.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
COVID-19 Aşı Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması: Metodolojik Çalışma
COVID-19 Vaccine Attitude Scale: Validity and Reliability Study: Methodological Study
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(3):826-36
doi: 10.5336/healthsci.2021-86319
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Araştırmada, sağlık profesyonellerinin koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] aşılarına yönelik tutumlarının incelenmesine yönelik bir ölçüm aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Literatür incelenerek, ölçülmek istenen yapı belirlenmiş ve araştırmada kullanılmak üzere 5'li Likert ölçek tercih edilmiştir. Oluşturulan madde havuzundan benzer yargı ya da anlamı ifade edebilecek maddeler çıkarılarak taslak ölçeğin kapsam geçerliliği çalışmaları yürütülmüştür. Pilot uygulamanın yürütülmesi sonrasında geçerliliğe ilişkin keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini tespit etmek amacıyla da Cronbach alfa katsayıları değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma kapsamında 430 sağlık profesyonelinden elde edilen veriler değerlendirmeye alınmıştır. Bulgular: Geliştirilen ölçeğin Kaiser-Mayer-Olkin değeri 0,920 bulunmuş ve Bartlett Küresellik Testi de anlamlı görülmüştür. Ölçeğin uyum iyiliği değerleri incelendiğinde; Artan Uyum İndeksi (0,952), Karşılaştırmalı Uyum İndeksi (0,952), ortalama hataların karekökü (0,034) ve ki-kare-serbestlik derecesi oranı (2,795) mükemmel uyum; Düzeltilmiş Uyum İyiliği İndeksi (0,856), Normlaştırılmış Uyum İndeksi (0,927), Uyum İyiliği İndeksi (0,873), Tucker-Lewis İndeks (0,945) ve yaklaşık hataların ortalama karekökü (0,065) kabul edilebilir düzeyde uyum göstermiştir. Ölçeğin regresyon ağırlıklarının uygun olduğu (0,65'in üzerinde değerler) anlaşılmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa değerinin 0,894 olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışma sonucunda, 4 boyut ve 24 maddeden oluşan COVID-19 Tutum Ölçeği geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçekle sağlık profesyonellerinin COVID-19 aşı tercihlerinde belirleyicileri, aşıların faydalı olacağına yönelik inançları, COVID-19 aşılarına karşı duydukları şüphe ve aşı olmayı önerme düzeyleri ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; aşılar; sağlık profesyonelleri
Amaç: Araştırmada, sağlık profesyonellerinin koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] aşılarına yönelik tutumlarının incelenmesine yönelik bir ölçüm aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Literatür incelenerek, ölçülmek istenen yapı belirlenmiş ve araştırmada kullanılmak üzere 5'li Likert ölçek tercih edilmiştir. Oluşturulan madde havuzundan benzer yargı ya da anlamı ifade edebilecek maddeler çıkarılarak taslak ölçeğin kapsam geçerliliği çalışmaları yürütülmüştür. Pilot uygulamanın yürütülmesi sonrasında geçerliliğe ilişkin keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini tespit etmek amacıyla da Cronbach alfa katsayıları değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma kapsamında 430 sağlık profesyonelinden elde edilen veriler değerlendirmeye alınmıştır. Bulgular: Geliştirilen ölçeğin Kaiser-Mayer-Olkin değeri 0,920 bulunmuş ve Bartlett Küresellik Testi de anlamlı görülmüştür. Ölçeğin uyum iyiliği değerleri incelendiğinde; Artan Uyum İndeksi (0,952), Karşılaştırmalı Uyum İndeksi (0,952), ortalama hataların karekökü (0,034) ve ki-kare-serbestlik derecesi oranı (2,795) mükemmel uyum; Düzeltilmiş Uyum İyiliği İndeksi (0,856), Normlaştırılmış Uyum İndeksi (0,927), Uyum İyiliği İndeksi (0,873), Tucker-Lewis İndeks (0,945) ve yaklaşık hataların ortalama karekökü (0,065) kabul edilebilir düzeyde uyum göstermiştir. Ölçeğin regresyon ağırlıklarının uygun olduğu (0,65'in üzerinde değerler) anlaşılmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa değerinin 0,894 olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışma sonucunda, 4 boyut ve 24 maddeden oluşan COVID-19 Tutum Ölçeği geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçekle sağlık profesyonellerinin COVID-19 aşı tercihlerinde belirleyicileri, aşıların faydalı olacağına yönelik inançları, COVID-19 aşılarına karşı duydukları şüphe ve aşı olmayı önerme düzeyleri ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; aşılar; sağlık profesyonelleri
ABSTRACT
Objective: In the study, it was aimed to develop a measurement tool to examine the attitudes of health professionals towards coronavirus disease-2019 (COVID-19) vaccines. Material and Methods: The structure to be measured was determined by examining the literature and a 5-point Likert scale was preferred to be used in the research. Content validity studies of the draft scale were carried out by removing items that could express similar judgments or meanings from the item pool. After the pilot application was conducted, exploratory and confirmatory factor analyzes regarding validity were applied. In order to determine the reliability of the scale, Cronbach's alpha coefficients were evaluated. Within the scope of the research, the data obtained from 430 health professionals were evaluated. Results: The Kaiser-Mayer-Olkin value of the developed scale was found to be 0.920 and Bartlett's Test of Sphericity was also found to be significant. When the goodness-of-fit values of the scale were examined, Incremental Fit Index (0.952), Comparative Fit Index (0.952), root mean square residual (0.034) and chi-square to degrees of freedom ratio (2.795) showed perfect fit; Adjusted Goodness of Fit Index (0.856), Normed Fit Index (0.927), Goodness of Fit Index (0.873), Tucker-Lewis Index (0.945) and root mean square error of approximation (0.065) showed an acceptable level of agreement. It is understood that the regression weights of the scale are appropriate (values above 0.65). The Cronbach alpha value of the scale was found to be 0.894. Conclusion: The result of the study, the COVID-19 Attitude Scale, was formed consisting of 4 dimensions and 24 items. With the expanded scale, health professionals' determinants of COVID-19 vaccine preferences, their belief that vaccines will be beneficial, their suspicion against COVID-19 vaccines and their recommendation to be vaccinated were revealed.
Keywords: COVID-19; vaccines; health care professionals
Objective: In the study, it was aimed to develop a measurement tool to examine the attitudes of health professionals towards coronavirus disease-2019 (COVID-19) vaccines. Material and Methods: The structure to be measured was determined by examining the literature and a 5-point Likert scale was preferred to be used in the research. Content validity studies of the draft scale were carried out by removing items that could express similar judgments or meanings from the item pool. After the pilot application was conducted, exploratory and confirmatory factor analyzes regarding validity were applied. In order to determine the reliability of the scale, Cronbach's alpha coefficients were evaluated. Within the scope of the research, the data obtained from 430 health professionals were evaluated. Results: The Kaiser-Mayer-Olkin value of the developed scale was found to be 0.920 and Bartlett's Test of Sphericity was also found to be significant. When the goodness-of-fit values of the scale were examined, Incremental Fit Index (0.952), Comparative Fit Index (0.952), root mean square residual (0.034) and chi-square to degrees of freedom ratio (2.795) showed perfect fit; Adjusted Goodness of Fit Index (0.856), Normed Fit Index (0.927), Goodness of Fit Index (0.873), Tucker-Lewis Index (0.945) and root mean square error of approximation (0.065) showed an acceptable level of agreement. It is understood that the regression weights of the scale are appropriate (values above 0.65). The Cronbach alpha value of the scale was found to be 0.894. Conclusion: The result of the study, the COVID-19 Attitude Scale, was formed consisting of 4 dimensions and 24 items. With the expanded scale, health professionals' determinants of COVID-19 vaccine preferences, their belief that vaccines will be beneficial, their suspicion against COVID-19 vaccines and their recommendation to be vaccinated were revealed.
Keywords: COVID-19; vaccines; health care professionals
REFERANSLAR:
- Omer SB, Salmon DA, Orenstein WA, deHart MP, Halsey N. Vaccine refusal, mandatory immunization, and the risks of vaccine-preventable diseases. N Engl J Med. 2009; 360(19):1981-8. [Crossref] [PubMed]
- Weigel M, Weitmann K, Rautmann C, Schmidt J, Bruns R, Hoffmann W. Impact of physicians' attitude to vaccination on local vaccination coverage for pertussis and measles in Germany. Eur J Public Health. 2014;24(6):1009-16. [Crossref] [PubMed]
- Randolph HE, Barreiro LB. Herd Immunity: Understanding COVID-19. Immunity. 2020; 52(5):737-41. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Chen RT, Hibbs B. Vaccine safety: current and future challenges. Pediatr Ann. 199827(7): 445-55. [Crossref] [PubMed]
- Paul E, Steptoe A, Fancourt D. Attitudes towards vaccines and intention to vaccinate against COVID-19: Implications for public health communications. Lancet Reg Health Eur. 2021;1:100012. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Taşdelen B, Kurt H. Online gazetelerin gözünden COVID-19 aşı sürecini anlamak. Ayaz F, editör. Ticarileşme, Politika ve Etik Üçgeninde Sağlık Konulu Yayıncılık Tartışmaları. 1. Baskı. İstanbul: Eğitim Yayınevi; 2021. p.76-94.
- Fadda M, Albanese E, Suggs LS. When a COVID-19 vaccine is ready, will we all be ready for it? Int J Public Health. 2020; 65(6):711-2. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Aydın M, Özel AS, Altunal LN. Transmission and clinical characteristic of COVID-19 in healthcare workers: Cross-sectional study. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 2021;41(3):219-24. [Crossref]
- Shekhar R, Sheikh AB, Upadhyay S, Singh M, Kottewar S, Mir H, et al. COVID-19 vaccine acceptance among health care workers in the united states. Vaccines (Basel). 2021;9(2): 119. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Huynh G, Tran TT, Nguyen HTN, Pham LA. COVID-19 vaccination intention among healthcare workers in Vietnam. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine. 2021;14(4):159-64. [Crossref]
- Bovier PA, Chamot E, Bouvier Gallacchi M, Loutan L. Importance of patients' perceptions and general practitioners' recommendations in understanding missed opportunities for immunisations in Swiss adults. Vaccine. 2001;19(32):4760-7. [Crossref] [PubMed]
- Worthington RL, Whittaker TA. Scale development research: a content analysis and recommendations for best practices. TCP. 2006;34(6):806-38. [Crossref]
- Tezbaşaran A. Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. 3. Sürüm e-Kitap. Mersin; 2008. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021. Erişim linki: [Link]
- DeVellis RF. Scale Development Theory and Applications. 3rd ed. Thousand Oaks: Sage Publications; 2012.
- Thatcher JB, Stepina LP, Boyle RJ. Turnover of information technology workers: Examining empirically the influence of attitudes, job characteristics, and external markets. JMIS. 2002;19(3):231-61. [Crossref]
- Turan İ, Şimşek Ü, Aslan H. Eğitim araş tırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi [The use and analysis of likert scales and likert-type items in educational research]. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015;30:186-203. [Link]
- Hinkin T. A Brief tutorial on development of measures for use in survey questionnaires. ORM. 1998;1(1):104-21. [Crossref]
- Morgado FFR, Meireles JFF, Neves CM, Amaral ACS, Ferreira MEC. Scale development: ten main limitations and recommendations to improve future research practices. Psicol Reflex Crit. 2017;30(1):3. Erratum in: Psicol Reflex Crit. 2017;30(1):5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler [Basic principles of scale development]. Tıp Eğitim Dünyası. 2014;13(40):39-49. [Crossref]
- Esin N. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte Araştırma. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014. p.193-232.
- Lynn MR. Determination and quantification of content validity. Nurs Res. 1986;35(6):382-5. [Crossref] [PubMed]
- Polit DF, Beck CT. The content validity index: are you sure you know what's being reported? Critique and recommendations. Res Nurs Health. 2006;29(5):489-97. [Crossref] [PubMed]
- Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Appl Nurs Res. 1992;5(4):194-7. [Crossref]
- Coşkun R, Altunışık R, Yıldırım E. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 10. Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık; 2020.
- Seçer İ. Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci SPSS ve LISREL Uygulamaları. 1. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2015.
- Connelly LM. Pilot studies. Medsurg Nurs. 2008;17(6):411-2. [Crossref] [PubMed]
- George D, Mallery M. SPSS for Windows Step By Step: A Simple Guide and Reference. 17.0 Update. 10th ed. Boston: Pearson; 2010.
- Suhr DD. Exploratory or confirmatory factor analysis? Cary: SAS Institute; 2006. p.200-31. [Link]
- Wang J, Jing R, Lai X, Zhang H, Lyu Y, Knoll MD, Fang H. Acceptance of COVID-19 Vaccination during the COVID-19 Pandemic in China. Vaccines (Basel). 2020;8(3):482. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kline RB. Principles and Practice of Structural Equation Modeling. 4th ed. New York: Guilford Press; 2015.
- Karagöz Y. SPSS 21.1 Uygulamalı Biyoistatistik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2014.
- Holzmann-Littig C, Braunisch MC, Kranke P, Popp M, Seeber C, Fichtner F, et al. COVID-19 vaccination acceptance and hesitancy among healthcare workers in Germany. Vaccines (Basel). 2021;9(7):777. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karagöz Y. SPSS ve AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. 1. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2017.
- Scherer RF, Wiebe FA, Luther DC, Adams JS. Dimensionality of coping: factor stability using the Ways of Coping Questionnaire. Psychol Rep. 1988;62(3):763-70. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi