.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Adli Psikiyatri Polikliniğinde Ceza Sorumluluğu Değerlendirilen Olguların Tanısal ve Sosyodemografik Özellikleri:6,5 Yıllık Retrospektif Çalışma
Diagnostic and Sociodemographic Characteristics of Cases Evaluated for Criminal Liability in the Forensic Psychiatry Outpatient Clinic: 6.5-Year Retrospective Study
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2023;20(2):115-23
doi: 10.5336/forensic.2022-94624
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Modern ceza kanunları, akıl sağlığı yerinde olmayanları cezalandırmak yerine tedavi amaçlı güvenlik tedbirlerine hükmetmekte ya da bu kimselerin cezalarında indirime gitmektedir. Bu çalışmada, adli psikiyatri polikliniğinde ceza sorumluluğu değerlendirilen olguların tanısal dağılımını ve sosyodemografik özelliklerini, ayrıca tekrarlayan suç ile ilişkili etmenleri belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın örneklemini, adli psikiyatri polikliniğinde ceza sorumluluğu açısından değerlendirilen 917 kişi oluşturmuştur. Olgulara ait yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, yaşadığı il, adli raporun sonucu, kişi için düzenlenen rapor sayısı ve konulan tanılar incelendi. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma gibi tanımlayıcı istatistikler ve kategorik değişkenler için ki-kare analizi kullanıldı. Bulgular: Olguların çoğunluğu genç, erkek, bekâr ve ilkokul mezunuydu. Olgu sayısı yıllar içinde artış göstermişti. Olguların %55,1'ine isnat edilen suçla ilgili olarak ceza sorumluluklarının tam olduğuna, %33,6'sına ceza sorumluklarının olmadığına, %11,2'sine ise ceza sorumluluklarının azaldığına dair bilirkişi raporu düzenlenmişti. Ceza sorumluluğu olmayan grupta psikoz, ceza sorumluluğu azalan grupta zekâ geriliği tanısı alanlar diğer gruplara göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Alkol/madde kullanım bozukluğu tanısı alanlar ile bekâr ve genç olanlarda suçu tekrarlama oranları diğerlerine göre daha yüksek bulundu. Sonuç: Her geçen yıl daha fazla olgu ceza sorumluluğunun belirlenmesi amacıyla psikiyatrik değerlendirmeye yönlendirilmektedir. 2000 yılında yapılan araştırmadan sonra ceza sorumluluğunu araştıran en büyük olgu sayısını içeren çalışma olması sebebiyle sonuçlarımız önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Adli psikiyatri; ceza sorumluluğu; psikiyatrik hastalık; tekrarlayan suç
Amaç: Modern ceza kanunları, akıl sağlığı yerinde olmayanları cezalandırmak yerine tedavi amaçlı güvenlik tedbirlerine hükmetmekte ya da bu kimselerin cezalarında indirime gitmektedir. Bu çalışmada, adli psikiyatri polikliniğinde ceza sorumluluğu değerlendirilen olguların tanısal dağılımını ve sosyodemografik özelliklerini, ayrıca tekrarlayan suç ile ilişkili etmenleri belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın örneklemini, adli psikiyatri polikliniğinde ceza sorumluluğu açısından değerlendirilen 917 kişi oluşturmuştur. Olgulara ait yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, yaşadığı il, adli raporun sonucu, kişi için düzenlenen rapor sayısı ve konulan tanılar incelendi. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma gibi tanımlayıcı istatistikler ve kategorik değişkenler için ki-kare analizi kullanıldı. Bulgular: Olguların çoğunluğu genç, erkek, bekâr ve ilkokul mezunuydu. Olgu sayısı yıllar içinde artış göstermişti. Olguların %55,1'ine isnat edilen suçla ilgili olarak ceza sorumluluklarının tam olduğuna, %33,6'sına ceza sorumluklarının olmadığına, %11,2'sine ise ceza sorumluluklarının azaldığına dair bilirkişi raporu düzenlenmişti. Ceza sorumluluğu olmayan grupta psikoz, ceza sorumluluğu azalan grupta zekâ geriliği tanısı alanlar diğer gruplara göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Alkol/madde kullanım bozukluğu tanısı alanlar ile bekâr ve genç olanlarda suçu tekrarlama oranları diğerlerine göre daha yüksek bulundu. Sonuç: Her geçen yıl daha fazla olgu ceza sorumluluğunun belirlenmesi amacıyla psikiyatrik değerlendirmeye yönlendirilmektedir. 2000 yılında yapılan araştırmadan sonra ceza sorumluluğunu araştıran en büyük olgu sayısını içeren çalışma olması sebebiyle sonuçlarımız önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Adli psikiyatri; ceza sorumluluğu; psikiyatrik hastalık; tekrarlayan suç
ABSTRACT
Objective: Instead of punishing the mentally ill, modern penal laws prescribe therapeutic security measures or reduce their sentences. In this study, it was aimed to determine the diagnostic distribution and sociodemographic characteristics of the cases whose criminal responsibility was evaluated in the forensic psychiatry outpatient clinic, as well as the factors associated with recidivism. Material and Methods: The sample of the study consisted of 917 people who were evaluated in terms of criminal responsibility in the forensic psychiatry outpatient clinic. The age, gender, education level, marital status, province of residence, the result of the forensic report, the number of reports prepared for the person and the diagnoses of the cases were examined. In the evaluation of the data, descriptive statistics such as number, percentage, mean and standard deviation, and chi-square analysis for categorical variables were used. Results: The majority of the cases were young, male, single and primary school graduates. The number of cases had increased over the years. 55.1% of the cases had full criminal responsibilities regarding the alleged crime. 33.6% of the cases did not have criminal responsibilities. 11.2% of the cases had reduced criminal liability. Psychosis was found to be significantly higher in the group without criminal responsibility, and those diagnosed with mental retardation in the group with reduced criminal responsibility compared to other groups. Crime repetition rates were found to be higher in those with alcohol/substance use disorder, single and young people compared to those without. Conclusion: Every year, more and more cases are referred to psychiatric evaluation in order to determine criminal responsibility. Our results are important because it is the study that includes the largest number of cases investigating criminal responsibility after the study conducted in 2000.
Keywords: Forensic psychiatry; criminal responsibility; psychiatric disorders; repetitive crime
Objective: Instead of punishing the mentally ill, modern penal laws prescribe therapeutic security measures or reduce their sentences. In this study, it was aimed to determine the diagnostic distribution and sociodemographic characteristics of the cases whose criminal responsibility was evaluated in the forensic psychiatry outpatient clinic, as well as the factors associated with recidivism. Material and Methods: The sample of the study consisted of 917 people who were evaluated in terms of criminal responsibility in the forensic psychiatry outpatient clinic. The age, gender, education level, marital status, province of residence, the result of the forensic report, the number of reports prepared for the person and the diagnoses of the cases were examined. In the evaluation of the data, descriptive statistics such as number, percentage, mean and standard deviation, and chi-square analysis for categorical variables were used. Results: The majority of the cases were young, male, single and primary school graduates. The number of cases had increased over the years. 55.1% of the cases had full criminal responsibilities regarding the alleged crime. 33.6% of the cases did not have criminal responsibilities. 11.2% of the cases had reduced criminal liability. Psychosis was found to be significantly higher in the group without criminal responsibility, and those diagnosed with mental retardation in the group with reduced criminal responsibility compared to other groups. Crime repetition rates were found to be higher in those with alcohol/substance use disorder, single and young people compared to those without. Conclusion: Every year, more and more cases are referred to psychiatric evaluation in order to determine criminal responsibility. Our results are important because it is the study that includes the largest number of cases investigating criminal responsibility after the study conducted in 2000.
Keywords: Forensic psychiatry; criminal responsibility; psychiatric disorders; repetitive crime
REFERANSLAR:
- Soysal H. Temel Konu ve Kavramlar. Adli Psikiyatri. 1. Baskı. İstanbul: Özgür Yayınları; 2012. p.29.
- Biçer Ü, Koç S. Adli tıbbın tarihsel gelişimi, Türkiye'deki yapılanması ve sorunları. Koç S, Can M, editörler. Birinci Basamakta Adli Tıp. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Tabip Odası Yayınları; 2011. p.1-9.
- Resmî Gazete (26.09.2004/25611), 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu; 2004. İkinci Bölüm: Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler; Akıl hastalığı, Madde 32. Erişim tarihi: 20 Ocak 2023. Erişim linki: [Link]
- Yılmaz C. Kriminolojik açıdan: akıl hastalığı ve suç [Mental disorders and crime: in criminological aspect]. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2018;24(2):743-76. [Crossref]
- İnan S, Yıldızhan E, Öncü F. İnsana yönelik ciddi suç işleyen adli psikiyatri olgularının hastalık öyküleri, sosyodemografik ve suç özellikleri [The disease history, sociodemographics, and criminal features of the homicidal forensic psychiatric patients]. Türk Psikiyatri Dergisi. 2018;29(4):258-68. [Crossref] [PubMed]
- Eastman N, Adshead G, Fox S, Latham R, Whyte S. Clinical and social aspects of crime. Forensic Psychiatry. 2nd ed. New York: Oxford University Press; 2012. p.35. [Crossref]
- Deniz D. Suç davranışına etki eden psikopatolojik süreçler [Psychopathological processes affecting crime behavior]. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi. 2017;3(2):1-8. [Link]
- Yee NY, Large MM, Kemp RI, Nielssen OB. Severe non-lethal violence during psychotic illness. Aust N Z J Psychiatry. 2011;45(6):466-72. [Crossref] [PubMed]
- Taylor PJ, Gunn J. Homicides by people with mental illness: myth and reality. Br J Psychiatry. 1999;174:9-14. [Crossref] [PubMed]
- Shaw J, Appleby L, Amos T, McDonnell R, Harris C, McCann K, et al. Mental disorder and clinical care in people convicted of homicide: national clinical survey. BMJ. 1999;318(7193):1240-4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Fazel S, Långström N, Hjern A, Grann M, Lichtenstein P. Schizophrenia, substance abuse, and violent crime. JAMA. 2009;301(19):2016-23. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Swanson JW, Holzer CE 3rd, Ganju VK, Jono RT. Violence and psychiatric disorder in the community: evidence from the Epidemiologic Catchment Area surveys. Hosp Community Psychiatry. 1990;41(7):761-70. Erratum in: Hosp Community Psychiatry 1991;42(9):954-5. [Crossref] [PubMed]
- Brennan PA, Mednick SA, Hodgins S. Major mental disorders and criminal violence in a Danish birth cohort. Arch Gen Psychiatry. 2000;57(5):494-500. [Crossref] [PubMed]
- Bolu A, Toygar M, Pan E, Erdem M, Ünlü G, Balıkçı A. Bir eğitim hastanesi psikiyatri kliğinde adli olguların değerlendirilmesi; beş yıllık inceleme [Evaluation of forensic cases in the psychiatric clinic of a training hospital; five-year rewiev]. Gülhane Tıp Dergisi. 2014;56:1-4. [Crossref]
- Türkcan S, İncesu C, Canbek Ö, Can Y, Sercan M, Uygur N. 1831 adli olgunun tanı dağılımı ve tanı-suç bağlantısının değerlendirilmesi [Diagnosis distribution of 1831 forensic cases and evaluation of diagnosis-crime connection]. Düşünen Adam. 2000;13(3):132-7. [Link]
- Görgülü Y, Küçük A, Uysal Çetinkaya S. Evaluating the people who were sent for determining of criminal responsibility. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2015;16(4):270-5. [Crossref]
- Alhumoud A, Zahid M, Ibrahim S, Syed T, Naguy A. Forensic psychiatry in Kuwait- characterization of forensic psychiatry patients evaluated over year duration in the only available forensic psychiatry unit. Int J Law Psychiatry. 2018;60:12-6. [Crossref] [PubMed]
- Gürkan Ş, Can KC, Kaya H, Yüksel RN, Göka E. Retrospective evaluation of cases examined to determine criminal responsibilities. Noro Psikiyatr Ars. 2021;58(4):321-6. [PubMed] [PMC]
- Rogers RE. Clinical assessment of malingering and deception. Guilford Press. 2008;3:411-34. [Link]
- Whiting D, Lichtenstein P, Fazel S. Violence and mental disorders: a structured review of associations by individual diagnoses, risk factors, and risk assessment. Lancet Psychiatry. 2021;8(2):150-61. [Crossref] [PubMed]
- Çöpoğlu ÜS, Bülbül F, Kokaçya MH, Alıcı D, Taştan MF, Ünal A, et al. Adli psikiyatri polikliniğinde değerlendirilen olguların psikiyatrik tanıları, madde kullanım durumları, sosyo-demografik ve klinik özellikleri [Evaluation of psychiatric diagnosis, substance use situations, sociodemographic and clinical features of cases in forensic psychiatry unit]. New/Yeni Symposium Journal. 2014;52(1):1-6. [Crossref]
- Hu J, Yang M, Huang X, Liu X, Coid J. Forensic psychiatry assessments in Sichuan province, People's Republic of China, 1997-2006. The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology. 2010;21(4):604-19. [Crossref]
- Coid J, Hickey N, Kahtan N, Zhang T, Yang M. Patients discharged from medium secure forensic psychiatry services: reconvictions and risk factors. Br J Psychiatry. 2007;190:223-9. [Crossref] [PubMed]
- Balcioglu YH, Kirlioglu Balcioglu SS, Oncu F, Turkcan A. Psychopathy, temperament, and character dimensions of personality as risk determinants of criminal recidivism in schizophrenia patients. J Forensic Sci. 2021;66(6):2340-53. [Crossref] [PubMed]
- Krammer S, Gamma A, Znoj H, Klecha D, Signorini P, Liebrenz M. Effectiveness of forensic outpatients' psychiatric treatment and recidivism rates: a comparison study. Forensic Science International: Mind and Law. 2020;1:100032. [Crossref]
- Dilbaz N. Şiddet riskinin değerlendirilmesi ve saldırgan hastaya yaklaşım [The assessment of the violence risk and management of violent patient]. Klinik Psikiyatri. 1999;2:179-88. [Link]
- Bennett T, Holloway K, Farrington D. The statistical association between drug misuse and crime: a meta-analysis. Aggression and Violent Behaviour. 2008;13(2):107-18. [Crossref]
- Altuner D, Engin N, Gürer C, Akyay İ, Akgül A. Madde kullanımı ve suç ilişkisi: kesitsel bir Araştırma [Substance use and crime: the results of a survey research]. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2009;7(2):87-94. [Link]
.: İşlem Listesi