.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Acil Sağlık Hizmetleri Personelinin Adli Vakalara Yaklaşım Tarzının Değerlendirilmesi: Kesitsel Araştırma
Evaluation of Emergency Health Services Personnel's Approach to Forensic Cases: Cross-Sectional Study
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2024;21(3):139-49
doi: 10.5336/forensic.2024-103780
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Olay yeri, hem olayın çözümüne katkıda bulunacak delillerin olduğu hem de tıbbi müdahaleye ihtiyacı bulunan yaralıların bulunduğu dinamik bir alandır. Acil sağlık hizmetleri personelleri, yaralıya müdahale ederken delilleri bozabilir ve yerini değiştirebilir. Hatta sağlık hizmeti verirken olay mahalinde bıraktığı materyallerin delil olarak algılanmasına sebebiyet verebilir. Yaptığımız çalışma öğrenci ve sağlık çalışanlarının adli vakalara yaklaşım ve delil dinamikleri konusundaki farkındalığını ölçmeyi amaçlar. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipteki çalışma evrenini 178 Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gediz Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencileri ile 210 Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışan acil sağlık hizmet personelleri (hemşire, doktor, acil tıp teknisyeni, paramedik, anestezi teknikeri, toplum sağlığı teknikeri, şoför) oluşturmaktadır. Çevrim içi ortamda hazırlanan anket formunda katılımcıların demografik özellikleri ile adli vakalara yaklaşım, delil tanımlama, olay yeri güvenliği ve yasal sorumluluklar gibi konularda toplam 54 soru bulunmaktadır. Çalışan personel ile öğrencilerin anket sorularına verdiği cevaplar karşılaştırmalı olarak analiz edilip anlamlılık düzeyleri incelenmiştir. Bulgular: Adli vakalara yaklaşım tarzı ile ilgili hizmet içi ve/veya okul yıllarında eğitim alma, çağrının adli olay olduğunu kabul eden birim, adli olgularda kanuni yetki ve sorumlulukları bilme, güvenlik şeridiyle çevrilmiş olay yerinde acil sağlık ekibinin önceliği mevzularında öğrenci ve çalışan personel arasında anlamlı fark bulunmaktadır. Sonuç: Her iki grubun da gereken düzeyde eğitim seviyesine sahip olmadığı görülmektedir. Çalışan personelin bilgi kapasitesinin daha yüksek oluşu uygulamalı eğitimlerin önemini vurgulamaktadır. Yaptığımız çalışma eğitim eksikliğinden kaynaklanan eksikliklerin altını çizmiştir.
Anahtar Kelimeler: Acil sağlık hizmetleri; suç; adli bilimler; olay yeri
Amaç: Olay yeri, hem olayın çözümüne katkıda bulunacak delillerin olduğu hem de tıbbi müdahaleye ihtiyacı bulunan yaralıların bulunduğu dinamik bir alandır. Acil sağlık hizmetleri personelleri, yaralıya müdahale ederken delilleri bozabilir ve yerini değiştirebilir. Hatta sağlık hizmeti verirken olay mahalinde bıraktığı materyallerin delil olarak algılanmasına sebebiyet verebilir. Yaptığımız çalışma öğrenci ve sağlık çalışanlarının adli vakalara yaklaşım ve delil dinamikleri konusundaki farkındalığını ölçmeyi amaçlar. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipteki çalışma evrenini 178 Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gediz Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencileri ile 210 Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışan acil sağlık hizmet personelleri (hemşire, doktor, acil tıp teknisyeni, paramedik, anestezi teknikeri, toplum sağlığı teknikeri, şoför) oluşturmaktadır. Çevrim içi ortamda hazırlanan anket formunda katılımcıların demografik özellikleri ile adli vakalara yaklaşım, delil tanımlama, olay yeri güvenliği ve yasal sorumluluklar gibi konularda toplam 54 soru bulunmaktadır. Çalışan personel ile öğrencilerin anket sorularına verdiği cevaplar karşılaştırmalı olarak analiz edilip anlamlılık düzeyleri incelenmiştir. Bulgular: Adli vakalara yaklaşım tarzı ile ilgili hizmet içi ve/veya okul yıllarında eğitim alma, çağrının adli olay olduğunu kabul eden birim, adli olgularda kanuni yetki ve sorumlulukları bilme, güvenlik şeridiyle çevrilmiş olay yerinde acil sağlık ekibinin önceliği mevzularında öğrenci ve çalışan personel arasında anlamlı fark bulunmaktadır. Sonuç: Her iki grubun da gereken düzeyde eğitim seviyesine sahip olmadığı görülmektedir. Çalışan personelin bilgi kapasitesinin daha yüksek oluşu uygulamalı eğitimlerin önemini vurgulamaktadır. Yaptığımız çalışma eğitim eksikliğinden kaynaklanan eksikliklerin altını çizmiştir.
Anahtar Kelimeler: Acil sağlık hizmetleri; suç; adli bilimler; olay yeri
ABSTRACT
Objective: The crime scene is a dynamic area where there is both evidence that will contribute to the solution of the incident and injured people in need of medical attention. Emergency medical services personnel may disturb with and relocate evidence while responding to the injured person. It may even cause the materials left at the scene while providing health care to be perceived as evidence. Our study aims to measure the awareness of students and health professionals about the approach to forensic cases and the dynamics of evidence. Material and Methods: The population of the cross-sectional study consisted of students of 178 Kütahya Health Sciences University Gediz Vocational School of Health Services and emergency health service personnel (nurse, doctor, emergency medical technician, paramedic, anesthesia technician, community health technician, driver) working in 210 Kütahya Health Sciences University, Evliya Çelebi Training and Research Hospital. The online questionnaire form includes a total of 54 questions on demographic characteristics of the participants, approach to forensic cases, identification of evidence, crime scene security and legal responsibilities. The responses of the staff and students to the survey questions were analyzed comparatively and the significance levels were examined. Results: There is a significant difference between students and staff in terms of receiving in-service and/or school training on the approach to forensic cases, the unit accepting the call as a forensic case, knowing the legal authorities and responsibilities in forensic cases, and the priority of the emergency medical team at the scene surrounded by a security strip. Conclusion: It is seen that both groups do not have the required level of education. The fact that the knowledge capacity of the working staff is higher emphasizes the importance of practical trainings. Our study underlines the deficiencies arising from lack of education.
Keywords: Emergency health services; crime; forensic sciences; crime scene
Objective: The crime scene is a dynamic area where there is both evidence that will contribute to the solution of the incident and injured people in need of medical attention. Emergency medical services personnel may disturb with and relocate evidence while responding to the injured person. It may even cause the materials left at the scene while providing health care to be perceived as evidence. Our study aims to measure the awareness of students and health professionals about the approach to forensic cases and the dynamics of evidence. Material and Methods: The population of the cross-sectional study consisted of students of 178 Kütahya Health Sciences University Gediz Vocational School of Health Services and emergency health service personnel (nurse, doctor, emergency medical technician, paramedic, anesthesia technician, community health technician, driver) working in 210 Kütahya Health Sciences University, Evliya Çelebi Training and Research Hospital. The online questionnaire form includes a total of 54 questions on demographic characteristics of the participants, approach to forensic cases, identification of evidence, crime scene security and legal responsibilities. The responses of the staff and students to the survey questions were analyzed comparatively and the significance levels were examined. Results: There is a significant difference between students and staff in terms of receiving in-service and/or school training on the approach to forensic cases, the unit accepting the call as a forensic case, knowing the legal authorities and responsibilities in forensic cases, and the priority of the emergency medical team at the scene surrounded by a security strip. Conclusion: It is seen that both groups do not have the required level of education. The fact that the knowledge capacity of the working staff is higher emphasizes the importance of practical trainings. Our study underlines the deficiencies arising from lack of education.
Keywords: Emergency health services; crime; forensic sciences; crime scene
REFERANSLAR:
- James SH, Nordby JJ. Forensic Science: An introduction to Scientific and İnvestigative Techniques. James SH, Nordby JJ, eds. 1st ed. Boca Raton: CRC Press; 2002. [Crossref]
- Karabulut F, Karapazarlıoğlu ET, Tosun H. Ceza muhakemesinde delil kavramı ve kovuşturma sürecinde hâkimlerin delil algısı [The concept of evidence in criminal procedure and evidence perception in the prosecution process of the judges]. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2015;120:385-422. [Link]
- Limmer D. Crime scene interaction. Provide patient care while preserving evidence. JEMS. 2002;27(3):68-72, 74, 76-81. [PubMed]
- Resmî Gazete (15.3.2007, Sayı: 26463). Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Yıldız F. 112 Acil yardım istasyonlarında çalışan sağlık personelinin adli olaylara yaklaşımı, bilgisi ve karşılaştıkları zorluklar (Konya örneği) [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Beykent Üniversitesi; 2015. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Doğan M, Şenol V. Hastane öncesi acil sağlık çalışanlarının karşılaştığı adli olgulara yaklaşım [Comparison of emergency health care providers prehospital approach to forensic cases]. Hastane Öncesi Dergisi. 2017;2(2):79-89. [Link]
- Polat O. Klinik Adli Tıp. Adli Tıp Uygulamaları. 9. Baskı. Vol 10. Seçkin Yayıncılık; 2006.
- Gültekin Ö. Olay yeri incelemesinde uygulamada karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri [Problems discussed in the crime scene investigation and suggestions for solutions]. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2011;2(4):473-508. [Link]
- Doğan MB. Adli vakalarda olay yerine müdahaleye giden sağlık ekiplerinin olay yerine ve delillere yaklaşımı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2012. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Aydın AC. Türkiye'de hastane öncesi acil sağlık ekiplerinin adli vakalara yaklaşım algoritması [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi; 2020. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (12.10.2004, Sayı: 25611). Türk Ceza Kanunu, Madde 280-1. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Stevens S. Cracking the case: your role in forensic nursing. Nursing. 2004;34(11):54-6. [Crossref] [PubMed]
- Gomes AM. EMS in Crime Scene: Role of Medical Emergency Teams in Forensic Cases. 1st ed. Cambridge: Academic Press; 2021. [Crossref]
- Acil Sağlık Hizmetleri Personelinin Adli Vakalarda Maddi Delillere Yaklaşımı Eğitim ve İşbirliği Protokolü. 157682. Published online: 22 December 2014. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. [Link]
- Doğan MB. Adli vakalarda olay yerine müdahaleye giden sağlık ekiplerinin olay yerine ve delillere yaklaşımı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2012:20-21.
- Doğan MB. Adli vakalarda olay yerine müdahaleye giden sağlık ekiplerinin olay yerine ve delillere yaklaşımı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2012:21-22.
- Doğan MB. Adli vakalarda olay yerine müdahaleye giden sağlık ekiplerinin olay yerine ve delillere yaklaşımı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2012:22-23.
- Raosoft Inc. Raosoft.1996-2011. Web survey software, online surveys, email surveys from Raosoft, Inc. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Asci O, Hazar G, Sercan I. The approach of prehospital health care personnel working at emergency stations towards forensic cases. Turk J Emerg Med. 2015;15(3):131-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Eyüp M. Acil servis ve yoğun bakım hemşirelerinde adli vakaya yaklaşımı eğitim düzeyleriyle karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi; 2019. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Cingil A. Hastane öncesi acil sağlık çalışanlarının karşılaştığı adli olgulara yaklaşımları [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2007. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. [Link]
- Resmî Gazete (4.12.2004, Sayı: 5271). Ceza Muhakemesi Kanunu. Madde 160-1. Erişim tarihi: 12.10.2024]. [Link]
- Yeşil H, Sezer G, Yavuz M. Determination of knowledge levels of midwifery and nursing students, nurses and midwives on the liabilities of forensic cases. Van Medical Journal. 2020;27(1):26-33. [Crossref]
- Akpınar G. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Hemşirelik Fakültesinde öğrenim gören son sınıf öğrencilerinin yasal sorumluluklara ilişkin adli bilgi düzeylerinin ölçülmesi [Yüksek lisans tezi]. Malatya: İnönü Üniversitesi; 2021. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (26.9.2004, Sayı: 5237). Türk Ceza Kanunu. Madde 281-1. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Machado BP, Batista de Araújo IM, Figueiredo MDCB. Forensic nursing practice-What do the students know anyway? Forensic Sci Int Synerg. 2020;2:138-43. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Koç S, Yorulmaz C. Hekimin Yasal Sorumlulukları. In: Soysal Z, Çakalır C, eds. Adli Tıp. Vol 1. İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi; 1999:45-60.
- Lynch VA. Forensic First response: Approach for emergency medical personnel. In: Forensic Nursing. Vol 13. 1st ed. Hollanda: Elsevier; 2006.
- Fisher BAJ. Techniques of Crime Scene Investigation. 7th ed. Boca Raton: CRC Press; 2004.
- Donaldson AE. Forensic professional's thoughts on New Zealand emergency nurse's forensic science knowledge and practice. Int Emerg Nurs. 2022;62:101151. [Crossref] [PubMed]
- Silva JOM, Santos LFS, Dos Santos SM, da Silva DP, Santos VS, de Melo CM. Preservation of forensic evidence by nurses in a prehospital emergency care service in Brazil. J Trauma Nurs. 2020;27(1):58-62. [Crossref] [PubMed]
- Taviloğlu K, Ertekin C, Güloğlu R. Travma ve Resüsitasyon Kursu. 1. Baskı. Logos Yayıncılık; 2006.
- Umut Vakfı. Türkiye Silahlı Şiddet Haritası. Umut Vakfı-Türkiye Silahlı Şiddet Haritası 2023. [Erişim tarihi: 12.10.2024]. Erişim linki: [Link]
- Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı. Trafik İstatistik Bülteni. Published online May 2023. Erişim linki: [Link]
- Kerrigan S. Sampling, Storage and Stability. In: Negruzs A, Cooper G, eds. Clarke's Analytical Forensic Toxicology. 2nd ed. London: The Pharmaceutial Press; 2013:346-54.
.: İşlem Listesi