.: ARAŞTIRMA
Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Bireylerin Organ Bağışı Konusundaki Tutumları
The Attitude of Individuals Admitted a Family Center About Organ Donation
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2020;28(1):90-8
doi: 10.5336/mdethic.2019-71012
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerin organ bağışına ilişkin tutumlarının belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, tanımlayıcı kesitsel tipte uygulandı. Çalışmaya 582 birey alındı. Veri toplamada, araştırmacılar tarafından güncel literatür kullanılarak hazırlanan Tanıtıcı Bilgiler Formu ve Organ Bağışı Tutum Ölçeği kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan bireylerin %58,2'sinin organlarını bağışlamak istediği, ancak sadece %3,3'ünün organ bağış kartı olduğu, %37,8'inin organ bağışını dini açıdan uygun görmediği için kabul etmediği, %74,1'inin organ bağışı hakkında bilgi sahibi olduğu ve %67'sinin organ bağış oranını artırmak için organ bağışının önemi konusunda toplumsal bilinçlendirme yapılmasını önerdiği saptandı. Bireylerin, Yardımseverlik ve Ahlaki Değer/ İnançlar (pozitif tutum) ölçek skorunun 95,52±20,80, toplam negatif tutum ölçek skorunun 58,19±21,35 olduğu ve organ bağışına yönelik pozitif tutum gösterdiği belirlendi. Çalışmada ayrıca organ nakli bilgisi olan, organ bağışını dini açıdan uygun bulan, öldükten sonra organlarını bağışlamak isteyen ve yakınında organ yetmezliği olan kişiler bulunan bireylerin pozitif ölçek skorunun daha yüksek, negatif tutum genel ve ölçek alt grup skorlarının daha düşük olduğu, gruplar arası farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu belirlendi (p<0,05). Sonuç: Çalışmamızda, bireylerin organ bağışına yönelik pozitif tutum göstermesine rağmen bağış yapan birey oranının oldukça düşük olduğu belirlendi. Bu bulgular doğrultusunda, ülkemizde organ bağışı farkındalık programları ile toplumun organ bağışı konusunda sağlık profesyonelleri, dini liderler ve kitle iletişim araçları ile bilgilendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aile sağlığı merkezi; organ bağışı; organ bağışı tutum ölçeği; toplum; tutum
Amaç: Bu çalışmada, bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerin organ bağışına ilişkin tutumlarının belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, tanımlayıcı kesitsel tipte uygulandı. Çalışmaya 582 birey alındı. Veri toplamada, araştırmacılar tarafından güncel literatür kullanılarak hazırlanan Tanıtıcı Bilgiler Formu ve Organ Bağışı Tutum Ölçeği kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan bireylerin %58,2'sinin organlarını bağışlamak istediği, ancak sadece %3,3'ünün organ bağış kartı olduğu, %37,8'inin organ bağışını dini açıdan uygun görmediği için kabul etmediği, %74,1'inin organ bağışı hakkında bilgi sahibi olduğu ve %67'sinin organ bağış oranını artırmak için organ bağışının önemi konusunda toplumsal bilinçlendirme yapılmasını önerdiği saptandı. Bireylerin, Yardımseverlik ve Ahlaki Değer/ İnançlar (pozitif tutum) ölçek skorunun 95,52±20,80, toplam negatif tutum ölçek skorunun 58,19±21,35 olduğu ve organ bağışına yönelik pozitif tutum gösterdiği belirlendi. Çalışmada ayrıca organ nakli bilgisi olan, organ bağışını dini açıdan uygun bulan, öldükten sonra organlarını bağışlamak isteyen ve yakınında organ yetmezliği olan kişiler bulunan bireylerin pozitif ölçek skorunun daha yüksek, negatif tutum genel ve ölçek alt grup skorlarının daha düşük olduğu, gruplar arası farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu belirlendi (p<0,05). Sonuç: Çalışmamızda, bireylerin organ bağışına yönelik pozitif tutum göstermesine rağmen bağış yapan birey oranının oldukça düşük olduğu belirlendi. Bu bulgular doğrultusunda, ülkemizde organ bağışı farkındalık programları ile toplumun organ bağışı konusunda sağlık profesyonelleri, dini liderler ve kitle iletişim araçları ile bilgilendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aile sağlığı merkezi; organ bağışı; organ bağışı tutum ölçeği; toplum; tutum
ABSTRACT
Objective:This study aimed to determine attitude of individuals admitted a family center about organ donation. Material and Methods: A cross-sectional descriptive design was conducted. Study participants consisted of 582 individuals. Data was collected by the researchers using the Descriptive Characteristics Information Form and Organ Donation Attitude Scale. Results: We identified that 58.2% of the individuals wanted to donate their organs but only 3.3% had organ donation cards, 37.8% of individuals did not want to donate their organs because of religious reasons, 74.1% had knowledge about organ donation and 67% suggested that there is a need to raise social awareness about the importance of organ donation to increase the rate of organ donation. It was determined that 'Humanity and Moral Conviction' scale score of sample was 95.52±20.80, Total Negative Attitude Scale score was 58.19±21.35 and people showed positive attitude towards organ donation. It was also found that individuals who had knowledge about organ donation, found organ donation acceptable in religious aspects, wanted to donate their organs and had a relative with organ failure had more higher positive attitude score and lower negative attitude score, the difference between groups was significantly (p<0.05). Conclusion: It was concluded that individuals had positive attitude toward organ donation, but the rate of individuals with an organ donation card was very low. We suggest that the public should be informed about organ donation through awareness programs by health professionals, religious leaders and mass media.
Keywords: Family health center; organ donation; organ donation attitude scale; public; attitude
Objective:This study aimed to determine attitude of individuals admitted a family center about organ donation. Material and Methods: A cross-sectional descriptive design was conducted. Study participants consisted of 582 individuals. Data was collected by the researchers using the Descriptive Characteristics Information Form and Organ Donation Attitude Scale. Results: We identified that 58.2% of the individuals wanted to donate their organs but only 3.3% had organ donation cards, 37.8% of individuals did not want to donate their organs because of religious reasons, 74.1% had knowledge about organ donation and 67% suggested that there is a need to raise social awareness about the importance of organ donation to increase the rate of organ donation. It was determined that 'Humanity and Moral Conviction' scale score of sample was 95.52±20.80, Total Negative Attitude Scale score was 58.19±21.35 and people showed positive attitude towards organ donation. It was also found that individuals who had knowledge about organ donation, found organ donation acceptable in religious aspects, wanted to donate their organs and had a relative with organ failure had more higher positive attitude score and lower negative attitude score, the difference between groups was significantly (p<0.05). Conclusion: It was concluded that individuals had positive attitude toward organ donation, but the rate of individuals with an organ donation card was very low. We suggest that the public should be informed about organ donation through awareness programs by health professionals, religious leaders and mass media.
Keywords: Family health center; organ donation; organ donation attitude scale; public; attitude
REFERANSLAR:
- Güngörmüş Z, Dayapoğlu N. The knowledge, attitude and behaviour of ındividuals regarding organ donations. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2014;3(2):133-41. [Crossref]
- Kahveci B, Topal K, Gereklioğlu Ç, Aksoy H. Attitudes toward organ donation among relatives of patients who are being followed up in intensive care and dialysis units. Transplant Proc. 2017;49(9):1988-92. [Crossref] [PubMed]
- Yan J, Wang Y, Shao J, Yuan H. Attitudes toward living organ donation and willingness to be a living organ donor among Chinese citizens in 3 cities. Transplant Proc. 2018;50(10):3065-70. [Crossref] [PubMed]
- Agrawal S, Binsaleem S, Al-Homrani M, Al-Juhayim A, Al-Harbi A. Knowledge and attitude towards organ donation among adult population in Al-Kharj, Saudi Arabia. Saudi J Kidney Dis Transpl. 2017;28(1):81-9. [Crossref] [PubMed]
- Jawoniyi O, Gormley K, McGleenan E, Noble HR. Organ donation and transplantation: awareness and roles of healthcare professionals-A systematic literature review. J Clin Nurs. 2018;27(5-6):e726-38. [Crossref] [PubMed]
- Kamuya Açık Organ Nakil İstatistikleri, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Kan, Organ ve Doku Nakil Hizmetleri Daire Başkanlığı, 2019. https://organ.saglik.gov.tr/0TR/70Istatistik/OrganNakilIstatistikKamusal.aspx
- IRODaT, International Registry in Organ Donation and Transplantation, March, 2019. http://www.irodat.org/img/database/pdf/IRODaT%20Newsletter%202019-March.pdf
- Macit M, Öztaş F. [Ask your heart, does it want to give a life?: attitudes towards cadaveric organ transplantation. Medicine and society (An analysis on ınternet newspaper reports)]. İLTED. 2016;45(1);27-44. [Crossref]
- Ozturk Emiral G, Isıktekin Atalay B, Altunok H, Gokler ME, Onsuz MF, Metintas S. Development of a reliable and valid organ tissue donation and transplantation knowledge scale. Transplant Proc. 2017;49(2):260-6. [Crossref] [PubMed]
- Schauenburg H, Hildebrandt A. Public knowledge and attitudes on organ donation don't differ in Germany and Spain. Transplant Proc. 2006;38(5):1218-20. [Crossref] [PubMed]
- Parisi N, Katz I. Attitudes towards posthumous organ donation and commitment to donate. Health Psychol. 1986;5(6):565-80. [Crossref] [PubMed]
- Vijayalakshmi P, Sunitha TS, Gandhi S, Thimmaiah R, Math SB. Knowledge, attitude and behaviour of the general population towards organ donation: an Indian perspective. Natl Med J India. 2016;29(5):257-61.
- Özkan S, Yılmaz E. [Knowledge and attitudes of patients' relatives towards organ donation]. Aile ve Toplum. 2009;11(5):18-28.
- Okka B, Demirel O. [The public attitudes towards organ donation in Konya]. J Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2008;16(3):148-58.
- Yazar MA, Açıkgöz MB. [Knowledge levels and attitudes of people living in the city centre of Nevşehir on organ donation and transplantation]. Turk J Anaesthesiol Reanim. 2016;44(5):250-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tarhan M, Dalar L, Yıldırımoğlu H, Sayar A, Altın S. [The relationship between the attitudes of patients' relatives towards organ donation and transplantation and their social profiles]. Medical Journal of Bakırköy. 2013;4(9):152-8. [Crossref]
- Beyazıt Üçgün A, Başaran Ö, Uskun E. [Organ donation attitudes and affecting factors of adult individuals living in Isparta city center]. Smyrna Medical Journal. 2017;3:32-43.
- Başal B. The reasons of low organ donation rates and remedy suggestions: a field survey. Journal of Academic Social Science Studies. 2015;33:207-21. [Crossref]
- Hejazi SS, Nikbakht S, Jouybari L, Abadi MH, Davoodi D, Azizi TH, et al. Knowledge and attitudes toward brain death and organ donation in Bojnurd. Electron Physician. 2017;9(7):4746-52. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Balajee KL, Ramachandran N, Subitha L. Awareness and attitudes toward organ donation in Rural Puducherry, India. Ann Med Health Sci Res. 2016;6(5):286-90. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yazici Sayin Y. Turkish validity and reliability of organ donation attitude scale. J Clin Nurs. 2016;25(5-6):642-55. [Crossref] [PubMed]
- Sander SL, Miller BK. Public knowledge and attitudes regarding organ and tissue donation: an analysis of the northwest Ohio community. Patient Educ Couns. 2005;58(2):154-63. [Crossref] [PubMed]
- Ríos A, Carrillo J, López-Navas A, Sánchez Á, Flores-Medina J, Ayala MA, et al. Nigerian residents in Spain have poor awareness on organ donation and transplantation. Transplant Proc. 2018;50(8):2264-7. [Crossref] [PubMed]
- Wakefield CE, Watts KJ, Homewood J, Meiser B, Siminoff LA. Attitudes toward organ donation and donor behavior: a review of the international literature. Prog Transplant. 2010;20(4):380-91. [Crossref] [PubMed]
- Keçecioğlu N, Tuncer M, Yücetin L, Akaydın M, Yakupoğlu G. Attitudes of religious people in Turkey regarding organ donation and transplantation. Transplant Proc. 2000;32(3):629-30. [Crossref]
- Topbas E, Taştan Ç. Does having a relative in dialysis therapy affect attitudes toward kidney donating? Prog Transplant. 2017;27(3):240-5. [Crossref] [PubMed]
- Colak M, Ersoy K, Haberal M, Gürdamar D, Gerçek O. A household study to determine attitudes and beliefs related to organ transplantation and donation: a pilot study in Yapracik Village. Ankara, Turkey. Transplant Proc. 2008;40(1):29-33. [Crossref] [PubMed]
- Krupic F, Sayed-Noor AS, Fatahi N. The impact of knowledge and religion on organ donation as seen by immigrants in Sweden. Scand J Caring Sci. 2017;31(4):687-94. [Crossref] [PubMed]
- Ríos A, López-Navas AI, Ayala MA, Garrido G, Flores-Medina J, Sánchez Á, et al. Multivariate analysis of factors affecting attitude toward living kidney donation among the Puerto Rican population resident in Florida. Transplant Proc. 2019;51(2):265-8. [Crossref] [PubMed]
- Organ Bağışı Caiz midir? Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı, 2019 https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/993/organ-bagisi-caiz-midir
- Oluyombo R, Fawale MB, Ojewola RW, Busari OA, Ogunmola OJ, Olanrewaju TO, et al. Knowledge regarding organ donation and willingness to donate among health workers in South-West Nigeria. Int J Organ Transplant Med. 2016;7(1):19-26.
- Buthelezi N, Ross E. Gift of life or cultural taboo: effects of an educational pamphlet on young adults' knowledge and attitudes regarding organ donation. Soc Work Health Care. 2011;50(9):719-38. [Crossref] [PubMed]
- Zambudío AR, Martínez-Alarcón L, Parrilla P, Ramírez P. Attitude of nursing staff toward organ donation in a Spanish hospital with a solid-organ transplant program. Prog Transplant. 2009;19(4):371-7. [Crossref] [PubMed]
- Lomero MDM, Jiménez-Herrera MF, Rasero MJ, Sandiumenge A. Nurses' attitudes and knowledge regarding organ and tissue donation and transplantation in a provincial hospital: a descriptive and multivariate analysis. Nurs Health Sci. 2017;19(3):322-30. [Crossref] [PubMed]
- Wejda SC, Kosieradzki M, Jakubowska-Winecka A, Czerwinski J, Kobryn A, Danielewicz Roman R, et al. Survey on attitudes and knowledge on the organ recovery from deceased donors in Roman Catholic nuns and priests. Transplant Proc. 2012;44(7):2173-5. [Crossref]
.: İşlem Listesi