.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Akılcı Antibiyotik Kullanımı: İstanbul'dan Bir Örnek
Rational Antibiotic Use: An Example from İstanbul
Turkiye Klinikleri J Pharm Sci. 2014;3(2):55-64
doi: 10.5336/pharmsci.2014-41425
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Hasta ve toplum sağlığı açısından çok önemli olan ve ilk kez 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından gündeme getirilen ilaç ve antibiyotiklerin akılcı kullanımı, tüm dünya da olduğu gibi Türkiye'de de sağlık alanında çok tartışılan bir konudur. Çalışmamızda, toplumumuzun antibiyotikleri ne kadar tanıdığı, hangi enfeksiyonlarda ve ne sıklıkla kullandığı, kullanım talimatlarına ne kadar uyulduğu, nasıl temin edildiği ve diğer bazı kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: İstanbul'un çeşitli semtlerinde yaşayan ve yaşları 20-56 arasında değişen 95 hasta ve aile hekimliği, dâhiliye ya da kulak-burun-boğaz branşlarına mensup 15 hekim ile anket çalışması yapılmak suretiyle antibiyotik kullanım alışkanlıkları sorgulanmıştır. Bulgular: Anket sonuçlarına göre konu hakkında ciddi bir bilgi eksikliği bulunduğu (>%30), hastalıkların antibiyotik kullanmadan iyileşmeyeceği düşüncesinin yaygın olduğu (%10) ve grip ya da soğuk algınlığı gibi durumlarda dahi sıklıkla antibiyotik kullanıldığı (%40); ayrıca reçetesiz ilaç ve antibiyotik kullanımı oranlarının oldukça yüksek olduğu (%43), hastaların özellikle daha önce geçirmiş ya da duymuş oldukları hastalıklarda kendilerine antibiyotik tedavisi uyguladıkları (>%33) belirlenmiştir. Hekim anketlerine göre kutu bazında en çok tercih edilen (%35) antibiyotiğin amoksisilin+klavulonik asit olduğu, ayrıca antibiyotik reçete ederken gerek hasta talepleri (>%64) gerekse firma temsilcilerinden etkilenildiği (>%35) ve zaman zaman (>%15) antibiyotiklerin maliyeti göz önüne alınmadan da reçete edilebildiği görülmüştür. Sonuç: Ülkemizde antibiyotiklerin en çok kullanılan ilaçlar içerisinde olduğu ve ne yazık ki bunların önemli bir bölümünün hekim ya da eczacı danışmanlığı olmadan gereksiz ya da yanlış kullanıldığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Akılcı antibiyotik kullanımı; ilaç kullanımı; standartlar; Türkiye
Amaç: Hasta ve toplum sağlığı açısından çok önemli olan ve ilk kez 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından gündeme getirilen ilaç ve antibiyotiklerin akılcı kullanımı, tüm dünya da olduğu gibi Türkiye'de de sağlık alanında çok tartışılan bir konudur. Çalışmamızda, toplumumuzun antibiyotikleri ne kadar tanıdığı, hangi enfeksiyonlarda ve ne sıklıkla kullandığı, kullanım talimatlarına ne kadar uyulduğu, nasıl temin edildiği ve diğer bazı kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: İstanbul'un çeşitli semtlerinde yaşayan ve yaşları 20-56 arasında değişen 95 hasta ve aile hekimliği, dâhiliye ya da kulak-burun-boğaz branşlarına mensup 15 hekim ile anket çalışması yapılmak suretiyle antibiyotik kullanım alışkanlıkları sorgulanmıştır. Bulgular: Anket sonuçlarına göre konu hakkında ciddi bir bilgi eksikliği bulunduğu (>%30), hastalıkların antibiyotik kullanmadan iyileşmeyeceği düşüncesinin yaygın olduğu (%10) ve grip ya da soğuk algınlığı gibi durumlarda dahi sıklıkla antibiyotik kullanıldığı (%40); ayrıca reçetesiz ilaç ve antibiyotik kullanımı oranlarının oldukça yüksek olduğu (%43), hastaların özellikle daha önce geçirmiş ya da duymuş oldukları hastalıklarda kendilerine antibiyotik tedavisi uyguladıkları (>%33) belirlenmiştir. Hekim anketlerine göre kutu bazında en çok tercih edilen (%35) antibiyotiğin amoksisilin+klavulonik asit olduğu, ayrıca antibiyotik reçete ederken gerek hasta talepleri (>%64) gerekse firma temsilcilerinden etkilenildiği (>%35) ve zaman zaman (>%15) antibiyotiklerin maliyeti göz önüne alınmadan da reçete edilebildiği görülmüştür. Sonuç: Ülkemizde antibiyotiklerin en çok kullanılan ilaçlar içerisinde olduğu ve ne yazık ki bunların önemli bir bölümünün hekim ya da eczacı danışmanlığı olmadan gereksiz ya da yanlış kullanıldığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Akılcı antibiyotik kullanımı; ilaç kullanımı; standartlar; Türkiye
ABSTRACT
Objective: Rational use of drugs and antibiotics, which was first mentioned at 1985 by World Health Organization has a great importance for both patient health and economic approaches, not only in our country but also in all over the world. The aim of the survey was about to how society knows antibiotics, how they get them, which infections and frequency of they used and how they follows the using instructions, indications and frequency of antibiotic treatment, and their usage habits. Material and Methods: In this study, we made a survey with 95 patient (ages 20-56) and 15 doctors in different districts such as family doctor, internist and ear-noise-throat specialists from Istanbul. Results: The results shown that there is a serious lack of knowledge about antibiotics>30%) and diseases that required antibiotic treatment; commonly-held belief about the healing of disease is not possible without using the antibiotics (10%); many patients were used antibiotics in cases not required the use antibiotics such as flu or common cold (40%). Moreover, in community, drug and antibiotic use without prescription is quite high (43%), and some patients who had an infection which previously been or heard from people, they threat themselves with antibiotics (>33%). The most preferred antibiotic is amoxicillin+clavulanic acid (35%) because it has a large antibacterial spectrum and let physicians to feel safe in many infections, and notably impacts of drug companies (>15%), and sometimes physicians could be influenced from patient requests (>64%) or company representatives (>35%). Conclusion: Antibiotics are one of the most used drugs in Turkey, but unfortunately a large numbers of them are used irrational, without doctor or pharmacist consultations.
Keywords: Rational antibiotic use; drug utilization; standards; Turkey
Objective: Rational use of drugs and antibiotics, which was first mentioned at 1985 by World Health Organization has a great importance for both patient health and economic approaches, not only in our country but also in all over the world. The aim of the survey was about to how society knows antibiotics, how they get them, which infections and frequency of they used and how they follows the using instructions, indications and frequency of antibiotic treatment, and their usage habits. Material and Methods: In this study, we made a survey with 95 patient (ages 20-56) and 15 doctors in different districts such as family doctor, internist and ear-noise-throat specialists from Istanbul. Results: The results shown that there is a serious lack of knowledge about antibiotics>30%) and diseases that required antibiotic treatment; commonly-held belief about the healing of disease is not possible without using the antibiotics (10%); many patients were used antibiotics in cases not required the use antibiotics such as flu or common cold (40%). Moreover, in community, drug and antibiotic use without prescription is quite high (43%), and some patients who had an infection which previously been or heard from people, they threat themselves with antibiotics (>33%). The most preferred antibiotic is amoxicillin+clavulanic acid (35%) because it has a large antibacterial spectrum and let physicians to feel safe in many infections, and notably impacts of drug companies (>15%), and sometimes physicians could be influenced from patient requests (>64%) or company representatives (>35%). Conclusion: Antibiotics are one of the most used drugs in Turkey, but unfortunately a large numbers of them are used irrational, without doctor or pharmacist consultations.
Keywords: Rational antibiotic use; drug utilization; standards; Turkey
.: İşlem Listesi