.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Ailelerin Çocuklarının Ağız ve Diş Sağlığı Konusundaki Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi
Evaluation of Familial Attitudes and Behaviours on Children's Oral Health
Turkiye Klinikleri J Dental Sci. 2021;27(3):381-92
doi: 10.5336/dentalsci.2020-77007
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, çocuklarının ağız ve diş sağlığı konusunda annelerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi, annenin eğitim seviyesi ve ailenin aylık gelir durumunun çocuğun ağız ve diş sağlığı üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Hastanemize başvuran 313 çocuk ve annesi çalışmaya dâhil edildi. Annelere, çocuğunun ağız ve diş sağlığı ile ilgili davranışları ve diş hekimi ziyaretlerini içeren 12 soruluk bir anket uygulandı. Çocukların çürük prevalansları çürümüş, kayıp ve dolgulu dişler [decayed, missing, and filled teeth (DMFT)] ve dmft indekslerine göre belirlendi. Bulgular: Annenin eğitim seviyesi ve ailenin aylık gelir durumu ile çocuğun 'diş fırçasına sahip olma yaşı', 'fırçalama sırasında annenin çocuğuna yardımcı olma durumu' ve 'çocuğun ilk kez diş hekimine götürülme nedeni' arasında anlamlı bir ilişki tespit edildi (p<0,05). 'Günlük fırçalama yapmayan' çocukların anneleri büyük oranda düşük eğitim seviyesine sahipti (p=0,048). Annelerin 'diş macunlarının flor içeriği' ve 'flor uygulamaları hakkındaki bilgi ve tutumları' ile eğitim seviyeleri arasında anlamlılık görüldü (p<0,001). Yüksek eğitimli annelerin 'çocuğunu diş hekimine götürme yaşı' anlamlı bir şekilde düşük, 'kontrol amaçlı' diş hekimine başvurma oranı ise anlamlı bir şekilde daha yüksekti (p=<0,001). 'Sosyal güvencenin geçerli olduğu kurumları' tercih edenlerin çoğunlukla aylık geliri 1.500 TL altı olan aileler olduğu görüldü (p=0,001; p=0,029). Aylık geliri 2.000 TL üzeri olan ailelerin çocuklarında DMFT değerleri anlamlı bir şekilde daha düşüktü (p=0,031). Sonuç: Ailenin aylık gelir durumu çocuğun ağız ve diş sağlığını geliştiren ve çürük prevalansını azaltan bir etken olarak saptandı. Eğitim seviyesinin artması ile annenin farkındalığının arttığı görülse de anne eğitim seviyesi çocuğun çürük prevalansını azaltıcı bir etken olarak belirlenmedi.
Anahtar Kelimeler: Ağız sağlığı; çocuk; ebeveynler
Amaç: Bu çalışmanın amacı, çocuklarının ağız ve diş sağlığı konusunda annelerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi, annenin eğitim seviyesi ve ailenin aylık gelir durumunun çocuğun ağız ve diş sağlığı üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Hastanemize başvuran 313 çocuk ve annesi çalışmaya dâhil edildi. Annelere, çocuğunun ağız ve diş sağlığı ile ilgili davranışları ve diş hekimi ziyaretlerini içeren 12 soruluk bir anket uygulandı. Çocukların çürük prevalansları çürümüş, kayıp ve dolgulu dişler [decayed, missing, and filled teeth (DMFT)] ve dmft indekslerine göre belirlendi. Bulgular: Annenin eğitim seviyesi ve ailenin aylık gelir durumu ile çocuğun 'diş fırçasına sahip olma yaşı', 'fırçalama sırasında annenin çocuğuna yardımcı olma durumu' ve 'çocuğun ilk kez diş hekimine götürülme nedeni' arasında anlamlı bir ilişki tespit edildi (p<0,05). 'Günlük fırçalama yapmayan' çocukların anneleri büyük oranda düşük eğitim seviyesine sahipti (p=0,048). Annelerin 'diş macunlarının flor içeriği' ve 'flor uygulamaları hakkındaki bilgi ve tutumları' ile eğitim seviyeleri arasında anlamlılık görüldü (p<0,001). Yüksek eğitimli annelerin 'çocuğunu diş hekimine götürme yaşı' anlamlı bir şekilde düşük, 'kontrol amaçlı' diş hekimine başvurma oranı ise anlamlı bir şekilde daha yüksekti (p=<0,001). 'Sosyal güvencenin geçerli olduğu kurumları' tercih edenlerin çoğunlukla aylık geliri 1.500 TL altı olan aileler olduğu görüldü (p=0,001; p=0,029). Aylık geliri 2.000 TL üzeri olan ailelerin çocuklarında DMFT değerleri anlamlı bir şekilde daha düşüktü (p=0,031). Sonuç: Ailenin aylık gelir durumu çocuğun ağız ve diş sağlığını geliştiren ve çürük prevalansını azaltan bir etken olarak saptandı. Eğitim seviyesinin artması ile annenin farkındalığının arttığı görülse de anne eğitim seviyesi çocuğun çürük prevalansını azaltıcı bir etken olarak belirlenmedi.
Anahtar Kelimeler: Ağız sağlığı; çocuk; ebeveynler
ABSTRACT
Objective: Assessing the mothers' attitudes and behaviours about the oral health of their children and the impact of mothers' educational level and family's monthly income on children's oral health. Material and Methods: 313 children and their mothers were included in the study. A questionnaire including mothers' attidues and behaviors regarding their children's oral health and dentist visits was applied to the mothers. Caries prevalence of children was determined via decayed, missing, and filled teeth (DMFT) and dmft indexes. Results: A significant correlation was found between the family's monthly income, mother's educational level and the child's 'age of having a toothbrush', 'mother's aid while brushing' and 'the reason of consulting a dentist' (p<0.05). Mothers of children who 'did not brush daily' had significantly low educational level (p=0,048). There was a significant relationship between mother's educational level and knowledge about fluor and its applications (p<0.001). 'The age of first dentist visit' of highly educated mothers' children was significantly low and the rate of 'consulting a dentist for control' was significantly high (p<0.001). Families who preferred 'institutions where social insurance is valid' mostly had monthly income below 1,500 TL (p=0.001; p=0.029). DMFT values were significantly lower in children of families with a monthly income above 2,000 TL. (p=0.031). Conclusion: Monthly income of the family was found to be a factor that improves child's oral health and reduces the prevalence of caries. Although the awareness of the mother increased with educational level, this was not determined as a factor that reduces the prevalance of caries.
Keywords: Oral health; children; parents
Objective: Assessing the mothers' attitudes and behaviours about the oral health of their children and the impact of mothers' educational level and family's monthly income on children's oral health. Material and Methods: 313 children and their mothers were included in the study. A questionnaire including mothers' attidues and behaviors regarding their children's oral health and dentist visits was applied to the mothers. Caries prevalence of children was determined via decayed, missing, and filled teeth (DMFT) and dmft indexes. Results: A significant correlation was found between the family's monthly income, mother's educational level and the child's 'age of having a toothbrush', 'mother's aid while brushing' and 'the reason of consulting a dentist' (p<0.05). Mothers of children who 'did not brush daily' had significantly low educational level (p=0,048). There was a significant relationship between mother's educational level and knowledge about fluor and its applications (p<0.001). 'The age of first dentist visit' of highly educated mothers' children was significantly low and the rate of 'consulting a dentist for control' was significantly high (p<0.001). Families who preferred 'institutions where social insurance is valid' mostly had monthly income below 1,500 TL (p=0.001; p=0.029). DMFT values were significantly lower in children of families with a monthly income above 2,000 TL. (p=0.031). Conclusion: Monthly income of the family was found to be a factor that improves child's oral health and reduces the prevalence of caries. Although the awareness of the mother increased with educational level, this was not determined as a factor that reduces the prevalance of caries.
Keywords: Oral health; children; parents
REFERANSLAR:
- Selwitz RH, Ismail AI, Pitts NB. Dental caries. Lancet. 2007;369(9555):51-9. [Crossref] [PubMed]
- Anderson M. Risk assessment and epidemiology of dental caries: review of the literature. Pediatr Dent. 2002;24(5):377-85. [PubMed]
- Ramos-Gomez FJ, Weintraub JA, Gansky SA, Hoover CI, Featherstone JD. Bacterial, behavioral and environmental factors associated with early childhood caries. J Clin Pediatr Dent. 2002;26(2):165-73. [Crossref] [PubMed]
- David J, Wang NJ, Astrøm AN, Kuriakose S. Dental caries and associated factors in 12-year-old schoolchildren in Thiruvananthapuram, Kerala, India. Int J Paediatr Dent. 2005;15(6):420-8. [Crossref] [PubMed]
- Ayele FA, Taye BW, Ayele TA, Gelaye KA. Predictors of dental caries among children 7-14 years old in Northwest Ethiopia: a community based cross-sectional study. BMC Oral Health 2013;13:7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- GBD 2015 Disease and Injury Incidence and prevalence Collaborators. Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and in¬juries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015. Lancet. 2016;388(10053):1545-602. Erratum in: Lancet. 2017;389(10064):e1. [PubMed] [PMC]
- Gökalp S, Dogan BG, Tekçiçek M, Berberoğlu A, Ünlüer S. Beş, on iki ve on beş yaş çocukların ağız diş sağlığı profili, Türkiye-2004. [The Oral Health Profile of 5, 12 and 15 Year Olds, Turkey-2004]. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2007;21(4):3-10. [Link]
- Kuvvetli SS, Sandallı N, Çalıskan S. Beş yaşındaki bir grup türk çocuğunda süt dişlenmesinde kavitesiz ve kaviteli diş çürük¬lerinin yaygınlığının değerlendirilmesi. [Assessment of prevalence of noncavitated and cavitated caries lesions in a group of 5 year old Turkish children]. GÜ Diş Hek Fak Derg 2011;28(3):143-50. [Link]
- Mahesh R, Muthu MS, Rodrigues SJ. Risk factors for early childhood caries: a case-control study. Eur Arch Paediatr Dent. 2013;14(5):331-7. [Crossref] [PubMed]
- Astrøm AN, Jakobsen R. The effect of parental dental health behavior on that of their adolescent offspring. Acta Odontol Scand. 1996;54(4):235-41. [Crossref] [PubMed]
- Mishra A, Pandey RK, Chopra H, Arora V. Oral health awareness in school-going children and its significance to parent's education level. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2018;36(2):120-4. [Crossref] [PubMed]
- Tosun G, Şener Y, Sermet Ü, Küçükyılmaz E. Ebeveynlerin pedodonti konusundaki tutumu nedir? SÜ Dişhek Fak Der. 2008;17:6-11.
- World Health Organization. Oral Health Sur¬veys: Basic Methods. 5th ed. Geneva/Switzer¬land: WHO press; World Health Organization, 2013. [Link]
- Sarı Me, Kalyoncuoğlu E, Çankaya S. Fiziksel engelli çocukların ağız ve diş sağlığı yönün¬den değerlendirilmesi. [Evaluation of oral and dental health of children with physical disabilities]. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2012;22(1):7-13. [Link]
- Tulunoğlu Ö, Bodur H, Akal N. Aile eğitim düzeyinin okul öncesi çocuklardaki ağız diş sağlığı uygulamaları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. [Evaluation of the effect of parental educational level on preschool children's oral and dental health]. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 1999;16(2):27-32. [Link]
- Kiwanuka SN, Astrøm AN, Trovik TA. Dental caries experience and its relationship to social and behavioural factors among 3-5-year-old children in Uganda. Int J Paediatr Dent. 2004;14(5):336-46. [Crossref] [PubMed]
- Koçanalı B, Ak A, Çoğulu D. Çocuk¬larda diş çürüğüne neden olan faktörlerin in-celenmesi. [Evaluation of the Dental Caries Risk Factors in Children]. The Journal of Pediatric Research 2014;1(2):76-9. [Crossref]
- Kumar G, Dhillon JK, Vignesh R, Garg A. Knowledge, attitude, and practical behavior of parents regarding their child's oral health in New Delhi. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2019;37(1):3-7. [Crossref] [PubMed]
- Yıldız E, Şimşek M, Gündogar Z, Aktan AM. Gaziantep Diş Hekimliği Fakültesi'ne başvuran çocukların ağız ve diş sağlığı düzeyi. [Oral health survey of children referring to Faculty of Dentistry in Gaziantep]. Gaziantep Med J. 2015;21:118-24. [Crossref]
- Alshehri M, Kujan O. Parental views on fluoride tooth brushing and its impact on oral health: A cross-sectional study. J Int Soc Prev Community Dent. 2015;5(6):451-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Özyürek A, Cinar M, Yavuz NF, Bektaş M, Çetin A. İlkokul öğrencileri ve annelerinin ağız ve diş sağlığı konusundaki bilgi ve uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Investigation of the oral health knowledge and the practice of the elementary school students and their mothers]. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015(30):34-48. [Link]
- Jahandideh A, Tüloğlu N. Ebeveynlerin ağız-diş sağlığındaki koruyucu uygulamalar hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. [Eval¬uation of parental knowledge about preventive applications in oral and dental health]. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;10(4):403-12. [Link]
- Sehrawat P, Shivlingesh KK, Gupta B, Anand R, Sharma A, Chaudhry M. Oral health knowl¬edge, awareness and associated practices of pre-school children's mothers in Greater Noida, India. Niger Postgrad Med J. 2016;23(3):152-7. [Crossref] [PubMed]
- Miller E, Lee JY, DeWalt DA, Vann WF Jr. Impact of caregiver literacy on children's oral health outcomes. Pediatrics. 2010;126(1):107-14. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Chi DL. parent refusal of topical fluoride for their children: clinical strategies and future re¬search priorities to improve evidence-based pediatric dental practice. Dent Clin North Am. 2017;61(3):607-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Topaloğlu Ak A, Aksoy H, Özdaş DÖ. Türk ailelerinin florlu diş macunu ve topikal flor uygulamaları hakkında bilgi ve görüşlerinin değerlendirilmesi: pilot çalışma. [Evaluation of Turkish parents' knowledge and opinions about fluoride toothpaste and topical fluoride applications: a pilot]. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2018;39(3):160-4. [Crossref]
- Petersen PE, Danila I, Samoila A. Oral health behavior, knowledge, and attitudes of children, mothers, and schoolteachers in Romania in 1993. Acta Odontol Scand. 1995;53(6):363-8. [Crossref]
- Dentistry AAoPH. First oral health assessment policy. 2004. [Erişim tarihi: 5 Nisan 2020]. Erişim linki: [Link]
- Law CS, Blain S. Approaching the pediatric dental patient: a review of nonpharmacologic behavior management strategies. J Calif Dent Assoc. 2003;31(9):703-13. [PubMed]
- Gülhan A, Sandallı N, Akıncı T, Uz M, Özkan S. Ailenin çocuğun diş-ağız sağlığı üzerindeki etkilerinin araştırılması. Journal of Istanbul University Faculty of Dentistry 1986;20:54-63. [Link]
- Moses J, Rangeeth BN, Gurunathan D. preva¬lence of dental caries, socio-economic old school going children of chidambaram status and treatment needs among 5 to 15 year old school going children of chidambaram. Jour¬nal of Clinical and Diagnostic Research. 2011;5(1):146-51. [Link]
- Vallejos-Sánchez AA, Medina-Solís CE, Maupomé G, Casanova-Rosado JF, Minaya-Sánchez M, Villalobos-Rodelo JJ, et al. So¬ciobehavioral factors influencing toothbrushing frequency among schoolchildren. J Am Dent Assoc. 2008;139(6):743-9. [Crossref] [PubMed]
- Türkiye İstatistik Kurumu (2019). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2018. [Erişim tarihi: 11 Nisan 2020]. Erişim linki: [Link]
- Bostancı V, Develioğlu A, Çınar Z. Sivas il merkezi özel ve devlet okullarındaki 12-17 yaş grubu öğrencilerin periodontal tedavi gereksin¬iminin ve dolgu ihtiyaçlarının karşılaştırılması. [The comparison of the periodontal treatment needs and filling needs of the students aged between 12-17 years from prıvate and public schools from Sivas city center]. Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2008;11(2):101-7. [Link]
- Kemaloğlu H, Yıldırım G, Kaya A, Önal B. İzmir ilinin Seferihisar ilçesindeki 8-12 ve 13-16 yaş aralığındaki çocuklarda çürük dağılımının değerlendirilmesi, bölüm:1. [Eval-uation of caries prevalance in 8-12 and 13-16 years old children in the province of Seferi-hisar İzmir, part:1]. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2014;24(3):353-9. [Crossref]
.: İşlem Listesi