.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Bir Psikiyatri Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Özelliklerinin ve Vicdan Algılarının Merhamet Düzeyleri Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Tanımlayıcı ve İlişki Arayıcı Bir Çalışma
Examining the Effect of Characteristics and Perceptions of Conscience on Compassion Levels of Nurses Working in a Psychiatric Hospital: A Descriptive and Relationship-Seeking Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2025;17(1):270-9
doi: 10.5336/nurses.2024-102772
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, bir psikiyatri hastanesinde çalışan hemşirelerin özelliklerinin ve vicdan algılarının merhamet algısı düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarım tipinde planlanmıştır. Araştırmanın evrenini bir psikiyatri hastanesinde çalışan 168 hemşire, örneklemini ise 150 hemşire oluşturmuştur. Araştırma verileri Mart-Ağustos 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin toplanmasında; ''Tanıtıcı Özellikler Bilgi Formu'', ''Vicdan Algısı Ölçeği (VAÖ)'' ve ''Merhamet Ölçeği (MÖ)'' kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin %38'i 40-44 yaş aralığında ve %72'si kadın, %69'u lisans mezunu ve %72'si evlidir. Hemşirelerin VAÖ'den aldıkları puan ortalaması 55,827±9,469'dur ve MÖ'den aldıkları puan ortalaması 97,327±11,753'tür. Bağımsız değişkenler ile merhamet algısı arasındaki neden sonuç ilişkisini belirlemek üzere yapılan aşamalı regresyon analizi anlamlı bulunmuştur (F=34,264; p=0,000<0,05). Merhamet algısı düzeyindeki toplam değişim %40,1 oranında vicdan algısı, çalışma şekli, genel olarak yapılan işten memnuniyet duyma tarafından açıklanmaktadır (R2 =0,401). Vicdan algısı, merhamet algısı toplam puan düzeyini artırmaktadır (ß=0,477). Genel olarak yapılan işten memnuniyet duyma merhamet algısı düzeyini artırmaktadır (ß=0,142). Sonuç: Çalışma sonuçlarına göre, ruhsal bozukluğa sahip bireylere bakım veren hemşirelerin vicdan ve merhamet algılarının orta düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Hemşirenin vicdan algısı, yapılan işten memnuniyet duyması ve hasta merkezli çalışması merhamet algısı düzeyini artırmaktadır. Bu bağlamda, hemşirelerin hasta merkezli çalışabilmesi yönünde atılan adımların faydalı olacağı hastane yönetimi ile görüşülebilir. Ayrıca hemşirelere hizmet içi eğitim planlanırken merhamet ile ilişkili konuların eğitim içeriğine dâhil edilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Vicdan; merhamet; hemşire; ruhsal bozukluk
Amaç: Bu çalışma, bir psikiyatri hastanesinde çalışan hemşirelerin özelliklerinin ve vicdan algılarının merhamet algısı düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarım tipinde planlanmıştır. Araştırmanın evrenini bir psikiyatri hastanesinde çalışan 168 hemşire, örneklemini ise 150 hemşire oluşturmuştur. Araştırma verileri Mart-Ağustos 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin toplanmasında; ''Tanıtıcı Özellikler Bilgi Formu'', ''Vicdan Algısı Ölçeği (VAÖ)'' ve ''Merhamet Ölçeği (MÖ)'' kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin %38'i 40-44 yaş aralığında ve %72'si kadın, %69'u lisans mezunu ve %72'si evlidir. Hemşirelerin VAÖ'den aldıkları puan ortalaması 55,827±9,469'dur ve MÖ'den aldıkları puan ortalaması 97,327±11,753'tür. Bağımsız değişkenler ile merhamet algısı arasındaki neden sonuç ilişkisini belirlemek üzere yapılan aşamalı regresyon analizi anlamlı bulunmuştur (F=34,264; p=0,000<0,05). Merhamet algısı düzeyindeki toplam değişim %40,1 oranında vicdan algısı, çalışma şekli, genel olarak yapılan işten memnuniyet duyma tarafından açıklanmaktadır (R2 =0,401). Vicdan algısı, merhamet algısı toplam puan düzeyini artırmaktadır (ß=0,477). Genel olarak yapılan işten memnuniyet duyma merhamet algısı düzeyini artırmaktadır (ß=0,142). Sonuç: Çalışma sonuçlarına göre, ruhsal bozukluğa sahip bireylere bakım veren hemşirelerin vicdan ve merhamet algılarının orta düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Hemşirenin vicdan algısı, yapılan işten memnuniyet duyması ve hasta merkezli çalışması merhamet algısı düzeyini artırmaktadır. Bu bağlamda, hemşirelerin hasta merkezli çalışabilmesi yönünde atılan adımların faydalı olacağı hastane yönetimi ile görüşülebilir. Ayrıca hemşirelere hizmet içi eğitim planlanırken merhamet ile ilişkili konuların eğitim içeriğine dâhil edilmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler: Vicdan; merhamet; hemşire; ruhsal bozukluk
ABSTRACT
Objective: This study was planned to determine the effects of the characteristics and perceptions of conscience of nurses working in a psychiatric hospital on their perception of compassion. Material and Methods: This study was planned in a descriptive and correlational design type. The universe of the study consisted of 168 nurses working in a psychiatric hospital, and the sample consisted of 150 nurses. The research data were collected between March-August 2022. In collecting the data; ''Descriptive Characteristics Information Form'', ''Conscience Perception Scale (CPS)'' and ''Compassion Scale (CS)'' were used. Results: Of the nurses who participated in the study, 38% were between the ages of 40-44 and 72% were female, 69% had a bachelor's degree and 72% were married. The average score that the nurses got from the CPS was 55.827±9.469 and the average score they got from the CS was 97.327±11.753. The stepwise regression analysis conducted to determine the cause and effect relationship between the independent variables and perception of compassion was found to be significant (F=34.264; p=0.000<0.05). 40.1% of the total change in the perception of compassion was explained by perception of conscience, working style, and general satisfaction with the job done (R2 =0.401). Perception of conscience increases the total score level of compassion perception (ß=0.477). General satisfaction with the job done increases the perception of compassion (ß=0.142). Conclusion: According to the study results, it was concluded that the perceptions of conscience and compassion of nurses who care for individuals with mental disorders are at a moderate level. The nurse's perception of conscience, satisfaction with the job done and patient-centered work increase the level of compassion perception. In this context, it can be discussed with the hospital management that the steps taken for nurses to work patient-centered would be beneficial. In addition, it is recommended that topics related to compassion be included in the training content when planning in-service training for nurses.
Keywords: Conscience; compassion; nurse; mental disorder
Objective: This study was planned to determine the effects of the characteristics and perceptions of conscience of nurses working in a psychiatric hospital on their perception of compassion. Material and Methods: This study was planned in a descriptive and correlational design type. The universe of the study consisted of 168 nurses working in a psychiatric hospital, and the sample consisted of 150 nurses. The research data were collected between March-August 2022. In collecting the data; ''Descriptive Characteristics Information Form'', ''Conscience Perception Scale (CPS)'' and ''Compassion Scale (CS)'' were used. Results: Of the nurses who participated in the study, 38% were between the ages of 40-44 and 72% were female, 69% had a bachelor's degree and 72% were married. The average score that the nurses got from the CPS was 55.827±9.469 and the average score they got from the CS was 97.327±11.753. The stepwise regression analysis conducted to determine the cause and effect relationship between the independent variables and perception of compassion was found to be significant (F=34.264; p=0.000<0.05). 40.1% of the total change in the perception of compassion was explained by perception of conscience, working style, and general satisfaction with the job done (R2 =0.401). Perception of conscience increases the total score level of compassion perception (ß=0.477). General satisfaction with the job done increases the perception of compassion (ß=0.142). Conclusion: According to the study results, it was concluded that the perceptions of conscience and compassion of nurses who care for individuals with mental disorders are at a moderate level. The nurse's perception of conscience, satisfaction with the job done and patient-centered work increase the level of compassion perception. In this context, it can be discussed with the hospital management that the steps taken for nurses to work patient-centered would be beneficial. In addition, it is recommended that topics related to compassion be included in the training content when planning in-service training for nurses.
Keywords: Conscience; compassion; nurse; mental disorder
REFERANSLAR:
- Dinç L. Bakım kavramı ve ahlaki boyutu [The concept of caring and its' moral component]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2010;17(2):74-82. [Link]
- Lamb C, Evans M, Babenko-Mould Y, Wong C, Kirkwood K. Nurses' use of conscientious objection and the implications for conscience. J Adv Nurs. 2019;75(3):594-602. [Crossref] [PubMed]
- Cleary M, Lees D. The role of conscience in nursing practice. Issues Ment Health Nurs. 2019;40(3):281-3. [Crossref] [PubMed]
- Do You Have A Fear Of Compassion? [Internet]. Kindful Body ©2022 [Cited: September 2, 2022]. Available from: [Link]
- Dalgalı B, Gürses İ. Merhametin sağlık hizmetlerindeki yeri ve önemi [Nature and importance of compassion in health care]. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018;2(1):181-204. [Crossref]
- Varcarolis EM. Mental health and mental illness. Varcarolis EM, Fosbre CD, eds. Essentials Of Psychiatric Mental Health Nursing. 4th ed. Amsterdam: Elsevier; 2013. p.11-24.
- American Psychiatric Association. Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders. 5th ed. Washington DC: American Psychiatric Association Publishing; 2013. [Crossref]
- Bağ B, Ekinci M. Sağlık Personelinin Ruhsal Sorunları Olan Bireylere Yönelik Tutumlarının Araştırılması [Examining of attitudes towards mentally ill people in a sample health professionals working]. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2005;3(11):107-27. [Link]
- Babaei S, Taleghani F. Compassionate Care Challenges and Barriers in Clinical Nurses: A Qualitative Study. Iran J Nurs Midwifery Res. 2019;24(3):213-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Åhlin J, Ericson-Lidman E, Norberg A, Strandberg G. A comparison of assessments and relationships of stress of conscience, perceptions of conscience, burnout and social support between healthcare personnel working at two different organizations for care of older people. Scand J Caring Sci. 2015;29(2):277-87. [Crossref] [PubMed]
- Akdeniz S, Deniz ME. Merhamet Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [The Turkish adaptation of the Compassion Scale: A validity and reliability study]. The Journal of Happiness & Well-Being. 2016;4:50-61. [Link]
- Aksoy SD, Mert K, Çetin İ. Vicdan Algısı Ölçeği'nin Türkçe geçerlilik güvenilirliği. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2019;6(3):148-53. [Crossref]
- Pommier EA. The compassion scale. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences. 2011;72(4-A): e:1174. [Link]
- Kalaycı Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 9. Baskı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım; 2006.
- Büyüköztürk Ş, Çokluk Ö, Köklü N. Sosyal Bilimler İçin İstatistik. 7. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2018.
- Karakurt P, Fırat M, Yıldırım S. Pandemi Kliniklerinde Görev Yapan Hemşirelerde Vicdan Algısı Ve Merhamet Yorgunluğunun Belirlenmesi: Bir Şehir Hastanesi Örneği [Determining conscience perception and compassion fatigue among the nurses who worked at pandemic clinics: sample of city hospital]. Gevher Nesibe Journal Of Medical And Health Sciences. 2022;7(16):60-8. [Crossref]
- Orhan E, Doğan AK. Pediatri ünitelerinde çalışan hemşirelerin duyarlı sevgi düzeyleri ile merhamet düzeyleri arasındaki ilişki [Relationship between sensitive love levels and compassions levels of nurses those work at department of pediatrics]. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi. 2021:12(44);149-57. [Crossref]
- Arslanoğlu A, Tütüncü D, Günay A, Bektemür G. Covid-19 Pandeminin Sağlık Çalışanlarında Vicdani Zekânın Vicdan Algısı Üzerindeki Etkisi [The effect of conscientious intelligence on the perception of conscience in healthcare professionals during the covid-19 pandemic process]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021:10(4);667-77. [Crossref]
- Çoban B, Karademir T, Açak M, Devecioğlu S. The emotional intelligence of students who are sitting a special-ability examination. Social Behavior and Personality. 2010;38(8):1123-34. [Crossref]
- Akın Korhan E. Watson'un İnsan Bakım Modeli: Bir sistematik derleme [Watson's Human Care Model: a systematic review]. SAUHSD. 2019;2(2):46-68. [Link]
- Dewar B, Adamson E, Smith S, Surfleet J, King L. Clarifying misconceptions about compassionate care. J Adv Nurs. 2014;70(8):1738-47. [Crossref] [PubMed]
- Jodaki K, Esmaeili M, Cheraghi MA, Pashaeypoor S, Sadat Hoseini AS. Clarifying the concept of conscience in nurses' ethical performance in Iran: a concept analysis study. J Med Ethics Hist Med. 2021;14:14. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gustafsson G, Eriksson S, Strandberg G, Norberg A. Burnout and perceptions of conscience among health care personnel: a pilot study. Nurs Ethics. 2010;17(1):23-38. [Crossref] [PubMed]
- Jensen A, Lidell E. The influence of conscience in nursing. Nurs Ethics. 2009;16(1):31-42. [Crossref] [PubMed]
- Yildirim G, Kaya N, Altunbas N. Relationship between nurses' perceptions of conscience and perceptions of individualized nursing care: A cross-sectional study. Perspect Psychiatr Care. 2022;58(4):1564-75. [Crossref] [PubMed]
- Crawford P, Brown B, Kvangarsnes M, Gilbert P. The design of compassionate care. J Clin Nurs. 2014;23(23-24):3589-99. [Crossref] [PubMed]
- Berman A, Snyder SJ, Frandsen G. Kozier And Erb's. Fundamentals of Nursing Concept, Process, and Practice. 10th ed. Edinburgh: Pearson Education Limited; 2016. p.425-9.
- Özdelikara A, Babur S. Hemşirelik öğrencilerinin merhamet düzeyi ve empatik eğilim ilişkisi [Determination of compassion levels and empathic tendency of nursing students]. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;11(2):342-9. [Crossref]
.: İşlem Listesi