.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Alt Ekstremite Amputasyonu Olan Bireylerin Vücut İmajı: Kesitsel Çalışma
Body Image in Individuals with Lower Limb Amputation: Cross-sectional Study
Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2021;41(3):205-13
doi: 10.5336/medsci.2021-84426
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin vücut imajlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel olarak Eylül-Aralık 2020 tarihleri arasında, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerle yapılmıştır. Çalışmada örneklem seçimine gidilmeyerek, seçim kriterlerine uyan 108 birey örneklemi oluşturmuştur. Veriler tanıtıcı bilgi formu ve Ampute Vücut İmajı Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmesi bilgisayar ortamında yapılmıştır. Çalışmada p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmanın uygulanabilmesi için Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesinden etik kurul izni ve çalışma kapsamındaki bireylerden onam alınmıştır. Bulgular: Bireylerin yaş ortalamaları 45,58±17,16 ve %54,6'sı kadındır. Bireylerin %66,6'sının evli olduğu, %52,8'inin çalışmadığı ve %61,1'inin kronik hastalığa sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, bireylerin ampüte vücut imajı toplam puan ortalamasının 63,93±11,06 olduğu saptanmıştır. Kadın olan, bekâr olan, bir işte çalışmayan ve travma nedeniyle alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin vücut imajının daha kötü olduğu bulunmuştur (p=0,004, p=0,015, p=0,006, p=0,037). Amputasyondan bu yana geçen yıl ve protez kullanım yıl süresi arttıkça vücut imajı puanlarının orta düzeyde azaldığı dolayısıyla vücut imajının düzeldiği belirlenmiştir (r:-0,506 p=0,001, -0,457 p=0,001). Ayrıca çalışma durumunun, amputasyon etiyolojisinin ve protez kullanım süresinin (sırasıyla ß=0,278, ß=0,228, ß=-0,515) ampüte vücut imajı puanı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir (sırasıyla p=0,004, p=0,021, p=0,000). Ampüte vücut imajı üzerindeki değişimin %38,2'si bazı değişkenlerle açıklanmaktadır. Sonuç: Çalışmada, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin, kötü vücut imajına sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca çalışma durumunun, amputasyon etiyolojisinin ve protez kullanım süresinin ampüte vücut imajı puanı üzerinde bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Bu doğrultuda, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin rehabilitasyon sürecinde vücut imajının kapsamlı değerlendirilerek psikososyal destek verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alt ekstremite; amputasyon; vücut imajı
Amaç: Bu çalışma, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin vücut imajlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel olarak Eylül-Aralık 2020 tarihleri arasında, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerle yapılmıştır. Çalışmada örneklem seçimine gidilmeyerek, seçim kriterlerine uyan 108 birey örneklemi oluşturmuştur. Veriler tanıtıcı bilgi formu ve Ampute Vücut İmajı Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmesi bilgisayar ortamında yapılmıştır. Çalışmada p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmanın uygulanabilmesi için Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesinden etik kurul izni ve çalışma kapsamındaki bireylerden onam alınmıştır. Bulgular: Bireylerin yaş ortalamaları 45,58±17,16 ve %54,6'sı kadındır. Bireylerin %66,6'sının evli olduğu, %52,8'inin çalışmadığı ve %61,1'inin kronik hastalığa sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, bireylerin ampüte vücut imajı toplam puan ortalamasının 63,93±11,06 olduğu saptanmıştır. Kadın olan, bekâr olan, bir işte çalışmayan ve travma nedeniyle alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin vücut imajının daha kötü olduğu bulunmuştur (p=0,004, p=0,015, p=0,006, p=0,037). Amputasyondan bu yana geçen yıl ve protez kullanım yıl süresi arttıkça vücut imajı puanlarının orta düzeyde azaldığı dolayısıyla vücut imajının düzeldiği belirlenmiştir (r:-0,506 p=0,001, -0,457 p=0,001). Ayrıca çalışma durumunun, amputasyon etiyolojisinin ve protez kullanım süresinin (sırasıyla ß=0,278, ß=0,228, ß=-0,515) ampüte vücut imajı puanı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir (sırasıyla p=0,004, p=0,021, p=0,000). Ampüte vücut imajı üzerindeki değişimin %38,2'si bazı değişkenlerle açıklanmaktadır. Sonuç: Çalışmada, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin, kötü vücut imajına sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca çalışma durumunun, amputasyon etiyolojisinin ve protez kullanım süresinin ampüte vücut imajı puanı üzerinde bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Bu doğrultuda, alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin rehabilitasyon sürecinde vücut imajının kapsamlı değerlendirilerek psikososyal destek verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alt ekstremite; amputasyon; vücut imajı
ABSTRACT
Objective: The present study was conducted to determine the body image of individuals with lower limb amputation. Material and Methods: The study, conducted between September and December 2020, followed a cross-sectional design and included 108 individuals with lower limb amputation; although sampling was not performed, individuals with lower limb amputation who complied with the selection criteria constituted the sample. The data were collected with the introductory information form and the amputee body image scale. Statistical evaluation of the data was done on the computer. The p<0.05 value was considered statistically significant in the study. Ethics committee permission from Nevşehir Hacı Bektaş Veli University and consent from the individuals within the scope of the study were obtained for the application of the study. Results: 54.6% of the individuals are female. The average age of all individuals was 45.58±17.16 years. Further, 66.6% of the individuals were married and 52.8% did not work and 61.1% had chronic diseases. The total mean score of the individuals with lower limb amputation' Amputee Body Scale 63.93±11.06. Body image was worse in individuals who were female, single, unemployed, and had lower extremity amputation due to trauma (p=0.004, p=0.015, p=0.006, p=0.037). It was determined that as the years passed since the amputation and the duration of prosthesis use increased, body image scores decreased moderately, so body image improved (r:-0.506 p=0.001, -0.457 p=0.001). In addition, employment status, amputation etiology, and prosthesis usage time (respectively ß=0.278, ß=0.228, ß=-0.515) seem to have a statistically significant effect on the amputee body image score (p=0.004, p=0.021, p=0.000, respectively). 38.2% of the change in amputee body image is explained by some variables. Conclusion: In the study, it was found that individuals with lower extremity amputation have a bad body image. In addition, it was found that employment status, amputation etiology and prosthesis usage time had an effect on the amputee body image score. It is recommended to provide psychosocial support by comprehensively evaluating the body image of individuals with lower extremity amputation during the rehabilitation process.
Keywords: Lower limb; amputation; body image
Objective: The present study was conducted to determine the body image of individuals with lower limb amputation. Material and Methods: The study, conducted between September and December 2020, followed a cross-sectional design and included 108 individuals with lower limb amputation; although sampling was not performed, individuals with lower limb amputation who complied with the selection criteria constituted the sample. The data were collected with the introductory information form and the amputee body image scale. Statistical evaluation of the data was done on the computer. The p<0.05 value was considered statistically significant in the study. Ethics committee permission from Nevşehir Hacı Bektaş Veli University and consent from the individuals within the scope of the study were obtained for the application of the study. Results: 54.6% of the individuals are female. The average age of all individuals was 45.58±17.16 years. Further, 66.6% of the individuals were married and 52.8% did not work and 61.1% had chronic diseases. The total mean score of the individuals with lower limb amputation' Amputee Body Scale 63.93±11.06. Body image was worse in individuals who were female, single, unemployed, and had lower extremity amputation due to trauma (p=0.004, p=0.015, p=0.006, p=0.037). It was determined that as the years passed since the amputation and the duration of prosthesis use increased, body image scores decreased moderately, so body image improved (r:-0.506 p=0.001, -0.457 p=0.001). In addition, employment status, amputation etiology, and prosthesis usage time (respectively ß=0.278, ß=0.228, ß=-0.515) seem to have a statistically significant effect on the amputee body image score (p=0.004, p=0.021, p=0.000, respectively). 38.2% of the change in amputee body image is explained by some variables. Conclusion: In the study, it was found that individuals with lower extremity amputation have a bad body image. In addition, it was found that employment status, amputation etiology and prosthesis usage time had an effect on the amputee body image score. It is recommended to provide psychosocial support by comprehensively evaluating the body image of individuals with lower extremity amputation during the rehabilitation process.
Keywords: Lower limb; amputation; body image
REFERANSLAR:
- Şükür E, Uyar AÇ, Özdemir U, Gökçen HB, Çiçekli O, Topçu HN. The evaluation of the relation among age, amputation levels and the revisions [Yaş grupları ile amputasyonların etiyoloji, seviye ve revizyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi]. Medeniyet Medical Journal. 2018;33(1):10-6. [Crossref]
- Knežević A, Salamon T, Milankov M, Ninković S, Jeremić-Knežević M, Toma?ević-Todorović S. Assessment of quality of life in patients after lower limb amputation. Medicinski Pregled. 2015;68(3-4):103-8. [Crossref] [PubMed]
- Sümer A, Onur E, Altınlı E, Çelik A, Çağlayan K, Köksal N. Alt ekstremite amputasyonlarında klinik deneyimlerimiz [Our clinical experience in lower extremity amputations]. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2008;15(3):187-90. [Link]
- Yavuz M. Kas iskelet sistemi hastalıkları. Karadakovan A, Eti Aslan F, eds. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 1. Baskı. Adana: Nobel Kitabevi Yayın Dağıtım ve Pazarlama Ltd. Şti.; 2010. p.1351-6.
- Oğuz H, Çakırbay H, Yanık B. Ampute rehabilitasyonu. Tıbbi Rehabilitasyon. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2015. p.719-38. [Link]
- Canale ST, Beaty JH. Campbell's Operative Orthopaedics. 11. Baskı. Başbozkurt M, Yıldız C, çeviri editörleri. İstanbul: Güneş Tıp Kitapevleri; 2014. p.561-639. [Link]
- Şirzai H, Köseoğlu BF, Kılınç G, Özel S. Amputasyon sonrası işe başlama [Return to work after amputation]. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation. 2016;1(62):22-7. [Link]
- Warmuz A, Szeliga D, Krzemień G, Stemplewska B, Witanowska J. Rehabilitacja pacjentów po amputacji kończyny dolnej jako podstawowy element przystosowania do normalnego zycia [Rehabilitation of patients after lower limb amputation as a basic element of adaptation to normal life]. Wiad Lek. 2004;57 Suppl 1:331-4. Polish. [PubMed]
- Virani A, Werunga J, Ewashen C, Green T. Caring for patients with limb amputation. Nurs Stand. 2015;30(6):51-60. [Crossref] [PubMed]
- Senra H, Oliveira RA, Leal I, Vieira C. Beyond the body image: a qualitative study on how adults experience lower limb amputation. Clin Rehabil. 2012;26(2):180-91. [Crossref] [PubMed]
- Şimsek N, Öztürk GK, Nahya ZN. The mental health of individuals with post-traumatic lower limb amputation: A qualitative study. J Patient Exp. 2020;7(6):1665-70. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Holzer LA, Sevelda F, Fraberger G, Bluder O, Kickinger W, Holzer G. Body image and self-esteem in lower-limb amputees. PLoS One. 2014;9(3):e92943. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Carpetino-Moyet LJ. Handbook of Nursing Diagnosis. Erdemir F, çeviri editörü. 3. Baskı. Nobel Tıp Kitapevleri. 2005.
- Bayramlar K, Bumin G, Yakut Y, Sener G. Validity of Turkish version of the Amputee Body Image Scale (ABIS). Turkish Journal of Physiotherapy Rehabilitation. 2007;18(2):79-83. [Link]
- Horgan O, MacLachlan M. Psychosocial adjustment to lower-limb amputation: a review. Disabil Rehabil. 2004;26(14-15):837-50. [Crossref] [PubMed]
- Demirdel S, Bayramlar K. Amputasyondan sonra normal yaşama yeniden katilim sürecinin yaşam kalitesi ve fonksiyonel düzey ile ilişkisinin incelenmesi [Investigation of the relationship of reintegration process to normal living after amputation with quality of life and functional level]. Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation. 2014;25(3):1-7. [Crossref]
- López Sánchez GF, Suárez AD, Smith L. Analysis of body image and obesity by Stunkard's silhouettes in 3- to 18-year-old Spanish children and adolescents. Anales de Psicología. 2018;34(1):167-72. [Link]
- Mayer A, Kudar K, Bretz K, Tihanyi J. Body schema and body awareness of amputees. Prosthet Orthot Int. 2008;32(3):363-82. [Crossref] [PubMed]
- Aran OT, Üçgül MŞ, Ekici G. Alt ekstremite ampütelerinde vücut imajı algısı ve yaşam memnuniyeti ilişkisi [The Relationship between Body Image Perception and Life Satisfaction in Individuals with Lower Extremity Amputation]. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2018;6(2):89-94. [Link]
- Crerand CE, Magee L. Amputations and prosthetic devices. In: Cash TF, ed. Encyclopedia of Body Image and Human Appearance. 1st ed. London, England: Elsevier; 2012. p.1-7. [Crossref]
- Demirdel S, Ülger Ö. Body image disturbance, psychosocial adjustment and quality of life in adolescents with amputation. Disabil Health J. 2021:101068. [Crossref] [PubMed]
- Gökşenoğlu G, Yıldırım MA. Alt ekstremite protezi kullanan hastalarda amputasyon düzeyinin depresyon, beden imgesi algısı ve lökomotor kapasitesine etkisi [The effect of the level of amputation on depression, body image perception and locomotor capacity in patients using lower extremity prosthesis]. Journal of Physical Medicine & Rehabilitation Sciences. 2019;22(2):9-53. [Link]
- Gilg AC. The impact of amputation on body image [Yüksek lisans tezi]. Missisippi: University of Southern Mississippi; 2016;15-16. [Link]
- Putri NMME, Yasmara D, Yen MF, Pan SC, Fang SY. Body image as a mediator between gender and quality of life among patients with diabetic foot ulcers in Indonesia. Journal of Transcultural Nursing. 2021;10436596219 92850. [Crossref] [PubMed]
- Nurhikmah L, Gayatri D, Nuraini T. Body image related to quality of life diabetic ulcer patients. Enferm Clin. 2019;29 Suppl 2:373-8. English, Spanish. [Crossref] [PubMed]
- Ward Khan Y, O'Keeffe F, Nolan M, Stow J, Davenport J. "Not a whole woman": an interpretative phenomenological analysis of the lived experience of women's body image and sexuality following amputation. Disabil Rehabil. 2021;43(2):251-61. [Crossref] [PubMed]
- Purutçuoğlu E, Aksel C. Engelli kadınların beden imajı algısı ile yaşam doyumunun belirlenmesi [The Determination of Body Image And Life Satisfaction of Disabled Women]. Journal of International Social Research. 2017;10(50):428-38. [Crossref]
- Geertzen JH, Van Es CG, Dijkstra PU. Sexuality and amputation: a systematic literature review. Disabil Rehabil. 2009;31(7):522-7. [Crossref] [PubMed]
- Ide M, Watanabe T, Toyonaga T. Sexuality in persons with limb amputation. Prosthet Orthot Int. 2002;26(3):189-94. [Crossref] [PubMed]
- Gallagher P, Horgan O, Franchignoni F, Giordano A, MacLachlan M. Body image in people with lower-limb amputation: a Rasch analysis of the Amputee Body Image Scale. Am J Phys Med Rehabil. 2007;86(3):205-15. [Crossref] [PubMed]
- Murray CD, Fox J. Body image and prosthesis satisfaction in the lower limb amputee. Disabil Rehabil. 2002;24(17):925-31. [Crossref] [PubMed]
- Peroni F, Cornaggia C, Cerri C, Perin C. Distortion of body image following lower limb amputation: implications for comprehensive reha bilitation. Current Advances in Neurology and Neurological Disorders, 2017;1:5-10. [Link]
- Meurs M, Maathuis CGB, Lucas C, Hadders-Algra M, Van der Sluis CK. Prescription of the first prosthesis and later use in children with congenital unilateral upper limb deficiency: a systematic review. Prosthet Orthot Int. 2006;30(2):165-73. [Crossref] [PubMed]
- Talbot LA, Brede E, Metter EJ. Psychological and physical health in military amputees during rehabilitation: secondary analysis of a randomized controlled trial. Mil Med. 2017;182(5): e1619-e1624. [Crossref] [PubMed]
- Rybarczyk B, Behel J. Limb loss and body ima ge. In Psychoprosthetics. 2008;23-31. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi