.: OLGU SUNUMU
Akut Miyokard İnfarktüsü Geçirmiş Genç Erişkin Bireye Pender'in Sağlığı Geliştirme Modeli Temelli Hemşirelik Bakımı
Pender's Health Promotion Model Based Nursing Care in Young Adult Individual with Acute Myocardial Infarction
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2019;11(2):219-30
doi: 10.5336/nurses.2019-64999
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Kırk yaş altı akut miyokard infarktüsü ölümcül olabilen küresel bir halk sağlığı problemidir. Akut miyokard infarktüsünün en belirgin davranışsal ve çevresel risk faktörleri; sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımı, akut stres ve psikolojik faktörlerdir. Halk sağlığı hemşireleri, küresel boyutta toplumu olumsuz etkileyen kardiyovasküler hastalıkları önlemede ve bu hastalıkların yönetimini sağlamada programlar geliştirebilmektedirler. Bu programlar ise hemşirelere kavramsal çerçeve sağlayacak "Sağlığı Geliştirme Modeli" ile entegre edilerek kullanılabilmektedir. Sağlığı Geliştirme Modeli'nin odak noktası, bireylerde sağlıklı yaşam biçimini teşvik etmek için danışmanlığın temelini oluşturan sağlık davranışlarının temel belirleyicilerini anlamada hemşirelere yardımcı olmak ve toplumun sağlığını geliştirmektir. Bu çalışmada, akut miyokard infarktüsü geçirmiş genç erişkin bireyde Pender'in Sağlığı Geliştirme Modeli temel alınarak var olan sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve etkisiz baş etme üzerine olumlu davranış değişimi sağlanması için hemşirelik bakımının planlanması ve uygulanması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Akut miyokard infarktüsü; hemşirelik bakımı; sağlığı geliştirme modeli
Kırk yaş altı akut miyokard infarktüsü ölümcül olabilen küresel bir halk sağlığı problemidir. Akut miyokard infarktüsünün en belirgin davranışsal ve çevresel risk faktörleri; sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımı, akut stres ve psikolojik faktörlerdir. Halk sağlığı hemşireleri, küresel boyutta toplumu olumsuz etkileyen kardiyovasküler hastalıkları önlemede ve bu hastalıkların yönetimini sağlamada programlar geliştirebilmektedirler. Bu programlar ise hemşirelere kavramsal çerçeve sağlayacak "Sağlığı Geliştirme Modeli" ile entegre edilerek kullanılabilmektedir. Sağlığı Geliştirme Modeli'nin odak noktası, bireylerde sağlıklı yaşam biçimini teşvik etmek için danışmanlığın temelini oluşturan sağlık davranışlarının temel belirleyicilerini anlamada hemşirelere yardımcı olmak ve toplumun sağlığını geliştirmektir. Bu çalışmada, akut miyokard infarktüsü geçirmiş genç erişkin bireyde Pender'in Sağlığı Geliştirme Modeli temel alınarak var olan sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve etkisiz baş etme üzerine olumlu davranış değişimi sağlanması için hemşirelik bakımının planlanması ve uygulanması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Akut miyokard infarktüsü; hemşirelik bakımı; sağlığı geliştirme modeli
ABSTRACT
Acute myocardial infarction below 40 years is global public health problem that can be fatal. Among the most prominent behavioral and environmental risk factors of acute myocardial infarction are unhealthy nutrition, insufficient physical activity, tobacco and alcohol use, acute stress and psychological factors. Public health nurses can also develop programs to prevent and manage cardiovascular diseases that adversely affect society on a global scale. These programs can be used by integrating with the Health Promotion Model which will provide a conceptual framework for nurses. The focus of the Health Promotion Model is to assist nurses in understanding the basic determinants of health behaviors that form the basis of counseling to promote healthy lifestyles in individuals and to improve the health of society. In this case report, it is aimed to plan and implement nursing care in order to provide positive behavior change on healthy eating, adequate physical activity and ineffective coping method based on Pender's Health Development Model in young adult who had acute myocardial infarction.
Keywords: Acute myocardial infarction; nursing care; health promotion model
Acute myocardial infarction below 40 years is global public health problem that can be fatal. Among the most prominent behavioral and environmental risk factors of acute myocardial infarction are unhealthy nutrition, insufficient physical activity, tobacco and alcohol use, acute stress and psychological factors. Public health nurses can also develop programs to prevent and manage cardiovascular diseases that adversely affect society on a global scale. These programs can be used by integrating with the Health Promotion Model which will provide a conceptual framework for nurses. The focus of the Health Promotion Model is to assist nurses in understanding the basic determinants of health behaviors that form the basis of counseling to promote healthy lifestyles in individuals and to improve the health of society. In this case report, it is aimed to plan and implement nursing care in order to provide positive behavior change on healthy eating, adequate physical activity and ineffective coping method based on Pender's Health Development Model in young adult who had acute myocardial infarction.
Keywords: Acute myocardial infarction; nursing care; health promotion model
REFERANSLAR:
- World Health Organization (WHO). Cardiovascular disease 2016. Avaible date: 17.12.2018. [Link]
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Ölüm Nedeni İstatistikleri 2017. Sayı: 22620. Ankara: TÜİK; 2018. p.2. [Link]
- Onat A, Can G. [Prevalence of heart disease in our adults, new coronary events and prevalence of death from heart]. Onat A, Can G, Yüksel H, editörler. TEHHARF 2017 Tıp Dünyasının Kronik Hastalıklara Yaklaşımına Öncülük. 1. Baskı. İstanbul: Logos Yayıncılık; 2017. p.20-8.
- Badır A, Demir Korkmaz F. [Coronary artery diseases]. Karadakovan A, Eti Aslan F, editörler. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 1. Baskı. Adana: Nobel Kitabevi; 2010. p.50712.
- Bayındır Çevik A, Olgun N. [Cardiovascular emergencies]. Eti Aslan F, Olgun N, editörler. Erişkinlerde Acil Bakım. 1. Baskı. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014. p.431-8.
- T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. [Reduction of heart and vascular diseases and risk factors]. Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı 2015-2020. 1. Baskı. Ankara: Anıl Reklam Matbaa; 2015. p.11-17.
- Ceylan Y, Kaya Y, Tuncer M. [Coronary artery disease risk factors in patients with acute coronary syndrome]. Van Tıp Dergisi. 2011;18(3): 147-54.
- Disabatino A, Bucher L. Nursing assessment cardiovascular system. In: Dirksen L, Bucher H, eds. Medical-Surgical Nursing: Assessment and Management of Clinical Problems. 9th ed. Missouri: Elsevier Mosby; 2014. p.686-94.
- Egred M, Viswanathan G, Davis GK. Myocardial infarction in young adults. Postgrad Med J. 2005;81(962):741-5. [Crossref][PubMed][PMC]
- Uncu H, Acıpayam M, Badak TO, Çakır H, Yıldız GD, Doğan P, et al. [Early outcomes of coroner arter bypass greft performed before 40 years old]. Fırat University Medical Journal of Health Sciences. 2013;27(1):9-12.
- Gülmen MK, Meral D. [Sudden cardiac deaths]. Koç S, Can M, editörler. Birinci Basamakta Adli Tıp. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Tabip Odası; 2011. p.107-16.
- Incalcaterra E, Caruso M, Lo Presti R, Caimi G. Myocardial infarction in young adults: risk factors, clinical characteristics and prognosis according to our experience. Clin Ter. 2013;46(4):e77-82.
- World Health Organization (WHO). Cardiovascular disease. New initiative launched to tackle cardiovascular disease, the world?s number one killer 2016. Avaible date: 17. 12. 2018. [Link]
- Piepoli MF, Hoes AW, Agewall S, Albus C, Brotons C, Catapano AL, et al. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts) Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur Heart J. 2016;37(29):2315-81. [Crossref][PubMed][PMC]
- Jorstad HT, von Birgelen C, Alings AM, Liem A, van Dantzig JM, Jaarsma W, et al. Effect of a nurse-coordinated prevention programme on cardiovascular risk after an acute coronary syndrome: main results of the RESPONSE randomised trial. Heart. 2013;99(19):1421-30. [Crossref][PubMed][PMC]
- Allender JA, Rector C, Warder KD. Health promotion: achieving change through education. Community & Public Health Nursing: Promoting The Public?s Health. 8th ed. China: Wolters Kluwer Health; 2014. p.370-1.
- Pender NJ. Heath promotion model manual. University of Michigan Deep Blue; 2011. p.17. Avaible date: 17. 12. 2018. [Link]
- Sevinç S. [Life style modification in individulas with myocardial infarction: Pender?s health promotion model]. J Cardiovasc Nurs. 2016;7(14):147-52. [Crossref]
- Sakraida TJ. Health promotion model. In: Alligood MR, eds. Nursing Theorists and Their Work. 8th ed. Missouri: Elsevier Mosby; 2014. p.396-408.
- Yıldırım Şişman N. [Nola J. Pender: Health promotion model]. Karadağ A, Çalışkan N, Göçmen Baykara Z, editörler. Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. 1. Baskı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2017. p.637-52.
- Çövener Ç. [Health promotion model]. Ocakçı A, Alpar Ş, editörler. Hemşirelikte Kavram Kuram ve Model Örnekleri. 1. Baskı. İstanbul: Medikal Sağlık ve Yayıncılık; 2013. p.201-13.
- Bahar Z, Açıl D. [Health promotion model: conceptual structure]. Dokuz Eylül University Electronic Journal of Faculty of Nursing. 2014;7(1):59-67.
- Sevinc S, Argon G. Application of Pender?s health promotion model to post-myocard infarction patients in Turkey. International Journal of Caring Sciences. 2018;11(1):409-18.
- Goodarzi-Khoigani M, Baghiani Moghadam MH, Nadjarzadeh A, Mardanian F, Fallahzadeh H, Mazloomy-Mahmoodabad S. Impact of nutrition education in improving dietary pattern during pregnancy based on pender?s health promotion model: a randomized clinical trial. Iran J Nurs Midwifery Res. 2018;23(1): 18-25. [Crossref][PubMed][PMC]
- Dehdari T, Rahimi T, Aryaeian N, Gohari MR. Effect of nutrition education intervention based on Pender?s Health Promotion Model in improving the frequency and nutrient intake of breakfast consumption among female Iranian students. Public Health Nutr. 2014;17(3):657-66. [Crossref][PubMed]
- Khodaveisi M, Omidi A, Farokhi S, Soltanian AR. The effect of Pender?s health promotion model in improving the nutritional behavior of overweight and obese women. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2017;5(2):165-74. [Crossref][PMC]
.: İşlem Listesi