.: DERLEME
COVID-19 Günlerinde Hekim Haklarını Tekrar Düşünmek
Rethinking Physician Rights During COVID-19 Pandemic
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2022;30(1):89-95
doi: 10.5336/mdethic.2021-85676
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
'Hekim hakları' ile ilgili literatür taraması yapıldığında genellikle 'hasta hakları' veya 'hekim sorumlulukları' sonuçları ile karşılaşılmaktadır. Son 150 yıl içerisinde hasta haklarına verilen önemin karşısında hekim ya da sağlık çalışanlarının kişi ve özlük haklarını güvence altına alan ulusal ya da uluslararası bir yasa ya da kapsamlı bir çalışma yoktur. Aslında Dünya Tabipler Birliği 1986 yılında 'Hekim Bağımsızlığı ve Mesleki Özgürlük Hakları' başlıklı bir bildiri yayımlamıştır. Fakat maddeleri itibarıyla baktığımızda bu bildirgede de haklardan ziyade sorumluluklar ön plana çıkmaktadır. Nihayetinde bu sözde hekim hakları bildirgesi de 2005 yılında yine Dünya Tabipler Birliği tarafından ilga edilmiştir. Hürriyet, bireyin istediği gibi yapabilme becerisidir. Hak ise hukuk tarafından bireyin menfaatlerinin korunmasıdır. Haklar, kırılgan konumdaki bireylerin hürriyetini korumaya hizmet etmektedir. Son zamanlarda hekime şiddet tüm dünyanın ortak sorunu hâline gelmiştir. Bununla beraber koronavirüs hastalığı-2019 pandemisi bizlere sağlık çalışanlarının özlük haklarının çokça kırılgan olduğunu ve kolayca feda edilebileceğini göstermiştir. Bu süreçte, kimi ülkeler sağlık çalışanlarının istifa ve izin haklarını sınırlandırırken, bilim adamları ve sağlık çalışanları üzerinde küresel baskıların etkileri izlenmiştir. Bu durum, sağlık çalışanlarının kişilik ve özlük haklarının yasalar ile koruma altına alınmasının aciliyetini ve gerekliliğini göstermektedir. Çalışmamızda, hekim-hasta ilişkisi tarihsel süreç içerisinde incelenmiş olup, sağlık çalışanlarına yönelik yasal geçerliliği olan kapsamlı bir çalışan hakları sözleşmesinin gerekliliği tartışılmış ve bu sözleşmenin tasarımı ile ilgili tavsiyelerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Hekim hakları; hekime şiddet; sorumluluk; pandemi
'Hekim hakları' ile ilgili literatür taraması yapıldığında genellikle 'hasta hakları' veya 'hekim sorumlulukları' sonuçları ile karşılaşılmaktadır. Son 150 yıl içerisinde hasta haklarına verilen önemin karşısında hekim ya da sağlık çalışanlarının kişi ve özlük haklarını güvence altına alan ulusal ya da uluslararası bir yasa ya da kapsamlı bir çalışma yoktur. Aslında Dünya Tabipler Birliği 1986 yılında 'Hekim Bağımsızlığı ve Mesleki Özgürlük Hakları' başlıklı bir bildiri yayımlamıştır. Fakat maddeleri itibarıyla baktığımızda bu bildirgede de haklardan ziyade sorumluluklar ön plana çıkmaktadır. Nihayetinde bu sözde hekim hakları bildirgesi de 2005 yılında yine Dünya Tabipler Birliği tarafından ilga edilmiştir. Hürriyet, bireyin istediği gibi yapabilme becerisidir. Hak ise hukuk tarafından bireyin menfaatlerinin korunmasıdır. Haklar, kırılgan konumdaki bireylerin hürriyetini korumaya hizmet etmektedir. Son zamanlarda hekime şiddet tüm dünyanın ortak sorunu hâline gelmiştir. Bununla beraber koronavirüs hastalığı-2019 pandemisi bizlere sağlık çalışanlarının özlük haklarının çokça kırılgan olduğunu ve kolayca feda edilebileceğini göstermiştir. Bu süreçte, kimi ülkeler sağlık çalışanlarının istifa ve izin haklarını sınırlandırırken, bilim adamları ve sağlık çalışanları üzerinde küresel baskıların etkileri izlenmiştir. Bu durum, sağlık çalışanlarının kişilik ve özlük haklarının yasalar ile koruma altına alınmasının aciliyetini ve gerekliliğini göstermektedir. Çalışmamızda, hekim-hasta ilişkisi tarihsel süreç içerisinde incelenmiş olup, sağlık çalışanlarına yönelik yasal geçerliliği olan kapsamlı bir çalışan hakları sözleşmesinin gerekliliği tartışılmış ve bu sözleşmenin tasarımı ile ilgili tavsiyelerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Hekim hakları; hekime şiddet; sorumluluk; pandemi
ABSTRACT
When a literature search on 'physician rights' is done, the results of 'patient rights' or 'physician responsibilities' are generally encountered. Although there have been many statements on patient rights in the last 150 years, there is no national or international code and comprehensive study that guarantees physician's rights. In fact, the World Medical Association published a statement titled 'Physician Independence and Professional Freedom' in 1986. However, when this declaration is evaluated carefully, responsibilities and duties rather than rights come to the fore. Finally, this so-called physician rights declaration has been abolished by the World Medical Association in 2005. Liberty is the ability to do as one pleases. And the rights are the benefits of individuals protected by the legal. Rights serve to protect the liberty of vulnerable individuals. Recently, violence against healthcare employees is a common problem in the whole world. In addition, the coronavirus disease-2019 pandemic has shown that the personal rights of healthcare employees are very fragile and can be easily sacrificed. Some countries banned the resignation or annual permits of healthcare employees during pandemic. On addition, the global pressures on scientists and health workers were observed. This shows the urgency and necessity of protecting the personal rights of healthcare employees by law. In this study, we evaluated the physician-patient relationship in the historical process and discussed the necessity of a comprehensive personal rights agreement with legal validity for healthcare employees. Finally, we made some recommendations regarding the design of this agreement.
Keywords: Physician rights; violence against physicians; responsibility; pandemic
When a literature search on 'physician rights' is done, the results of 'patient rights' or 'physician responsibilities' are generally encountered. Although there have been many statements on patient rights in the last 150 years, there is no national or international code and comprehensive study that guarantees physician's rights. In fact, the World Medical Association published a statement titled 'Physician Independence and Professional Freedom' in 1986. However, when this declaration is evaluated carefully, responsibilities and duties rather than rights come to the fore. Finally, this so-called physician rights declaration has been abolished by the World Medical Association in 2005. Liberty is the ability to do as one pleases. And the rights are the benefits of individuals protected by the legal. Rights serve to protect the liberty of vulnerable individuals. Recently, violence against healthcare employees is a common problem in the whole world. In addition, the coronavirus disease-2019 pandemic has shown that the personal rights of healthcare employees are very fragile and can be easily sacrificed. Some countries banned the resignation or annual permits of healthcare employees during pandemic. On addition, the global pressures on scientists and health workers were observed. This shows the urgency and necessity of protecting the personal rights of healthcare employees by law. In this study, we evaluated the physician-patient relationship in the historical process and discussed the necessity of a comprehensive personal rights agreement with legal validity for healthcare employees. Finally, we made some recommendations regarding the design of this agreement.
Keywords: Physician rights; violence against physicians; responsibility; pandemic
REFERANSLAR:
- World Medical Association [İnternet]. © 2021 The World Medical Association, Inc. [Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021]. WMA Declaration on Physician Independence and Professional Freedom. Erişim linki: [Link]
- Hashimoto N. Professional autonomy. Japan Med Assoc J. 2006;49(3):125-7. [Link]
- Chadwick J. and Mann WN. çeviri editörleri. Epidemics, Book I. In: Lloyd G, ed. Hippocratic Writings. 2nd ed. London: Penguin Books. 1983. p.94.
- Chin JJ. Doctor-patient relationship: from medical paternalism to enhanced autonomy. Singapore Med J. 2002;43(3):152-5. [PubMed]
- Young S. Beyond Rawls: an analysis of the Concept of Political Liberalism. 1st ed. Lanham, Md.: University Press of America; 2002.
- Mackenbach JP. Politics is nothing but medicine at a larger scale: reflections on public health's biggest idea. J Epidemiol Community Health. 2009;63(3):181-4. [Crossref] [PubMed]
- Will JF. A brief historical and theoretical perspective on patient autonomy and medical decision making: Part II: The autonomy model. Chest. 2011;139(6):1491-7. [Crossref] [PubMed]
- American Medical Association (AMA). Code of Medical Ethics. 1st ed. Chicago: American Medical Association; 1847. [Link]
- American Medical Association. Council on Ethical and Judicial Affairs. Fundamental elements of the patient-physician relationship. JAMA. 1990;264(24):3133. [Crossref] [PubMed]
- Pellegrino ED. Patient and physician autonomy: conflicting rights and obligations in the physician-patient relationship. J Contemp Health Law Policy. 1994;10:47-68. [PubMed]
- deBlois J, Norris P, O'Rouke K. A Primer for Health Care Ethics: Essays for a Pluralistic Society. 2nd ed. Washington DC: Georgetown University Press; 1994.
- Sert G. Hasta Hakları. Uluslararası Bildirgeler ve Tıp Etiği Çerçevesinde. 1. Baskı. İstanbul: Babil Yayınları; 2004.
- Merriam-Webster Dictionary [İnternet]. © 2021 Merriam-Webster, Incorporated [Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021]. Liberty. Erişim linki: [Link]
- Gözler K. Türk Anayasa Hukuku. 1. Baskı. Bursa: Ekin Kitabevi; 2000. [Crossref]
- Health and Safety Executive [İnternet]. [Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021]. Employer's responsibilities. Erişim linki: [Link]
- World Medical Association [İnternet]. © 2021 The World Medical Association, Inc. [Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021]. About us-What is the WMA? Erişim linki: [Link]
- Berlin L. Medical errors, malpractice, and defensive medicine: an ill-fated triad. Diagnosis (Berl). 2017;4(3):133-9. [Crossref] [PubMed]
- World Health Organization [İnternet]. © 2020 WHO [Erişim tarihi: 5 Eylül 2020]. Novel Coronavirus-China. Erişim linki: [Link]
- T.C. Sağlık Bakanlığı [İnternet]. © 2020 T.C. Sağlık Bakanlığı [Erişim tarihi: 30 Kasım 2020]. Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı. Erişim linki: [Link]
- Businesswire [İnternet]. © 2020 Business Wire [Erişim tarihi: 8 Eylül 2020]. Biopharma Leaders Unite to Stand with Science. Erişim linki: [Link]
- Gulf [İnternet]. [Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021]. Oman's health workers banned from resigning amid Covid surge. Erişim linki: [Link]
- Daily news hungry [İnternet]. © 2020 Daily NewsHungary [Erişim tarihi: 30 Kasım 2020]. Healthcare workers are prohibited from quitting during the emergency period. Erişim linki: [Link]
- Reuters [İnternet]. © 2021 Reuters. [Erisim tarihi: 14 Ocak 2022]. Philippines' Duterte ends overseas travel ban on healthcare workers, minister says. Erişim linki: [Link]
- TRT Haber [İnternet]. [Erişim tarihi: 15 Nisan 2021]. Sağlıkçılara izin ve istifa kısıtlaması getirildi. Erişim linki: [Link]
- The Guardian [İnternet]. © 2020 Guardian News & Media Limited or its affiliated companies [Erişim tarihi: 9 Nisan 2020]. NHS staff forbidden from speaking out publicly about coronavirus. Erişim linki: [Link]
- Khan Z, Iwai Y, DasGupta S. Military metaphors and pandemic propaganda: unmasking the betrayal of 'Healthcare Heroes'. J Med Ethics. 2021;47(9):643-4. [Crossref] [PubMed]
- Merriam-Webster Dictionary [İnternet]. © 2021 Merriam-Webster, Incorporated [Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021]. Personal rights. Erişim linki: [Link]
- Phillips JP. Workplace Violence against Health Care Workers in the United States. N Engl J Med. 2016;374(17):1661-9. [Crossref] [PubMed]
- Ambesh P. Violence against doctors in the Indian subcontinent: A rising bane. Indian Heart J. 2016;68(5):749-50. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pitcher G. BMA survey finds one-third of doctors attacked physically or verbally in 2007. Ethics, Health and Safety, HR STRATEGY, Latest News. Occupational Health, Stress, Wellbeing. 2008. [Erişim tarihi: 14 Ocak 2022]. Erişim linki: [Link]
- Reddy IR, Ukrani J, Indla V, Ukrani V. Violence against doctors: A viral epidemic? Indian J Psychiatry. 2019;61(Suppl 4):S782-S785. [PubMed] [PMC]
- Hobbs FD. Fear of aggression at work among general practitioners who have suffered a previous episode of aggression. Br J Gen Pract. 1994;44(386):390-4. [PubMed] [PMC]
- Hürriyet [İnternet]. [Erişim tarihi: 12 Kasım 2005]. Ünlü cerraha hastanede 10 kurşun. Erişim linki: [Link]
- Kumari A, Kaur T, Ranjan P, Chopra S, Sarkar S, Baitha U. Workplace violence against doctors: Characteristics, risk factors, and mitigation strategies. J Postgrad Med. 2020;66(3): 149-54. [PubMed] [PMC]
- Mevzuat bilgi sistemi [İnternet]. [Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021]. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 128. madde. Erişim linki: [Link]
.: İşlem Listesi