Amaç: Anaokulu çocuklarının annelerinin ev kazalarına yönelik aldıkları güvenlik önlemleri ile sağlık inancı arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla planlanmış kesitsel ve korelasyonel bir çalışmadır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma 314 kişi ile tamamlandı. Bolu il merkezinde bulunan 11 devlet anaokulunda, 07.11.2017-18.01.2018 tarihleri arasında, anneler ile yürütülen araştırmanın verileri; 'Kişi Bilgi Formu', '0-6 Yaş Çocuklarda Annenin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanımlama Ölçeği' ve 'Ebeveyn Sağlık İnanç Ölçeği' kullanılarak toplandı. Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin; %43,6'sının 35-40 arası yaş grubunda, %57,0'ının üniversite mezunu , %61,1'inin gelir getiren bir işte çalıştığı ve %67,5'inin gelirinin gidere eşit olduğu saptandı. Çocukların %62,4'ünün ev kazası geçirdiği bulundu. 0-6 Yaş Çocuklarda Annenin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanımlama Ölçeği puan ortalamasının 167,6±20,9, Ebeveyn Sağlık İnanç Ölçeği şans faktörlerinin 17,0±6,4, iç faktörlerinin 13,0±2,7, dış faktörlerinin 32,0±4,3 olduğu tespit edilmiştir. Annelerin yaşı arttıkça ev kazalarının önlenmesine yönelik aldıkları güvenlik önlemlerinin ve iç kontrol boyutunun arttığı belirlendi. Sonuç: Annelerin şans faktörleri inancı ne kadar az ise ev kazalarına yönelik aldıkları güvenlik önlemleri o kadar fazla olduğu sonucuna ulaşıldı. Genç annelerin, geniş ve parçalanmış ailelerin, erkek çocuğu olanların, çocuğu birden fazla ev kazası geçirenlerin, tanı konulmuş hastalığı olanların, ilk yardım bilgisi olmayanların, ev kazası riski oluşturacak durumlarla ilgili evde önlem almayan annelere ev kazalarının önlenmesine yönelik programlar oluşturulması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kaza; güvenlik; okul öncesi; yaralanma; sağlık
Objective: It is a cross-sectional and correlational study designed to determine the relationship between the safety measures taken by mothers of kindergarten children for home accidents and health beliefs. Material and Methods: The research was completed with 314 people. The data of the research conducted with mothers between 07.11.2017-18.01.2018 in 11 public kindergartens in the city center of Bolu.; It was collected using the 'Person Information Form', 'Scale for Describing the Safety Precautions of the Mother for Home Accidents in Children aged 0-6' and 'Parental Health Belief Scale'. Results: The mothers participating in the study; It was determined that 43.6% of them were in the 35-40 age group, 57.0% of them were university graduates, 61.1% of them worked in an income-generating job and 67.5% of them had income equal to expenses. It was found that 62.4% of the children had a home accident. It was determined that the mean score of the Scale for Describing the Safety Precautions of the Mother for Home Accidents in Children aged 0-6 was 167.6±20.9, the chance factors of the Parental Health Belief Scale were 17.0±6.4, the internal factors were 13.0±2.7, and the external factors were 32.0±4.3. It was determined that as the age of the mothers increased, the safety measures they took to prevent home accidents and the dimension of internal control increased. Conclusion: It was concluded that the less chance factors belief of mothers is, the more safety precautions they take for home accidents. It is recommended to establish programs for the prevention of home accidents for young mothers, large and broken families, those with boys, those whose children have had more than one home accident, those with a diagnosed disease, those who do not have first aid knowledge, and mothers who do not take precautions at home about situations that may pose a risk of home accidents.
Keywords: Accident; safety; preschool; injury; health
- Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1. Baskı. Eskişehir: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2013.
- Gündüz G, Aytekin A. Annelerin çocuklarını ev kazalarından korumaya yönelik tutumları ve etkileyen faktörler [Attitudes of mothers towards protecting their children from home accidents and the affecting factors]. İzmir Dr Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2015;5(3):184-92. [Crossref]
- Karatepe TU, Ekerbiçer HÇ. Çocuklarda ev kazaları [Home accidents among children]. Sakarya Tıp Dergisi. 2017;7(1):69-73. [Crossref]
- Yılmaz Kurt F, Aytekin A. 0-6 yaş grubu çocuklarda ev kazaları [Home accidents in children aged 0-6 years]. HSP. 2015;2(1):22-32. [Link]
- Özakar Akça S, Çankaya T, Aydın Z. 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama düzeyleri ve annelere verilen ev kazalarına yönelik eğitimin etkisi [Diagnostic levels of mothers having children between the age of 0-6 years about taking precautions against home accidents and the effects of training on home accidents]. Journal of Contemporary Medicine. 2017;7(1):50-7. [Crossref]
- Çapık C, Gürol AP. Eğitimin annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik tedbirlerini tanılama yetilerine etkisi [Effect of education on mothers'capability of identification of safety precautions of home accidents]. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi. 2014;4(3):87-94. [Crossref]
- Kamal NN. Home unintentional non-fatal injury among children under 5 years of age in a rural area, El Minia Governorate, Egypt. J Community Health. 2013;38(5):873-9. [Crossref] [PubMed]
- Mannocci A, de Waure C, Gualano MR, Specchia ML, Sferrazza A, Liguori G, et al. Epidemiology of home injuries: a large observational study among adult mothers in Italy. Ann Ist Super Sanita. 2013;49(4):376-82. [PubMed]
- Wei YL, Chen LL, Li TC, Ma WF, Peng NH, Huang LC. Self-efficacy of first aid for home accidents among parents with 0- to 4-year-old children at a metropolitan community health center in Taiwan. Accid Anal Prev. 2013;52:182-7. [Crossref] [PubMed]
- David Sharrow LH, Sinae Lee, Yang Liu, You D. Levels & Trends in Child Mortality Report 2021. 2021. [Link]
- Qiu X, Wacharasin C, Deoisres W, Yu J, Zheng Q. Characteristics and predictors of home injury hazards among toddlers in Wenzhou, China: a community-based cross-sectional study. BMC Public Health. 2014;14:638. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Khanom A, Hill RA, Brophy S, Morgan K, Rapport F, Lyons R. Mothers' perspectives on the delivery of childhood injury messages: a qualitative study from the growing up in Wales, environments for healthy living study (EHL). BMC Public Health. 2013;13:806. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yıldız Çiçekler C, Konuk Er R, Alakoç Pirpir D, Büyükbayraktar Ç. 0-6 yaş grubunda çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [An investigation of the safety precautions for home accidents of mothers with children in the 0-6 age group according to various variables]. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012;21(3):157-74. [Link]
- Pender NJ, Murdaugh C, Ann Parsons M. Individual models to promote health behavior. Health Promotion in Nursing Practice. 7th ed. USA: Julie Levin Alexander; 2016. p.29-30.
- Silva EC, Fernandes MN, Sá MC, Mota de Souza L, Gordon AS, Costa AC, et al. The effect of educational intervention regarding the knowledge of mothers on prevention of accidents in childhood. Open Nurs J. 2016;10:113-21. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gözüm S, Çapık C. Sağlık davranışlarının geliştirilmesinde bir rehber: Sağlık İnanç Modeli [A guide in the development of health behaviours: Health Belief Model (HBM)]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014;7(3):230-7. [Link]
- Cheraghi P, Poorolajal J, Hazavehi SM, Rezapur-Shahkolai F. Effect of educating mothers on injury prevention among children aged <5 years using the Health Belief Model: a randomized controlled trial. Public Health. 2014;128(9):825-30. [Crossref] [PubMed]
- Lwanga SK, Lemesho S. World Health Organization. Sample size determination in health studies: a practical manual. 1991. Erişim tarihi: 16.11.2022 [Link]
- Çınar ND, Görak G. Mother's Role in Preventing Childhood Home Accidents. Revista Brasileira em Promoção da Saúde. 2007;20(4):238-42. Erişim linki: [Link]
- Sunmaz D. Ebeveyn Sağlık İnanç Ölçeğinin Türkiye'deki geçerlilik ve güvenirlilik çalışması [Yüksek lisans tezi]. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 2003. Erişim tarihi: 28.01.2018 Erişim linki: [Link]
- Şentepe T, Kahriman İ. Acil servise başvuran ve 1-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Examination of safety measures against home accidents of mothers with 1-6 years age group children presenting to emergency service according to some variables]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;11(3):1211-20. [Crossref]
- Younesian S, Mahfoozpour S, Ghaffari Shad E, Kariman H, Hatamabadi HR. Unintentional home injury prevention in preschool children; a study of contributing factors. Emerg (Tehran). 2016;4(2):72-7. [PubMed] [PMC]
- Demirköse H, Uğraş Dikmen A, Özkan S. 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama düzeyleri ile sağlık okuryazarlığı ilişkisi [The relationship between the levels of diagnosing safety measures for home accidents and health literacy of mothers with 0-6 age group children]. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2022;7(1)112-21. [Crossref]
- İnce T, Yalçın SS, Yurdakök K. Çocukluk çağında ciddi kaza sıklığı ve risk faktörleri [The frequency of serious accidents in childhood and risk factors]. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2014;57:173-82. [Link]
- Çevik C, Tari Selçuk K, Kaya C, Bayırı RB. Prevalence of home accidents among 0-6-year old children mothers'levels of displaying precaution-taking behaviors. Journal of Research in Medical and Dental Sciences. 2017;5(4):90-6. [Link]
- İnce T, Yalçın S, Yurdakök K. Parents' attitudes and adherence to unintentional injury prevention measures in Ankara, Turkey. Balkan Med J. 2017;34(4):335-42. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tsoumakas K, Dousis E, Mavridi F, Gremou A, Matziou V. Parent's adherence to children's home-accident preventive measures. Int Nurs Rev. 2009;56(3):369-74. [Crossref] [PubMed]
- Karatepe TU, Akış N. 0-6 yaş çocuklarda ev kazası geçirme sıklığı ve ilişkili faktörler [The frequency of having home accident among 0-6 aged children and related factors]. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2013;39(3):165-8. [Link]
- Celep G, Yardımcı F. Annelerin evde gerçekleşen istenmeyen yaralanmaların önlenmesine ilişkin aldıklari güvenlik önlemleri [Safety measures adopted by mothers to avoid undesired injuries at home]. STED. 2020;30(2):96-106. [Crossref]
- Mukherjee T, Roy S, Mandal S, Das DK. Unintentional home injuries among children aged 1-9 years in slums of Burdwan Municipality, West Bengal: a cross-sectional study. Indian J Child Health. 2018;5(3):188-92. [Crossref]
- Yağan Güder S, Güler Yıldız T. Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü [Role of the family in preschool children's perception of gender]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016;31(2):424-46. [Crossref]
- Tural Büyük E, Çavuşoğlu F, Teker E. Sıfır altı yaş arası çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerinin tanılanması [Defining the security measures taken by mothers with zero to six years old children against home accidents]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015;5(3):17-22. [Link]
- Mirghafourvand M, Bagherinia M. Relationship between maternal self-efficacy and functional status four months after delivery in Iranian primiparous women. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2018;39(4):321-8. [Crossref] [PubMed]
- Poorolajal J, Cheraghi P, Hazavehei SM, Rezapur-Shahkolai F. Factors associated with mothers' beliefs and practices concerning injury prevention in under five-year children, based on health belief model. J Res Health Sci. 2012;13(1):63-8. [PubMed]
- Pachte LM, Sheehan J, Cloutier MM. Factor and subscale structure of a parental health locus of control instrument (parental health beliefs scales) for use in a mainland United States Puerto Rican community. Soc Sci Med. 2000;50(5):715-21. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi