.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
48-72 Aylık Çocuklarda Annenin Tutumunun Yeme Davranışı, Yürütücü İşlevler ve Öz Bakım Becerisi ile İlişkisi: Tanımlayıcı Araştırma
The Relationship of Mother's Attitude with Eating Behavior, Executive Functions and Self-Care Skills in 48-72 Months-Old Children: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2024;9(3):494-502
doi: 10.5336/healthsci.2024-102367
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, 48-72 aylık çocuklarda ebeveyn tutumunun yeme davranışı, yürütücü işlevler ve öz bakım becerileri ile ilişkisini incelemekti. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 48-72 aylık çocuğa sahip 84 anne dâhil edildi. Değerlendirme için Ebeveyn Tutum Ölçeği, Davranışsal Pediatrik Değerlendirme Ölçeği, Çocukluk Dönemi Yürütücü İşlev Envanteri Ebeveyn Formu, 3-6 yaş çocuklar için öz bakım değerlendirme testi kullanıldı. Bulgular: Demokratik anne tutumu ile yeme davranışı arasında negatif yönde ilişki bulunurken (p=0,000; r=-0,481), otoriter ebeveyn tutumunda (p=0,000; r=0,379) ve izin verici ebeveyn tutumunda pozitif yönde ilişki (p=0,000, r=0,405) bulundu. Demokratik tutum ile yürütücü işlevler arasında negatif yönde ilişki (p=0,001; r=-0,341), otoriter tutum ile yürütücü işlevler arasında pozitif yönde ilişki (p=0,004; r=0,308) bulundu. Demokratik tutum ile öz bakım becerileri arasında pozitif yönde ilişki varken (p=0,005; r=0,307) otoriter ebeveyn tutumu ile (p=0,000; r=-0,379) ve izin verici tutum ile öz bakım becerileri arasında negatif yönde ilişki (p=0,000; r=-0,452) bulundu. Sonuç: 48-72 aylık çocuklarda ebeveyn tutumunun yeme davranışı, yürütücü işlevler ve öz bakım becerileri ile ilişkisini incelediğimiz bu çalışmada otoriter anne tutumunun çocukların yeme davranışını, yürütücü işlevleri ve öz bakım becerilerini olumsuz etkilediği görüldü. Demokratik ebeveyn tutumunda ise çocuklar daha yüksek öz bakım becerisi gösterdi. Okullarda ergoterapi kapsamında okul öncesi dönem çocukları ile çalışan ergoterapistlerin bakım veren ve ebeveyn eğitimi yapmaları çocukların öz bakım becerilerinde bağımsızlığının artması açısından önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Tutum; iştah davranışı; yürütücü fonksiyon; öz bakım
Amaç: Bu çalışmanın amacı, 48-72 aylık çocuklarda ebeveyn tutumunun yeme davranışı, yürütücü işlevler ve öz bakım becerileri ile ilişkisini incelemekti. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 48-72 aylık çocuğa sahip 84 anne dâhil edildi. Değerlendirme için Ebeveyn Tutum Ölçeği, Davranışsal Pediatrik Değerlendirme Ölçeği, Çocukluk Dönemi Yürütücü İşlev Envanteri Ebeveyn Formu, 3-6 yaş çocuklar için öz bakım değerlendirme testi kullanıldı. Bulgular: Demokratik anne tutumu ile yeme davranışı arasında negatif yönde ilişki bulunurken (p=0,000; r=-0,481), otoriter ebeveyn tutumunda (p=0,000; r=0,379) ve izin verici ebeveyn tutumunda pozitif yönde ilişki (p=0,000, r=0,405) bulundu. Demokratik tutum ile yürütücü işlevler arasında negatif yönde ilişki (p=0,001; r=-0,341), otoriter tutum ile yürütücü işlevler arasında pozitif yönde ilişki (p=0,004; r=0,308) bulundu. Demokratik tutum ile öz bakım becerileri arasında pozitif yönde ilişki varken (p=0,005; r=0,307) otoriter ebeveyn tutumu ile (p=0,000; r=-0,379) ve izin verici tutum ile öz bakım becerileri arasında negatif yönde ilişki (p=0,000; r=-0,452) bulundu. Sonuç: 48-72 aylık çocuklarda ebeveyn tutumunun yeme davranışı, yürütücü işlevler ve öz bakım becerileri ile ilişkisini incelediğimiz bu çalışmada otoriter anne tutumunun çocukların yeme davranışını, yürütücü işlevleri ve öz bakım becerilerini olumsuz etkilediği görüldü. Demokratik ebeveyn tutumunda ise çocuklar daha yüksek öz bakım becerisi gösterdi. Okullarda ergoterapi kapsamında okul öncesi dönem çocukları ile çalışan ergoterapistlerin bakım veren ve ebeveyn eğitimi yapmaları çocukların öz bakım becerilerinde bağımsızlığının artması açısından önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Tutum; iştah davranışı; yürütücü fonksiyon; öz bakım
ABSTRACT
Objective: The aim of this study was to examine the relationship between parental attitude and eating behavior, executive functioning and self-care skills in children aged 48-72 months. Materials and Methods: The study included 84 mothers with children aged 48-72 months. Parental Attitude Scale, Behavioral Pediatric Rating Scale, Childhood Executive Function Inventory Parent Form, and SelfCare Assessment Test for Children Aged 3-6 Years were used for data collection. Results: A negative correlation was found between democratic attitude and eating behavior (p=0.000; r=-0.481), while a positive correlation was found between authoritarian parental attitude (p=0.000; r=0.379) and permissive parental attitude (p=0.000; r=0.405). There was a negative correlation between democratic attitude and executive functions (p=0,001; r=-0,341) and a positive correlation between authoritarian attitude and executive functions (p=0,004; r=0,308). While there was a positive correlation between democratic attitude and selfcare skills (p=0,005; r=0,307), there was a negative correlation between authoritarian parental attitude (p=0,000; r=-0,379) and permissive attitude and self-care skills (p=0,000; r=-0,452). Conclusion: In this study, in which we examined the relationship between parental attitude and eating behavior, executive functions and self-care skills in children aged 48-72 months, it was observed that authoritarian maternal attitude negatively affected children's eating behavior, executive functions and selfcare skills. In democratic parental attitudes, children showed higher self-care skills. It is important for occupational therapists working with preschool children within the scope of occupational therapy in schools to provide caregiver and parent training in order to increase the independence of children in their self-care skills.
Keywords: Attitude; appetitive behavior; executive function; self-care
Objective: The aim of this study was to examine the relationship between parental attitude and eating behavior, executive functioning and self-care skills in children aged 48-72 months. Materials and Methods: The study included 84 mothers with children aged 48-72 months. Parental Attitude Scale, Behavioral Pediatric Rating Scale, Childhood Executive Function Inventory Parent Form, and SelfCare Assessment Test for Children Aged 3-6 Years were used for data collection. Results: A negative correlation was found between democratic attitude and eating behavior (p=0.000; r=-0.481), while a positive correlation was found between authoritarian parental attitude (p=0.000; r=0.379) and permissive parental attitude (p=0.000; r=0.405). There was a negative correlation between democratic attitude and executive functions (p=0,001; r=-0,341) and a positive correlation between authoritarian attitude and executive functions (p=0,004; r=0,308). While there was a positive correlation between democratic attitude and selfcare skills (p=0,005; r=0,307), there was a negative correlation between authoritarian parental attitude (p=0,000; r=-0,379) and permissive attitude and self-care skills (p=0,000; r=-0,452). Conclusion: In this study, in which we examined the relationship between parental attitude and eating behavior, executive functions and self-care skills in children aged 48-72 months, it was observed that authoritarian maternal attitude negatively affected children's eating behavior, executive functions and selfcare skills. In democratic parental attitudes, children showed higher self-care skills. It is important for occupational therapists working with preschool children within the scope of occupational therapy in schools to provide caregiver and parent training in order to increase the independence of children in their self-care skills.
Keywords: Attitude; appetitive behavior; executive function; self-care
REFERANSLAR:
- Çolak M, Bingöl ÖŞ, Usta ZE, Kılıç BG. Anne ve babaların dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin ebeveyn tutumları ile ilişkisi [Association of attention deficit hyperactivity disorder symptoms of parents with parental attitudes]. Journal of Academic Research in Medicine. 2020;10(3):258-63. [Crossref]
- Çubukcu A. 48-72 aylık çocukların prososyal davranışları ile annelerinin prososyal davranışları ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi; 2019. Erişim tarihi: 11.07.2024 [Link]
- Besharat MA, Azizi K, Poursharifi H.The relationship between parenting styles and children's academic achievement in a sample of Iranian families. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2011;15:1280-3. [Crossref]
- Öngider N. Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki [Relationship between parents and preschool children]. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2013;5(4):420-40. [Link]
- Kıvanç R. 24-36 aylık çocuğu olan annelerin öz yeterlik algıları ve çocuk yetiştirme tutumları ile çocuğun motor gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2020. Erişim tarihi: 11.07.2024 [Link]
- Özyürek A. Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [An examination of the relation between social skills of preschool childrens and mother's child rearing attitudes]. Milli Eğitim Dergisi. 2015;45(206):106-20. [Link]
- Akalın S, İrkin R. Ebeveynlerin tutum ve davranışları çocukluk çağı obezitesi ile ilişkisi [The relations between the parents' attitudes-habits and childhood obesity]. Izmir Democracy University Health Sciences Journal. 2018;1(3):49-62. [Link]
- Kurt-Özdöner B, Konuk-Er R. Okul öncesi dönemde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklara yönelik yapılan çalışmaların incelenmesi. Eğitim Yönetimi & Politikaları Dergisi. 2023;4(1):79-90.
- Sümer N, Gündoğdu Aktürk E, Helvacı E. Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye'de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları. 2010;13(25):42-59. [Link]
- Uykan E, Akkaynak M. Ebeveyn tutumları ile çocukların öz düzenlemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between children with self-regulations on parental attitudes]. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi. 2019;6(3):1620-44. [Link]
- Meriç A, Özyürek A. Okul öncesi dönem çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi [A study on pre-school children's knowledge of moral and social rules]. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 2018;8(14):137-66. [Crossref]
- Yılmazer Y. Anne-baba tutumları ile ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okul başarısı ve özerkliklerinin gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2007. Erişim tarihi 11.07.2024 [Link]
- Demiriz S, Öğretir AD. Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki 10 yaş çocuklarınınn anne tutumlarının incelenmesi [A study of the attitudes of mothers of 10-years-old children in lower and upper socio-economic status]. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2007;15(1):105-22. [Link]
- Demir EK, Şendil G. Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ) [Parent Attitude Scale (PAS)]. Türk Psikoloji Yazıları. 2008;11(21):15-25. [Link]
- Kayılı G, Çağdaş A, Bayer A. 3-6 Yaş çocukları için öz bakım becerileri değerlendirme testi: geçerlik ve güvenirlik çalışması [The assessment of self care skills test for 3-6 year old children: reliability and validity]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020;48:234-51. [Crossref]
- Sevgili S. Okul öncesi dönem çocuklarında ebeveyn tutumu ile duyusal profilin ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2021. Erişim tarihi: 11.07.2024 [Link]
- Kurt E, Örün E. Yeme bozukluğu olan çocuğa yaklaşım [Approaching the children with feeding problems]. Güncel Pediatri. 2016;14(3):129-35. [Crossref]
- Carruth BR, Ziegler PJ, Gordon A, Barr SI. Prevalence of picky eaters among infants and toddlers and their caregivers' decisions about offering a new food. J Am Diet Assoc. 2004;104(1 Suppl 1):s57-64. [Crossref] [PubMed]
- Ünlü H. Okul öncesi dönem çocuklar için yeme davranışı değerlendirme ölçeğinin Türk çocuklarına uyarlanması [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2011. Erişim tarihi: 11.07.2024 [Link]
- Richard J SD, David R. Textbook of Pediatric Psychosomatic Medicine. 1st ed. Washington: American Psychiatric Publishing; 2010.
- Rodenburg G, Oenema A, Kremers SP, van de Mheen D. Parental and child fruit consumption in the context of general parenting, parental education and ethnic background. Appetite. 2012;58(1):364-72. [Crossref] [PubMed]
- Hamamcı B. Okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerilerinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2020. Erişim tarihi: 11.07.2024 [Link]
- Bindman SW, Hindman AH, Bowles RP, Morrison FJ. The contributions of parental management language to executive function in preschool children. Early Child Res Q. 2013;28(3):529-39. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kamza A, Putko A, Złotogórska A. Maternal parenting attitudes and preschoolers' hot and cool executive functions. Polish Psychological Bulletin. 2016;47(2) 236-46. [Crossref]
- Hughes CH, Ensor RA. How do families help or hinder the emergence of early executive function? New Dir Child Adolesc Dev. 2009 Spring;2009(123):35-50. [Crossref] [PubMed]
- Bayhan P, Demir E. Öz S. Çocukların yeme davranışlarında ebeveynlerin etkisini ele alan lisansüstü çalışmaların incelenmesi [A review of postgraduate studies on the ınfluence of parents on children's eating behaviors]. Çocuk ve Gelişim Dergisi. 2022;4(8)73-87. [Crossref]
- Zelazo PD, Blair CB, Willoughby MT. Executive function: implications for education. NCER 2017-2000. National Center for Education Research. 2016. [Link]
- Öztabak ME, Özyürek A. Okul öncesi çocuklarda öz düzenleme becerileri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişki üzerine bir inceleme [An investigation on relation between self-regulation skills of pre-school students and parental attitudes]. Journal of History Culture and Art Research. 2018;7(5):385-95. [Crossref]
- Kartal A, Kurban NK, Zencir M, Kapıkıran NA. Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin ebeveyn davranışlarının çocuklarının öz bakım ve sosyal becerileri ile ilişkilerinin incelenmesi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projelerde Koordinasyon Birimi (PAUBAP); 2010. [Link]
- Önal S, Var Çalık E, Uçar A. Davranışsal pediatrik besleme değerlendirmesi ölçeği (DPBDÖ)'ni Türkçe'ye uyarlama çalışması [Adapting behavioral pediatric feeding assessment scale (BPFAS) to Turkish]. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2017;6(1):93-101. [Crossref]
- Tuncer N. Çocukluk dönemi yürütücü işlev envanteri-ebeveyn formu'nun 48-72 aylık çocuklara uyarlanması ve bazı değişkenler açısından yordanma gücünün incelenmesi [The adaptation of the parents' form of the childhood executive functioning ınventory for 48-72 month children and the analysis of ıts predictive power in terms of some variables]. OPUS International Journal of Society Researches. 2021;17(35):2052-81. [Crossref]
- Scaglioni S, Salvioni M, Galimberti C. Influence of parental attitudes in the development of children eating behaviour. Br J Nutr. 2008;99 Suppl 1:S22-5. [Crossref] [PubMed]
- Parsak B, Kuzucu Y. Ebeveyn tutumları ile okul öncesi dönem çocuklarında saldırganlık arasındaki ilişkide çocukların empati ve sosyal becerilerinin rolü [The mediator role of empathy and social skill of children in the relationship between parental attitudes and aggression of preschool children]. Humanistic Perspective. 2020;2(3):347-74. [Crossref]
- Aunola K, Nurmi JE. The role of parenting styles in children's problem behavior. Child Dev. 2005;76(6):1144-59. [Crossref] [PubMed]
- Kakinami L, Barnett TA, Séguin L, Paradis G. Parenting style and obesity risk in children. Prev Med. 2015;75:18-22. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi