçeği
ABSTRACT
Objective: The Covid-19 pandemic has led to the postponement of applications to health institutions due to the risk of transmission of the disease in individuals with chronic diseases, and to an increase in the level of anxiety due to its more severe/fatal course when infected. Chronic obstructive pulmonary patients are among the most affected groups. In this study, the change in anxiety/depression status during the pandemic process in chronic obstructive pulmonary patients was investigated. Material and Methods: The study was conducted in chronic obstructive pulmonary patients anxiety/depression scores were measured by applying the "Hospital Anxiety/Depression Scale"(HAD) before pandemia (November2019/March-2020). With the start of the pandemic process in our country in March2020, in order to determine how our patients were affected by the pandemic, the HAD scale was repeated by reaching the same patients by phone in the 18 months of the pandemic (September/2021). The anxiety/depression scores of the patients before and 18 months of the pandemic were compared. The data were analyzed in SPSS 22.0 program. In comparison, χ² and t-tests were used, independent groups. Results: Before the pandemic, HAD scale was applied to 139 patient, and HAD measurement was repeated in 101 patients in the 18 month. The mean age was 65.14±9.18, 84.2% were male. Psychiatric illness was present in 5% of the patients. While the HAD-depression score was 4.98±3.63 before the pandemic, it increased significantly to 5.94±4.59 at the 18th month (p=0.045). The HAD-anxiety score was 4.75±4.32 before the pandemic. while it increased to 5.22±4.83 at 18 months (p=0.324). The depression score was found to be high in 21.8% of patients in the pre-pandemic period and this rate was 9.9% for anxiety. During the pandemic period, the depression rate increased significantly to 31.7% and the anxiety rate to 12.9% (p=0.018, p=0.023, respectively). The anxiety and/or depression score increased from 22.8% to 34.7% in the 18 month pandemic (p=0.005). Conclusion: Anxiety/depression rates increased approximately 50% in the 18-month pandemic. Men were more affected by the pandemic and the increase in the depression score was higher compared to anxiety. In chronic disease follow-ups, anxiety/depression should be evaluated and treated.
Keywords: COVID-19; pandemic; anxiety/depression; Hospital Anxiety/Depression Scale
Objective: The Covid-19 pandemic has led to the postponement of applications to health institutions due to the risk of transmission of the disease in individuals with chronic diseases, and to an increase in the level of anxiety due to its more severe/fatal course when infected. Chronic obstructive pulmonary patients are among the most affected groups. In this study, the change in anxiety/depression status during the pandemic process in chronic obstructive pulmonary patients was investigated. Material and Methods: The study was conducted in chronic obstructive pulmonary patients anxiety/depression scores were measured by applying the "Hospital Anxiety/Depression Scale"(HAD) before pandemia (November2019/March-2020). With the start of the pandemic process in our country in March2020, in order to determine how our patients were affected by the pandemic, the HAD scale was repeated by reaching the same patients by phone in the 18 months of the pandemic (September/2021). The anxiety/depression scores of the patients before and 18 months of the pandemic were compared. The data were analyzed in SPSS 22.0 program. In comparison, χ² and t-tests were used, independent groups. Results: Before the pandemic, HAD scale was applied to 139 patient, and HAD measurement was repeated in 101 patients in the 18 month. The mean age was 65.14±9.18, 84.2% were male. Psychiatric illness was present in 5% of the patients. While the HAD-depression score was 4.98±3.63 before the pandemic, it increased significantly to 5.94±4.59 at the 18th month (p=0.045). The HAD-anxiety score was 4.75±4.32 before the pandemic. while it increased to 5.22±4.83 at 18 months (p=0.324). The depression score was found to be high in 21.8% of patients in the pre-pandemic period and this rate was 9.9% for anxiety. During the pandemic period, the depression rate increased significantly to 31.7% and the anxiety rate to 12.9% (p=0.018, p=0.023, respectively). The anxiety and/or depression score increased from 22.8% to 34.7% in the 18 month pandemic (p=0.005). Conclusion: Anxiety/depression rates increased approximately 50% in the 18-month pandemic. Men were more affected by the pandemic and the increase in the depression score was higher compared to anxiety. In chronic disease follow-ups, anxiety/depression should be evaluated and treated.
Keywords: COVID-19; pandemic; anxiety/depression; Hospital Anxiety/Depression Scale
REFERANSLAR:
- Rajkumar RP. COVID-19 and mental health: a review of the existing literature. Asian J Psychiatr. 2020;52:102066. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Philip KEJ, Lonergan B, Cumella A, Douglas JF, Laffam M, Hopkinson NS. COVID-19 related concerns of people with long-term respiratory conditions: a qualitative study. medRxiv. 2020. [Crossref]
- Bozkurt N, Bozkurt Aİ, Parlak M. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalarımız COVID-19 pandemisinden nasıl etkilendi [How chronic obstructive pulmonary disease patients were affected by the COVID-19 pandemic]. Nobel Medicus. 2021;17(3):190-6. [Link]
- Yohannes AM. COPD patients in a COVID-19 society: depression and anxiety. Expert Rev Respir Med. 2021;15(1):5-7. [Crossref] [PubMed]
- Pedrozo-Pupo JC, Campo-Arias A. Depression, perceived stress related to COVID, post-traumatic stress, and insomnia among asthma and COPD patients during the COVID-19 pandemic. Chron Respir Dis. 2020;17:1479973120962800. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Vindegaard N, Benros ME. COVID-19 pandemic and mental health consequences: systematic review of the current evidence. Brain Behav Immun. 2020;89:531-42. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Umut S, Saryal SB. KOAH Epidemiyolojisi, Yükü ve Ulusal Kontrol Programı. Türk Toraks Derneği Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu. Türk Toraks Dergisi. 2010;11(1):7. [Link]
- Willgoss T, Yohannes A, Goldbart J, Fatoye F. COPD and anxiety: its impact on patients' lives. Nurs Times. 2011;107(15-16):16-9. [PubMed]
- Yohannes AM, Alexopoulos GS. Pharmacological treatment of depression in older patients with chronic obstructive pulmonary disease: impact on the course of the disease and health outcomes. Drugs Aging. 2014;31(7):483-92. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sikjær MG, Løkke A, Hilberg O. The influence of psychiatric disorders on the course of lung cancer, chronic obstructive pulmonary disease and tuberculosis. Respir Med. 2018;135:35-41. [Crossref] [PubMed]
- Di Marco F, Verga M, Reggente M, Maria Casanova F, Santus P, Blasi F, et al. Anxiety and depression in COPD patients: the roles of gender and disease severity. Respir Med. 2006;100(10):1767-74. [Crossref] [PubMed]
- Kunik ME, Veazey C, Cully JA, Souchek J, Graham DP, Hopko D, et al. COPD education and cognitive behavioral therapy group treatment for clinically significant symptoms of depression and anxiety in COPD patients: a randomized controlled trial. Psychol Med. 2008;38(3):385-96. [Crossref] [PubMed]
- Yohannes AM, Baldwin RC, Connolly MJ. Mood disorders in elderly patients with chronic obstructive pulmonary disease. Rev Clin Gerontol. 2000;10(2):193-202. [Crossref]
- Yohannes AM, Müllerová H, Hanania NA, Lavoie K, Tal-Singer R, Vestbo J, et al. Long-term course of depression trajectories in patients with COPD: a 3-year follow-up analysis of the evaluation of COPD longitudinally to identify predictive surrogate endpoints cohort. Chest. 2016;149(4):916-26. [Crossref] [PubMed]
- Yıldız M, Mirici A, Gönlügür U, Çakır DÜ, Öyekçin DG, Akbaş B. Kronik obstrüktif akciğer hastalığına eşlik eden depresyon ve anksiyetenin yaşam kalitesi ve egzersiz performansına etkisi [Effect of depression and anxiete on quality of life and exercise tolerance in COPD]. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 2016;30:81-7. [Link]
- Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease [Internet]. Copyright © 2020 All Rights Reserved Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease-GOLD [Cited: July 24, 2020]. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2019 report. Available from: [Crossref]
- Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand. 1983;67(6):361-70. [Crossref] [PubMed]
- Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Validity and reliability of Turkish Version of Hospital Anxiety and Depression Scale] Türk Psikiyatri Dergisi 1997;8(4):280-7. [Link]
- Aydemir Y, Doğu Ö, Amasya A, Yazgan B, Gazioğlu EÖ, Gündüz H. Kronik solunum ve kalp hastalıklarında anksiyete ve depresyon sıklığı ve ilişkili özelliklerin değerlendirilmesi [Evaluation of anxiety and depression with patient characteristics in patients with chronic respiratory and heart disease]. Sakarya Tıp Dergisi. 2015;5:199-203. [Crossref]
- Afşar BB, Yalçınsoy M, Yakar Hİ, Bilgin S, Akkaya E. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin yeti yitimi, anksiyete ve depresyon yönünden değerlendirilmesi [Evaluation of individuals with chronic obstructive pulmonary disease in terms of disability, anxiety and depression]. Cumhuriyet Medical J. 2012;34:260-7. [Crossref]
- Tutuk SPM, Altun ÖŞ. KOAH tanısı ile hastaneye sık başvuran hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi [Determination of hospital anxiety and depression levels of patients admitted to hospitals with COPD diagnosis]. Sted. 2014;23(6):216-24. [Link]
- Anar C, Tatar D, Gediktaş E, Yıldırım Y, Çolar HH. Uzun süreli oksijen tedavisi uygulanan KOAH'lı olgularda anksiyete depresyon sıklığı [Frequency of anxiety-depression among chronic obstructive pulmonary disease (COPD) patients who use home oxygen therapy]. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 2012;26:83-9. [Link]
- Hacıhasanoğlu R, Karakurt P, Yıldırım A, Uslu S. Bir sağlık ocağına başvuran kronik hastalığı olan bireylerde anksiyete ve depresyon [Anxiety and depression among individuals with chronic disease who refer to primary health care centers]. TAF Prev Med Bull. 2010;9(3):209-16. [Link]
- Demir B, Demir S, Doğrul AC. COVID-19 salgını sürecinde Türkiye'de endişe, stres, öfke ve korkudaki değişim: seri-kesitsel takip bulguları [Fluctuations in worry, stress, anger, and fear during the COVID-19 pandemic in Turkey: Findings of a serial cross sectional study]. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2021;24:537-46. [Crossref]
- Robb CE, de Jager CA, Ahmadi-Abhari S, Giannakopoulou P, Udeh-Momoh C, McKeand J, et al. Associations of social ısolation with anxiety and depression during the early COVID-19 pandemic: a survey of older adults in London, UK. Front Psychiatry. 2020;11:591120. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Torales J, O'Higgins M, Castaldelli-Maia JM, Ventriglio A. The outbreak of COVID-19 coronavirus and its impact on global mental health. Int J Soc Psychiatry. 2020;66(4):317-320. [Crossref] [PubMed]
- Luo M, Guo L, Yu M, Jiang W, Wang H. The psychological and mental impact of coronavirus disease 2019 (COVID-19) on medical staff and general public-A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Res. 2020;291:113190. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, McIntyre RS, et al. A longitudinal study on the mental health of general population during the COVID-19 epidemic in China. Brain Behav Immun. 2020;87:40-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pierce M, Hope H, Ford T, Hatch S, Hotopf M, John A, et al. Mental health before and during the COVID-19 pandemic: a longitudinal probability sample survey of the UK population. Lancet Psychiatry. 2020;7(10):883-92. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Rodríguez-Rey R, Garrido-Hernansaiz H, Collado S. Psychological impact and associated factors during the initial stage of the coronavirus (COVID-19) pandemic among the general population in Spain. Front Psychol. 2020;11:1540. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Moghanibashi-Mansourieh A. Assessing the anxiety level of Iranian general population during COVID-19 outbreak. Asian J Psychiatr. 2020;51:102076. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Mazza C, Ricci E, Biondi S, Colasanti M, Ferracuti S, Napoli C, et al. A nationwide survey of psychological distress among Italian people during the COVID-19 pandemic: ımmediate psychological responses and associated factors. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(9):3165. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Holmes EA, O'Connor RC, Perry VH, Tracey I, Wessely S, Arseneault L, et al. Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: a call for action for mental health science. Lancet Psychiatry. 2020;7(6):547-60. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yeh GY, Horwitz R. Integrative medicine for respiratory conditions: asthma and chronic obstructive pulmonary disease. Med Clin North Am. 2017;101(5):925-941. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi